-2050941182_2013671390.mp3
2.8M
#آیین_روضه_خوانی
#عوامل_مؤثر_در_روضه
#احترام
#تصنع
#دکتر_محمد_فراهانی 🎤
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی
#احترام👇
اصل كلي اين است كه هر جا نام مبارک معصومین علیهم السلام برده می شود، برای رعایت ادب و آداب از جملات احترامی مثل؛ علیه السلام، سلام الله علیها ... استفاده شود؛ اما هنگام روضه ـ مخصوصا موقع باز کردن گره مرثيه ـ در به كار بردن اسامي ائمه اطهار(ع)، می توان جملات احترامی را حذف کرد تا فاصلهاي بين اجزاي روضه نيفتد و از حساسيت آن نكاهد.
⛔️تصنع👇
يکي از مسائلي که از تأثير کلام مي کاهد تصنع و مصنوعي خواندن است، اگر مداح به دلايلي از قبيل تقليد يا عدم تسلط و تمرين كافي روضه را طوطي وار و مصنوعي بخواند، خواندن او بر مستمع اثري نخواهد داشت .
پس اگر ميخواهيد روضهاي را تقليدي بخوانيد، آن قدر آن را تكرار كنيد تا برايتان ملكه شود و يا اگر از كتابي روضهاي را برگزيدهايد، آن قدر روي آن تمرين كنيد تا تسلط كامل پيدا كنيد و كسي در خواندن شما احساس ضعف و خامي نكند.
شاید بتوان گفت مهمترین عاملی که خواندن ما را از این حالت خارج می کند؛ توجه به معنا و با حضور قلب خواندن است، وقتی انسان خود را در فضای روحانی ای که از آن سخن می گوید می بیند، اینجاست که تأثیر می گیرد و تأثیر می گذارد.
برای اینکه سفر دل کنیم و درک حضور، درک عینی، و حضور قلب داشته باشیم، در مباحث قبل(#درک_عینی، #تأثیر_نفس) اشاره هایی داشته ایم که توجه به آنها مفید فایده خواهد بود.
.
#آیین_روضه_خوانی
#عوامل_مؤثر_در_روضه
#تشويق_و_ترغيب
🔷تشويق و ترغيب
يكي از مهمترين مباحثي كه در تأثيرگذاري بر مستمع حائذ اهميت است "تشويق و ترغيب" مي باشد. "تشويق و ترغيب" يعني بيان مطالبي كه اهميت و ارزش اشك و تباكي براي اهلبيت(ع) را مي رساند و بدينوسيله همراه كردن مستمع با سير شور و حال مجلس.
🔹مفاهيم تشويق و ترغيب
عبارات و جملات تشويقي: مثلا جمله خطابي به مستمع ؛ "شما هستيد كه با ناله هاتون خوننده رو زنده مي كنيد".
اشعار: مثل ؛
الـهـي سـيـنـــهاي ده آتــش افــروز در آن سـيـنـه دلـي وان دل همـه سوز
هرآن دل راكه سوزي نيست دل نيست دل بي سـوز غـيـر از آب و گـل نيست
روز محشر كه همه گريانند اشك ريزان حسن خندانند
نقل قول از شخصيتي شناخته شده: مثل ؛ بيان شاعر و مداح عاشق شهيد غلامعلي رجبي: «اگر خدا به من بعد از شهادت رخصت دهد آرزو داريم بيايم و يك بار ديگر براي اربابم سيدالشهدا گريه كنم»
روايت: مثل ؛ امام صادق (ع) فرمودند: « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ مَنْ ذُكِرْنَا عِنْدَهُ فَفَاضَتْ عَيْنَاهُ وَ لَوْ مِثْلَ جَنَاحِ بَعُوضَةٍ [الذُّبَابِ] غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ لَوْ كَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْر.»كسي كه نام ما نزد او برده شود و از چشمانش اشك بيايد اگر چه به اندازه بال پشهاي باشد، گناهانش آمرزيده ميشود اگر چه به اندازه آب درياها باشد.
امام زمان (عج) فرمودند: من براي مؤمني كه مصيبت جد شهيدم را ياد كند و سپس براي تعجيل در فرج و تأييد (امر من) دعا كند، من نيز براي او دعا خواهم كرد.
