#خودآگاهی_خدا
#معارف
⭕️ بحث دربارۀ علم خدای متعالی یکی از پیچیدهترین و سختترین مباحث علم #الهیات_بالمعنی_الاخص میباشد، به همین خاطر برای حلّ آن مباحث دقیق، مطالب عمیق و معانی ظریف در این رابطه نوشته شده تا بلکه بتوان آن را جزء صفات او شمرد.
❇️ بین حکماء و متکلمان در علم الهی اختلاف فراوانی به چشم میخورد اما اجمالاً میتوان گفت فی الجمله شمردن علم جزء صفات حضرت حق بین اکثر قریب به اتفاق آنان امری مسلّم میباشد ولی در کیفیت این صفت بین آنها اختلاف شده است.
✅ در مورد علم حق تعالی سه مقام متصوّر است:
✔️ علم الهی به ذات خود
✔️ علم الهی به غیر خود قبل از خلقت
✔️ علم الهی به غیر خود بعد از خلقت
✍ محمدرضا کرمرضایی
💠@m_r_k_rezaei
کانال محمدرضا کرمرضایی
#خودآگاهی_خدا #معارف ⭕️ بحث دربارۀ علم خدای متعالی یکی از پیچیدهترین و سختترین مباحث علم #الهیات_
#خودآگاهی_خدا
#معارف
✅ در مورد علم حق تعالی سه مقام متصوّر است:
✔️ علم #حضرت_حق به ذات خود؛ این نوع علم عبارت است از منکشف بودن ذاتش برای ذاتش به گونهای که هر خیر و فضیلتی برای ذات او هست از خود ذات او به ذات او برسد به عبارت دیگر ذات او منشأ واقعی و حقیقی برای فیض رساندن تمامی فضائل و کمالات وجودی میباشد. بنابراین ریسمان اصلی بحث چنین است؛ خدای متعالی در ذات خود و بدون در نظر گرفتن هر موجود دیگری به خود علم دارد یا خیر؟ مبدأ و منشأ تمامی کمالات و فضائل خود هست یا خیر؟ اساساً این نوع علم داشتن مستلزم محال عقلی هست یا خیر؟ اگر نیست چه دلیلی بر عالم بودن او وجود دارد؟
✔️ علم حضرت حق به غیر خود؛ این نوع خود بر دو قسم است:
🔹 علم حضرت حق به غیر خود قبل از خلقت؛ آیا خالق تعالی در ذات خود، قبل از خلقت مخلوقات به آنها علم دارد یا خیر؟ متعلّق این علم چه چیزی است؟ این نوع علم حصولی است یا حضوری؟ اجمالی است یا تفصیلی؟ چه دلیلی بر این نوع علم وجود دارد؟
🔹 علم حضرت حق به غیر خود بعد از خلقت؛ آیا حضرت حق به تمام موجودات بعد از خلقت علم دارد یا خیر؟ اگر دارد علم او به صورت کلی است یا به تمام جزئیات علم دارد؟ این علم حضوری است یا حصولی؟ چه دلیلی بر این نوع علم وجود دارد؟
💠 می توان سلسله مباحث مربوط به علم الهی را در این سه مقام خلاصه نمود، بنابراین برای تبیین مسئله علم الهی باید پیرامون مقامهای مذکور به بحث پرداخت.
📝 زین پس نکاتی پیرامون علم الهی به ترتیب مذکور بیان خواهد شد.
✍ محمدرضا کرمرضایی
💠@m_r_k_rezaei
کانال محمدرضا کرمرضایی
#خودآگاهی_خدا
#فصل_اول_امورمقدماتی
#تعریف_علم
🔰 به خاطر عدم تمرکز حکما و متکلمین بر #خودآگاهی_خدا، تشتّت و پراکندگی مطالب و عدم تبیین منظّم استدلالها و ردّ شبهات مربوط به آن، می کوشیم تا مباحث و مطالب مربوط را جمع آوری کرده، به صورت کامل و واضح تنظیم و تشریح نموده و استدلالهای مربوط به آن را به شکل قیاس منطقی به صورت منظّم و مبیّن تقریر نماییم.
🔹 قبل از ورود به اصل بحث، مباحثی را جهت تسهیل امر به عنوان مقدمه ذکر می کنیم، من جمله؛
❇️ #تعریف_علم: در مورد بداهت یا عدم بداهت مفهوم علم بین حکما و متکلمین اختلاف است:
🔻 برخی آن را بدیهی و نه تنها بینیاز از تعریف میدانند بلکه اساساً معتقد به #محال_بودن_تعریف_علم بوده و میگویند: «مفهوم علم يكى از روشن ترين و بديهىترين مفاهيم است، و نه تنها نيازمند به تعريف نيست، كه اساسا تعريف آن امكان ندارد، زيرا مفهوم واضحترى از آن وجود ندارد، كه معرِّف آن واقع شود، و عباراتى كه به عنوان تعريف علم و معرفت، در كتابهاى منطقى يا فلسفى به كار مىرود، تعريف حقيقى نيست و منظور از ذكر آنها، يا تعيين مصداق مورد نظر در علم يا در مبحث خاصى است، چنانكه منطقيين علم را، به حصول صورت چيزى در ذهن تعريف كردهاند، و فايده آن تعيين مصداق مورد نظر ايشان، يعنى علم حصولى است، و يا اشاره به نظريه تعريف كننده، درباره بعضى از مسائل هستى شناختى مربوط به آن است، چنانكه بعضى از فلاسفه مىگويند، علم عبارت است از حضور مجردى نزد مجرد ديگر، يا حضور شيئى نزد موجود مجرد، تا بدين وسيله نظر خود را درباره تجرد علم و عالم، بيان كنند.»۱
📚۱. آموزش فلسفه، ج ۱، ص ۱۳۶.
