🔶معرفی حضرت🔶
علی بن حسین بن علی بن ابیطالب (۳۳ق.-۶۱ق.) مشهور به علیاکبر فرزند امام حسین(ع) و لیلی بنت ابی مرة و اولین شهدای بنیهاشم در روز عاشورا بود. برخی او را بزرگترین فرزند امام حسین(ع) دانستهاند. امام حسین(ع) او را شبیهترین مردم به پیامبر اسلام معرفی کرده و فرموده که هر وقت مشتاق دیدن پیامبر(ص) میشدیم، به او نگاه میکردیم.
🔷زندیگنامه🔷
ایشان در زمان خلافت عثمان(خلافت: ۲۳ یا ۲۴-۳۵ق) به دنیا آمد.تاریخ دقیق تولد علی اکبر مشخص نیست؛ اما در تقویم جمهوری اسلامی ایران، ۱۱ شعبان به عنوان روز ولادتش، روز جوان نامگذاری شده است.
برخی محققان سن او را به هنگام شهادت در سال ۶۱ق، ۲۸ سال دانستهاند. بر اساس گفته مذکور، سال تولد او ۳۳ قمری خواهد بود.
✅کنیهاش ابوالحسن است.همچنین او را اکبر نام نهادهاند؛ زیرا از برادرش امام سجاد(ع)، امام چهارم شیعیان متمایز شود؛ اما شیخ مفید لقبش را اصغر گفته و اکبر را لقب امام سجاد(ع) دانسته است.
⚠️برخی از نسبشناسان و تاریخدانان، علیاکبر را بزرگترین فرزند امام حسین(ع) دانستهاند.
🔻کلینی حدیثی از امام رضا(ع) نقل کرده که حکایت از ازدواج علی اکبر و داشتن فرزندی به نام حسن دارد؛
🔺در مقابل چنانکه گروهی از نسبشناسان گفتهاند از وی فرزندی نمانده و نسل امام حسین(ع) تنها از طریق امام سجاد(ع) ادامه پیدا کرده است.
♦️در یکی از زیارتنامهها (ابن قولویه، کامل الزیارات، نشر صدوق، ص۲۵۳) چنین به علی اکبر سلام داده شده است: «صَلّى الله عَلَيْکَ وَعَلى عِتْرتِکَ وَأهْلِ بَیْتِکَ وَآبائِکَ وَأبْنائِکَ؛ سلام خدا بر تو و بر عترت و اهل بیت تو و پدران و فرزندانت»که نشان از ازدواج و فرزند داشتن اوست.
◼️شهادت
علی اکبر در ۱۰ محرم(روز عاشورا) به سال ۶۱ قمری در واقعه عاشورا به شهادت رسید و بدنش در پایین پای پدرش به خاک سپرده شد.
قبر او داخل ضریح امام حسین واقع شده و شش گوشه بودن ضریح را به همین دلیل دانستهاند؛
اما سر او را به همراه سرهای شهدای کربلا به کوفه و شام بردند.
⚠️ درباره اینکه سر علی اکبر به بدنش ملحق شده یا در قبرستان باب الصغیر دفن است، اختلافنظر وجود دارد
🔺 سید محسن امین گفته است که در سال ۱۳۲۱ق در قبرستان باب الصغیر بارگاهی را دیده که بر ورودی آن بر سنگی نوشته شده که اینجا مدفن سرهای عباس بن علی، علی اکبر و حبیب بن مظاهر است.
به گفته وی پس از بازسازی نام برخی دیگر از شهدای کربلا به آن افزوده شده است.
این مکان امروزه به نام مقام رؤوس الشهداء(مدفن سرهای شهدای کربلا) شناخته میشود.
📚شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۳۵
ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۰۸ق، ص۸۶
ابی مخنف، وقعة الطف، ۱۴۲۷ق، ص۲۷۶
یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۴۶-۲۴۷
محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۳۵۲
#مناسبتی
#محرم
#شب_هشتم
#شخصیت_شناسی
❔شبهه ای در رابطه با حضرت علی اکبر
🔍آیا اگر حضرت علی اکبر(ع) در کربلا به شهادت نمی رسیدند و احادیثی از پیامبر نبود با توجه به شباهت ظاهری و کلامی به پیامبر(ص) آیا امام بعد از امام حسین (ع) حضرت علی اکبر(ع) بودند؟ چون جدیدا دیده می شود بعضی از سخنرانان چنین عقیده ای دارند؟
✅ پاسخ :
بنابر نقل مشهور، علی، ملقّب به «اکبر»، بزرگترین پسر امام حسین (علیه السلام) به شمار میآید، علی اکبر جوانی رشید، شجاع، راستگو، پاک و درستکار بود. در زیارت نامة وی میخوانیم:«سلام بر تو ای بسیار راستگوی درستکار، ای [انسان] پاک، ای دوست مقرّب [خدا]...»[۱]
🔰آن حضرت، در شکل و شمایل و در اخلاق و گفتار به پیامبرˆ شباهت فراوانی داشت. این شباهت به حدّی بود که هرگاه اهلبیت مشتاق دیدار رسولاللهˆ میشدند، به چهرة او نگاه میکردند.