🔶تشویق و ترغیب غیر کلیشه ای
گاهی اوقات تشویق و ترغیب ها کلیشه ای می شود و تکرار زیاد آنها باعث یکنواختی. مثلا تکرار زیاد جملاتی چون: «به به» ، «جانم» و... لذا بهتر است تشویقات غیر کلیشه ای هم آموخته و به کار گرفته شود.
به عنوان نمونه در فایل تصویری که به پیوست ارسال می شود در دقیقه03:50 بعد از مصراع«در این قُماط مادر سادات را ببین ..» مستمع می خواهد زمزمه کند، اما گویا مردد است، حاج آقای خلج، با یک عبارت تشویقی غیر کلیشه ای، هم مستمع را از تردید خارج می کند، هم او را به اهمیت و ارزش زمزمه، متذکر می شود و می گوید«زمزمه کن، هزار خوننده مثل من باید صبر کنن تا تو زمزمه تُ بکنی»
—---------------------
#مفاهيم_تشويق_و_ترغيب
#تشویق_و_ترغیب_غیر_کلیشه_ای
#دکتر_محمد_فراهانی
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی
.👇
.
#آیین_روضه_خوانی
#كلياتي_راجع_به_روضه_خوانی
#مکمل_گویی
#مکمل_خوانی
اين روش خواندن در مجالسي صورت مي گيرد كه دو يا چند مداح حضور دارند ؛ در اين محافل، مداح اصلي مشغول خواندن است و مداح ديگر، اشعار و مطالب مرتبط با موضوع را ـ در حد چند بيت و يا چند جمله ـ مي خواند ؛ سپس مداح اصلي به ادامه خواندن مي پردازد، كار مداح دوم "مكمل گويي" ناميده مي شود.
🔹نكات حائذ اهميت در مكمل گويي
ايجاز و اختصار.
زيبايي و نو بودن محتواي مكمل گويي.
توجه به ظرافت و مهارت خاص در "مكمل گويي" چه از جهت سبك و چه از جهت بيان.
🔸پياده كردن مكمل گويي براي مستمعين اهل فن.
پياده كردن مكمل گويي در محافلي كه مداح، مقبوليت دارد و مستمعين روي او شناخت مثبت داشته باشند. در مکمل خوانی مداح تکمیل کننده یا مکمل خوان باید در بین مستمعین مقبولیت داشته باشد، در غیر اینصورت، ممکن است خواندن ایشان بین اجرای مداح اصلی بی تأثیر بوده و شاید مستمع آن را نوعی بی ادبی تلقی کند.
تشخيص جاي مناسب مجلس براي مكمل گويي. برای این کار باید ذهن مداح مکمل خوان از اشعار و مطالب اشباع باشد و آن را در جای مناسب اجرا کند ، یعنی بداند که چه موقع چه بخواند.
◀️نمونه اي از مكمل گويي:
ـ مداح اصلي در حال خواندن اين شعر است:
در آن روزي كه زيورهاي ما را خصم غارت كرد نميگـويـم چه شـد آنقـدر گويم پاره شد گوشم
ـ مداح مكمل گو ميگويد:
از دستها مپـرس چـه بـا گوشواره كرد از مشتها بپرس چه با گوش پاره كرد
#دکتر_محمد_فراهانی
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی
.👇
.
#آیین_روضه_خوانی
#كلياتي_راجع_به_روضه_خوانی
#زبان_حال
#زبانحال و #زبان_قال
در ذكر مصيبت يك زبان حال وجود دارد و يك زبان قال.
#زبان_قال
آن فرمايشاتی است كه از دو لب مبارك ائمة اطهار خارج شده است، و در كتب معتبره صحت آن سخنان تأييد شده است.
#زبان_حال
آن سخناني است كه احتمال ميرود ائمه اطهار آنها را گفته باشند يا اينكه برداشتي است كه يك مداح يا يك شاعر از يك واقعه يا مصيبت به دست آورده است.
