💠کتاب فقه قرائت ( فقه ادا و فقه موسیقی ادا ) از یک مقدمه و چهار بخش علمی تشکیل شده است.
در مقدمه کتاب پس از بیان اینکه نزول قرآن کریم، ملفوظ و صوتی بوده است و اهمیت‌دادن پیامبر صلی الله علیه و اله و صحابه به قرائت قرآن، قرائت را به میراث بزرگ اسلام تبدیل کرد، به این مطلب که در‌باره فقه قرائت آثاری مستقل تدوین نشده و فقیهان به برخی احکام مربوط به قرائت در دیگر مباحث فقهی متعرض شده‌اند، اشاره شده و سپس مباحث کتاب در چهار بخش ( کلیات، فقه ادا، اقسام قرائت تجویدی و فقه موسیقی ادا ) تدوین یافته است.
✳️در بخش اول با بیان مفهوم‌شناسی فقه قرائت در لغت و اصطلاح، به بیان قلمرو فقه قرائت پرداخته‌ایم که شامل چهار حوزه ( فقه ادا، فقه موسیقی ادا، فقه آداب و شرایط قرائت و فقه اختلاف قرائات ) می‌شود و در پایان با بیان ضرورت شناخت گونه‌های قرائت گفته‌ایم که در این کتاب تنها به حوزه اول و دوم فقه قرائت پرداخته شده است.
✅ مطالب بخش دوم در قالب پنج فصل ( قواعد و احکام زبان عرب، لزوم پرهیز از لحن در قرائت، حکم شرعی احکام تجوید در قرائت و مفهوم و حکم وقف و ابتدا ) بررسی شده است.
❇️در بخش سوم قرائت تجویدی به چهار قسم ( تحقیق، ترتیل، تدویر و حدر ) تقسیم و با بیان علت تقسیم قرائات به چهار قسم یاد شده، هر یک از آن قرائات در فصلی مستقل بررسی شده است ،. نیز به جهت تناسب قرائت هذرمه با قرائت حدر، قرائت
هذرمه ذیل قرائت حدر از نظر موضوع و حکم تبیین شده است.
🔽بخش چهارم به فقه موسیقی ادا پرداخته و سه فصل به آن اختصاص یافته است: یکی فصل موسیقی قرآن که در دو نوشتار مفهوم‌شناسی و اعجاز موسیقی قرآن بررسی شده است و با توجه به اینکه عالمان قرائت و نیز فقیهان برخی قرائات را مجاز و برخی را غیرمجاز دانسته‌اند، یک فصل به قرائت‌های روا اختصاص یافته و در چهار نوشتار قرائت تحسینی ( نیکوکردن صدا )، قرائت ترجیعی، قرائت تحزینی و قرائت گروهی بررسی شده است و قرائت گروهی نیز در دو موضوع قرائت همخوانی و قرائت اداره ( حلقات قرائت قرآن )، از نظر حکم و موضوع تبیین شده است و فصل دیگر به قرائت‌های ناروا اختصاص یافته و در سه نوشتار قرائت غنایی، ترقیص و ترعید در قرائت بررسی شده است
✳️سیره سیاسی معصومان(ع) در کتابهای چهارگانه شیعه
◀️پیامبر و ائمه رهبران مذهبی و سیاسی جامعه هستند. در زیارت جامعه سیاست مدارانِ بندگان، معرفی شده‌اند.
💠در آغاز کتاب مفهوم سیره سیاسی بیان شده و در چند فصل ادامه می یابد.
◀️فصل اول در باره سیره سیاسی در برابر حاکمان است؛ سیره آنان در برابر حاکمان وقت و مبارزه با آنان با اجتناب از بیعت مطرح و با نهی یاران خود از ورود به امور حکومتی و نفرین حاکمان فاسد و ستمگر و درگیر شدن با برخی حاکمان و اعتراض به آنان ادامه می یابد. مخالفت با مراجعه شیعیان به دستگاه قضائی و مخالفت با احکام خلاف شرع آنان از این موارد است. برای مبارزه با ستم حکام فاسد و حمایت از شیعیان گاهی لازم می‌دانستند برخی شیعیان در دستگاه اداری آنان وارد شوند. مانند علی بن یقطین و نجاشی حاکم اهواز . کفاره حضور و همکاری آنان با دستگاه جور را حمایت از ستمدیدگان شیعه معرفی می‌کردند.
▶️فصل دوم در باره تعامل با حاکمان و حل مشکلات قضائی و فقهی آنان در راه اعلای حق و دعوت به وحدت اسلامی بوده است. نمونه‌هایی از این دست تعاملات در سیره ائمه(ع) بیان شده است. گاهی نیز پی‌گیر اجرای حدود الهی بودند و خود در زمان خلفا به این امر اقدام می‌کردند که مجازات ولید نمونه‌ای از این همکاری است. در مواردی نیز به آنان مشورت می‌دادند.
⏹فصل سوم موضع معصومان در برابر قیام‌های عصرشان است. سیره ائمه در برابر قیام زید بن علی الحسین مطرح و ابعاد مختلف آنان بیان شده است. در عین این که امام صادق(ع) قیام را در آن زمان روا نمی‌دانسته، زید را مورد تأیید قرار داده و از شهادتش ناراحت شدند.
پیامدهای قیام زید که برای شیعیان داشته و فرق مختلفی که زیدیه پیدا کرده‌اند و موضعی که در برابر امام صادق (ع) داشتند، مورد واکاوی قرار گرفته است.
◀️موضع امام صادق(ع) در برابر محمد بن عبد الله که خود را مهدی معرفی می‌کرد و مخالفت حضرت با وی و این که او مهدی نیست و بیان این نکنه که اگر برای امر به معروف و نهی از منکر قیام کند ما از او حمایت خواهیم کرد.
