مسجود
« خلاصهء تطابقی ؛ جایگاه خدا در اندیشهء معرفت شناسانهء دکارت و علامه طباطبایی »
#فلسفه_تطبیقی
#علامه_طباطبایی
#دکارت
« خلاصهء تطابقی ؛ جایگاه خدا در اندیشهء معرفت شناسانهء دکارت و علامه طباطبایی »
شروع ایدهآلیسم (Idealismus) از دکارت و منشاء اصلی آن کوجیتو : « شک میکنم ؛ پس هستم. » ( Cogito ergo sum) اوست. کوجیتو ویژگی های متعدّدی را در اندیشه او بوجود آورد ؛ از مهمّ ترین آنها تقدّم « معرفت شناسی : Epistemology » بر « هستی شناسی : انتولوژی : Ontologie » است. این مسأله سرتاسر فلسفهء دکارت را فرا گرفته ، تا جایی که حتی هستی شناسانه ترین مسأله فلسفی ، یعنی : « خدا » ، در اندیشه او وجهی معرفت شناسانه دارد.
او در تأملات و بعدها در اعتراضات و پاسخها ، به صراحت وجهِ احتیاجِ به مسألهء خدا را ، امری شناختی بیان کرده و مدّعی است ؛ پس از اثبات خدا ، امور فطری یا همان فطریّات نیز ثابت گشته و از این رو بخشی مهمّی از ادراکات یقینیِ انسانی ، از طریق اثبات خدا و سپس اثبات فطریّات ثابت می گردند.
این مناطِ احتیاج به واجب ، قبل از دکارت در غرب و شرق سابقه نداشته است . اگر چه شاید بتوان با صعوبت از لسان بعضی از حکما اینچنین مطالبی دریافت . لکن به طور دقیق تر ، أساساً تفاوت بین معرفت شناسی و هستی شناسی مورد توجه حکمای ماسبق نبوده است ، از این رو سخنی به طور مستقیم در خصوص این مسأله نگفته اند.
اما مرحوم علامه طباطبایی در نظام فلسفی خود ، در عینِ التفات و توجّه به مسالهء معرفت شناسی و هستی شناسی ، آن ها را توأمان با هم ترسیم می کند و داخل در دعوایِ تقدّم این دو اصل بر یکدیگر نمی شود. زیرا ایشان پس از آنکه « أصل واقعیت » را به عنوان موضوعِ فلسفهء خویش ، به نحو ضرورت ازلی بر میگزیند و آن را واجب الوجود میخواند . خدای ثابت شده نزد او ، توأمان هستی ساز و معرفت ساز است. هم عین ساخت اوست و هم ذهن!
و من هنا یظهر : واجب الوجود نزد مرحوم علامه طباطبایی ، همچون حکمای مسلمان ، سر سلسلهء هستی است و این نقطه اشتراک او با فلاسفهء مسلمان است . اما در نقطه امتیاز و تفاوت ؛ برخلاف فیلسوفانِ مسلمان ، وی واجب الوجود را سر سلسلهء شناخت نیز می داند ، که این نقطهء اشتراکِ مرحوم علامّه با رنه دکارت است . از این رو جمیع تصوّرات و تصدیقات ، ضرورتاً به ضرورت ازلی و واجب الوجودِ بذّات و اصل واقعیت عودت می کنند ، همانطور که تمام معالیل در دار هستی مبتنی بر او هستند.
مسعود رحمانی
#امام_خمینی
#رجب
آیت اللّه مؤمن (ره):
یک وقت امام در یک سخنرانی که به عنوان موعظه در نجف داشتند سفارش می کردند: شما این زیارت رجبیه را بخوانید چون در زیارت رجبیه مقاماتی را برای ائمه خدا ذکر کرده است: که « لافرق بینک و بینها الا انهم عبادک» که می فرماید: «هیچ فرقی بین تو و بین اینها نیست، غیر از اینکه اینها بندگان توأند». امام روی این مسأله تأکید داشتند و می فرمودند که: «فقط همین عبد بودن اینهاست که فارق بین اینها و خداست و الاّ تمام آن نیروهای الهی در دست ائمه است» بعد ایشان می فرمودند: «این زیارت را بخوانید تا اگر یک چیزی از مقامات اولیای خدا برایتان نقل کردند احتمالش را اقلاً بدهید و تکذیب نکنید.
