eitaa logo
مدرسه مطالعات فقه نظام
1.3هزار دنبال‌کننده
418 عکس
8 ویدیو
4 فایل
💠 کانال رسمی مدرسه مطالعات تخصصی فقه نظام 🔶 مرجع تخصصی دروس خارج فقه نظام 🔶 اطلاع رسانی برنامه ها و نشست های تخصصی 🔶 معرفی آثار علمی برگزیده در حوزه فقه نظام 🌐 وبگاه اطلاع رسانی http://www.fiqhenezam.ir 📞 ارتباط با ما: @Admin_1001
مشاهده در ایتا
دانلود
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ آیات13 تا 15 سوره مبارکه شوری مستند فرمایش «الاسلام هو الحکومه» امام خمینی (ره) ✅ آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی در درس خارج «فقه سیاسی» بیان کرد: ⬅️ با توجه به قرائن موجود اصل این مطلب «الاسلام هو الحکومه» را امام از مرحوم آیت الله بروجردی ـ بنابر آنچه در البدرالزاهر فرمودند ـ اقتباس کرده است. به نظر ما آیات13 تا 15 سوره مبارکه شوری می‌تواند مستند فرمایش امام باشد: ❇️ فراز «أنْ أَقِيمُوا الدِّينَ»؛ به نظر می‌رسد آیه نمی‌خواهد بگوید تمام این‌ها دین واحد است بلکه در مقام بیان این نکته است که دین اسلام جامع تمام ادیان است و غایت این تشریع «أَنْ أَقِيمُوا الدِّین» می‌باشد. ❇️ فراز« شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ»؛ یعنی دین اسلام، دین حضرت نوح، ابراهیم نیز اسلام بوده. به نظر ما آیه در مقام بیان این نکته نیست بلکه آیه می‌گوید خطاب «شَرَعَ لَكُمْ» شامل پیامبر و همه امت پیامبر است. خب چه چیزی شرع؟ تمام دستوراتی که به نوح، ابراهیم، موسی و عیسی دادیم. ❇️ فراز « كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ»؛ دنباله آن می‌فرماید: «كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَنْ يَشَاءُ» این قرینه دوم بر ادعای ما است. «كَبُرَ» أی عظم. خیلی سنگین است بر مشرکین «مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ». آن چه را که مشرکین به آن دعوت می‌کنید. ❇️ فرازِ «وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ»؛ خداوند می‌فرماید: «وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ» خیلی تهدید عجیبی است. اگر سنت خداوند مبنی بر عذاب کردن افرادی که حکومت اسلامی را نپدیرفتند در قیامت نبود، همین الان آنها را به عذاب می‌رساند؛ یعنی این ملاک و استحقاق عقاب الان موجود است. ❇️ فرازِ «وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ»؛ شعار اولیه حاکم اسلامی «عدالت بین الناس» است. این شعار بهترین قرینه است که بگوییم غایت «شَرَعَ لَكُمْ» اقامه دین است. اگر گفته شود پیامبر صلی الله علیه و آله حاکم نباشد و شهروندی مانند دیگران باشد، معنا ندارد که خداوند او را مأمور به عدالت کند؛ فقط حاکم است که می‌تواند مأمور به عدالت باشد. متن کامل: https://b2n.ir/k45814 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ پیشگیری از جرم از دیدگاه آیات قرآن/ بیشتر جهّالی که در عالم از ادیان مختلف وجود دارند و درباره دین حق تحقیقی نمی‌کنند، عذاب نمی‌شوند؛ زیرا جاهل قاصر هستند ✅ آیت الله محسن فقیهی در درس خارج «فقه پیشگیری از جرم» بیان کرد: ⬅️ اگر در جامعه‌ای به جای جرم، ایمان و تقوا جریان داشته باشد، بر اساس آیه شریفه «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يكْسِبُونَ» برکات آسمان و زمین بر آن نازل می‌شود. ⬅️ در زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) مردم فاسد و گناه‌کار بودند. هرچند پیامبر در میان آنان مبعوث به رسالت شد اما آنها در فساد خود باقی ماندند. اگر فساد را علت تامه بدانیم، باید در آن زمان نه تنها برکتی از سوی خداوند نازل نمی‌شد بلکه باید دچار بلا می‌شدند. ⬅️ امام خمینی قائل بود اکثر جهّالی که در عالم از ادیان مختلف وجود دارند و درباره دین حق تحقیقی نمی‌کنند، عذاب نمی‌شوند؛ زیرا جاهل قاصر هستند نه جاهل مقصّر. اشخاصی که در بلاد کفر زندگی می‌کنند و با دین دیگری که پدر و مادرشان داشته‌اند به دنیا آمده‌ و بزرگ شده‌اند و زمینه اتمام حجت نداشته‌اند، قاصر هستند. این افراد عذاب نمی‌شوند؛ زیرا مستضعف فکری می‌باشند. ⬅️ اتمام حجّت، مراتبی دارد؛ حجت برای فردی که در قم و نزد بزرگان دین زندگی می‌کند، با فردی که در کوهستان یا در کشور غیر اسلامی زندگی می‌کنند و دسترسی به اسلام ندارند، متفاوت می‌باشد. مجازات‌ها هم بر اساس تفاوت اتمام حجت‌ها متفاوت می‌شود. گاهی به قدری تبلیغات سوء بوده که اتمام حجت شکل نمی‌گیرد پس در دنیا هم عذابی ندارند. متن کامل: https://b2n.ir/n48780 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️هنر فقیه موضوع‌شناسی و استخراج حکم عقود مستحدثه می‌باشد ✅ آیت الله هادی عباسی خراسانی در درس خارج «بانکداری اسلامی» بیان کرد: ⬅️ اولین رشد معاملات،‌ معامله کالا به درهم و دینار بود. در آن زمان وزن درهم و دینار، ملاک بود و خصوصیات دیگر ارزش ذاتی، تبعی و عرضی نداشتند. ارزش ذاتی طلا و نقره به مرور زمان تبدیل به ارزش اعتباری شد که امروزه رایج می‌باشد. ⬅️ آغاز بانک‌ها از امانت‌داری و امانت‌گذاری بود؛ از این رو اولین عقدی که باید در مورد آن بحث شود، امانت است. به همه اهل اقتصاد عرض می‌کنیم که فلسفه تشکیل بانک‌ها و قراردادها، عنوان امانت‌داری می‌باشد. این افراد باید سعی کنند امین مردم باشند. همچنین برای دوری از ربا، نباید به دنبال بهره‌های کلان باشند. ⬅️ آیا نحوه تقابل ما با موضوعات جدید باید همانند برخورد با عقود قدیمی لکن با ظهری متفاوت باشد یا باید به نحو دیگری برخورد کرد؟ چند نظر در این خصوص مطرح است: 1️⃣ طرفداران این نظریه اخباریون و برخی اصولیون می‌باشند. آنها بر این باور هستند که باید مسائل جدید را با موارد گذشته تطبیق بدهیم. اگر همان‌ها بود، مشروع وگرنه نامشروع است. 2️⃣ طرفداران این نظریه قائل هستند که ما عقود گذشته داریم ولی با رنگ جدید است. 3️⃣ نظر دیگر که ما نیز قائل به آن هستیم چنین است که این عقود، جدید و مستحدثه می‌باشند به گونه‌ای که در گذشته وجود نداشته‌اند. در این میان هنر فقیه موضوع‌شناسی و استخراج حکم آنها است. مسائل جدید و قدیم به وجه اصالت «و أصلها ثابت» با یکدیگر متحد هستند و از نظر فرعها حادث و فی الأزمنة با همدیگر متفاوت می‌باشند. متن کامل: https://b2n.ir/e55181 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