🔰موضع موسی بن جعفر (ع) نیز در برابر قیام حسین شهید فخ، مطرح شده است. هم چنین موضوع ایشان در برابر قیام یحیی بن زید که روایتی در کافی در این باره آمده و اشاره‌ای مختصر به دیگر قیام‌های مطرح در آن زمان شده است.
https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#علی_اکبر_ذاکری
#آثار_علمی
👇👇👇
🔰سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان(ع) در کتابهای چهار گانه شیعه
💠فرهنگ و آموزش زیر بنای تمدن و باعث رشد جوامع بشری است.
رفتار منطقی اجتماعی، در سامان یابی جامعه نقش بسزائی دارد.
⬅️این کتاب به سیره فرهنگی و اجتماعی معصومان: در کتابهای چهارگانه شیعه پرداخته و دارای دو بخش فرهنگی و اجتماعی است.
در بخش فرهنگی به اهتمام به فرهنگ در اسلام توجه شده و مفهوم فرهنگ بیان و مبارزه رسول خدا (ص) با فرهنگ جاهلی تبیین شده و از کتاب و آثار شیعی یاد گردیده است.
شیوه‌های گوناگون آموزش در اسلام و توجه به علوم نافع مورد توجه قرار گرفته است.
استفاده از زبان اشاره و نظارت بر امور فرهنگی، در سیره، مواد آموزش، محل آموزش که در آن مقطع مسجد بوده است و انواع آموزش‌ها مانند تدریس، نگارش و آموزش در سفر موردتوجه قرار گرفته است.
🌐از دیگر فصول این کتاب: ادب پرسش و پاسخ است، در این فصل ابتدا از اهمیت پرسش سخن به میان آمده سپس انواع پرسش و پاسخ‌ها بیان شده که هدف از پرسش باید فهم باشد نه ایجاد مشکل برای پاسخ دهنده، معرفی پرسشگران از ادیان مانند یهود و نصارا و اصناف مختلف مانند حاکمان و قاضیان و دیگر اقشار و تعیین وقت برای پاسخگوئی در سیره معصومان آمده و نمونه‌هایی از سؤالات آنان ارائه شده است.
💠سیره معصومان در برخورد با پرسش‌های مخالفان از جمله دهریان و زندیقان بیان شده است.
فصل دیگر آن در باره تربیت شاگرد است، علی (ع) به عنوان برترین و عالم‌ترین شاگرد پیامبر(ص) معرفی شده است.
برخی شاگردان دیگر ائمه از جمله تعدادی از شاگردان امام صادق(ع) معرفی شده‌اند و توجهی که ایشان به تربیت شاگرد متخصص در رشته‌های مختلف فقهی و کلامی داشتند.
✳️بخش دوم کتاب ویژه سیره اجتماعی است. فصل اول با ارائه اصولی کلی در این باره از جمله عدالت و حق گرائی آغاز می‌شود. فصل دوم در باره شیوه برخورد معصومان با دیگر مسلمانان و گروه‌های مختلف اجتماعی همراه با تبیین اندیشه آنان از جمله رفتار با خوارج، ناصبیان، اسماعیلیه، مرجئه، واقفه است و فصل سوم برخورد آنان با دهریان و مرتدان مورد واکاوی قرار گرفته است.
👇👇👇👇
https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#علی_اکبر_ذاکری
#آثار_علمی
🔰سیره نظامی معصومان(ع) در کتابهای چهارگانه شیعه
⬅️سیره در ابتدا به سیره نظامی پیامبر گفته می‌شد، بعد تعمیم یافت.
در کتابهای چهارگانه شیعه سیره نظامی معصومان علیهم السلام گسترده مطرح نشده و مطالبی در کتاب جهاد آمده است.
شیخ صدوق در کتاب من لایحضره الفقیه اساسا کتاب جهاد ندارد.
♈️فصل اول این کتاب در باره آداب جهاد است. درآغاز قانون اساسی مدینه در تعامل مسلمانان با دیگر ساکنان مدینه مطرح شده که بخش‌هایی از آن در کتب اربعه آمده است.
دستورات و توصیه‌های رسول خدا(ص) و امیر مؤمنان(ع) در باره جهاد گزارش شده است. هم چنین بیان شده که هدف اصلی جهاد در اسلام اعلای کلمة الله است. برخی شعارهای مسلمانان در جنگ‌های مختلف گزارش شده است. هم چنین نکاتی در باره برده داری در اسلام آمده که اسلام تشویق به آزادی برده داشته و در سیره معصومان دیده نشده که برده‌ای فروخته باشند بلکه آن بزرگواران بعد از تربیت افراد، آنها را آزاد می‌کردند.
⬇️فصل دوم در باره سیره نظامی رسول خداست. مطالبی در باره جنگ بدر، احد و مقاومت علی علیه السلام در دفاع از پیامبر)ص) و نکاتی از جنگ خیبر و جریان فدک و برخی جنگ‌ها، آمده است.
در فصل سوم سیره امیرالمؤمنین علیه السلام در نبرد بغات مطرح شده است. جنگ حضرت با ناکثین (اصحاب جمل)، قاسطین(معاویه) و مارقین (خوارج) و عفو ایشان به عنوان الگو مطرح گردیده به گونه‌ای که فقهای شیعه و سنی معترف‌اند سیره امام علی علیه السلام مبنای مبارزه با باغیان داخلی است.
⬅️فصل چهارم جهاد امام حسین علیه السلام با یزید حاکم ستمگر وقت است. اخبار محدودی که در باره حضرت در کتب اربعه وجود دارد آمده. از جمله خبری در باره مختار.
