🔰تطبیقات ✅طهارت آب حمام و بیان روایات بر اساس موارد غالب در زمان صدور 🔸اشاره حمام‌های قدیم دارای منبعی برای ذخیره آب قنات یا چاه بودند که آب آن پس از گرم شدن به داخل حوضچه‌های کوچک و یا حوضچه‌ای بزرگ که خزینه نام داشت هدایت می‌شد. بحث طهارت آب حمام از این رو مطرح شد که گاهی میزان آب حوضچه‌ها، کمتر از کر بود. ضمن اینکه افراد مختلفی از این آب برای طهارت از حدث یا خبث استفاده می‌کردند. از همین رو، تعدادی از روایات رسیده از معصومین علیهم‌السلام و بخشی از مباحث فقهی کتاب طهارت به بحث طهارت آب حمام اختصاص یافته است. 🔹بحث فقهی درباب طهارت آب حمام، چهار قول مطرح است.(ن.ک: التنقیح فی شرح العروة،آیةالله خوئی، ج۲، ص ۲۲۷) صاحب جواهر بر این باور است که با توجه به اطلاق ادلّه‌ی پاک بودن آب حمام، حتی اگر آب حوضچه‌ها به منبع متصل نباشد و مجموع آب به اندازه کرّ نباشد، باز هم به واسطه اطلاق روایات، آب حمام پاک است.(جواهر الکلام، ج۱، ص ۹۵-۱۰۰) 🔸اما مرحوم آیت‌الله حاج سید احمد زنجانی تمسّک به اطلاق را در اینجا صحیح ندانسته و می‌فرماید: « دلیل اطلاق که صاحب جواهر ادعای آن را دارد، ضعیف است، چرا که دلیل بر اساس مورد غالب وارد شده است؛ از این رو که غالبا آب حمام شامل کر است.» 🔹ایشان همچنین ذکر آب حمام در روایاتی همچون روایت بکر بن حبیب را (عن ابی جعفر علیه‌السلام: «ماء الحمّام لابأس به اذا کان له مادّة» وسائل الشیعة، ج۱، ص ۱۴۹،ح۴) به واسطه خصوصیت در محل ابتلا دانسته و می‌فرمایند: «تخصیص به ذکر حمام در دلیل، به واسطه خصوصیت در حکم نبوده، بلکه به واسطه خصوصیت در ابتلاء است؛ چرا که در آن زمان حوض‌هایی که منبع داشتند تنها در حمام‌ها پیدا می‌شدند. در حقیقت آب حمام با اتصال به منبع آب، داخل در مستثنی منه نمی‌شود و با انفصال از آن، استثنا از کلیّت مذکور نخواهد بود.» 👈بنابراین حکم آب حمام، تفاوتی با آب‌های دیگر نخواهد داشت. ✅ آیت‌الله حاج سید موسی شبیری زنجانی نیز در رساله توضیح المسائل خود همین حکم را بیان نموده‌ و در مسأله ۳۶ می‌فرمایند: «در حمام‌‌هایی که به آب لوله‌کشی متّصل نیست، آبی که از شیرها و دوش‌های آن می‌ریزد، اگر با آب لوله‌ها و حوض که متّصل به آن است، به قدر کرّ باشد، کر محسوب می‌شود.» ▪️در این زمینه نگاه کنید به: مستنبطات الأعلام فی شرح مستثنیات الأحکام، آیةالله حاج سید احمد زنجانی، ج۱، ص۱۶۷ #تطبیقات #طهارت #آب_حمام #مستنبطات --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 👉@mfeqhi

🔰تطبیقات ✅ تنزیل اطلاقات بر مرتکزات عقلائیه 🔸اشاره بعضی از فقها غساله‌ را پاک می‌دانند. استدلال این گروه بعد از اصل و روایات (وسائل الشیعه، ج۱، ص ۲۲۲) به این دلیل است که اگر غساله در اثر نجاستی که در لباس است منفعل شود، هرگز نمی‌توان لباس نجس را با آب قلیل آب کشید.