💠نكات حائذ اهميت در زبان حال
نكته1: در زبان حال خواني مطلق صحبت نكنيد و بهتر است بگوييد كه ممكن است فلان حرف زده شده باشد. طوري كه مستمع متوجه شود ؛ اين سخن زبان حال است و عين روايات يا تاريخ اهل بيت نيست تا خداي ناكرده مبتلا به دروغ بستن به ائمه اطهار نشويم، چرا كه اين مسئله حرام است و گناه بسيار بزرگي محسوب ميشود.
نكته2: زبان حال بايستي عقلاني و ريشه در روايات و تاريخ داشته باشد، فلذا هر مطلب بدون ريشه و مبنا را نمي توان به عنوان زبان حال، به اهلبيت(ع) نسبت داد.
نكته3: زبان حال مي تواند به زبان نثر باشد يا به زبان شعر. البته زبان حال را بيشتردر شعر مي توان جستجو كرد.
🔶نمونه اي از #زبان_حال به زبان نثر
امام حسين(ع) كنار بدن حضرت عباس نشست و خونها را از صورت برادر پاك كرد. در اين زمان حضرت عباس (ع) آهي كشيد. امام فرمود برادرم چرا آه ميكشي؟
ـ عرضه داشت يا سيدي و مولاي! دلم ميخواست در اين لحظات آخر، دست درگردن شما بيندازم، اما چه كنم كه دست در بدن ندارم.
🔶دو نمونه از #زبان_حال به زبان نظم
بيت سوم شعر زير، زبانحال حضرت علي(ع) كنار بستر حضرت زهرا(س):
آمد كنار بستر زهرا دمي نشست
آهي كشيد و آينهاش را نگاه كرد
خورشيد آسمان ولايت ستاره ريخت
تايك نظر به هاله اطراف ماه كرد
"آن روسيه كه بست به روي تو راه را
روي تو نه روز علي را سياه كرد"
#زبان_حال حضرت رقيه(س):
سر بابا در آغوشش گرفت و گفت اي بابا
گذارم لب به گوشت تا كه رازي را كنم افشا
تو ميداني كه زد سيلي به رويم از جفا گويم
هـمـان دستي كه سيلي زد به روي مادرم زهرا
#دکتر_محمد_فراهانی
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی
👇
#آیین_روضه_خوانی
#كلياتي_راجع_به_روضه_خوانی
#تناسب_و_تسلسل_در_روضه
يكي از مباحثي كه در مداحي حائذ اهميت است، رعايت تناسب و تسلسل در روضه است. دو بحث در اين موضوع قابل بررسي است:
الف) رعايت ترتيب توالي مفاهيم روضه از جهت زمان.
ب) وحدت موضوع.
الف) رعايت ترتيب توالي مفاهيم روضه از جهت زمان 🔻
مثلا در روضه هاي حضرت زهرا(س) ـ با يك تقسيم بندي اجمالي ـ سلسله روضه بدين صورت است: روضه در و ديوار ـ روضه كوچه ـ روضه بستر ـ روضه شهادت ـ روضه غسل و كفن و دفن ـ روضه هاي بعد از شهادت.
رعايت "ترتيب توالي مفاهيم روضه از جهت زمان"، در روضه حضرت زهرا(س)؛ يعني اينكه اگر قرار است در مجلسي به دو موضوع از روضه ها بپردازيم، تناسب زماني آن را رعايت نماييم. مثلا ابتدا روضه بستر را نخوانيم و بعد از آن روضه در و ديوار، چرا كه حضرت بعد از ماجراي در و ديوار بستري شدند و تناسب زماني حكم مي كند كه روضه بستر بعد از روضه در و ديوار خوانده شود.
نكته: ناگفته نماند كه در محافل سنتي كه زمان خواندن محدود است، فرصتي براي خواندن چند روضه نيست وپرداختن جسته و گريخته به چند موضوع روضه، از عوامل ضعف محتوايي مجلس است.
ب) وحدت موضوع 🔻
وحدت موضوع دو وجهه دارد:
سخنران ومداحان، روضه همان شخصيتي را كه مناسبت مجلس است، بخوانند و به روضه معصوم ديگري وارد نشوند مگر در گريز روضه.
سخنران ومداحان، به يك موضوع روضه بپردازند و هر يك پس از ديگري ادامه روضة نفر قبل را بخواند. و اگر روضة كامل يك موضوع خوانده شد بايد به موضوع بعدي وارد شوند، نه اينكه باز گردند به موضوعات قبلي كه از جهت زماني قبل از روضه خوانده شده اتفاق افتاده است.