▶️در پایان نبرد با محارب مطرح شده و لزوم حفظ امنیت اجتماعی و دفاع شخصی و حتی تشویق به دفاع مدنی و جلوگیری از سیل و آتش سوزی و اهمیت آن، بحث شده است.
https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#علی_اکبر_ذاکری
#آثار_علمی
🔰در آمدی بر سیره معصومان در کتابهای چهار گانه شیعه
علی اکبر ذاکری؛ چ۱، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بهار 1398، 372 صفحه رقعی
🔼برای دستیابی به سیره صحیح و سبک زندگی پیامبر (ص) ، ائمه: و حضرت فاطمه (س) بهترین منبع، کتب معتبر است. تا آنچه نقل و ارائه می شود برای همه مورد پذیرش قرار گیرد.
برترین و گرانسنگ‌ترین و مستندترین آثار معتبر نزد پیروان اهل بیت(ع)؛ کتابهای چهارگانه شیعه است. ا
ولین و مهم ترین آن کتاب شریف الکافی است که مشتمل بر مسائل مختلف است.
🔵دو جلد آن در باره مسائل اصول دین، پنج جلد در مسائل فروع دین و یک جلد با عنوان روضه، شامل برخی مسائل تاریخی و خطب‌ها و نامه‌های معصومان است.
این کتاب را ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی (329ق) در عصر غیبت صغری در بغداد نگاشته است.
دومین کتاب من لا یحضره الفقیه است، کتابی در مسائل فروع دین و مسائل فقهی که محمد بن علی بن بابویه معروف به شیخ صدوق(3381ق) آن را نوشته و مشتمل بر حکم و نواهی پیامبر(ص) نیز هست و تلاش کرده از اخبار صحیح آن را گردآوری و در دسترس عموم قرار دهد.
سومین اثر تهذیب الأحکام و چهارمین آن الاستبصار فیما اختلف فیه الاخبار است که هر دو توسط محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی(460ق) نگاشته شده است. هر دو در مسائل فقهی است.
⬅️هدف اصلی نویسنده در عین شرح کتاب استادش مقنعۀ شیخ مفید، بر طرف کردن تعارضات اخبار است. الاستبصار آن بخش از کتاب تهذیب است که شیخ طوسی در حل تعارضات اخبار، اظهار نظر کرده و با اندک ویرایش به صورت کتابی مستقل عرضه کرده است. این چهار اثر که در 24 مجلد منتشر شده از مهمترین و ارزشمندترین آثار مکتوب شیعه است که از زمان تدوین تا کنون به عنوان منابع اولیه مسائل عقیدتی و فقهی مورد توجه بوده و از منابع اصلی فقه شیعه است. سیره پژوهشی مستقل در این آثار، برای اولین بار است که انجام می‌گیرد.
🖊این جلد مقدمه‌ای است بر استخراج سیره از این کتابهای چهار گانه شیعه. ابتدا به بیان مفهوم سیره و سنت در لغت و اصطلاح و دلایل پیروی از سیره معصومان پرداخته است. سپس ساختار و ویژگی‌های هر یک از این چهار کتاب، تبیین و نسخه‌ها، شروح و مؤلفان آنها معرفی شده‌اند. علت اعتماد به آنها و منابعشان که برگرفته از اصول چهارصدگانه شیعه است. همراه با سیر تدوین حدیث و نگارش اصول و جوامع حدیثی اولیه در بخش اول کتاب بیان شده است.
◀️بخش دوم در باره زندگانی معصومان(ع) در فصول متعددی ارائه و اخباری که در کتابهای چهارگانه شیعه در باره معصومان آمده نقل و به وضعیت سیاسی-اجتماعی زمان آنان نیز پرداخته شده است. از ویژگی‌های دیگر این اثر آن که، برخی اخبار که با حقایق تاریخی مخالف بوده، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#علی_اکبر_ذاکری
#آثار_علمی
✳️سیره عبادی معصومان(ع) در کتابهای چهارگانه شیعه
⬅️عبادت یکی از ویژگی ادیان الهی است و به معنای خاص آن شامل نماز، روزه و حج می‌شود.
🔵فصل آغازین کتاب در باره نماز است. ابتدا به آداب نماز پرداخته و نکاتی در باره مقدمات نماز مانند وضو، وضوی معصومان، غسل و تیمم، مکان نماز، قبله ، اذان و اقامه پرداخته، سپس بیان قرائت سوره‌های خاص و خواندن نماز برای آموزش دیگران که در سیره معصومان آمده، مطرح شده است.
🔰 بررسی اخبار سهو یا اسهاء النبی(ص) از دیگر مباحث این فصل است و تفاوتی که بین اخبار شیعه و اهل سنت در این باره وجود دارد. نمازهای متعددی که برای امام علی(ع) و امام سجاد(ع) بیان کرده‌اند مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
در باره نماز جماعت هفده محور مورد توجه قرار گرفته است.
از جمله تهدید به اخراج کسانی که در نماز جماعت شرکت نمی کردند توسط رسول خدا(ص)، توجه به بچه‌ها و ضعیفان در هنگام نماز جماعت، حضور زنان در نماز جماعت و بدعت بودن نماز مستحبی را به جماعت خواندن که امیر مؤمنان (ع) از آن نهی کرد و مورد مخالفت عموم مردم در کوفه قرار گرفت. نماز جماعت با اهل سنت و نماز میت که نمونه‌ای از نماز جماعت است.
⬅️فصل دوم در باره روزه است. اعلام آغاز ماه به عهده حاکم است و توجه به دعاها در ماه رمضان. نکاتی از سیره معصومان در بیان احکام روزه نیز مطرح شده است. از جمله اجبار ام سلمه به خوردن روزه توسط پیامبر به جهت ضرری که برای چشمش داشت.