♦️ بر اساس آیات قرآن کریم، رابطه میان حاکمیت و دین تساوی است/ دین برای تأمین سعادت دنیا و آخرت نازل شده است ✅ حجه الاسلام محمد رضا عصمتی در درس خارج «فقه التقنین» بیان کرد: 🔻در خصوص رابطه دین و حاکمیت نظرات مختلفی بیان شده است؛ 1️⃣ برخی بر این بارو هستند که دین و حاکمیت دو عنوان متباین از یک دیگر هستند؛ به این معنا که وظیفه حاکمیت، تأمین معاش مردم و وظیفه دین، تأمین کننده آخرت مردم است. 2️⃣ عده ای دیگر می‌گویند دین با حاکمیت مرتبط می‌باشد اما نسبت میان آنها عام و خاص من وجه است که گاهی از آن تعبیر به نظارت دین می‌کنند؛ بر این اساس دین در برخی از شئون حاکمیت دخالت می‌کند و برخی از شئونات حاکمیت در حوزه دین وجود ندارد. 3️⃣ نظریه سوم این است که رابطه میان حاکمیت و دین، رابطه تساوی است. در نگاه طرفدارن این نظریه، دین یعنی حاکمیت و حاکمیت یعنی دین. دین در تمامی شئونات معنوی، سیاسی، اقتصادی و ... دخالت دارد؛ به این معنا که باید حاکمیت دین بر قرار باشد تا جامعه به سعادت خود برسد. دین حاکمیت را به سمتی حرکت می‌دهد که معنویت در دنیا حاکم شود. ⬅️ با بررسی داستان زندگی برخی از پیامبران در قرآن کریم به این نتیجه می‌رسیم که آنها هر چند خود مستقیم حاکمیت را به دست نگرفته بودند اما با امر خداوند در تمامی شئونات مردم دخالت می‌کرد. همچنین از آیه چنین برداشت می‌شود که مردم باید در صحنه حضور داشته باشند. در غیر این صورت پیامبر کارایی خود را نخواهد داشت. متن کامل: https://b2n.ir/p30364 ——————————————————— 🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ قلمرو بحث ولایّت/دوگانگی فقهی، کلامی ولایت فقیه، صحیح نیست ✅ آیت‌الله علی‌اكبر رشاد در درس خارج «فقه الولایه» بیان کرد: ⬅️ قلمروشناسی بحث ولایّت به این بستگی پیدا می‌کند که با چه اصطلاحی این عنوان را به کار می‌بریم تا جایگاه و ماهیت آن در علوم مشخص شود؛ به عنوان مثال وقتی از ولایت تکوینیّه سخن به میان می‌آید، قاعده این است که در فلسفه بحث شود لکن در فلسفه اسلامی به این جهات کم عنایت شده و بیشترین تمرکز آن به حیث توجیه نظام علیّ‌معلولی‌مُلکی، است. در حالی که می‌توان مَبحث «ولایّت تکوینیّه» را در فلسفه مطرح کرد ⬅️ جوهرِ کلمه ولایّت، صرف معنای قُرب نیست بلکه جوهر، «صله و وثیقه» است که میان دو عنصر برقرار می‌شود. در مسئله «ولیّ‌امر» نیز نمی‌خواهیم بگوییم همه موارد «نُصرت» است. حال سوال این است که ولایت چرا به معنای سرپرستی به کار می‌رود؟ به این دلیل که میان ولیّ‌امر و مَوالّی علیهم یک صله و رابطه خاصی برقرار می‌شود. ⬅️ اینکه فکر کنیم مسئله «ولایّت فقیه» فقط یک بحث کلامی است یا فقط یک بحث فقهی، دوگانه دقیق نیست؛ زیرا به لحاظ حکم وضعی، حیث کلامی دارد و به لحاظ حکم تکلیفی، حیث فقهی دارد در نتیجه جایگاه بحث «ولایّت فقیه» و کلاً بحث «ولایّت سیاسیّه» روشن می‌شود. ⬅️ مسئله «فقه الولایه» در حقیقت صدر «فقه السیاسه» می‌شود نه صدر فقه الحکومه. مقدم بودن آن نسبت به فقه السیاسات اللاحکومیه به این دلیل است؛ زمانی که حکومتی برقرار نیست، ولیّ فقیه برای مؤمنین مرجع است و مردم باید در شئون خود به او مراجعه کنند. آنها به بهانه اینکه ولی فقیه حکومت بالفعل ندارد، تحاکم إلی الطاغوت نمی‌توانند بکنند. متن کامل: https://b2n.ir/q02071 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
📘 خرید اینترنتی کتاب «نظام مدیریت دانش و طبقه‌بندی علوم با رویکرد اسلامی» ✍ به قلم استاد محمدحسین ملک‌زاده 📚 به همت انتشارات منهاج علم 🛒 علاقه‌مندان از این پس می‌توانند این کتاب را از سایت پاتوق کتاب فردا تهیه نمایند: 🌐 https://bookroom.ir/97522/نظام_مدیریت_دانش_و_طبقه_بندی_علوم_با_رویکرد_اسلامی 📜 معرفی اثر: 🌐 http://ihkn.ir/?p=27247
