✅ تفاوتها و اشتراکات کفاره و زکات فطره (فطریه)
(بخش اول)
اشتراکات:
1- هر دو (پرداخت #کفاره و #زکات_فطره) واجب عبادی هستند؛ یعنی در هر دو عمل باید مکلف قصد قربت داشته باشد؛ پس اگر دیگری بدون اطلاع مکلف از جانب او کفاره یا زکات پرداخت کند، کافی نیست و برای این دو عمل مکلف یا باید مستقیماً پرداخت کند، یا به کسی وکالت بدهد یا به کسی اذن بدهد که از جانب او پرداخت کند.
2- در هر دو عمل، کافی است کفاره یا #فطریه به فقیر داده شود و لازم نیست به فقیر بگویند که آنچه دریافت کرده، کفاره یا زکات است.
3- کفاره را نمیشود به فقیری که واجبالنفقۀ انسان است (مانند همسر و فرزندان)، داد؛ همچنین زکات فطره را هم نمیتوان از جهت فقیر بودنِ افراد واجبالنفقه به آنها پرداخت کرد (مصرف زکات جهات دیگری هم بجز صرف کردن برای فقرا دارد؛ شاید از جهات دیگر بتوان به افراد واجبالنفقه زکات داد، اما اگر کسی بخواهد زکات را به فقیر بدهد، نمیتواند به فقیری بدهد که واجبالنفقهاش است.).
✅ تفاوتها و اشتراکات کفاره و زکات فطره (فطریه)
(بخش دوم)
تفاوتها:
1- در #کفاره حتماً باید طعام به فقیر تملیک شود و پول آن کافی نیست؛ اما در #زکات_فطره حتماً لازم نیست طعام به فقیر داده شود، بلکه پول آن هم کافی است.
2- کفاره حتماً باید به ملک فقیر دربیاید؛ اما #فطریه لازم نیست حتماً به ملک فقیر دربیاید، بلکه اگر صرف در امور فقیر هم شود، کافی است.
3- کفاره تا وقتی به ملک فقیر درنیاید، مال خود مکلف است؛ اما در مورد فطریه همین که مکلف مالی را به عنوان فطریه کنار گذاشت و از سایر اموال خود خارج کرد، از ملک او خارج شده و باید آن مال به فقیر داده شود (یا صرف در امور فقیر گردد)
4- کفاره و فدیۀ غیر سید را میتوان به سید داد، ولی فطریۀ غیر سید را نمیتوان به سید داد.
ادامه دارد ...
✅ تفاوتها و اشتراکات کفاره و زکات فطره (فطریه)
(بخش سوم)
تفاوتها:
5- در #کفاره و #فدیه، غنا (توانایی مالی؛ در مقابل فقر) شرط نیست؛ یعنی اگر کسی فقیر هم باشد، کفاره و فدیه بر ذمۀ اوست و هر زمانی که مقدور شد، بنا بر احتیاط واجب آن را بپردازد؛ اما در #فطریه اینگونه نیست و اگر کسی فقیر باشد، (اینکه شخص باید چه شرایطی داشته باشد، که شرعاً فقیر محسوب شود، در کتب فقهی مانند رسالههای عملیه ذکر شدهاست) فطریه بر او واجب نیست.
6- پرداخت کفاره و فدیه فوریت ندارد (البته نباید بقدری تأخیر انداخت که عرفاً بیاعتنایی و کوتاهی تلقی شود)؛ اما فطریه را مکلف، اگر نماز عید میخواند، بنا بر احتیاط واجب باید قبل از نماز و اگر نماز عید نمیخواند، باید تا ظهر عید به فقیر بپردازد یا از مالش جدا کند. (البته اگر در آن زمان هم پرداخت نکرد از او ساقط نمیشود و باید (طبق نظر آیتالله #سیستانی بنا بر احتیاط واجب) بدون نیت ادا یا قضا پرداخت کند)
7- برای فدیه و کفاره، به هر فقیر باید حداقل یک مد (تقریباً 750 گرم) طعام داده شود؛ اما فطریۀ هر نفر یک صاع (تقریباً 3 کیلوگرم) طعام (پا پول آن) است.
8- در فدیه و کفاره هر نوع طعامی کافی است؛ اما در فطریه باید غذای متعارف شهر (یا پول آن) به فقیر داده شود.