🔰فصل سوم در باره حج و عمره است. حج از عبادات مهم اسلامی است. اخباری در باره اهمیت حج و ثواب و تشویق به آن آمده. گزارش‌هایی از بنای کعبه، باز سازی و توسعه مسجد الحرام مطرح شده است. شیوه حج رسول خدا بیان شده است، به خطبه حضرت در منا اشاره گردیده است.
اخبار حج و عمره‌های متعدد پیامبر(ص) مورد تحقیق قرار گرفته و حج‌های متعدد پیاده ائمه: مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#علی_اکبر_ذاکری
#آثار_علمی
👇👇
🔰سیره اقتصادی معصومان(ع) در کتابهای چهارگانه شیعه
⬅️سیره اقتصادی و مالی معصومان در مهمترین کتب حدیثی شیعه از جهات مختلف اهمیت دارد. از یک سو باعث تشویق افراد به کار و از سوی دیگر نشانه‌ای بر نفی زهد منفی و رهبانیت در اسلام و الگویی مناسب برای تولید ثروت در جامعه است.
⏹فصل اول این اثر به کار و تلاش از دیدگاه معصومان: پرداخته که آن را نوعی جهاد معرفی کرده‌اند و افراد را از تنبلی، نیاز به مردم و حتی بیت المال باز می‌داشتند
البته تعامل در کار و رسیدگی به دیگر امور را توصیه می‌نمودند. یاران خود را به کار و تلاش از جمله تجارت تشویق می‌کردند و برخی یارانشان را که تجارت را رها کرده مورد نکوهش قرار می‌دادند. با نظارت بر بازار افراد را از انجام کارهای خلاف مانند احتکار، کم فروشی و ربا ، معاملات حرام، غش و تقلب باز می‌داشتند.
⏹فصل دوم در باره کارهای اقتصادی معصومان است. مانند کشاورزی، دامداری و تجارت و مدیریت تولید و حتی کار در مزرعه و کار برای دیگران که نمونه‌هایی از سیره امام علی(ع) بیان شده است.
◀️فصل سوم در باره شیوه مصرف است. موارد مصرف معصومان در تأمین مخارج خانواده و اولویت آن و وسعت و رفاه آنان مطرح شده است و این که بخشش باید بعد از بر طرف کردن نیاز خانواده باشد و لازم است به نزدیکان کمک شود. مصرف صحیح و بدور از اسراف، تبذیر و فساد باشد. البته در مسائل بهداشتی و حج محدودیت کمتری وجود دارد.
⏹فصل چهارم به منابع اموال عمومی و بیت المال مانند زکات پرداخته شده و موارد و مصارف هشت گانه آن که در قرآن آمده، توضیح داده شده است. دیگر منابع بیت المال از جمله فیء، غنائم، خراج، جزیه، وقف و انفال معرفی شده است. و به ابداع وضع خراج در زمان خلیفه دوم به پیشنهاد امیرالمؤمنین(ع) پرداخته شده است.
⏹فصل پنجم در باره روش اصلاحی امیرالمؤمنین در باره مصرف عادلانه و بدور از تبعیض بیت المال است. این شیوه با روش خلفای گذشته در تضاد بود. به همین جهت با مخالفت جمعی رو به رو شد. به مواردی از این مخالفت‌ها اشاره شده است . حضرت پیشنهاد تبعیض در تقسیم بیت المال را که از سوی برخی یارانش مطرح شد، رد و بر تقسیم عادلانه بیت المال اصرار داشت.
https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#علی_اکبر_ذاکری
#آثار_علمی
کتاب ماخذشناسی فلسفه غرب: معرفی توصیفی منابع فارسی (کتاب، مقاله و پایان نامه) تا 1380 را در کتابخوان پژوهان ببینید.
pajoohaan.ir/document/893
💠هم چنین می توانید از فروشگاه نشر پژوهشگاه کتاب را تهیه کنید.
http://yon.ir/VPOJ2
▶️ماخذ شناسی فلسفه غرب ،معرفی توصیفی منابع فارسی (کتاب، مقاله و پایان نامه) تا 1380
✅حسینعلی رحمتی ، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بهار ۱۳۸۶ُ - ۹۱۰ صفحه . رحلی
🔵خلاصه ی کتاب
⬛️داد و ستد علمی ـ فرهنگی تمدن‌ها، به‌ویژه دو تمدن بزرگ اسلامی و غربی از دیرباز جریان داشته است. از جمله، در صد سالۀ اخیر ایرانیان به پیشرفت‌های تمدن غرب رو كرده و به واسطه ارتباطاتی كه با غربیان داشته‌اند، اموری را شایسته آموختن دیده‌اند.
در این میان، به فلسفۀ جدید غرب كه پس از رنسانس پدید آمده و منشأ بسیاری از تحولات در جهان غرب بوده، بیش از همه توجه شده است؛ از‌این‌رو بسیاری از آثار فلسفۀ غرب به فارسی برگردانده شده یا مضمون آنها در لابه لای تألیفات ایرانیان به چشم می‌خورد.
