📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه بقره 🔖 آیات: ۷۱ - ۷۴ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی 1⃣ «و اذ» در ابتدای هر داستان قرآن که بیاید یعنی متذکر داستانی که میخواهیم بگوییم باشید. در این داستان، خدا امر به ذبح بقره کرد. آنها تمسخر کردند و موسی فرمود پناه میبرم به خدا از اینکه جاهل باشم و این #ادب_انبیا را نشان میدهد که گوید جاهل نبودن من به خواست خداست. 2⃣تا آنجا که آیه الهی در حد #حس است بنی اسراییل میپذیرفتند و همینکه به حد #عقل و استدلال عقلی میرسید در مقابلش می ایستادند چون بهره ای نداشتند 3⃣گاوها دو قسمند. برخی عواملند که کار میکنند و برخی نیز در مراتع چرا می کنند. اینکه عامل نیست نه با پا کار میکند نه با دوش اما گاو عامل، یا با پا کار میکند برای شخم و یا با دوش کار میکند برای آب بردن. 4⃣خداوند میفرماید ما این #قضیه_شناسایی_قاتل را با معجزه برای شما حل کردیم تا بفهمید. بعد گوید خدا سرهای پنهانتر را هم میداند یعنی ما آنچه در قلبهایتان نگه داشته اید را دانسته و آنرا آشکار میکنیم اگرچه شما میخواستید آن پنهان بماند. 5⃣قرآن درباره اینکه کجای گاو را به مرده زدند چیزی نمیگوید چون قرآن، #کتاب_معرفت و #کتاب_هدایت است نه کتاب داستان و تاریخ. میخواهد بگوید که ما با یک معجزه‌ی کاملا حسی به بنی اسراییل نشان دادیم که با یک مرده میتوان یک مرده دیگر را زنده کرد. 6⃣خاصیت #اصالة_الحس بودن همین است که تا به تفکر عقلی و استدلالی میرسند میمانند. لذا تا زمانیکه معجزه را دیده و در یادشان بود ایمان داشته اند و همینکه مدت کوتاهی میگذشت و یادشان میرفت دوباره دچار غفلت میشدند. 7⃣حال اگر کسی #اهل_عقل باشد نیازی به دیدن مکرر معجزه ندارد لذا گویند به دیدن مردگان در قبرستان بروید تا مطلبی دائمی را دیده و در خاطرتان بسپارید تا یادتان نرود. در انتهای آیه گوید حتی با دیدن این همه معجزه باز هم گمراه شده و دچار قساوت قلب شدید. #قساوت_قلب برای کسیست که معجزه را ببیند و پس از آن غافل شود و دور شود. 8⃣تمام تلاش خدا اینست که #نیروی_ادراکی انسان را تقویت کند. اگر کسی که نیروی ادراکی را تقویت کرد با فرشتگان محشور میشود. اما اگر کسی این نیرو را تضعیف کرد طبق آیات قرآن، وارد یک سیر چهار مرحله ای از بالا به پایین میشود. ۱. در حد حیوان (کالانعام) ۲. پستتر از حیوان (بل هم اضل) ۳. در حد سنگ (کالحجارة) ۴. سختتر از سنگ (او اشد قسوة) 9⃣مثال مورد چهارم را اینطور میزند که برخی سنگها که در دل کوهند، آب، آنها را میشکافد و منفجر میشوند و نهر از میانشان سرازیر میشود.. برخی دیگر در حد #انفجار نیستند بلکه در حد #انشقاق هستند، از آنها چشمه میجوشد. بعضی از سنگها هم بخاطر خشوع و ترس از خدا #سقوط میکنند. انسانی که نصیحت در او اثر نکند دلش از سنگ سختتر است. 0⃣1⃣سنگها هم میفهند و اگر نمیفهمیدند که نمیتوانستند در قیامت #شهادت دهند. هر ادای شهادتی نیاز به تحمل شهادت دارد یعنی اینها اول باید چیزی را دیده باشند که بعدا بتوانند شهادت دهند، دیدن هم نیاز به #فهم و درک دارد. اگر خدا بعدا به اینها این چیزهارا یاد داده باشد که شهادتشان مسموع نیست و انسان میتواند به شهادتشان اعتراض کند. عالم محضر خداست، یعنی همه‌ی موجودات میفهمند و میبینند چون هرچه خدا خلق کرده دارای درک است. 1⃣1⃣خداوند میفرماید با آمدن هر آیه، آنکه مومن است مومنتر و آنکه شقی است شقیتر میشود مانند خوردن یک گلابی شیرین که وقتی انسان سالم آنرا میخورد برایش لذیذ است اما وقتی کسی که «زخم معده» دارد آنرا میخورد وضعش بدتر میشود! اینجا اشکال از گلابی شیرین نیست بلکه از دستگاه هاضمه شخص مریض است. 2⃣1⃣قبل از نزول آیات، درون انسانها آشکار نمیشود. لذا خدا کسی را قسی و شقی نمیکند. پس از مشخص شدن رشد و غی(گمراهی)، بنی اسراییل بیشتر گمراه شدند چون #اصالت_الحس بودند و این گمراهیست.