ادامه دارد ...
⚠ احتمالا امسال هم بین مراجع معظم تقلید شاهد اختلاف در اعلام عید سعید فطر خواهیم بود.
این مسئله همیشه بین عموم مردم سوالبرانگیز بوده و بعضاً افراد در تشخیص تکلیف خود دچار اشکال میشوند و حتی متأسفانه شاهد سوء استفادههای سیاسی از این قضیه هم هستیم.
📌 انشاءالله فردا ساعت 18 حجتالاسلاموالمسلمین کریمی، نمایندۀ حضرات آیات #خامنه_ای و #سیستانی، در یک گفتوگوی زندۀ اینستاگرامی جوانب مختلف مسئله را بررسی میکنند و به سوالات مطرح در این زمینه پاسخ خواهند داد.
نشانی صفحۀ ایشان در اینستاگرام:
@karimi_bayan_ahkam
کریمی- بیان احکام
⚠ احتمالا امسال هم بین مراجع معظم تقلید شاهد اختلاف در اعلام عید سعید فطر خواهیم بود. این مسئله همیش
تجربه اولمون در برگزاری لایو اینستاگرامی بود و به همین دلیل کیفیت فیلم زیاد خوب نبود و بعضا ناهماهنگیهایی پیش اومد.
اما مطالب مهمی بیان شد و سعی کردیم تمام سوالات مرتبط رو جواب بدیم.
https://www.instagram.com/tv/COxoRKvgIUF/?igshid=1xvydmxgzalie
کریمی- بیان احکام
✅ تفاوتها و اشتراکات کفاره و زکات فطره (فطریه) (بخش سوم) تفاوتها: 5- در #کفاره و #فدیه، غنا (توانا
✅ تفاوتها و اشتراکات کفاره و زکات فطره (فطریه)
(بخش آخر)
تفاوتها:
9- #زکات_فطره، جزء دیون مکلف به حساب میآید و اگر پرداخت نشود و مکلف بمیرد، وراث وظیفه دارند مقدار زکات فطره را از اصل ما ترک میت جدا کرده و آن را در مورد مصرف، پرداخت کنند؛ اما در اینکه آیا #کفاره و #فدیه هم جزء دیون است و اگر پرداخت نشد و مکلف مُرد، آیا وراث وظیفهای نسبت به آن دارند یا خیر، بین فقها اختلاف نظر وجود دارد! طبق نظر #امام_خمینی جزء دیون است، اما طبق نظر آیتالله #سیستانی جزء دیون نیست.
10- مورد مصرف فدیه و کفاره فقط فقرا هستند؛ اما مورد مصرف زکات فطره، همان مصارفی است که برای زکات مال ذکر شدهاست (زکات مال بجز صرف برای فقرا، مصارف دیگری هم دارد)؛ البته برخی فقها مثل آیتالله #سیستانی احتیاط میکنند و میفرمایند فطریه هم بنا بر احتیاط واجب تنها صرف فقرا (شرایط فقیری که زکات به وی تعلق میگیرد، در کتب مفصل فقهی ذکر شدهاست) شود.
11- فدیۀ هر فرد بر عهدۀ خودش است؛ اما در زکات فطره مکلف موظف به پرداخت فطریۀ خود و نانخورانش است.
✅ بیدار کردن اهل خانه برای نماز صبح
در این رابطه به استفتائاتی از حضرات آیات #امام_خمینی، #خامنه_ای و #سیستانی توجه فرمایید:
امامخمینی:
س: بيدار نمودن افراد خانواده براى نماز صبح با چه كيفيّتی مجاز است؟
ج: اگر بيدار نكردن آنها موجب سهلانگاری و استخفاف به امر نماز باشد، بايد آنها را بيدار نمايد.
آیتالله خامنهای:
س: آیا بیدار کردن افراد خانواده برای نماز صبح جایز است؟
ج: اگر بیدار نکردن موجب سهل انگاری و سبک شمردن نماز باشد، باید آنها را بیدار کنید.
ـــــــ
س: آیا وظیفه داریم افراد را برای نماز صبح بیدار کنیم؟
ج: وظیفهای ندارید؛ مگر اینکه بیدار نکردن، استخفاف (کوچک شمردن) به امر نماز باشد.