✍ محمدرضا کرمرضایی
💠@m_r_k_rezaei
کانال محمدرضا کرمرضایی
#خودآگاهی_خدا #فصل_اول_امورمقدماتی #تعریف_علم 🔰 به خاطر عدم تمرکز حکما و متکلمین بر #خودآگاهی_خدا،
#خودآگاهی_خدا
#فصل_اول_امورمقدماتی
#تعریف_علم
#ادامه
🔻 برخی دیگر قائل به #بدیهی_نبودن_تعریف_علم میباشند زیرا بر فرض «كه تعريف علم ممتنع باشد، از امتناع تعريف علم بداهت علم لازم نشود. زيرا كه از امتناع تعريف چيزى، لازم نيست كه آن چيز غنىّ از تعريف بود.»۱
🔻 عدهای نیز قائل به #اکتسابی_بودن_تعرف_علم و نیازمند به تعریف کردنش میباشند۲؛
▫️ جهت روشنتر شدن معنای آن میتوان به معانی لغوی و جعل اصطلاحات قوم اشاره نمود؛
🟢 علم در لغت به معناهای؛ بدست آوردن و ادراک حقیقت چیزی، معرفت و یقین، نقیض جهل، شناختن، فهمیدن، خبردادن، دانستن، استوار کردن، اتقان، دریافتن، مطلق ادراک، دانش، آگاهی، یافت نفس منطقی اشیاء با حقائقی که دارند، «تصديق مطلق، تصديق يقينى، آنچه شامل يقين و تصوّر شود، صورت حاصلۀ از اشياء در ذهن، يقين تنها، توهم و تعقل و تخيل، ادراك كلى، ادراك مركب اعم از تصوّر و تصديق، ادراك مسائل از روى دليل و ملكهاى كه حاصل شود از ادراك مسائل» آمده است.۳
📚 ۱. قاموس البحرین، ص ۱۰۵.
📚 ۲. موسوعة کشاف إصطلاحات الفنون و العلوم، ج ۲، ص ۱۲۲۰.
📚 ۳. فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، ص ۵۲۴؛ فرهنگ ابجدی، ص ۶۲۲؛ المنجد فی اللغة، ص ۵۲۷؛ لسان اللسان، ج۲، ص ۲۱۹؛ لغت نامه، چ ۲، ص ۲۰۰۸؛ موسوعة مصطلحات الفلسفة عند العرب، ص ۵۱۶؛ الموسوعة الجامعة لمصطلحات الفکر العربي و الإسلامي (تحلیل و نقد)،ج ۱، ص ۱۸۸۶؛ المقابسات، ج1، ص 312.
✍ محمدرضا کرمرضایی
💠@m_r_k_rezaei
کانال محمدرضا کرمرضایی
#خودآگاهی_خدا #فصل_اول_امورمقدماتی #تعریف_علم #ادامه 🔻 برخی دیگر قائل به #بدیهی_نبودن_تعریف_علم می
#خودآگاهی_خدا
#فصل_اول_امورمقدماتی
#تعریف_علم
#ادامه
🟢 #علم_در_اصطلاح معانی متعددی دارد من جمله:
«🔸 اعتقاد يقينى مطابق با واقع، در برابر جهل بسيط و مركب، هر چند در قضيه واحدى باشد.
🔸 مجموعه قضايايى كه مناسبتى بين آنها در نظر گرفته شده، هر چند قضاياى شخصى و خاص باشد، و به اين معنى است كه علم تاريخ، دانستن حوادث خاص تاريخى، و علم جغرافيا دانستن احوال خاص مناطق مختلف كره زمين، و علم رجال و بيوگرافى شخصيتها هم علم ناميده مىشود.
🔸 مجموعه قضاياى كلى، كه محور خاصى براى آنها لحاظ شده، و هر كدام از آنها قابل صدق، و انطباق بر موارد و مصاديق متعدد مىباشد، هر چند قضاياى اعتبارى و قراردادى باشد، و به اين معنى است كه علوم غير حقيقى و قراردادى، مانند لغت و دستور زبان هم علم خوانده مىشود، ولى قضاياى شخصى و خاص، مانند قضاياى فوق الذكر علم بشمار نمىرود.
🔸 مجموعه قضايايى كلى حقيقى، غير قراردادى كه داراى محور خاصى باشد، اين اصطلاح همه علوم نظرى و عملى، و از جمله الهيات و ما بعد الطبيعه را در بر مىگيرد، ولى شامل قضاياى شخصى و اعتبارى نمىشود.
