هدایت شده از آموزش عروض و قافیه و...
(انواع آرایهی حس آمیزی)
1ـ حس آمیزی حسی ـ حسی:
دو حس از حواس پنجگانه در هم آمیخته میشوند.
از نمونههای پرکاربرد آن به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
#بینایی و #شنوایی
سپهبد به گفتار او بنگرید
شگفت آمدش کان سخنها شنید
"حضرت فردوسی"
نگاهی گرم یعنی دلنوازیم
زبانی نرم یعنی چاره سازیم
"وحشی بافقی"
( "زبانی نرم" یا سخنی نرم، حس آمیزی از نوع #شنوایی و #لامسه است)
دل باز به جان آيد کز وی خبری يابد
بلبل به فغان آيد کز گل شنود بویی
#شنوایی و #چشایی
از اَن پس بیامد به نزدیک بلخ
نیازرد کس را به گفتار تلخ
"حضرت فردوسی"
لیک چنان خیره و خاموش ماند
کز همه شیرین سخنی گوش ماند
"نیما یوشیج"
#شنوایی و #لامسه
با من به سلام خشک ای دوست زبان تر کن
تا از مژه هر ساعت لعل ترت افشانم
"خاقانی شروانی"
2 ـ حس آمیزی انتزاعی- حسی:
یک مفهوم عقلی( ذهنی، انتزاعی) با ویژگی یکی از حواس ظاهری در هم آمیخته میشود.
از موارد پرکاربرد حس آمیزی انتزاعی ـ حسی نمونههای زیر را میتوان نام بُرد:
#انتزاعی و #چشایی:
جهان پير است و بیبنياد از اين فرهادکش فرياد
که کرد افسون و نيرنگش ملول از جان شيرينم
"حضرت حافظ"
#انتزاعی و #لامسه:
ز زهد خشک ملولم کجاست بادهی ناب
که بوی باده مدامم دماغ تر دارد
"حضرت حافظ"
#انتزاعی و #بینایی:
در خلایق روحهای پاک هست
روحهای تیرهی گلناک هست
"حضرت مولانا"
#انتزاعی و #بویایی:
نام من رفتهست روزی بر لب جانان به سهو
اهل دل را بوی جان میآید از نامم هنوز
"حضرت حافظ"
مثالهای بیشتر برای آرایه حس آمیزی:
به ترانههای شيرين ، به بهانههای زرّین
بکشيد سوی خانه مه خوب خوشلقا را
"حضرت مولانا"
در ترکیب (ترانههای شیرین)، ترانه قابل شنیدن است و مربوط به حس #شنوایی است که با شیرینی که مخصوص حس #چشایی است آمیخته شده و در ترکیب (بهانههای زرّین)، بهانه برای حس #شنوایی است و زرّین یا طلایی مربوط به حس #بینایی است.
اگر دشنام فرمايی و گر نفرين دعا گويم
جوابِ تلخ میزيبد لب لعل شکرخا را
"حضرت حافظ"
جواب شنيدنی است و تلخی مربوط به حس چشایی میباشد.
گشاده شود زين سخن راز تو
به گوش آيدش روشن آواز تو
"حضرت فردوسی"
تیر عاشق کش ندانم بر دل حافظ که زد
این قدر دانم که از شعرِ ترش خون میچکید
"حضرت حافظ"
دل چاشنی گرفت از آن خنده های شور
آری نمک لذیذ نماید کباب را
"ملک الشعرای بهار"
سزای توست چون گل گریهی تلخ پشیمانی
که گفت ای غنچهی غافل، دهن پیش صبا بگشا
"حضرت صائب"
نشئهی دیدار ساقی رونق مستی شکست
هیچ کس بویی ز می در شیشه و ساغر ندید
"حضرت صائب"
ز شعرهای ترم گرم این چنین مگذر
که آب خضر نهان در شب سیاه من است
"حضرت صائب"
گرچه جز تلخی از ایّام ندید
هرچه خواهی سخنش شیرین است
"بانو پروین اعتصامی"
به شکرخنده درآور، نه یقین میدانم
که دهان تو یقین را به گمان درفکند
"خواجو کرمانی"
آنکه نشنیده است هرگز بوی عشق
گو به شیراز آی و خاک من ببوی
"حضرت سعدی"
گردد از دست نوازش پایهی معنی بلند
مور را شیرینسخن دست سلیمان کرده است
"حضرت صائب"
چون عمر به سر رسد چه بغداد و چه بلخ
پیمانه چو پر شود چه شیرسن و چه تلخ
"حضرت خیام"
(عمرِ شیرین و عمرِ تلخ هر دو حس آمیزی میباشند).
بدین شعرِ تَرِ شیرین ز شاهنشه عجب دارم
که سر تا پای حافظ را چرا در زر نمیگیرد
"حضرت حافظ"
( در ترکیب زیر سه حس #شنوایی، #لامسه و #چشایی به هم آمیخته شدهاند)
نجوای نمناک علفها را میشنوم
"سهراب سپهری"
ترکیب "نجوای نمناک" از آمیختن دو حس #شنوایی (نجوا) و #لامسه (نمناک) ساخته شده و یا در جملهی "خبر تلخی شنیدم" (خبر) را با حس #شنوایی و (تلخ) را با حس #چشایی دریافت میکنیم؛ پیوند و آمیزش این دو حس مختلف در یک جا سبب خلق آرایه #حسآمیزی شده است.