آیتالله سیستانی:
س: اگر پدری جهت انجام فریضه نماز صبح فرزند بالغ خود را از خواب بیدار کند و این نوع بیدار کردن نوع بدی باشد که باعث ناراحت شدن فرزند شود آیا فرد بیدار کننده معصیت کرده است یا خیر؟
ج: اگر مقتضای تربیت دینی باشد و بیدار نشدن فرزند بر اثر اهمال باشد، بیدار کردن ضروری میشود.
📝 جمعبندی: این موضوع میتواند مصداقی از اصل امر به معروف باشد و در صورتی که شرایط آن (از جمله احتمال تأثیر) برقرار باشد، باید چنین کاری انجام شود. بنابراین از باب امر به معروف و نهی از منکر، در وقت نماز باید کسی را نماز نمیخواند، امر بر نماز کرد. از باب تربیت هم ولیّ نمیتواند نسبت به این مسئله بیتفاوت باشد و باید نسبت به نماز خواندن کسانی که ولایتشان را بر عهده دارد، کوشا باشد. همچنین اگر خوابیدن برخی از اهل خانه حاکی از سبک شمردن نماز باشد، باید افراد را بیدار کرد که مبادا خواب آنها به معنی استخفاف امر عظیم نماز باشد.
✅ پاک کردن وسایل الکترونیکی
📝 حکم تطهیر وسایل الکترونیکی همانند سایر اشیاست که پیشتر گفته شدهاست؛ اما بحث اینجاست که رسیدن آب به این وسایل ممکن است موجب خرابی آنها شود.
باید توجه کرد که این وسایل با آفتاب و خاک پاک نمیشوند و راهی برای تطهیرشان جز با آب وجود ندارد؛ اما لازم نیست که آب با فشار زیاد یا با مقدار زیاد بر شیء ریخته شود؛ اگر موشواره (ماوس) با خون نجس شود، ابتدا جای نجاست با دستمال برطرف میشود و بعد کافی است با یک سرنگ مقدار کمی آب روی محل نجاست روان شود و بعد هم مکلف میتواند خیلی سریع با دستمال آب را جمع کند.
بنابراین اگرچه تطهیر این وسایل کمی دشوارتر از سایر اشیاست، اما اگر کسی بخواهد تطهیر کند، راهی جز استفاده از آب ندارد. البته تطهیر این وسایل واجب هم نیست؛ انسان میتواند احتیاط کند و دست تر به این وسایل نزند تا نجاست منتقل نشود.
✅ اصل کاشتن ناخن چه حکمی دارد؟
اگر بدون ضرورت مانعی ایجاد کنیم که موقع وضو یا غسل نشود این مانع را برطرف کرد (به دلیل عدم امکان یا ضرر یا مشقت زیاد)، اصل ایجاد کردن این مانع حرام است. (1)
✅ وظیفۀ کسی که ناخن کاشته چیست؟
اولاً باید دست خود را از نامحرم بپوشاند؛ چون دست دارای زینت است.
ثانیاً برای نماز، وظیفۀ اولیه، برطرف کردن مانع است و اگر برداشتن مانع ممکن باشد، ولی مکلف مانع را برندارد، وضو و غسل و به تبع آن نمازش باطل است؛
اما اگر تا پایان وقت نماز امکانش نبود یا عُسر و حرج داشت، بنا بر نظر آیتالله #سیستانی هم باید وضو بگیرد (یا اگر تکلیف به غسل داشت، غسل کند) و هم باید تیمم کند و وضوی او (یا غسل او) بنا بر احتیاط واجب باید به صورت وضوی (غسل) جبیرهای باشد. (یعنی روی ناخن را مسح نماید)؛ (2) به فتوای آیتالله #خامنه_ای نیز باید هم وضوی (غسلِ) جبیرهای بگیرد و هم تیمم کند و هم بنا بر احتیاط واجب بعد از برداشتن ناخن، قضای نمازها را نیز بخواند. (3)
ــــــــــــــــــــــــ
1- بخش «غسل» از قسمت پرسش و پاسخ پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیتالله سیستانی، س 32؛ کانال فقه و احکام (@leader_ahkam)؛ فرستۀ 19 اردیبهشت 1400
2- توضیح المسائل جامع آیتالله سیستانی، م 362
3- کانال فقه و احکام (@leader_ahkam)؛ فرستۀ 19 اردیبهشت 1400
کریمی- بیان احکام
✅ اصل کاشتن ناخن چه حکمی دارد؟ اگر بدون ضرورت مانعی ایجاد کنیم که موقع وضو یا غسل نشود این مانع را ب
⚠ توجه شود که قبلاً در این مسئله نظر دیگری از آیتالله خامنهای منتشر شده بود؛ اما اخیراً ایشان در این مسئله نظری ابراز فرمودند که با نظر قبلی تفاوت دارد و طبیعتاً همین نظر جدید باید ملاک عمل مقلدین قرار بگیرد.