🔵مأخذشناسی توصیفی فلسفۀ غرب كوشیده است با استقصای عناوین تمامی كتاب‌ها، مقاله‌ها و پایان‌نامه‌هایی كه تا سال 1380 به فارسی درآمده یا دربارۀ فلسفۀ غرب نگاشته شده‌اند، توصیفی اجمالی، ولی گویا به دست دهد. با مراجعه به این مأخذشناسی می‌توان موضوعاتی را كه در این میان بدان‌ها توجه شده‌اند، دریافت و فیلسوفان و آثاری از فلسفۀ غرب را كه به فارسی برگردانده شده یا دربارۀ آنها در متون فارسی مطلبی به قلم آمده است، شناخت، از آنها بهره برد، راه‌های ناپیموده را پیمود و از قدم‌نهادن در راه‌های پیموده شده پرهیز كرد.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#کتب_فلسفی
#حسینعلیـرحمتی
▶️کتاب مواجهه غزالی و آکوئیناس با اخلاق فضیلت ارسطو
زهره سادات ناجی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،بهار 1396،312 صفحه رقعی
❇️خلاصه کتاب
برگزیدن یک متفکر از دنیای اسلام و یک متفکر از حوزۀ مسیحی مغرب زمین در این پژوهش، البته بدون دلیل نبوده است. دلیل اول چنین انتخابی ویژگی‌های فردی هر یک از این دو اندیشمند و دلیل دیگر تأثیری است که تفکر غزالی و آکویناس به ترتیب در جهان اسلام و مسیحیت داشته‌اند. اگرچه دربارۀ اندیشه‌های هر یک از این دو متفکر مطالب زیادی در دسترس است، اما پژوهشی مقایسه‌ای دربارۀ نگاه اخلاقی آنها پیش از این انجام نشده بود.
🔵به نظر می‌رسید برای رسیدن به اهداف یاد شده، باید از مباحث مقدماتی‌تر آغاز کرد. به این منظور در بخشی از این نوشتار به تعریف و ضرورت طرح بحث دربارۀ فلسفۀ اخلاق و همین‌طور غایت اندیشۀ اخلاقی پرداخته شد، همچنین برای روشن‌شدن مراد از اخلاق فضیلت علاوه بر تعریف آن، به منظرهای گوناگون در اخلاق هنجاری که مکاتب اخلاقی مختلف عهده‌دار بیان مبانی آن هستند، اشاره‌ای مختصر شده است.
✳️در ادامۀ متن دربارۀ اخلاق فضیلت ارسطو که به شکل مستقل موضوع این نوشته نیست به قدر مختصر و تنها برای افرادی که پیش از این آشنایی کمتری با اندیشۀ اخلاقی ارسطو داشته‌اند، توضیحی مختصرآمده است و به دلیل اینکه افکار هر اندیشمندی قطعاً متأثر از شرایط خاص فردی و اجتماعی اوست، در بخش‌هایی مجزا به زندگی، آثار و همین‌طور شرایط اجتماعی عصر غزالی و آکویناس پرداخته شده است.
دربارۀ اخلاق هنجاری غزالی و آکویناس، تعریفشان از فضیلت، اقسام و مهمترین فضایل مورد نظر آنها و همین‌طور نحوۀ کسب‌شان مطالب جداگانه‌ای مطرح شده است.
💠در بخشی هم که به راه‌های کسب فضایل اخلاقی اختصاص دارد، به شکلی مجزا از ویژگی‌های منحصر به فرد فلسفۀ اخلاق غزالی به دربارۀ اخلاق تصوفی و همین‌طور بحث قانون طبیعی آکویناس سخن به میان آمده است. در مباحث فرا‌اخلاقی غزالی و آکویناس، نگاه تحلیلی- انتقادی به نظریۀ فضیلت و نحوۀ مواجهه این دو متفکر با پرسش‌هایی دربارۀ معرفت‌شناسی، معناشناسی، هستی‌شناسی و روان‌شناسی و همین‌طور نظریۀ سعادت بررسی شده است.
🔵برای اثبات فرضیه‌ها و مدعاهای متن، طبیعتاً استفاده از منابع مکتوب، ضرورت داشته که شامل آثار خود این اندیشمندان و همین‌طور نوشته‌هایی است که دربارۀ هر یک از آنها به نگارش در آمده است. طرح اولیه این پژوهش برگرفته از رسالۀ دکتری اینجانب با عنوان «بررسی مواجهه غزالی و آکویناس با نظریۀ فضیلت در فلسفۀ اخلاق ارسطو» زیر نظر استاد بزرگوار، جناب آقای دکتر محسن جوادی بوده که ضمن بازبینی کلی، جا به جایی برخی مطالب و افزودن توضیحاتی دربارۀ اخلاق فضیلت ارسطو، به نوشتۀ حاضر تبدیل شده است.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#کتب_فلسفه_اخلاق
#زهره_سادات_ناجی
کتاب تاثیر گناه بر معرفت (با تکیه بر آرای امام محمد غزالی) را در کتابخوان پژوهان ببینید.👇👇👇
pajoohaan.ir/document/1751
▶️تأثیر گناه بر معرفت با تکیه بر آرای امام محمد غزالی ، زهرا پورسینا، قم ،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،1396،648 صفحه رقعی،چاپ اول.
▶️خلاصه کتاب
این کتاب تأثیرات معرفتی گناه را به منزله مقوله‌ای دینی-اخلاقی، در اندیشه متفکر بزرگ مسلمان، امام محمد غزالی پی‌می‌گیرد.
نگارنده با قراردادن مسئله در ساختاری نظام‌مند، از دریچه تعامل ساحت‌های نفس به موضوع می‌نگرد.
در نظام معرفت‌شناسی غزالی، با عنایت به تأثیر و تأثرات متقابل ساحت‌های نفس، معرفت یقینی، محصول فرایندی معرفتی ـ اخلاقی است و بدون درنظرگرفتن تأثیرات مثبت و منفی ساحت‌های عاطفی و ارادی به دست نمی‌آید.
⚫️ در این نظام، عالی‌ترین مرتبۀ معرفت، مرتبۀ نبوی معرفت است که انبیای الاهی بدان مجهزند و غایت نهایی آفرینش همۀ انسان‌ها نیز دستیابی به چنان سطحی از معرفت است.
به نظر نگارنده، این سطح از معرفت، معرفتی کشفی است، اما نه به معنای کشفی صوفیانه؛ بلکه کشفی مبتنی بر برهان؛ که به لحاظ ماهوی ظهور عالی‌تر مرتبۀ عقل استدلالی است.