(المسائل الناصریات، ص ۷۳) 🔹نقد دلیل اما دلیل این دسته از فقها مورد نقد مرحوم آیت‌الله حاج سید احمد زنجانی قرار گرفته است. ایشان می‌فرماید: «بین نجاست آبی که از لباس بیرون آمده و نجاست آبی که در آن باقی مانده، ملازمه‌ای نیست؛ چرا که مرتکز ذهنی، انتقال آلودگی از لباس به آب است، مانند آلودگی‌های صوری. گویی آب، کثافات لباس را به خود می‌گیرد و آن را می‌برد، و از همین رو آب، آلوده و لباس، طاهر خواهد شد. بنابراین اطلاقات ادله تطهیر بر همین ارتکاز منزّل شده است؛ اطلاقاتی که حکم می‌کند که آب نجس است و محل پاک؛ و از همین رو مشهور قائل به نجاست غساله شده‌اند.» البته ایشان آبی را که برای استنجا استفاده شده است مستثنی می‌دانند، آن هم به دلیل دسته‌ای از اخبار که به نجس نشدن چنین آبی تصریح نموده‌اند. ✅توضیح المسائل در مسأله ۲۷ رساله آیت‌‌الله شبیری زنجانی درباره «غساله آب قلیل» می‌خوانیم: آب قلیلی که برای برطرف کردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد، نجس است، بلکه بنابر احتیاط از آب قلیلی هم که بعد از برطرف شدن عین نجاسات برای آب کشیدن چیز نجس روی آن می‌ریزند و از آن جدا می‌شود، باید اجتناب کرد، حتی بنابر احتیاط در صورتی که محلّ به مجرّد شستن با آن آب پاک شود، باید از آن اجتناب کرد. ولی آبی که با آن مخرج بول یا غائط را می‌شویند با پنج شرط پاک است: اول: بو، رنگ یا مزه ان به سبب ملاقات با نجاست تغییر نکرده باشد. دوم: نجاستی از جای دیگر به آن نرسیده باشد. سوم: با بول یا غائط، نجاست دیگری مثل خون بیرون نیامده باشد. چهارم: ذرّه‌های غائط در آب نباشد. پنجم: بیشتر از معمول نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد. ▪️برای بحث بیشتر ن.ک: مستنبطات الأعلام فی شرح مستثنیات الأحکام، آیت‌الله حاج سید احمد زنجانی، ج۱، ص ۱۶۸ #تطبیقات #طهارت #غساله #مستنبطات --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 👉@mfeqhi

🔰تطبیقات  ✅ نقدی بر استدلال به یک روایت 🔹صاحب عروه برای استدلال به اینکه ازدواج موجب توسعه در رزق است، به روایتی از اسحاق بن عمّار استدلال نموده و می‌فرماید: «المستفاد من الایة و بعض الاخبار انه(ای النکاح) موجب لسعة الرزق، و فی خبر اسحاق بن عمار قلت لابی عبدالله علیه السلام: الحدیث الذی یرویه الناس حق ان رجلا اتی النبی صلی الله علیه و آله: و سلم فشک الله الحاجة فامره بالتزویج حتی امره ثلاث مرات. قال ابو عبدالله علیه السلام: نعم هو حق، الرزق مع النساء والعیال.»(العروة الوثقی، ج۲، ص ۷۹۶) 💠آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی در نقد بیان ایشان می‌فرمایند: 🔸مرحوم مصنف اشاره می‏‌کند که اینکه نکاح سبب زیادی روزی می‌شود، علاوه بر آیه کریمه، از روایات هم استفاده می‏‌شود، و سپس روایت اسحاق بن عمار را ذکر می‏‌کنند که در آن امام علیه السلام حدیث مروی از پیامبر صلی الله علیه و آله را در مورد امر به تزویج برای رفع احتیاج تصدیق نموده، و خود حضرت می‏‌فرماید که رزق همراه زنان و عیال می‏‌باشد. 🔸🔹البته روایات بسیاری که مستفیض بوده و اطمینان به صدور آنهاست دلالت می‏‌کند که نکاح سبب زیادی رزق است، ولی روایتی که ایشان نقل کرده‏‌اند ضعیف السند است. بهتر بود ایشان از روایات صحیح السند، یا موثق نقل نموده، یا لااقل به استفاضه روایات اشاره می‏‌کردند. 👈سند این روایت چنین است: «عدة من اصحابنا، عن احمد بن أبی عبدالله عن أبی عبدالله الجامورانی عن الحسن بن علی بن ابی حمزة عن المؤمن عن اسحاق بن عمار » ✅در این سند لااقل ابو عبدالله جامورانی و حسن بن علی بن ابی حمزه، ضعیف می‏‌باشند.  🔳کتاب النکاح، ج۱، ص ۸ #تطبیقات  #نکاح #رزق #رجال #ابو_عبدالله_جامورانی #حسن_بن_علی_ابن_ابی_حمزه --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام  👉@mfeqhi