❇️شاهد براین مطلب، سخن امام حسین است، هنگامی که علی اکبر در روز عاشورا به میدان میرفت، حضرت فرمود: «اللّهُم اشْهَِد فَقَد بَرَزَ الَیْهم غلامٌ أشْبهُ النّاس خَلْقاً وَ خُلْقاً وَ مَنْطِقاً برسولک (صلّی الله علیه و آله)، وَ کُنّا إذَا اشْتَقْنا إلی نَبیک نَظَرْنا إلَیه...»[۲]
«خدایا تو شاهد باش، جوانی به جنگ این مردم رفت که در صورت و سیرت و گفتار، شبیهترین مردم به پیامبرت ˆبود، و ما هرگاه مشتاق دیدن پیامبرت میشدیم، به این جوان نگاه میکردیم .»
⚠️شبهه امامت وی (و برخی دیگر از فرزندان ائمه همچون عبدالله افطح فرزند امام صادق علیهالسلام) از آنجا سر چشمه میگیرد که دستهای از شیعیان معتقدند: «امامت به فرزند بزرگ میرسد مادامی که عیب و نقصی نداشته باشد».
💢 همین مسئله باعث شده که برخی از مورخان و علمای رجال شیعه، علی اکبر(جوان شهید شده) را «اصغر» و امام سجاد را «اکبر» دانسته اند[۳]
⭕️امّا در مقابل، بسیاری از نسبشناسان و مورّخان متقدّم و متأخّر، علی اکبر را بزرگ تر دانسته اند و از امام سجّاد به «علی اصغر» یاد کرده اند،[۴]
چنان که سخن امام سجاد در مجلس یزید و ابنزیاد نیز که برادرش علی را بزرگتر از خویش شمرده مؤیّد همین دیدگاه میباشد.[۵]
🔹 ابنادریس حلّی با استناد به نظر علمای نسبدان معتقد است آن علیبنالحسین که در کربلا به شهادت رسیده علی أکبر بوده نه علی أصغر، و از آنجا که این بحث یک بحث تخصصی علم أنساب است، باید قول آنها را بر علمایی مانند شیخ مفید که نسبدان نبودهاند ترجیح داد.[۶]
🔸محقّق شوشتری امام سجّاد را علی اصغر دانسته و معتقد است ظاهراً مستند قائلین به اصغر بودن علی اکبر، مضمون روایتی است که جانشین امام را فرزند بزرگتر وی میداند، به همین جهت عدّهای پس از شهادت امام صادق قائل به امامت عبدالله افطح شدهاند؛ زیرا او بزرگتر از امام کاظم بود.
✅امّا در پاسخ باید گفت:
1⃣ اولاً بزرگتر بودن سبب امامت نمیشود، امام کسی است که از جانب خداوند به امامت منصوب شده باشد و لذا میبایست نصّی از امام قبلی بر امامت وی وجود داشته باشد، که نه در مورد علی اکبر و نه در مورد عبدالله افطح نصی وجود ندارد.
2⃣ثانیاً با فرض پذیرش خبر مذکور، مراد خبر، جایی است که فرزند بزرگتر دارای نقص جسمی نباشد، چنانکه عبدالله افطح این نقص را داشت، هم چنین این امر در صورتی است که فرزند بزرگتر پیش از فوت امام از دنیا نرود، در حالی که علی اکبر پیش از شهادت امام حسین (علیه السلام) شهید شد و بعد از شهادت امام حسین امام سجاد فرزند بزرگتر امام حسین بود.[۷]
⬅️ بنابراین ایراد این سخن که در مورد حضرت علیاکبر علیهالسلام مناسب به نظر نمیرسد.
📚[۱]. شهید اول، المزار، ص ۱۴۵-۱۴۶.
[۲]. سیدبنطاووس، اَلْمَلْهُوف عَلیٰ قَتْلَی الطُّفُوف، ص۱۶۶.
[۳]. شیخ صدوق، الامالی، مجلس۳۰، ص۲۲۶؛ شیخ مفید، الإرشاد، ج۲، ص۱۱۴ و۱۳۵؛ شیخ طوسی، رجالالطوسی، ص۱۰۲.
[۴]. ابنسعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۲۱۱؛ بَلاذُری، انساب الاشراف، ج۳، ص۳۶۱- ۳۶۲ و ۴۱۱.
[۵]. طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۶۳۰؛ ابنکثیر، البدایة والنهایة، ج۸، ص۲۱۱؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتلالطالبیین، ص۱۲۰.
[۶] . ابوجعفر محمدبنمنصور حلّی، السّرائر، ج۱، ص۶۵۵.
[۷]. محمد تقی تستری، قاموس الرجال، ج۷، ص۴۲۰
#مناسبتی
#محرم
#شب_هشتم
#رفع_شبهه