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ اگر انسان، علوم تجربی را آیت خدا می‌دانست، هیچگاه آن را در مسیر تخریب، وحشیگری، قتل و غارت استفاده نمی‌کرد ✅ حجه الاسلام محسن ملکی ابرده در درس خارج «فقه الطبابه» بیان کرد: ⬅️ مبادی و مقدمات بحث داروسازی، شامل دو مرحله می‌شود: مرحله اوّل تحصیل علم نظری. مرحله دوّم بکارگیری علم نظری برای تحقّق عملی داروسازی. ⬅️ ادلّه‌ی تحصیل علم نظری در حوزه علوم تجربی در قرآن و حدیث فراوان است: از آن جمله آیه 20 سوره عنکبوت می‌باشد که می‌فرماید در زمین سیر کنید و ببینید خلق چگونه است. یعنی با خلقت آشنا شوید؛ بنابراین علم فلسفه در قسمت طبیعیات که به یک معنا از علوم اسلامی است، عهده‌دار این امر است. هستی‌شناسی در قسمت طبیعیات از علم فلسفه در طول تاریخ توسّط اسلام و حتّی قبل از اسلام توسّط سقراط و ارسطو مطرح بوده است. عمومات و مطلقات قرآن فراگیر می‌باشند و هر میزان که عقل توانایی برداشت از آن را داشته باشد، گویش دارند. علوم تجربی یکی از علوم مورد نیاز انسان است و صنعت داروسازی از همین علوم و در قسم نظری می‌باشد؛ از این رو می‌توان گفت مقالاتی که در علوم تجربی نوشته می‌شود پاسخ دادن به این ندای قرآن است. ⬅️ علوم تجربی یکی از پایه‌های معرفتی انسان محسوب می‌شوند؛ هرچند بشر به دلیل توقّف بر طبیعت و شناخت آن، مسأله‌ سفر از طبیعت به سوی حقیقت را فراموش کرده است. اگر انسان این حقیقت گرانمایه را مورد توجّه قرار می‌داد، تمام علوم تجربی برای او تأمین کننده‌ سعادت دنیا و آخرت بودند. ⬅️ اگر انسان، علوم تجربی را آیت خدا و آیه حقّ‌شناسی می‌دانست، همان گونه که قرآن می‌فرماید: «أَ فَلا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَت» هیچگاه علوم تجربی در مسیر تخریب، آدمکشی، وحشیگری و قتل و غارت استفاده نمی‌شد بلکه بعد از تأمین زندگی مدرن و مترقّی، به مقصد مهم حق‌شناسی می‌رسید و حقّ‌شناسی را از مسیر علوم تجربی به نمایش در می‌آورد. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/j78786 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
‏ ♦️ليْسَ‏ بِوَلِيٍ‏ لِي‏ مَنْ‏ أَكَلَ‏ مَالَ‏ مُؤْمِنٍ‏ حَرَاماً / بازاری که در آن حرام رواج داشته باشد بازار اسلامی و شیعی نیست ✅ آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب و نظام اقتصادی اسلام» ذکر کرد؛ ⬅️ از دیگر نهادهای غیر دولتی، نهاد بازار است. هرچند بازار نهاد غیر تولیدی محسوب می‌شود اما نقش اساسی در اقتصاد اسلامی دارد؛ زیرا مکانی است که تولید کنند و مصرف کننده به هم می‌رسند. اگر تولید کنند نتواند محصول خود را در بازار بفروشد، تولید او متوقف می‌شود. از سوی دیگر اگر مصرف کننده نتواند نیازهای خود را در بازار تأمین کند، زندگی او مختل می‌شود. ⬅️ ویژگی ‌های بازار اسلامی در روایات زیادی ذکر شده است که با کنار هم قرار دادن آنها چنین به دست می‌آید که در بازار اسلامی فروشنده باید دلسوز خریدار باشد و از انجام اعمالی مانند بیع غرری و ... خود داری کند. این خلاف چیزی است که امروزه در بازارها رواج دارد. ⬅️ صاحب وسائل برخی از روایات بازار را با موضوع «ابواب ما یکتسب به» طبقه بندی کرده است. هر چند برخی روایات این ابواب از سند کافی برخوردار نیستند اما ایشان بر اساس تسامح آنها را ذکر کرده است. ⬅️ بر اساس روایت «لَيْسَ‏ بِوَلِيٍ‏ لِي‏ مَنْ‏ أَكَلَ‏ مَالَ‏ مُؤْمِنٍ‏ حَرَاماً». فردی که مال مومنی را از طریق حرام بخورد، شیعه نیست؛ از این روی می‌توان گفت بازاری که در آن حرام رواج داشته باشد بازار اسلامی و شیعی نیست. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/z63705 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