🔰تطبیقات ✅ بررسی سند یک روایت در باب کراهت عزوبت 🔹متن روایت: حدّثنا هارون بن موسى قال حدّثنا محمّد بن عليّ بن معمّر الكوفيّ عن محمّد بن الحسين ابن أبي الخطّاب عن عليّ بن أسباط عن ابن فضّال عن الصّادق عن أبيه عن آبائه عليهم السلام عن النبيّ صلّى اللّه عليه و آله قال: شرار امّتى‏ عزّابها. (جامع أحاديث الشيعة (للبروجردي) ؛ ج‏۲۵ ؛ ص۹۸) 💠آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: 🔸در سند اين روايت تمام افراد از اجلاء ثقات هستند. البته «ابن فضال» فطحى ثقه است، مگر «محمد بن على بن معمر كوفى» كه توثيق صريح ندارد، ولى از آنجا كه از مشايخ اجازۀ «تلعكبرى»(هارون بن موسی) بوده، مى‌توان آن را علامت اعتبار دانسته، و وى را توثيق كرد. 🔸🔹البته در سند روايت سقط يا ارسالى رخ داده است، چرا كه مراد از «الصادق عليه السلام» امام ششم است نه مفهوم وصفى آن، و از آنجا که «ابن فضال» متوفى ۲۲۴هـ.ق بوده (يعنى ۷۶ سال بعد از وفات امام صادق عليه السلام) و آن حضرت را درك نكرده است، در سند روايت سقط يا ارسال وجود دارد. ✅ولى مضمون روايت از روايات ديگر هم استفاده می‌شود، و مجموعاً اطمينان به صدور آن مى‌باشد. 🔳كتاب نكاح (زنجانى)؛ ج۱، ص:۱۲-۱۴ #تطبیقات #نکاح #عزوبت #رجال #ابن_فضال #تلعکبری --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 👉@mfeqhi

🔰تطبیقات ✅ نکاح مستحب تعبّدی است یا توصّلی؟ 🔸متن مسأله «المستحب هو الطبيعة اعم من أن يقصد به القربة أو لا؟ نعم عباديته و ترتب الثواب عليه و موقوفة على قصد القربة» (العروة الوثقی، ج۲، ص ۷۹۷) 💠آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: اینکه صاحب عروه مى‌فرمايند نكاح ذاتاً جزء مستحبات است، مستحب تعبدى نيست. بلكه مستحب توصلى است و قصد قربت يا عدم قصد قربت در تحقق غرضِ آن دخالت ندارد. مثل امر شارع مقدس به انفاق و دستگيرى از ضعفاء كه قصد قربت و يا عدم قصد قربت در تحقق غرض و مطلوبى كه شارع بخاطر آن غرض، اين اوامر را صادر كرده است، دخالت ندارد. 🔆البته در تمام توصليات اگر كسى قصد قربت كرد ثواب به او مى‌دهند. و اگر قصد‌ قربت نكرد و لو غرض حاصل است ولى ثواب نمى‌دهند. و اگر امر توصلى، شرط يك واجبى باشد با اتيان آن بدون قصد قربت، شرط حاصل است ولى براى حصول اين شرط ثواب نمى‌دهند. 🔹مراد از عبادت در تعبیر صاحب عروه عبادت اصطلاحات مختلف دارد ولى مراد از عبادت در اينجا به معناى خضوع خاص (عبادت ذاتيه) كه در مورد غير خدا شرك محسوب مى‌شود همانند به خاك افتادن و سجده كردن نيست، چون از جهت سنخ با هم فرق دارند و عبادت به اين معنى با قصد قربت حاصل نمى‌شود. 👈آنچه ايشان در اينجا اراده كرده است وظيفۀ عبد است كه عبد امتثال امر كند و مطابق دستور رفتار نمايد و متحرك به امر مولى شود، كه اينها احتياج به قصد قربت دارد. 🔳كتاب نكاح، ج۱، ص ۲۳ و ۲۴ #تطبیقات #نکاح #استحباب #عبادت --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 👉@mfeqhi