مسجود
« گزارشی از مواجهه بوعلی سینا با ماتریالیسم »
#فلسفه_تطبیقی
#فلسفه
#بوعلی
«گزارشی از مواجهه بوعلی سینا با ماتریالیسم »
اگر چه مادیگرایی یا ماتریالیسم ( :Materialism ) ، به عنوان یک مکتب ، در تاریخِ فلسفه ، متأخر است . اما حقیقت امر آن است که محتوایِ مادّی گرایی در ادوار ابتدایی تاریخ فلسفه وجود داشته و بلکه بطور دقیق تر باید گفت : جریان مادّی گرایی از حیث معنوَن ، از ابتدایی ترین و قدیمی ترین جریانات فکری بشری است. چنانچه در دورهء یونان نیز این مسأله مطرح بوده و حتی به انحاء مختلف در السنه انبیاء و کُتب آنها از جمله قرآنکریم طرح شده است.
شیخ الرئیس بوعلی سینا (قرن ۴) ، در کتاب شریف اشارات و تنبیهات که شامل منطق ، طبیعیات ، الهیات و مباحث عرفانی می باشد ، به نزاع با مادّیگرایان رفته است. او اساسا دو نزاع بسیار مهم و کلّی دارد . نزاع اول با سوفیسطائیان است که با اصل واقعیت به جنگ با آنها رفت و دیگر نزاع با مادیّون! بوعلی پس از بحث در عالم مادّه و طبیعیات در نمط یک تا سه ، در نمط چهارم که به عنوان « وجود و علله » اختصاص پیدا کرده است ، مباحثی را در خصوص مساله مربوطه بیان میکند.
ایشان قبل از شروع مباحث واجب تعالی ، در اشاره اول ، می گوید ؛ « افرادی هستند که وجود را مساوی محسوس می پندارند. » از نظر او این دسته افراد ، مادی گرا هستند. البته که این تشخیص صحیح است ؛ زیرا اگر وجود مساوی با محسوس باشد و از این رو که فقط شیء مادی محسوس است ، نتیجه جز تساوی وجود با مادّه ندارد. این سخن مصداق مادّی گرایی و گوینده آن در زمرهء مادّیون است.
از این رو بوعلی با ذکاوتی بینظیر ، با محور قرار دادن « معنای موجودات » پاسخ آنها را می دهد. او می گوید : معانی که انسان آنها را ادراک میکند ( ادراک شده در ذهن ) یا محسوس اند و یا غیر محسوس ، که در فرض غیرمحسوس بودن ، مطلوب ثابت است ؛ زیرا وجودی غیر محسوس ، درنتیجه غیر مادّی ثابت شده است.
اما اگر معنای ادراک شده ، محسوس باشد ، باید ویژگی های شیء مادّی را مانند ؛ وضع ، این ، متی ، مکان و.. داشته باشد . از این رو اگر دارای این صفات باشد ، قابل صدق بر کثیرین نیست! زیرا دارای ویژگی های فردی است و چیزی که متشخص باشد ، قابلیّت صدق ندارد . از طرفی باید تمام این اوصافِ مادّی از حسّ به خیال و وهم و عقل آورده شود. اما واضح است که مفهومی مانند انسان ، حیوان و.. ، دارای ویژگی ها و اوصاف مادّی نیست و از طرفی قابل صدق بر کثیرین است.
به این طریق مشخص می گردد ؛ وجودی غیر محسوس ، مانند مدرکات انسان و مفاهیمِ ذهنی او ، در عالم وجود دارند . پس وجود صرفا مساوی با محسوس نیست. از این رو جواب مادیگرایان و ماتریالیستها توسط ابن سینا بدین نحو داده شده است.
مسعودرحمانی
مجلس شراب متوکل!
متوکل خطاب به امام هادی علیه السلام گفت: «پس شعر بخوان و با خواندن اشعار نغز و غزليات آبدار محفل ما را رونق ده.».
امام فرمود: «من اهل شعر نيستم و کمتر، از اشعار گذشتگان حفظ دارم.».