♦️اقسام مالکیت در فضای مجازی / جایگاه متاروس در اقسام مالکیت ✅ حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛ ⬅️ ملکیت در فضای مجازی در دو بخش حقیقی و اعتباری مورد بحث قرار می‌گیرد. ملکیت حقیقی عبارت است از مالکیتی که بر اساس عوامل خارجی تحقق پیدا می‌کند و قابل سلب نمی‌باشد. ملکیت اعتباری مالکیتی است که بر اساس قرارداد تحقق پیدا می‌کند و قابل سلب می باشد. ⬅️ ملکیت حقیقی بر سه قسم است؛ نخست ملکیت خداوند نسبت به عالم امکان. دوم مالکیت انسان نسبت به نفس و قوای خود و سوم مقوله مِلک؛ ملک از مقولات دهگانه‌ای است که عرضی می‌باشد. ⬅️ برای مکلیت اعتباری تقسیم بندیهای مختلفی وجود دارد. از یک جهت به ملکیت عین و مکلیت منفعت تقسیم می‌شود. از جهت دیگر متعلق آن یا موضوع حقیقی است مانند کتاب، خانه و... یا موضوع مجازی مانند مالکیت نرم افزارهایی که کاربرد آنها در فضای مجازی می‌باشد. ⬅️ متاورس مقوله جدیدی می‌باشد که در فضای مجازی ایجاد شده و با استقبال گسترده‌ای مواجه شده است. متاورس به معنای ما بعد دنیا می‌باشد. در متاورس شما هر آنچه می‌خواهید را می‌توانید خرید و فروش کنید اما استفاده و کاربرد آن فقط در فضای مجازی است. ⬅️ آیا مالکیت مجاز در مجاز از دیدگاه اسلام پذیرفته شده است و یک فرد مسلمان می‌تواند در متاورس سرمایه گذاری کند و از آن طریق کسب درآمد کند؟ متن کامل: https://b2n.ir/p09052 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ مسئله فقه، دانشی ناظر به تحقق ❇️ آیت الله محمد حسین ملک زاده در یادداشتی تصریح کرد: ⬅️ دانش فقه، عمدتاً به نظام رفتاری می‌پردازد و از جنس دستورالعمل، برنامه کار و اقدام است. اساساً این دانش تدوین شده است تا در عالَم خارج، در فعل مکلفین و در زندگی بشر تحقق یابد؛ از همین رو بی‌هیچ دغدغه می‌توان گفت فقه، دانشی ناظر به تحقق است. همین امر، یعنی ناظر به تحقق بودنِ فقه، می‌تواند ضامن تحقق عینی و عملی آن هم باشد. اگر فقیه در مقام اجتهاد و فقاهت با عنایت به این حقیقت و با لحاظ مقام امتثال و تحقق که پهنۀ واقعی حیات انسان است، به استنباط بپردازد طبعاً خروجی استنباط او دست کم در مواردی که می‌تواند شامل موارد مهم و سرنوشت‌سازی هم باشد، متفاوت خواهد بود. ⬅️ همان‌گونه که بارها گفته‌ایم برای زندگی انسان می‌توان پنج سطح فردی، خانوادگی، اجتماعی، حکومتی و تمدنی در نظر گرفت. همچنان که گفته شد، فقه برای تحقق در خارج و زندگی انسان شکل گرفته و تدوین شده است اما اینکه فقه در چه سطحی از سطوح پنج‌گانۀ زندگی انسان تحقق پیدا کند، بیش از همه در گرو آن است که این فقه در مقام تحقیق و تدوین، برای کدام‌یک از این سطوح و با لحاظ کدام‌ یک از آنها تدوین شده و کدام سطح از این سطوح را هدف‌گیری و هدف‌گذاری کرده است. ⬅️ به طور مثال فقهی که برای تحقق در زندگی فردی و ناظر به آن تنظیم شده است در صورت