در بیت زیر چهار حس آمیزی به کار رفته است.
بس که صائب دیدهام تلخی ازین شکّر لبان
میشمارم خندهی شیرین ، عتاب تلخ را
"حضرت صائب"
آموزش عروض و قافیه و...
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie
روابط عمومی کانال آموزش عروض
ابوالفضل عامری
حقیقت عدل
اگرچه زخم سرش راتمام مي ديدند
ولي ز زخم عميق دلش نپرسيدند
كسي نخواست بپرسدچراسرش بشكافت
اگرچه مردم بي دردكوفه مي ديدند
شبي نخفت علي ازغم جهالت خلق
ولي تمامي آنان ز جهل خوابيدند
بهار عمرعلي شدخزان وگل نشدند
دوباره درره اوخار فتنه پاشيدند
نرفت رنگ سياهي بُرون ازآن دلها
زداغ سُرخ علي گرسياه پوشيدند
به غيراهل ولايت، هنوزهم آنان
اسير وسوسه واهل شك وتريدند
علي ست چون شب قدر خدا كه اين مردم
زقدرو منزلتش نكته اي نفهميدند
علي حقيقت عدل است وتا ابد زنده است
برای محوحقیقت اگرچه کوشیدند
خداگواست كه دركربلا همين مردم
شکوفه های علي رابه نيزه هاچيدند
چه روزگار غريبي بودكه بعدازاو
به اشك زينب او اهل كوفه خنديدند
دلم گرفته «وفایی»بیاکه گریه کنیم
به احترام غمی که به شیعه بخشیدند
حاج سید هاشم وفایی
http://eitaa.com/gom121
┄┅═══••↭••═══┅┄
کانال اشعار ۱۴ معصوم (ع) واحادیث
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 چهارپایهخوانیِ
حاج محمود کریمی در حرم رضوی
http://eitaa.com/gom121
┄┅═══••↭••═══┅┄
کانال اشعار ۱۴ معصوم (ع) واحادیث
هدایت شده از ابوالفضل عامری
بسم الله الرحمن الرحیم
انجمن ثارالله قم
تاسیس 1358*
جمعه شبها
با تلاوت ایات کلام الله مجید
وتوسل به ائمه معصومین صلوات الله علیهم اجمعین
جمعه
مورخ 1402/1/25
از ساعت 20/30 الی30 /22
قم باجک فلکه جهاد 20 متری حائری کوچه 17 پلاک
منزل جناب حاج اقا مهدی بخشنده
https://eitaa.com/joinchat/1630077186C6760914179
هدایت شده از اشعار شادروان شمس قمی
شبهای قدر واسطهٔ فیض و رحمت است
ا࿐❈❁࿐✿❈✿࿐❈❁࿐ا
#شبهای_قدر
ای دل! به خلق و دار و ندارش نظر مکن
جز در حریم خالق سبحان گذر مکن
روی نیاز ، بر در ِ آن بی نیاز بر
خود را به درگه دگری در به در مکن
ما و منی به دور کن از خویش ِ خویشتن
جز در منای خالق یکتا به سر مکن
در هر زمان به شکر و سپاسش زبان گشای
وین شکر را به خاطر خیر دگر مکن
تفسیر سوزش دل من، اشک دیده است
ای دل! به غیر درگه حق دیده تر مکن
از درگه حبیب ، مشو ناامید ، هان!
با این گناه ، در ره دوزخ سفر مکن
غیر از خدای و قاطبهی اولیای او
روی امید ، سوی کسان دگر مکن
یارب! به راه وحدت و صدق و صفا و مهر
خیر بشر ، مقدّر و شایانِ شر مکن
کفران نعمت تو نمودیم ؛ بیش از این
ما را دچار فتنه و خوف و خطر مکن
تقدیر ما ز لطف ، به حکم قضا مده
حکم قضا حواله به دست قَدَر مکن
شبهای قدر، واسطهٔ فیض و رحمت است
حاجات ما شکسته دلان ، بی ثمر مکن
ما شکر نعمت و کرمت را نکردهایم
محتاجمان به نعمت هر بَدگهر مکن
یارب! به حق احمد و آل عزیز او
بر شیعیان نظر کن و صرف نظر مکن
یارب! به حق حجت حق ، دوستان او
چشم انتظار حجت ثانی عَشَر مکن
یارب! جمیع منتظران ظهور را...
محروم ، از ولایت آن منتظَر مکن
یارب! ز فیض مهدی موعودِ منتقم
جز عاشقان حضرت او بهره ور مکن
چون (شمس قم) ز فرقت مهدی به ظلمتیم
یارب! سیاه روزی ما بیشتر مکن
یارب! زبان حالِ جهان است این سخن
باری نگه به این سخنِ مختصر مکن
بیدار و خواب بندهی دلخون برابر است
شاها...! تو سوزشِ دل من، بی اثر مکن.
شادروان سید علیرضا شمس قمی
https://eitaa.com/shamseqomi