متوکل گفت: «چارهاي نيست، حتما بايد شعر بخواني.». امام شروع کرد به خواندن اشعاري (۱) که مضمونش اين است:
«قلههاي بلند را براي خود منزلگاه کردند، و همواره مردان مسلح در اطراف آنها بودند و آنها را نگهباني ميکردند، ولي هيچ يک از آنها نتوانست جلو مرگ را بگيرد و آنها را از گزند روزگار محفوظ بدارد.».
«آخرالامر از دامن آن قلههاي منيع و از داخل آن حصنهاي محکم و مستحکم به داخل گودالهاي قبر پايين کشيده شدند، و با چه بدبختي به آن گودالها فرود آمدند!».
«در اين حال منادي فرياد کرد و به آنها بانگ زد که: کجا رفت آن زينتها و آن تاجها و هيمنهها و شکوه و جلالها؟».
«کجا رفت آن چهرههاي پرورده نعمتها که هميشه از روي ناز و نخوت، در پس پردههاي الوان، خود را از انظار مردم مخفي نگاه ميداشت؟».
«قبر عاقبت آنها را رسوا ساخت. آن چهرههاي نعمت پرورده عاقبة الامر جولانگاه کرمهاي زمين شد که بر روي آنها حرکت ميکنند!».
«زمان درازي دنيا را خوردند و آشاميدند و همه چيز را بلعيدند، ولي امروز همانها که خورنده همه چيزها بودند مأکول زمين و حشرات زمين واقع شدهاند!».
صداي امام با طنين مخصوص و با آهنگي که تا اعماق روح حاضرين و از آن جمله خود متوکل نفوذ کرد ، اين اشعار را به پايان رسانيد. نشئه شراب از سر
ميگساران پريد. متوکل جام شراب را محکم به زمين کوفت و اشکهايش مثل باران جاري شد.
به اين ترتيب آن مجلس بزم درهم ريخت و نور حقيقت توانست غبار غرور و غفلت را، ولو براي مدتي کوتاه، از يک قلب پرقساوت بزدايد
متن عربی اشعار:
باتوا علي قلل الاجبال تحرسهم
غلب الرجال فلم تنفعهم القلل
و استنزلوا بعد عز عن معاقلهم
و اسکنوا حفراً يا بئس ما نزلوا
ناداهم صارخ من بعد دفنهم
اين الاساور و التيجان والحلل
اين الوجوه التي کانت منعمة
من دونها تضرب الاستار والکلل
فافصح القبر عنهم حين سائلهم
تلک الوجوه عليها الدود تنتقل
قد طال ما اکلوا دهراً و ما شربوا
فأصبحوا اليوم بعد الاکل قد اکلوا
خلاصه ای از داستان راستان / شهید مطهری
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَىٰ عَلَمِ التُّقىٰ، وَنُورِ الْهُدَىٰ، وَمَعْدِنِ الْوَفاءِ، وَفَرْعِ الْأَزْكِياءِ، وَخَلِيفَةِ الْأَوْصِياءِ، وَأَمِينِكَ عَلَىٰ وَحْيِكَ . اللّٰهُمَّ فَكَما هَدَيْتَ بِهِ مِنَ الضَّلالَةِ، وَاسْتَنْقَذْتَ بِهِ مِنَ الْحَيْرَةِ، وَأَرْشَدْتَ بِهِ مَنِ اهْتَدىٰ، وَزَكَّيْتَ بِهِ مَنْ تَزَكَّىٰ، فَصَلِّ عَلَيْهِ أَفْضَلَ مَا صَلَّيْتَ عَلَىٰ أَحَدٍ مِنْ أَوْلِيائِكَ، وَبَقِيَّةِ أَوْصِيائِكَ، إِنَّكَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ.
#امام_خمینی
حضرت رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله:
یا علی! ساعة العالم یتکی علی فراشه ینظر فی العلم خیر من عبادة سبعین سنة.
ای علی! یک ساعت که عالم بربستر خود تکیه کند ودر علمی بیندیشد بهتر ازعبادت هفتاد سال است.
صلّی اللّه علیک یا اباعبداللّه الحسین(ع)
بهای کشته دوبار است گر به ماه حرام است
هلاک دوست شدن زین بود به ماه رجب خوش