دستیابی به چنان مرتبه‌ای علاوه بر تحصیل علم، مستلزم پاکسازی ساحت‌های عاطفی-ارادی از هر آن چیزی است که به نحوی ذیل عنوان «گناه» قرار می‌گیرد.
✳️تأثیر گناه بر معرفت در اندیشه غزالی تأثیری واقعی و نفس‌الامری و به حدی است که عقل برای روی¬کردن به مبادی عالی و داشتن نگاه و التفات غیرخودمحورانه، نیازمند یاری کسی است که در مرتبۀ عقل قدسی، یعنی عقل پیراسته و متصل به عقل مطلق قرار دارد. با چنین یاری و همراهی¬ای است که ساحت‌های غیرعقیدتی طبق بایدها و نبایدهای نشئت گرفته از سطح علم مکاشفه انضباط می‌یابند و عقل به رشدی دست‌می‌یابد که در غایت آن، می‌تواند به معرفتی پیراسته از خطا و تردید در حوزۀ واقعیت‌ها و ارزش‌ها و تکالیف نایل گردد؛ از‌این‌رو، نیاز انسان‌ها به نبی، نه به دلیل ناتوانی عقلشان، بلکه به دلیل آسیب‌پذیری عقل از تأثیرات گناهان و نیازمندی به محافظت از توان‌مندی آن است.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#کتب_فلسفی
#زهرا_پورسینا
🔵کتاب فرهنگ نامه مولفان اسلامی - جلد اول (از آغاز تا 300 هجری) را در کتابخوان پژوهان ببینید.👇👇
pajoohaan.ir/document/235
✳️کتاب فرهنگ نامه مولفان اسلامی - جلد اول (از آغاز تا 300 هجری) را در فروشگاه نشر پژوهشگاه ببینید.
http://yon.ir/F8fr5
🔰فرهنگ نامه مولفان اسلامی ج1 (قرن اول، دوم و سوم)؛ جمعی از نویسندگان،قم،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،1389، 936 صفحه رحلی.
⬇️فرهنگ نامه مولفان اسلامی، شناسنامه علمی فرهیختگان و دانشمندانی است که از صدر اسلام و در حوزه تمدن اسلامی، اثری علمی پدید آورده و در شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی و انتقال آن به نسل های آینده نقش آفریده اند.
کتاب و نوشته که برآیند جوشش فکر و حاصل پویایى اندیشه است، مایه فخر و مباهات جوامع بشرى و از شاخصه هاى مهم توسعه و غناى فرهنگى و نگاهبان علم و دین و فرهنگ بوده و البته به عنوان ابزارى قدرتمند براى انتقال صبغه و سابقه تمدنى اقوام و ملتها به نسلهاى بعدى و ادوار پسینى، نقش آفریده اند.
💠مولف در این اثر تلاش نموده تا به تحلیل و بررسی تاریخنگاری زندگی پیامبر اسلام (ص) پیش از رسالت آن حضرت و نقد روایات و اخبار ساختگی در این باره بپردازد.
پژوهش حاضر بر آن است تا این قبیل گزارشها را شناسایی کرده و براساس اصول و روش ارزیابی و تحلیل، میزان اعتبار و اتقان آنها را بررسی نموده و به نقد بکشد. از این رو نگارنده ابتدا به بررسی روایات تاریخی قبل از بعثت پرداخته و مطالعه اجمالی در باب روایات زندگانی پیش از بعثت پیامبر اسلام انجام می دهد.
سپس دیدگاه محققان معاصر را درخصوص زندگانی قبل از بعثت پیامبر منعکس کرده و میزان صحت و سقم این روایات و گزارشها را بررسی می نماید.
⬇️مسلمانان که در حوزه علم و دانش، دستاوردهاى عظیم و خیره کننده داشته و از گذشته اى درخشان در خلق آثار علمى برخوردار بوده اند و خدمات گرانبهایى به بشریت ارزانى کرده و همه جهانیان را مجذوب و مدیون خود ساخته اند، بیش از هر ملتى قابل تحسین و تقدیرند.
▶️شکل گیرى دانشهاى اسلامى با کتابت وحى الهى آغاز شد و با ثبت احادیث و سیره نبوى رونق یافت و پس از اندک زمانى اولین مکتوبات در حوزه اسلام، بر پایه قرآن و حدیث پدید آمد و با گذشت زمان و ظهور دانشمندانى از صحابه و نسلهاى بعد از یک طرف و آشنایى مسلمانان با دیگر اقوام و ملل و راه یافتن نوشتههاى بیگانه به فرهنگ اسلامى از طرف دیگر، زمینه هاى شکل گیرى شاخه هاى دیگرى از علوم چون تفسیر، قرائت، تاریخ، فلسفه، کلام، طب، نجوم، ادبیات و... را فراهم کرد و در پى آن، نوشتههایى در آن حوزهها پا به عرصه وجود نهاد و اندک اندک مسلمانان، دانش های متداول آن روز را به سیطره خویش درآوردند.
اگر مشکلات ناشى از سیاست حاکمان ناشایست سیاست پیشه پیش نمىآمد و استیلاى اقوام به دور از علم و فرهنگ بر دانش مسلمانان سایه نمىافکند و جامعه اسلامى درگیر رقابتهاى اقتدارگرایانه و دنیاطلبانه نمى شد و عالمان و اندیشه وران در حاشیه فعالیت ها جاى نمى گرفتند، بى گمان دانش آنان را متفاوت با آنچه هست مى یافتیم.