نكات قابل ذكر در تناسب و تسلسل در روضه
افراط در رعايت تناسب و تسلسل جايز نيست، چرا كه ممكن است، وقتي روضة موضوعي تمام شد، خداي نكرده فرد دست به جعل روضه بزند في البداهه موضوعي را ابداع كند.
برخي روضه ها ـ مثل روضه حضرت عبدالله بن حسن و يا روضه حبيب بن مظاهر و ... ـ حجم محتوايي مختصري دارند، لذا در اين روضه ها توصيه مي كنيم، اگر قرار است مداحي بعد از شما بخواند، به خواندن مقدار كمي از روضه بسنده كنيد و قسمتي از روضه را براي مداح بعد بگذاريد.
اگر بعد از شما قرار است مداح ديگري بخواند، از خواندن روضه هاي غريب اجتناب كنيد، و روضه هايي را بخوانيد كه حجم محتوايي بيشتري دارند.
#دکتر_محمد_فراهانی
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی
.👇
.
#آیین_روضه_خوانی
#كلياتي_راجع_به_روضه_خوانی
#جعليات_و_دروغ_در_روضه
جعليات و دروغ در روضه
اصولا از ديدگاه كساني كه به تاريخ آشنا هستند اختلاف نظر رأي مورخان و كارشناسان تاريخ در بررسي وقايع تاريخي امري منطقي و معقول است.
تاريخ علمي است كه پي بردن به كنه مطالب آن نياز به اجتهادي بزرگ دارد و چه بسيار انسانهاي بزرگي كه در اين وادي پهناور وارد شدهاند و فقط توانستهاند به قدر تشنگي خود از اين اقيانوس بي كران بنوشند و به اندازه ظرفي كه با خود برداشتهاند از آن بهرهمند شوند.
زواياي ديد تاريخ
ديدگاه مادي.
ديدگاه ماوراء طبيعي و غيبي.
ديدگاه انساني: كه نقش فرد را در حوادث تاريخي ممتاز ميشمارد.
ديدگاه اجتماعي.
ديدگاه فلسفي.
ديدگاه علمي
...
بايد توجه داشته باشيم كه در تاريخ، بحث جامعيت آراء تاريخي را نبايد صرفا از يك فرد توقع داشت. به طور مثال در قضيه قيام پر بركت و انسان ساز سيدالشهداء در عاشورا عده اي به حوادث از ديدگاه غيبي و ماورايي، و قومي از ديدگاه و بعد حماسي و جمعي از زاويه و ديدگاه مظلوميت و مرثيه و سوگ و عاطفه و بعضي با نظر سياسي و اجتماعي و ... نگريسته اند.
معيار پذيرش يك نقل تاريخي
نكتة مهم و قابل توجه آنكه ما نبايد در تاريخ آراء مورخين را به تبعيت از شخصيت عظيم علمي، سياسي يا فقهي آنان بپذيريم و بدون تحقيق و بررسي مقهور نظر آنان شويم.
ممكن است شخصي فقيه باشد اما در حوادث تاريخي آنچنانكه بايد و شايد نتواند حكم و رأي درستي صادر كند و همينطور كسانيكه در ساير زمينه هاي علمي داراي تخصصي برجسته هستند.
ما در بررسي و تطبيق و مقايسه آراء علما و دانشمندان نبايد آراء ديگران را به اين دليل كه از او وجهه علمي كمتري دارند مخدوش و غير قابل اطمينان بدانيم، بلكه بايد با احترام كامل به شخصيت تمامي صاحبان آراء، با بي طرفي كامل و با بررسي ادله و شواهد و اسناد و مداركي كه هر يك در اثبات نظر و حكم تاريخي خود ارائه مينمايند در مورد يك پديده و يا يك جريان تاريخي قضاوت كنيم.