موفقیت در مقام اجرا، فقط در زندگی فردی و شخصی انسان‌ها خود را نشان می‌دهد و زندگی آنها را عمدتاً در همین سطح سامان و جهت می‌دهد. طبعاً انتظار از چنین فقهی برای تأثیرگذاری جدّی و اساسی در سطوح و لایه‌های دیگر در حیات بشر، انتظار به جایی نیست. پس اگر مثلاً می‌خواهیم فقه در عرصه حکومت، حکومت‌داری و حکم‌رانی، تحقق و تجلی یابد و یک ساختار حکومتی مبتنی بر شریعت اسلامی شکل بگیرد، نخست باید فقهی مناسب و متناسب با این سطح از زندگی انسان‌ها را سامان دهیم و عرضه نماییم. البته آشکار است که این سخن بدان معنا نمی‌باشد که به محض شکل‌دهیِ نظری به فقهی با رویکرد حکومتی و تدوین فقه تخصصی و مضافی همچون فقه الحکومه، کار تمام می‌شود و به پشت سر نهادن هیچ مرحله و برداشتن هیچ گام دیگری نیاز نیست ولی بدون شک، یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر تحقق فقه در عرصه حکومت، تدوین فقه ناظر به تحقق در این سطح و عرصه است. همین مطلب درباره تحقق فقه در دیگر سطوح و ساحات حیات بشر نیز صدق می‌کند. ========================================== 🔎@fiqhenezam_com
♦️عرف عهده دار تشخیص مصداق مستحبات ✅ حجه الاسلام خطاط در درس خارج «سبک زندگی اسلامی» مطرح کرد؛ ⬅️ عناوینی مانند ادب، حسن خلق، معروف، خیر و ... کلیاتی را به ما ارائه می‌دهند. بحث در این است که تشخیص مصادیق واقعیه خارجی این موارد بر عهده چه کسی است؟ ⬅️ در اصول فقه دو شبه مصداقیه و شبه صدقیه ذکر شده است که با همدیگر تفاوت دارند. شبه صدقی از شبهات حکمی محسوب و یک مفهوم عام را منطبق بر یک مفهوم عام جزئی‌تر می‌کند؛ به عنوان مثال احترام که یک مفهوم کلی می‌باشد منطبق بر مفاهیم قیام و سلام می‌شود. این موارد مصداق نیستند. مراد ما از اینکه می‌گوییم تشخیص مصداق بر عهده کیست، مفهوم کلیه است نه وقایع خارجی. قطعا تشخیص وقایع خارجی بر عهده مکلف می‌باشد. ⬅️ صاحب جواهر بر این باور است که تسامح در سنن همان تسامح در حکم است؛ به عنوان نمونه زمانی که با استناد به دلیل ضعیفی اکرام رحم مستحب دانسته شد، به ضعف سند توجه نمی‌شود و حکم استحباب رحم پذیرفته می‌شود. بعد از مشخص شدن موضوع عام، آداب در حکم و موضوع آن قابل تسامح است. ⬅️ قاعده تسامح را در کلیت نمی‌پذیریم؛ از این رو در تشخیص مصداق نیز نمی‌توانیم بیان ایشان را بپذیریم. بیشتر بزرگان بر این باور هستند که این گونه موارد باید رجائا انجام داده شود. آنها تسامحی که مستحب ساز باشد را نمی پذیرند. متن کامل: https://b2n.ir/s72580 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
📘 پنجمین شماره ماهنامۀ رویش اندیشه با موضوع «تشکیل و تحکیم خانواده» منتشر شد 🔻 آنچه در این شماره می‌خوانید: ✅ پرونده‌هایی با عناوین: ⬅️ تحولات ساختاری خانواده، تحولات نقش زنان در خانواده، تحولات ازدواج در ایران، تحولات روابط زوجین در خانواده و خشونت علیه زنان در خانواده ✅ گفت‌وگو با اساتید و کارشناسان: ⬅️ حجت‌الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد، دکتر مریم اردبیلی، دکتر وحید شالچی، دکتر منصوره‌سادات صادقی، حجت‌الاسلام والمسلمین سالاری‌فر، دکتر زهرا داورپناه، دکتر راحله کاردوانی، دکتر سمیه عرب‌خراسانی، دکتر تینا امین و خانم مذحجی. ✅ گفتاری از: ⬅️ دکتر امیرحسین بانکی‌پورفرد و دکتر عالیه شکربیگی =========================== 🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ اکرام در ارتباطات اجتماعی یعنی هر رفتاری که باعث شخصیت بخشی است ✅ آیت‌الله اعرافی در درس خارج « فقه روابط اجتماعی» بیان کرد؛ ⬅️ موضوع اکرام و تحقیر در رفتار، عمل و تعامل با دیگران از جمله عناوین مبنایی در ارتباطات و اصول ارتباطات، محسوب می‌شود؛ به این نحو که باید برخورد شخص با دیگران بر اساس کرامت، شخصیت بخشی و عزت بخشی باشد. ⬅️ معنای لغوی کَرَم، شرافت یا بزرگی درونی و روحی است؛ به همین دلیل خداوند متصف به کرم می‌شود. کتب لغوی در مقام توصیف این واژه از عبارات عظمت، شرافت، عزت و گاهی در لغات متأخر تفوق فی نفس الشیء نیز ذکر کرده‌اند. تعبیر نزاهت و پاکی هم آمده که جزء لوازم عزت و کرامت است. ⬅️ وقتی مفهوم و معنای اصلی شرافت، عظمت، عزت و تفوق شیء دانسته شد، معانی دیگر مانند کرم، جود، سخاء و بذل که از معانی متأخر و بالملازمه می‌باشد، مقصود نیست. کرامت در باب افعال به معنای ابراز عزت و شرافت شخص است یعنی به او اعطای کرم بکند؛ به تعبیر دیگر یعنی دادن عزت و شرافت به دیگری. ⬅️ اکرام به معنای مذکور دو قسم می‌شود؛ نخست اکرام تکوینی و دوم اکرام در امور اعتباری. اکرام تکوینی یعنی ایجاد وصف و اکرام اعتباری یعنی انجام اعمالی که باکرامت سازگار است؛ یعنی به‌ گونه‌ای رفتار کند که عزت در او رعایت می‌شود.اکرام تکوینی نیز دارای مراتبی است؛ اکرام و تکریمی که خداوند انجام می‌دهد که نوعی خَلق و علیت است. ⬅️ مقصود ما از اکرام در این بحث، اکرام ارتباطات اجتماعی است که از نوع اکرام اعتباری محسوب می‌شود؛ یعنی هر رفتاری که باعث شخصیت بخشی است. نقطه مقابل اکرام در مواقعی اهانت و در مواقعی نیز تحقیر است. هر دوی این موارد به یک معنا اشاره دارند؛ به این نحو که در برابر بزرگ شمردن دیگری، حقارت و اهانت به دیگری است. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/j26482 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ حرمت ربا امر عرفی نیست که بتوان با تغییر شکل، ظلم بودن آن را منتفی کرد ✅ آیت الله محمدتقي شهيدي در درس خارج « ربا در معاملات بانکی» بیان کرد: ❇️ عده‌ای بر این باور هستند که اساس بانکداری بر رباخواری می‌باشد؛ از این جهت تفکیک میان بانکداری و رباخواری در عمل امری غیر ممکن است. ⬅️ حل محتوای ربوی بانک‌ها با ثبت عقودی چون مضاربه در اسناد بانکی تصحیح نمی‌گردد؛ زیرا حکم اولی مضاربه‌ در فقه این است که عامل، ضامن سرمایه نیست و اگر سرمایه بدون تعدی و تفریط او تلف شود، یا سودی حاصل نگردد، احدی حق اخذ خسارت از وی را ندارد. ⬅️ تمامی موارد حیل ربا، تغییر شکل است و ماهیت ربوی بانک‌ها تغییر نکرده است. علاوه بر عرف مردم، بزرگان نیز بانک‌های ایران را ربوی‌ترین بانک‌های دنیا می‌دانند؛ زیرا سود بیشتری می‌گیرند. علت چنین نگرشی در میان مردم، وجود تغییر در شکل بانک‌ها است. غالب مردم بدون توجه به اشکالات مختلف در قراردادهای بانکی، اقدام به امضاء آنها می‌کنند. ❇️ در پاسخ به شبه فوق جمعی از فقهاء معتقد هستند در اسلام، نظام اقتصادی وجود ندارد و احکام به صورت تعبدی‌ از نصوص کتاب و سنت به ما رسیده است؛ از این رو آنها نظامند و هدفمند نیستند. این افراد خود را تابع نص می‌دانند و می‌گویند به این دلیل که نصوص فقط قرض ربوی را تحریم