🔰ادامه در پست بعدی👇👇👇
✳️افسوس که همین بضاعت حاصل نیز گاه با سختگیرىها، درشتىها و رقابتهاى فرقهاى، و گاه بر اثر گذشت روزگاران و بلاهاى طبیعى، و بیش از همه، تاخت و تازهاى اقوام بیگانه و دانش ستیز، به ورطه نابودى کشیده و به وادى غفلت سپرده شد و آنچه مانده است در مقایسه با آنچه پدید آمده بود، بسى ناچیز و کمرنگ است و هنگام جستوجو در پى آثار نوشتارى اسلامى، گاه تنها نامى از آنها در کتابها به ویژه در فهرستها و منابع کتابشناسى مشاهده مىشود.
🔰پژوهشکده تاریخ و سیره اهلبیت علیهم السلام با درک عظمت و اهمیت فعالیتهاى علمى در سرزمینهاى اسلامى و نیاز جامعه اسلامى به داشتن تصویرى از دانشمندان و نویسندگان اسلامى که بى تردید، تاریخ و هویت علمى آنان به شمار مىآید و هم اینکه وجهه دانش مدارى اسلام را نمایان مىسازد، بر آن شد تا به کشف و معرفى چهره هاى علمى نویسندگانى که در قلمرو اسلامى سربرآوردهاند، بپردازد.
▶️بى گمان در این میان، آثار و پدیدههاى آنان که خود میراث بزرگ تمدن اسلامى شمرده مىشوند نیز تصویر خواهد شد. البته ضرورت فهرست نگارى و معرفى آثار مؤلفان و حفظ سرمایه هاى علمى مسلمانان، از دیرباز دغدغه برخى از دانشمندان بوده و در همین راستا مجموعه هایى پدید آمده که هر یک شیوه و معیار خاص خود را داشته و در این مقدمه به شمارى از آنها اشاره شده است، اما آن مجموعه ها، با همه ارزش و اهمیتى که دارند و بى تردید مأخذ عمده مطالعات کنونى ما نیز تلقى مىشوند، نه فرا گیرند و نه زندگىنامه عمومى نویسندگان و پدیدآورندگان اثر را در اختیار پژوهنده قرار مى دهند، به ویژه آن که هیچیک از آنها، حتى آثار متأخران که تا حدى جامع اند، به زبان فارسى و قابل بهره گیرى براى پارسى دانان نیستند.
🔴 بر این اساس، ضرورت انجام دادنِ چنین کارى در دستور قرار گرفت تا ضمن معرفى اجمالى مؤلف، اثر یا آثار او در یک جا فهرست شده و زمینه آشنایى پژوهشگران و خوانندگان با آنها و نیز منابع و مآخذى که به گونهاى به آنها پرداخته اند، فراهم شود. با این که در معرفی این نویسندگان، ابعاد مختلف شخصیتی آنان مورد توجه بوده، اما وجهه علمی – فرهنگی شان نمود بیشتری یافته است.
🌐گفتنى است که آثار و فرهنگنامه هاى پدید آمده در کشورهاى عربى در ادوار اخیر، گذشته از بیگانگى زبان آنان براى ایرانیان، کاستى دیگرى نیز دارد که ضرورت انجام دادن این کار را با وجود آنها دو چندان مىکند و آن کم توجهى به نویسندگان و نوشته هاى شیعى یا معرفى آنان با نگره هاى غیر شیعى است که به راستى با واقعیتهاى تاریخى نمى سازد. از این رو سامان دادنِ این کار، فراتر از آنچه تصور مىشد ارزش و ضرورت یافته است.
◀️این اثر معرفی مولفان سه قرن نخست هجری را بر اساس ترتیب الفبایی در بر دارد و ذیل نام و نسب هر نویسنده، اطلاعات زیست نامه آن فرد، همانند خاستگاه، تاریخ ولادت، دوران دانش آموختگی، سفرهای علمی، برخی استادان و شاگردان، فعالیت های سیاسی اجتماعی، تاریخ درگذشت و در نهایت کتاب ها و آثار علمی او یک جا آمده است.
این معرفی نامه بر پایه داده های موجود در منابع پدید آمده، از این رو در مورد شماری از نویسندگان که گزارش های منابع در مورد آنان اندک می باشد، تنها اشاره ای کوتاه به نام و اثرشان شده است.
💠جلدهای بعدی به ترتیب زیر است:
جلد دوم فرهنگ نامه به معرفی مولفان قرن چهارم هجری (301 – 400هجری) می پردازد و آماده نشر می باشد.
جلد سوم فرهنگ نامه به معرفی مولفان قرن پنجم هجری (401 500هجری) می پردازد و در حال آماده سازی آماده نشر است.
جلد چهارم فرهنگ نامه به معرفی مولفان قرن ششم هجری (501 600هجری) می پردازد و در حال آماده سازی آماده نشر می باشد.
جلد پنجم فرهنگ نامه به معرفی مولفان قرن هفتم هجری (601 700) می پردازد و نیمی از مقالات آن نگارش یافته است.
#فرهنگ_نامه
#مولفان
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#آثار_علمی
#آثار_پژوهشی
💠کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی
▶️حجت الاسلام و المسلمین نجف لک زایی؛
❇️ دربارۀ اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره) آثار زیادی منتشر شده است، اما ویژگی اثر حاضر این است که برای نخستین بار، با رجوع به آثار بنیادی امام خمینی (ره) و با تکیه بر کلان نظریۀ «دو فطرت» و نظریۀ ایشان دربارۀ سه لایه و شأن وجودی انسان، به شکلی جامع، به تجزیه و تحلیل سیاست در اندیشۀ ایشان پرداخته است. بر این اساس، فلسفۀ سیاسی، اخلاق سیاسی و فقه سیاسی ایشان مبتنی بر بنیاد «فطرت مخموره» و منتج به «سیاست متعالیه» از مباحث مهم این اثر است.
