نگاهی به واقعیت‌های بازار خودرو (١): خودتحریمی در کمپ شایعات ✍️ محمد ولیانپور در هفته‌های گذشته، کمپین #تحریم_خودرو سروصدای زیادی به‌پا کرد. شبکه‌های اجتماعی بستری برای این کمپین بود و گرچه به‌ظاهر فرصتی برای هم‌گرایی به‌سود مصرف‌کننده است، باید گفت که آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی، دامن این حرکت را نیز گرفته و به انواع دروغ‌ها و شایعات، آلوده است. نگارنده، مصرف‌کننده همین خودروهای داخلی و ازقضا همان خودروهای معهودِ مغضوب است و با کاستی‌های کیفیت، امنیت و خدمات آن‌ها آشنایی کامل دارد؛ اما به‌نظر می‌رسد فضای روانی موجود در برخی از این امور، غیرمنصافه و بزرگ‌نمایانه است. اولین نشانه‌های این حرکت از دولت‌مردان آغاز شد. کمپین را می‌توان در چارچوب طرح «نارضایتی کنترل‌شده» توسط دولت به‌منظور افزایش انتظارات مردمی برای پذیرش توافق ارزیابی کرد. هرچند آش آن‌قدر شور شده که این نارضایتی از کنترل دولت نیز خارج شده و حتی مجبور به موضع‌گیری خارج از عرف در برابر آن شده‌اند. نکته دیگر اینکه «خدا» در فضای مجازی هم مثل دنیای واقعی «هست» و منافع میلیون‌ها شاغل و سهامدار #صنعت_خودرو نیز همان «حق‌الناس» است! نباید هر سخنی را در #فضای_مجازی بدون اطمینان از صحت و سقمش بازنشر داد. در روایات آمده است که «برای دروغ‌گوبودن، همین کافی است که هرچه شنیده‌ای، بازگو کنی.» اما چرا همیشه تولیدکنندگان داخلی که در خط مقدم #جهاد_اقتصادی قرار دارند، در مظان اتهام هستند و #واسطه_گران در #اقتصاد_ایران که فراوانی‌شان پنج برابر متوسط جهانی و سودشان گاه تا ۴٠درصد بهای کالاست، هیچ‌گاه با اعتراض مواجه نمی‌شوند؟ آیا این هجمه‌ها با چاشنی دروغ، شایعه و تحقیر #تولید_ملی، تنها به صنعت خودرو محدود می‌شود و دامنِ دیگر صنایع را نخواهد گرفت؟ چنان‌که مردم این مرزوبوم را لایق ساخت چیزی جز «لولهنگ» و به‌تازگی «قرمه‌سبزی» و «آبگوشت بزباش» ندانند و استفاده از کالای ایرانی را مایه سرشکستگی و ضدارزش قلمداد کنند؟ بی‌شک دود این جریان به چشم مردم خواهد رفت و با شکست تولید ملی، فوج دیگری بر موج بیکاران کشور افزوده خواهد شد و سرمایه نفت را بیش‌ازپیش باید صرف واردات کالاهای خارجی کرد. صنعت خودروی ایران همواره دچار ابهام و نبود شفافیت بوده است؛ تا جایی‌که دفتر رهبر انقلاب، چند سال یک بار مجبور به تکذیب شایعات «سهم از فروش خودرو» می‌شود و مردم نیز بی‌خبر از واقعیات خودرو، گوش‌ها و دل‌های آماده را به #شایعات می‌سپارند. این ابهام که به معضل کلی‌تر شفاف‌نبودن اقتصاد برمی‌گردد، در مسئله #خودرو به‌شدت گسترده‌تر است؛ زیرا بیشتر از هر صنعت دیگری با زندگی روزمره مردم سروکار دارد، بیشترین رقم‌ها را پس از مسکن از جیب خانوار می‌گیرد و باتوجه به تعرفه گمرکی، تفاوت قیمت آشکاری نیز برای خودروهای وارداتی مشاهده می‌شود و مصرف‌کننده، به‌طور طبیعی این تفاوت را به سایر خودروهای داخلی نیز تعمیم می‌دهد. بخش زیادی از انتقادات به #کیفیت_خودرو صحیح است، اما باید گفت عمده شایعات درباره قیمت واقعی خودروهای داخلی و خارجی و نیز سهم خودروها در تصادفات، نادرست به‌نظر می‌رسد. برخلاف تصورات، خودروهای داخلی از جمله خودروهای ارزان‌قیمت جهان هستند و دلیل عمده تصادفات و مرگ‌ومیرهای جاده‌ای نیز، عاملی جز کیفیت خودروهاست! ابهام در صنعت خودرو تصورات ناصحیحی را به‌وجود آورده است که متأسفانه در عمق باورهای مردم نهادینه شده و نفی آن‌ها به‌منزله نفی بدیهیات تلقی می‌شود؛ بنابراین به‌دور از فضای احساسی، باید به بررسی ابعاد موضوع و صحت و سقم شایعات منتشرشده پرداخت. در یاداشت آینده به بررسی مختصر چندی از این تصورات می‌پردازیم. منتشرشده در روزنامه شهرآرا، 23 شهریورماه 1394، صفحه 8 یادداشت‌ها و تأملات محمد #ولیانپور @mvalianpour