کرده‌اند؛ می‌توان با جایگزینی طرق دیگر، از اشکال قرض ربوی دوری کرد. ❇️ در نقد پاسخ مذکور می‌توان گفت: تغییر شکل در نزد قائلین به وجود نظام اقتصادی در اسلام، امری ناتمام است؛ زیرا ایجاد نظام موقوف به تغییر در محتوا بوده و با تغییر شکلی، محقق نمی‌شود. این که احکام اقتصادی اسلام را صرفا احکامی تعبدی دانسته و نظام اقتصادی را مخدوش بدانیم، خلاف مفاد آیات و روایات است. متن کامل: https://b2n.ir/h72241 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ ماهیت شناسی رأی مردم و آثار آن/ انتخابات عقدی مستقل است و تا زمانی که نماینده مصلحت مردم را رعایت می‌کند، قابل فسخ نیست ✅ آیت الله ابوالقاسم علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» بیان کرد: ⬅️ نظریه مشروعیت رای مردم و مشروعیت بخشی آن به حکومت، چند سوال را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند: 1️⃣ آیا ماهیت آن وکالت می باشد یا بیعت یا پدیده جدید؟ 2️⃣ اگر گفته شود رأی مردم نوعی وکالت است، آیا وکالت شرعی با همه آثارش منظور است؟ 3️⃣ آیا رأی اکثریت مجوز حکومت بر اقلیت می‌باشد؟ 4️⃣ با توجه به اینکه رأی مردم در محدوده امور مرتبط با خودشان است، اگر اکثریت بر عدم اجرای حکمی از شریعت اصرار کردند، حاکمیت باید تمکین کند؟ ⬅️ نمایندگی، ریاست جمهوری، شورای شهر و ... یک بحث جدید می باشند؛ یعنی وکالت به معنایی خاص نیست بلکه امر جدیدی است که ساخته عقلا می‌باشد و مخالف امر شریعت نیز نیست. ⬅️ انتخابات عقد و عهدی است مستقل و تا زمانی که نماینده مصلحت مردم را رعایت می‌کند و شرایط نمایندگی را دارد، قابل فسخ نیست مگر اینکه زمان آن منقضی شود یا انتخابی جدید صورت پذیرد. متن کامل: https://b2n.ir/g34066 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ تعظیم شعائر از مصادیق تقوای قلب ✅ حجه الاسلام سید محسن حسینی فقیه در درس خارج «فقه شعائر» بیان داشت: ⬅️ آیه 23 سوره حج می‌فرماید «من یعظم شعائر الله فإنها من تقوی القلوب»؛ یعنی تعظیم شعائر، تقوای قلب است و تقوای قلب نیز واجب است. احراز کبری مذکور از دو راه میسر است: 1️⃣ جمله «من یعظم شعائر الله فإنها من تقوی القلوب»که جمله خبریه در مقام انشاء و آکد است؛ یعنی تعظیم شعائر از باب تقوای قلب است. 2️⃣ وجوب تقوای قلب؛ انسان امر به تقوای مطلق شده‌ است و تقوای قلب نیز از مصادیق تقوا، محسوب می‌شود؛ بنابراین تعظیم شعائر، تقوای قلب است و تقوا واجب است، پس تعظیم شعائر واجب می‌باشد. ⬅️ شیخ فاضل صفار چند اشکال در استدلال به این آیه بیان کرده است: ⬅️ اشکال نخست: در آیه، شعائر الله به دلیل اضافه شدن به کلمه الله، اضافه عام است؛ از این جهت هر آنچه که مرتبط با الله و علامتی برای توجه به او باشد، شعائر الله نامیده می‌شود. ممکن است گفته شود هر چند به حسب ظاهر تعظیم شعائر الله عام است اما قرائنی وجود دارد که با توجه به آنها می‌گوییم مراد شعائر خاص می‌باشد؛ پس دلیل اخص از مدعا می‌شود. ⬅️ مستشکل می‌خواهد با توجه به چهار قرینه، تعظیم شعائر را حمل بر معنای حج کند. سه قرینه نخست سبب اجمال و قرینه چهارم سبب تشخیص حج می‌شود که موضوع را از اجمال خارج می‌کند؛ از این رو به نظر می‌رسد اشکال اول با این قرائن وارد نیست. 📝 متن کامل: B2n.ir/z72679 ————————————————————————————-— 🔎@fiqhenezam_com