براي مثال مرحوم علامه سيد بن طاووس كه از بزرگان علماي شيعه و صاحب كتاب شريف لهوف ميباشند. در اين كتاب استناد ميكنند كه اهل بيت حضرت سيدالشهداء (ع) در اولين اربعين به كربلا مراجعت كردهاند و امام سجاد با جابربن عبدالله انصاري و عطيه كه همسفر او بود ملاقات نموده است در حالي كه علامه شهيد مرتضي طاهري در كتاب حماسه حسيني خود اين امر را افسانه محض ميداند.
حال وظيفه ما چيست؟ بايد كدام نظر را برگزينيم؟ نه از نظر و شخصيت سيد بن طاووس ميتوان به سادگي گذشت و نه از شخصيت و نظر شهيد مطهري.
راه حل آن است كه ما ابتدا در اين زمينه به عنوان فرضيه هر دو را در نظر داشته باشيم و به دنبال شواهد رد يا اثبات اين نظريات در تاريخ بوده و سپس به بررسي بنشينيم و استدلالهاي طرفداران هر دو نظريه را به دقت مورد ارزيابي قرار دهيم و در آخر چنانچه به شواهد محكم و مستند و منطقي رسيديم حكم و رأي تاريخي خود را در اين زمينه صادر نمائيم.
بديهي است ما در بعضي زمينه ها به دليل كثرت و تعدد نقلها نميتوانيم به حكم ثابت، قطعي و مشخصي برسيم مانند اينكه آيا سر مقدس امام حسين (ع) در مصر دفن شده است يا در كربلا، يا در نجف، يا در مدينه و دهها مورد ديگر. به خصوص آن كه اگر پاي روايات هم به ميان آورده شود.
#دکتر_محمد_فراهانی ✍🎤
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی_رایگان
👇
#آیین_روضه_خوانی
#كلياتي_راجع_به_روضه_خوانی
#جعليات_و_دروغ_در_روضه
از اين نمونه؛ قضيه طلب آب است كه بزرگان علماي شيعه از جمله مرحوم حاج شيخ جعفر شوششتري در كتاب فوائد المشاهد و ديگران اين امر را نقل ميكنند كه امام حسين از لشگر عمر سعد طلب آن نموده است، در صورتي كه علامه شهيد مطهري از ديد حماسي به اين قضيه نگاه ميكند و آن را امري جعلي ميخواند و استناد ميكند كه از شخصيتي مانند امام بسيار بعيد است كه تن به چنين ذلت و خواهشي بدهد. در حالي كه ديگران چنين خواهشي را به دليل اتمام حجت جايز و بلكه لازم ميدانند.
و يا نقل كثرت تلفات لشگر عمر سعد كه بعضي آن را ناشي از شجاعت امام و ياران او ميدانند و بعضي به آن به عنوان يك امر غريب و باور نكردني نگاه ميكنند و منكر امدادهاي غيبي و القاء رعب و وحشت از جنود الهي در دل كوفيان ميشوند در حالي كه نميشود در بررسي قضيه عاشورا تنها به احتساب ساعات درگيري و امكان عملي، به تحقق كثرت تلفات لشگر عمر سعد استناد كرد و از ذكر وقايع غير طبيعي و امدادهاي الهي بر آن جمع فداكار و از خود گذشته چشم پوشي كرد. به هر حال اين واقعيت دارد كه دشمن حتي حاضر نشد كهنه پيراهني را بر جسد پاره پاره اباعبدالله ببيند. آن را به غارت برد و بدن مطهر را عريان بر خاك گرم كربلا باقي گذاشت. اما ذكر اين جنايت مانع از آن نيست كه ما بپذيريم در همين زمان نوري از آسمان ساطع شد و بدن محبوب حجت خدا و پاره تن رسول اكرم را از منظر دشمنان و دوستان پنهان نمود. اگر چه اين امر از ديدگان خشك و مادي كساني كه به عاشورا به عنوان يك روز عادي مينگرند يك امر غير معقول است.
شايد اين ابعاد گسترده در بررسي عاشورا در طول تاريخ باعث شده است كه هر كس به شاخه اي از اين درخت پهناور گسترده متمسك شده است و از اين رهگذر مجالي پيدا شده است براي عوام فريبان و شيادان كه به بهانه گوناگون انواع خرافات و جعليات و افسانه ها را به اين روز بزرگ وارد نمايند.
#دکتر_محمد_فراهانی
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی
.👇