🔵معرفی کتاب
اثر حاضر پس از کتابهای «درآمدی بر مستندات قرآنی فلسفۀ سیاسی امام خمینی (ره)» و «سیر تطور تفکر سیاسی امام خمینی (ره)»، جدیدترین کتاب حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی دربارۀ اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره) می باشد. این تحقیق در پنج فصل سامان یافنه است.
فصل اول: مفاهیم و روششناسی اندیشۀ سیاسی امام خمینی (ره)
فصل دوم: فلسفۀ سیاسی امام خمینی (ره)
فصل سوم: اخلاق سیاسی امام خمینی (ره)
فصل چهارم: فقه سیاسی امام خمینی (ره)
فصل پنجم: ثبات و تحول در اندیشۀ امام خمینی (ره).
▶️چکیده فصل اول
بررسی و شناخت افکار و اندیشه های امام خمینی (ره) مستلزم توجه به روشهای فهم و ارائۀ این افکار و اندیشه هاست. در این راستا به تبیین برخی از روشها پرداخته شده است؛ نظیر روش تحلیل سیستمی با هدف بررسی نظام سیاسی اسلام از دیدگاه امام خمینی (ره)، روش بحران با هدف بررسی مشکلات ایران و جهان اسلام و نظام بین الملل از دیدگاه امام خمینی (ره)، روش تحلیل گفتمان با هدف مقایسۀ اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی (ره) با دیگر متفکران و عالمان مسلمان و تبیین نوآوری امام خمینی (ره)، روش مفهومی با هدف تسهیل در ارائۀ مباحث موضوعی و مستقل، و روش بین رشته ای با هدف انجام مطالعات عمیق در مقاطع تحصیلات تکمیلی و روش راهبردی با هدف بررسی اندیشه های راهبردی امام، به منظور بکارگیری در دکترین های نظام جمهوری اسلامی ارائه شد.
▶️چکیده فصل دوم
اهتمام فصل حاضر بر بازشناسی مؤلفه های اصلی فلسفۀ سیاسی امام خمینی (ره) بود. نظام های سیاسی را می توان به سه نوع تصور کرد: نظام های فاقد رضایت الهی و مردمی؛ نظام های مقید به رضایت اکثریت مردم (عدم تقید به رضایت الهی یا تقید به عدم رضایت الهی)؛ و نظام های مقید به رضایت الهی و رضایت مردم. در این میان، نظام اسلامی و قرآنی تنها نظامی است که از مشروعیت الهی و بیعت برخوردار است. با توجه به آنچه گفته شد، هدف نظام سیاسی اسلامی نیز متفاوت با دیگر نظام هاست.
▶️چکیده فصل سوم
در این فصل تلاش شد بّعد سیاسی اخلاق اسلام، مبتنی بر راهبرد برادری تبیین شود. ترسیم ابعاد سیاسی – اعتقادی اسلام را فلسفه و کلام و عرفان سیاسی، و بّعد فقهی اسلام را فقه سیاسی بر عهده دارد. با توجه به سیمای ترسیم شده از فضایل و رذایل در مکتب که رهبران ارائه می کنند، نظام سیاسی، سیاست های اخلاقی و تربیتی خاصی را پیگیری می کند. بر این اساس، نظام سیاسی ممکن است فضیلت محور و یا رذیلت محور باشد. کارویژۀ نظام سیاسی مطلوب از دیدگاه امام خمینی (ره)، بسط فضایل و مبارزه با رذایل برای تحقق و تحکیم برادری بین آحاد جامعه است تا جامعه به صورت یک پیکر در آید.
▶️چکیده فصل چهارم
امام خمینی (ره) ولایت فقیه را برای کسی که اندک آشنایی با اسلام داشته باشد بدیهی می داند؛ چون فرد درمی یابد که قانون بدون مجری رها نشده، قانون به مجری نیاز دارد که پس از پیامبر و امام معصوم، همان ولی فقیه است. به نظر می رسد مهمترین مؤلفۀ فقه سیاسی امام خمینی (ره) که به فلسفۀ سیاسی و اخلاق سیاسی ایشان تحقق عینی می بخشد، ولایت فقیه است.
▶️چکیده فصل پنجم
اندیشۀ اصلی امام خمینی (ره) در باب حکومت دینی، حکومت ولی فقیه عادل جامع الشرایط است؛ چرا که ایشان بر این ایده حتی در کتاب «کشف اسرار» به صریح ترین وجه تأکید کرده اند. این اندیشه، امام خمینی (ره) را در ردیف اندیشه پردازان انقلابی قرار می دهد. در نهایت با همین اندیشه بود که فلسفۀ سیاسی لازم برای جایگزینی نظام پوسیدۀ شاهی فراهم شد و انقلاب اسلامی به بار نشست؛ اما اندیشۀ سیاسی مبتنی بر مشروطه یا اذن ولی فقیه به مؤمن عادل، از باب قدر مقدور و حتی الزام خصم به چیزی است که خود متعهد شده است. این حوزه از اندیشه است که امام خمینی (ره) را در ردیف اندیشه پردازان انقلابی قرار می دهد.
💠چند ویژگی کتاب پیش رو
کتاب حاضر دارای چند ویژگی است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود:
▶️ – مخاطبان این کتاب، دانشجویان، طلاب و آن دسته از مردم هستند که اهل مطالعه و تحقیق می باشند. لذا خواندن این کتاب به کسانی که در زمینۀ مباحث سیاسی مطالعه نداشته اند و قصد دارند این کتاب را به عنوان اولین اثر مطالعه کنند، توصیه نمی شود.
#نجف_لک_زایی
#اثارـعلمی
#پژوهشکدهـعلومـواندیشهـسیاسی