ما نیز نظر قبلی را از کانال حذف کردیم!
کریمی- بیان احکام
بحمدلله کتاب «خمس»، پیرامون احکام خمس درآمدها و خمس مال حلال مخلوط به حرام با پژوهش حجتالاسلاموالم
#معرفی_کتاب به قلم ویراستار کتاب
✅ آموزش مبنامحور احکام «خمس»
«خمس»
پژوهش و گردآوری: علیرضا کریمی
ناشر: شرکت چاپ و نشر بین الملل، تهران، چاپ اول، بهار 1400
شمارگان: 1000
104 صفحه، 22000 تومان
حجتالاسلاموالمسلمین علیرضا کریمی از اعضای دفتر استفتائات آیتالله خامنهای و از اساتید حوزۀ علمیۀ مروی تهران است که علاوه بر نمایندگی مقام معظم رهبری، از آیتالله سیستانی نیز وکالت دارد و به فتاوای ایشان هم مسلط است.
چند سال پیش بود که برای برخی پاسخگویان مسائل شرعی، کارگاهی برای آموزش احکام خمس برگزار شد و آقای کریمی در چند ساعت مبانی خمس را برای حاضران تبیین کرد. البته سطح علمی این کارگاه با توجه به اینکه حاضران، خود چندین سال در حوزه تحصیل کرده بودند، طبیعتاً سطح خیلی بالاتری نسبت به رسالههای عملیه و کتابهای آموزش احکامی داشت که برای عموم مردم مسائل را بیان میکند.
آقای کریمی در این کارگاه مسائل خمس را به صورت مبنامحور تشریح کرد، نه اینکه صرفاً مسائل موجود در رساله را توضیح بدهد. او با بیان مبانی موضوع بر اساس کتاب شریف العروة الوثقی سعی داشت هم دلیل اختلاف فتاوا را به حاضران بیاموزد و هم اینکه فهم مطالب را برای آنان آسانتر نماید تا آنان بتوانند با تسلط خوبی به سوالات مردم پاسخ دهند؛ زیرا مبحث خمس از مباحث نسبتاً مشکل و پیچیدۀ فقهی و تسلط بر این مبحث کار سختی است.
خمس بر هفت چیز تعلق میگیرد، اما آنچه بیشتر مورد ابتلاست، خمس درآمدهاست. در این کارگاه هم به همین موضوع پرداخته شد و از سایر مباحث چون خمس گنج و خمس غنیمت صرف نظر شد. یکی از طلاب صوت این جلسه را در جزوهای 18 صفحهای مکتوب کرد.
نگارندۀ این سطور، تحصیلات رسمی حوزوی ندارد، اما مدتهاست که از محضر آقای کریمی استفاده میکند و با ایشان در ارتباط است. اواخر سال 98 تصمیم بر این شد که آن جزوۀ 18 صفحهای با راهنمایی آقای کریمی، توسط این بنده بازنویسی شود. آن جزوه چند اشکال داشت:
اول: با توجه سطح بسیار پیشرفتۀ مباحث و روان نبودن و عامهفهم نبودن ادبیات جزوه، نه تنها عموم مردم، بلکه بسیاری از طلاب هم در فهم تمامی مطالب جزوه دچار مشکل بودند؛
دوم: طبیعتاً در عرض چند ساعت نمیشود همۀ مطالب را با توضیحات کافی بیان کرد؛ پس نیاز بود که مطالب از ایجاز و اختصار بیرون آمده و بیشتر توضیح داده شود.
سوم: مطالب جزوه مستند نبود و برای اعتماد مخاطبان باید فتاوای علما با منابع معتبر مستند میشد.