🔸 مجموعه قضاياى حقيقى، كه از راه تجربه حسى قابل اثبات باشد، و اين همان اصطلاحى است، كه پوزيتويستها به كار مىبرند، و بر اساس آن علوم و معارف غير تجربى را، علم نمىشمارند.»۱
🔸 معنای استعمال شده در کلام و فلسفه؛
▫️ در تفسیر و تبیین این معنا بین حکما و متکلمین اختلاف وجود دارد که بعداً آن ها را توضیح خواهیم داد.
📚 ۱. آموزش فلسفه، ج ۱، ص ۶۱.
✍ محمدرضا کرمرضایی
💠@m_r_k_rezaei
کانال محمدرضا کرمرضایی
#فلسفۀ_فلسفه #علوم_عقلی 🔰 #علامه_طباطبایی و #علامه_مصباح به عنوان دو تن از عالمان درجه اول علم فل
#فلسفه_فلسفه
#فصل_اول_مباحث_مقدماتی
#مفاهیم
#ادامه
🔰 یکی از علتهای اختلاف بین علما و بحث کنندگان عدم فهم صحیح معانی لغاتی است که در محل نزاع به کار رفته است، گاه نافی آنچه مثبت اثبات میکند را نفی نمیکند و گاه مثبت آنچه نافی نفی میکند را اثبات نمیکند و با ادنی تأملی میتوان بازگشت هر دو قول را به یک چیز دانست، به همین خاطر قبل از ورود به بحث، مفاهیم مورد نیاز را مختصراً توضیح خواهیم داد.
🔷 بررسی تطبیقی:
🔹 واژه «بررسی» حاصل و نتیجه مصدر بوده و در لغت به معناهای «امعان نظر در نوشتهاى، غوررسى و اظهار نظر در محتواى چیزی و ... میباشد.1
🔹 واژه تطبیقیّ به معنای «تطبيق عملى در كارها و دستورها» میباشد.2
🔹 منظور از بررسی تطبیقی در این نوشته: برخی از نظرات موجود در مسئلهای را با هم مقایسه نموده، ریشۀ اختلاف آنها را تبیین کرده و هر کدام به صورت مجزا توضیح داده میشوند.
🔷 علم: این واژه ذیل بحث
#خودآگاهی_خدا
#فصل_اول_امورمقدماتی
#تعریف_علم
توضیح داده شد.
📚 1. لغت نامه، ج ۱، ص ۳۹۵.
📚 2. ر.ک: تهذيب اللغة، ج9، ص30؛ تاج العروس من جواهر القاموس، ج13، ص287؛ لسان اللسان: تهذيب لسان العرب، ج2، ص81.
✍ محمدرضا کرمرضایی
💠@m_r_k_rezaei
#خودآگاهی_خدا
#تفسیر_قرآن
🔅آيه ١٤ سوره مبارکه ملک: ألا
يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ
🔰 در تفسیر این آیه شریفه، اکثر مفسرین بحث مربوط به آن را در مورد علم خدا به دیگران مطرح نموده و توضیح دادهاند ولی میتوان با بیان ذیل آیه شریفه را دلیلی بر #خودآگاهی_خدا نیز دانست؛
🔺 لطیف بودن در این آیه شریفه به معنای مجرد بودن #او است و خبیر بودن به آگاهی مجردات از خودشان اشاره دارد، به عبارت دیگر آیه میفرماید #او مجرد است پس به خودش علم دارد.
➖صغرا: حق تعالی مجرد است.
➖کبرا: هر مجردی به ذات خود علم دارد.
➖نتیجه: حق تعالی به ذات خود علم دارد.
✍️ محمدرضا کرمرضایی ایتا | تلگرام
#خودآگاهی_خدا
#تفسیر_قرآن
📜 آیه 14 سوره مبارکه ملک: «أَلا يَعْلَمُ مَنْ خَلَقَ وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ» آیا خالق علم ندارد و حال آنکه لطیف و خبیر است.
‼️ در تفسیر آیه شریفه، اکثر مفسّرین بحث مربوط به آن را در مورد علم خدا به دیگران مطرح نموده و توضیح دادهاند ولی میتوان با بیان ذیل آیه شریفه را دلیلی بر خودآگاهی خدا نیز دانست؛
✔️ آیا خالق، به مخلوقات خود علم ندارد؟! و حال آنکه او مجرد است و هر مجردی از ذات خود آگاهی داشته و به آن علم دارد.
در این آیه شریفه ثابت میشود حق تعالی به ذات خود علم دارد و سپس با ضمیمه چند نکته به آن میتوان نتیجه گرفت او به غیر خود علم دارد، نکته اول علت بودن او برای ماسوای خود میباشد و نکته دوم علم علت به خود مستلزم علم او به معلول است. بنابراین مطالب مربوط به این آیه دو نوع است، یکی مربوط به اثبات علم او به خود و دیگری اثبات علم او به غیر خود.
📕 برشی از کتاب «خودآگاهی خدا»، ص 188.
✅ محمدرضا کرمرضایی ایتا | تلگرام