#یادداشت_های_فقهی_حقوقی۲۴۸ #سفر_حرام #فقه_کرونا۶ یکی از احکام مسافر در فقه شیعه لزوم شکستن نماز و ترک روزه است. این حکم البته مطلق نیست و مشروط به شرایطی است که یکی از آنها مجاز/مشروع بودن سفر است. اگر سفر حرام باشد نماز باید کامل و روزه واجب، انجام شود. در اینجا بحث می شود که سفرحرام چه تفسیری دارد و چه مواردی را شامل می شود. فقهای عظام در اینجا موارد مختلفی را برای سفر حرام ذکر کرده اند. گاهی سفر برای انجام حرامی است وگاهی خود سفر را حرام می دانند.(برای مطالعه بیشتر: الفتاوی الواضحه اثر شهیدصدر ص۴۷۳، صلات مسافر اثر محقق اصفهانی ص۶۶) یکی از مواردی که خود سفر را حرام می دانند، موردی است که سفر برای فرد ضرر داشته باشد. این مطلب چند صورت دارد که برخی از آنها در متون فتوایی صریحا بیان شده و برخی از متون برداشت شده یا قابل طرح است: اول: سفر برای فردی که بیمار است مضر باشد یعنی سبب ضرر بیشتر شود "و مع المرض المضر به السفر"(مناهج المتقین مرحوم مامقانی ره ص۱۰۲) دوم: سفر سبب بیماری شود "اذا کان السفر مضرا ببدنه"(عروه۹ص۳۸۲ چاپ سبطین) سوم: در خود سفر ضرری وجود ندارد لکن در مقصد ضرری به او متوجه شود. چهارم: نه در سفر کردن و نه در مقصد ضرری به خودش متوجه نمی شود لکن سبب ضرر دیگران می شود! مانند سفر "بیمارکرونایی" به فرض. نکته: محققان فقهای معاصر_برخلاف برخی از گذشتگان_ مطلق ضرر زدن به خود راحرام نمی دانند _مثل اینکه سفر سبب سرماخوردگی شود_ بلکه ضررهایی که جدی و قابل اعتنا باشد مراد انهاست مثل اینکه انسان دراثر سفر کرونا بگیرد و بمیرد! به همین جهت هم استاد زنجانی در شرط پنجم از شروط شکستن نماز مسافر فرموده اند: مثل انکه برای اوضرری داشته باشد که اقدام به آن شرعا حرام است(رساله توضیح المسائل ص۲۷۲) تطبیق: در حادثه کرونا باتوجه به هشدارهایی که مبنی بر بیمارشدن یا بیمار کردن دیگران توسط کارشناسان داده شده ممکن است عنوان سفر حرام منطبق شود. این مساله البته بسته به درجه هشدار پزشکان دارد و تطبیقش با مورد سفر با خود مکلف است و لذا ممکن است در مراحل مختلف هجوم ویروس کرونا و نیز شهر مبدا و مقصد تفاوت کند...این مساله تتمه ای هم دارد که فعلامجال طرحش نیست. ۹۸/۱۲/۲۳_قم #فقه #کرونا @muslims_1

پرسش و پاسخ سلام علیکم در جمعی از دوستان گفتگویی داشتیم که دیدم حضرتعالی هم در آخرین نوشته به نحوی متعرض آن شده اید. سوالی که در آنجا مطرح بود را برای حضرتعالی هم میفرستم. ممنون میشوم پاسخ بفرمایید: آیا معتقد هستید که خواندن کتب ضاله از نگاه شرعی حرام است و باید از آن دوری کرد یا معتقدید هر آنچه که در کتابها نوشته شده علم است و نمیتوان هیچ کسی را از مطالعه هیچ کتابی تحت عنوان ضاله منصرف کرد؟ ممنون‌میشوم فارغ از همه حرفها، پاسخ سوال بالا را که طرفدار کدام نظریه هستید بفرمایید. سلام علیکم من طرفدار نظریه سوم هستم نه معتقدم که می توان با یک برچسب بعنوان ضاله بودن کتاب و اندیشه ای را نادیده گرفت و نه معتقدم که هرچیزی که نوشته میشود علم است و همه باید بهره ببرند. بر این باور هستم که نباید فضلای حوزه و دانشگاه را منع کرد و بلکه اهل اندیشه را تشویق به استفاده از کتب غربی کرد تا سره و ناسره را تشخیص دهند و فضای فکری را با نقد و بررسی نشاط بخشند و رونق دهند و افراد ناوارد و بی اطلاع را با دلیل منطقی منع شرعی آشنا کرد تا خودآگاهانه به دنبال آن‌ کتابها و اندیشه‌ها نروند. اگر درست تبیین شود بنظرم منطق و حکمت هر دو بخش قانع کننده و قابل دفاع است. به تعبیر دیگر ضلالت را یک مفهوم نسبی میدانم که نسبت به مخاطبان مختلف تغییر پیدا می کند.(برای تحقیق بیشتر: حواشی محققان فقه بر بحث مرحوم شیخ انصاری در مکاسب ۱ص ۲۳۴_۲۳۷) و علاوه اهرم تحریم و سانسور درباره مطالعه در دوره ما بسیار کم اثر شده است و ما ناچار از مواجهه منطقی هستیم. اگر محققان و پژوهشگران زودتر سراغ اندیشه‌های غربی نروند و به آنها حاشیه نزنند،در اثر شرایط دنیای جدید این اندیشه ها دیر یا زود برای همه مردم مطرح شده و ضرربیشتری دامن گیر فرهنگ ما خواهد شد. ۹۹/۶/۱۵ #فقه #کتب_ضلال