آشنایی با چند اصطلاح ادبی ای ساربان، آهسته ران کارام جانم می‌رود وان دل که با خود داشتم با دلستانم‌ می‌رود من مانده‌ام مهجور ازو، بیچاره و رنجور ازو گویی که نیشی دور ازو، در استخوانم ‌می‌رود.... سعدی، فغان از دست ما، لایق نبود ای بی‌وفا طاقت نمی‌دارم جفا، کار از فغانم می‌رود (سعدی) ردیف: کلمه یا کلمات و یا یک جمله‌ی دارای یک معنا که در پایان مصراع اول و مصراعهای زوج تکرار شده است، ردیف نامیده می‌شود. شعری را که ردیف دارد، "مُرَدَّف" گویند. در غزل سعدی" می‌رود" ردیف است.🌺 قافیه: به واژه‌های قبل از ردیف در پایان مصراع اول و همه‌ی مصراعهای زوج شعر سعدی بنگرید؛ حروف "انم" در پایان همه‌ی این واژه‌ها تکرار شده است.این حروف مشترک " قافیه" نام دارد و کلماتی مانند جانم، دلستانم و استخوانم که این حروف مشترک در آنها آمده است، " کلمات قافیه" نامیده می‌شوند. در مصراع یا بیتی که مردّف نیست، آخرین واژه، کلمه‌ی قافیه است.در شعر سنتی، قافیه اجباری و ردیف اختیاری است.🌺 مُصَرَّع: در بیت اول، هر دو مصراع قافیه دارند؛ ولی ابیات بعدی این گونه نیستند. بیتی که هر دو مصراع آن قافیه داشته باشند، " مصرّع" نام دارد.🌺 قالب: شکلی که قافیه به شعر می‌بخشد، " قالب" نام دارد. تفاوت قالبها، تفاوت در چگونگی قافیه‌ی آنهاست. اگر نحوه‌ی تکرار قافیه در دو یا چند شعر یکسان باشد، تعداد ابیات، محتوا و وزن، نوع قالب را مشخص خواهند کرد. توجه: شعر سنتی، قالبهای متفاوتی دارد؛ اما قالب شعر نیمایی از کوتاه و بلند شدن مصراعها حاصل می‌شود.🌺 تَخَلُّص: در این شعر، سعدی در بیت پایانی، نام خود را آورده است. نام شعری شاعر را " تخلّص" می‌گویند. تخلّص گاه در بیتهای ماقبل آخر می آید. با تلخیص از کتاب آرایه‌های ادبی، دکتر روح‌الله هادی، ص ۴- ۷. #آرایه‌های_ادبی #اصطلاحات_ادبی https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303

تبریک روز معلم🌹🌹🌺🌺 روز معلم بر ایثارگران عرصه‌ی تربیت و دانش و عاشقانی که می‌سوزند تا نسلی را بسازند و بر تمام دوستان و همکاران سابقم مبارک باد. الهی تمام معلمها سلامت باشند و امام زمان (عج) یاریشان فرماید.🦋 #روز_معلم @golzareadabiyat

معلم می‌توان در سایه‌ی آموختن گنج عشق جاودان اندوختن اول از استاد، یاد آموختیم پس سویدای سواد آموختیم از پدر، گر قالب تن یافتیم، از معلم، جان روشن یافتیم ای معلم، چون کنم توصیف تو؟ چون خدا مشکل توان تعریف تو ای تو کشتی نجات روح ما ای به طوفان جهالت نوح ما یک پدر، بخشنده‌ی آب و گِل است یک پدر، روشنگر جان و دل است لیک اگر پرسی کدامین برترین؟ آن که دین آموزد و علم یقین (محمدحسین شهریار) #روز_معلم #شهریار https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303

آرایه‌های ادبی ایهام تناسب ایهام تناسب، جمع دو آرایه‌ی ایهام و تناسب است؛ یعنی، کلمه‌ای دو معنا دارد و فقط یک معنای آن در سخن مورد نظر است؛ اما میان معنای غیر منظور با کلمه یا کلمات دیگری در بیت، تناسبی ایجاد می‌شود؛ مانند کلمه‌ی "پروانه" در بیت زیر: کسی به وصل تو چون شمع یافت پروانه که زیر تیغ تو هر دم سری دگر دارد (حافظ) پروانه معانی متعددی دارد؛ ولی حافظ در بیت بالا، به دو معنی آن توجه داشته است: ۱ - حشره‌ی معروف ۲ - جواز. معنای منظور در بیت، معنای دوم یعنی جواز است؛ اما در معنای غیر منظور یعنی حشره‌ی معروف، با کلمه‌ی شمع، تناسب یافته است. بدیع در شعر فارسی، دکتر عقدایی، ص ۸۱ و ۸۲ . #آرایه‌های_ادبی #ایهام_تناسب @golzareadabiyat

معرفی کتاب شرح مشکلات دیوان حکیم سنایی نویسندگان این کتاب، دکتر محمدشفیع صفّاری و دکتر محمدرضا برزگر خالقی هستند و چاپ اول آن، توسط انتشارات زوّار، در سال ۱۴۰۰ و در ۵۴۴ صفحه منتشر شده است. این کتاب در مدت ۶ سال تحقیق و بررسی فراهم گشته و شامل شرح ابیات مشکل دیوان سنایی در قالبهای مختلف شعری است. ابیاتی که با دانستن معنی یک لغت، مفهوم آنها روشن می‌شده، شرح نگشته و معنا و توضیح آن لغت، در فرهنگ واژگان انتهای جلد اول دیوان حکیم سنایی دکتر خالقی در ص۱۰۰۳- ۱۰۳۲ آمده است. به نظر من، بهتر بود جهت سهولت دسترسی خوانندگان، این ۳۰ صفحه فرهنگ واژه‌های دشوار، در انتهای همین کتاب نیز آورده می‌شد. #سنایی #شرح_مشکلات_دیوان_حکیم_سنایی https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303

اصطلاحات عرفانی توکّل در لغت، به معنای تکیه و اعتماد کردن است و در اصطلاح عارفان، عبارت از واگذاردن امور است به خداوند و تکیه کردن بر او و آرام گرفتن دل با او در همه حال. توکل، بالاترین مقام یقین و شریف‌ترین احوال مقرّبان است. خدای متعال فرماید: اِنَّ اللهَ یُحِبُّ المُتَوَکِّلین. خداوند، متوکّل را دوست خود شمرد و محبت خویش را شامل او کرد و نیز فرمود: و مَن یَتَوَکَّل عَلَی الله فَهُوَ حَسبُه یعنی متوکّلان را خدای کافی است؛ پس متوکل، از عباد الرحمان است و شامل وصف رحمت حق گردد و از بندگان است که به کفایت او مخصوص شده است. حافظ گفته است: تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافری است راهرو گر صد هنر دارد، توکل بایدش و به معنای توکل، چنین اشاره کرده است : تو با خدای خود انداز کار و دل، خوش دار که رحم اگر نکند مدّعی، خدا بکند با تلخیص از شاخ نبات حافظ، دکتر برزگر خالقی، ص۱۰۴۹ و ۱۰۵۰ . #توکل #اصطلاحات_عرفانی #شاخ_نبات_حافظ https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303