❔شبهه ای در رابطه با حضرت علی اکبر
🔍آیا اگر حضرت علی اکبر(ع) در کربلا به شهادت نمی رسیدند و احادیثی از پیامبر نبود با توجه به شباهت ظاهری و کلامی به پیامبر(ص) آیا امام بعد از امام حسین (ع) حضرت علی اکبر(ع) بودند؟ چون جدیدا دیده می شود بعضی از سخنرانان چنین عقیده ای دارند؟
✅ پاسخ :
بنابر نقل مشهور، علی، ملقّب به «اکبر»، بزرگترین پسر امام حسین (علیه السلام) به شمار میآید، علی اکبر جوانی رشید، شجاع، راستگو، پاک و درستکار بود. در زیارت نامة وی میخوانیم:«سلام بر تو ای بسیار راستگوی درستکار، ای [انسان] پاک، ای دوست مقرّب [خدا]...»[۱]
🔰آن حضرت، در شکل و شمایل و در اخلاق و گفتار به پیامبرˆ شباهت فراوانی داشت. این شباهت به حدّی بود که هرگاه اهلبیت مشتاق دیدار رسولاللهˆ میشدند، به چهرة او نگاه میکردند.
❇️شاهد براین مطلب، سخن امام حسین است، هنگامی که علی اکبر در روز عاشورا به میدان میرفت، حضرت فرمود: «اللّهُم اشْهَِد فَقَد بَرَزَ الَیْهم غلامٌ أشْبهُ النّاس خَلْقاً وَ خُلْقاً وَ مَنْطِقاً برسولک (صلّی الله علیه و آله)، وَ کُنّا إذَا اشْتَقْنا إلی نَبیک نَظَرْنا إلَیه...»[۲]
«خدایا تو شاهد باش، جوانی به جنگ این مردم رفت که در صورت و سیرت و گفتار، شبیهترین مردم به پیامبرت ˆبود، و ما هرگاه مشتاق دیدن پیامبرت میشدیم، به این جوان نگاه میکردیم .»
⚠️شبهه امامت وی (و برخی دیگر از فرزندان ائمه همچون عبدالله افطح فرزند امام صادق علیهالسلام) از آنجا سر چشمه میگیرد که دستهای از شیعیان معتقدند: «امامت به فرزند بزرگ میرسد مادامی که عیب و نقصی نداشته باشد».
💢 همین مسئله باعث شده که برخی از مورخان و علمای رجال شیعه، علی اکبر(جوان شهید شده) را «اصغر» و امام سجاد را «اکبر» دانسته اند[۳]
⭕️امّا در مقابل، بسیاری از نسبشناسان و مورّخان متقدّم و متأخّر، علی اکبر را بزرگ تر دانسته اند و از امام سجّاد به «علی اصغر» یاد کرده اند،[۴]
چنان که سخن امام سجاد در مجلس یزید و ابنزیاد نیز که برادرش علی را بزرگتر از خویش شمرده مؤیّد همین دیدگاه میباشد.[۵]
🔹 ابنادریس حلّی با استناد به نظر علمای نسبدان معتقد است آن علیبنالحسین که در کربلا به شهادت رسیده علی أکبر بوده نه علی أصغر، و از آنجا که این بحث یک بحث تخصصی علم أنساب است، باید قول آنها را بر علمایی مانند شیخ مفید که نسبدان نبودهاند ترجیح داد.[۶]
🔸محقّق شوشتری امام سجّاد را علی اصغر دانسته و معتقد است ظاهراً مستند قائلین به اصغر بودن علی اکبر، مضمون روایتی است که جانشین امام را فرزند بزرگتر وی میداند، به همین جهت عدّهای پس از شهادت امام صادق قائل به امامت عبدالله افطح شدهاند؛ زیرا او بزرگتر از امام کاظم بود.
✅امّا در پاسخ باید گفت:
1⃣ اولاً بزرگتر بودن سبب امامت نمیشود، امام کسی است که از جانب خداوند به امامت منصوب شده باشد و لذا میبایست نصّی از امام قبلی بر امامت وی وجود داشته باشد، که نه در مورد علی اکبر و نه در مورد عبدالله افطح نصی وجود ندارد.
2⃣ثانیاً با فرض پذیرش خبر مذکور، مراد خبر، جایی است که فرزند بزرگتر دارای نقص جسمی نباشد، چنانکه عبدالله افطح این نقص را داشت، هم چنین این امر در صورتی است که فرزند بزرگتر پیش از فوت امام از دنیا نرود، در حالی که علی اکبر پیش از شهادت امام حسین (علیه السلام) شهید شد و بعد از شهادت امام حسین امام سجاد فرزند بزرگتر امام حسین بود.[۷]
⬅️ بنابراین ایراد این سخن که در مورد حضرت علیاکبر علیهالسلام مناسب به نظر نمیرسد.
📚[۱]. شهید اول، المزار، ص ۱۴۵-۱۴۶.
[۲]. سیدبنطاووس، اَلْمَلْهُوف عَلیٰ قَتْلَی الطُّفُوف، ص۱۶۶.
[۳]. شیخ صدوق، الامالی، مجلس۳۰، ص۲۲۶؛ شیخ مفید، الإرشاد، ج۲، ص۱۱۴ و۱۳۵؛ شیخ طوسی، رجالالطوسی، ص۱۰۲.
[۴]. ابنسعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۲۱۱؛ بَلاذُری، انساب الاشراف، ج۳، ص۳۶۱- ۳۶۲ و ۴۱۱.
[۵]. طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۶۳۰؛ ابنکثیر، البدایة والنهایة، ج۸، ص۲۱۱؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتلالطالبیین، ص۱۲۰.
[۶] . ابوجعفر محمدبنمنصور حلّی، السّرائر، ج۱، ص۶۵۵.
[۷]. محمد تقی تستری، قاموس الرجال، ج۷، ص۴۲۰
#مناسبتی
#محرم
#شب_هشتم
#رفع_شبهه