🌺🍃 حکمت ۳۶۷ نهج البلاغه
📛سرنوشت دنياپرستان📛
يَا أَيُّهَا النَّاسُ، مَتَاعُ الدُّنْيَا حُطَامٌ مُوبِىءٌ فَتَجَنَّبُوا مَرْعَاهُ! قُلْعَتُهَا أَحْظَى مِنْ طُمَأْنِينَتِهَا، وَ بُلْغَتُهَا أَزْكَى مِنْ ثَرْوَتِهَا. حُكِمَ عَلَى مُكْثِرٍ بِالْفَاقَةِ، وَ أُعِينَ مَنْ غَنِيَ عَنْهَا بِالرَّاحَةِ. وَ مَنْ رَاقَهُ زِبْرِجُهَا أَعْقَبَتْ نَاظِرَيْهِ كَمَهاً، وَ مَنِ اسْتَشْعَرَ الشَّغَفَ بِهَا مَلاََتْ ضَمِيرَهُ أَشْجَاناً، لَهُنَّ رَقْصٌ عَلَى سُوَيْدَاءِ قَلْبِهِ هَمٌّ يَشْغَلُهُ، وَ غَمٌّ يَحْزُنُهُ، كَذلِکَ حَتَّى يُؤْخَذَ بِكَظَمِهِ فَيُلْقَى بِالْفَضَاءِ مُنْقَطِعاً أَبْهَرَاهُ، هَيِّناً عَلَى آللّهِ فَنَاؤُهُ، وَ عَلَى الاِْخْوَانِ إِلْقَاؤُهُ. وَإِنَّما يَنْظُرُ الْمُؤْمِنُ إِلَى الدُّنْيَا بِعَيْنِ الاِعْتِبَارِ، وَيَقْتَاتُ مِنْهَا بِبَطْنِ الاِضْطِرَارِ، وَ يَسْمَعُ فِيهَا بِأُذُنِ الْمَقْتِ وَ الاِْبْغَاضِ، إِنْ قِيلَ أَثْرَى قِيلَ أَكْدَى! وَإِنْ فُرِحَ لَهُ بِالْبَقَاءِ حُزِنَ لَهُ بِالْفَنَاءِ! هذَا وَ لَمْ يَأْتِهِمْ «يَوْمٌ فِيهِ يُبْلِسُونَ».
اى مردم!
متاع دنيا همچون گياهان خشكيده «وباخيز» است بنابراين از چنين چراگاهى دورى كنيد. دلكندن از آن لذتبخشتر است از دل بستن و اعتماد به آن، و استفاده از آن به مقدار نياز بهتر است از جمع كردن و انباشتن ثروت آن. كسى كه از آن بسيار گردآورى كند محكوم به فقر و نيازمندى است و هرآنكس از آن بىنيازى جويد به آسايش و آرامش خود كمك كردهاست.
كسى كه زر و زيورهاى دنيا در نظرش شگفتانگيز باشد قلب او نابينا مى شود و آنكس كه عشق آن را به خداوند بىاهميت و افكندنش به گورستان براى دوستانش آسان است.
(امام(عليه السلام) فرمود:) انسان مؤمن، تنها با چشم عبرت بهدنيا مىنگرد، از مواهب آن بهمقدار ضرورت بهرهمىگيرد و آهنگ دلرباى آن را با بغض و نفرت مىشنود.
هرگاه گفته شود فلانكس توانگرشد (ديرى نمىپايد كه) گفته مى شود بدبخت و بىنوا گشت و
هرگاه مردم از فكر بقاى او (در اين جهان) شادشوند (چيزى نمى گذرد كه) خبر مرگ او آنها را محزونمىكند.
اين حال دنياى آنهاست و هنوز روزى كه در آن بهراستى غمگين و مأيوسشوند (روز رستاخيز) فرانرسيدهاست.
🌺🍃 حکمت ۳۶۸ نهجالبلاغه
⭐️فلسفه ثواب و عقاب⭐️
إِنَّ اللّهَ سُبْحَانَهُ وَضَعَ الثَّوَابَ عَلَى طَاعَتِهِ، وَ الْعِقَابَ عَلَى مَعْصِيَتِهِ، ذِيَادَةً لِعِبَادِهِ عَنْ نَقْمَتِهِ وَ حِيَاشَةً لَهُمْ إِلَى جَنَّتِهِ.
خداوند سبحان ثواب را بر اطاعتش و كيفر را بر معصيتش قرار داده است تا بندگانش را از عذاب خود بازدارد و آنها را به سوى بهشتش سوق دهد.
🌺🍃 حکمت ۳۶۹ نهجالبلاغه
✴️زمانى طوفانى در پيش است✴️
يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَ يَبْقَى فِيهِمْ مِنَ الْقُرْآنِ إِلاَّ رَسْمُهُ، وَ مِنَ الاِْسْلاَمِ إِلاَّ اسْمُهُ، وَ مَسَاجِدُهُمْ يَوْمَئِذٍ عَامِرَةٌ مِنَ الْبِنَاءِ، خَرَابٌ مِنَ الْهُدَى، سُكَّانُهَا وَعُمَّارُهَا شَرُّ أَهْلِ الاَْرْضِ، مِنْهُمْ تَخْرُجُ الْفِتْنَةُ، وَ إِلَيْهِمْ تَأْوِي الْخَطِيئَةُ؛ يَرُدُّونَ مَنْ شَذَّ عَنْهَا فِيهَا، وَ يَسُوقُونَ مَنْ تَأَخَّرَ عَنْهَا إِلَيْهَا. يَقُولُ اللّهُ سُبْحَانَهُ: فَبِي حَلَفْتُ لاََبْعَثَنَّ عَلَى أُولئِکَ فِتْنَةً تَتْرُکُ الْحَلِيمَ فِيهَا حَيْرَانَ وَقَدْ فَعَلَ، وَ نَحْنُ نَسْتَقِيلُ اللّهَ عَثْرَةَ الْغَفْلَةِ.
روزگارى بر مردم فرامىرسد كه در ميان آنها از قرآن چيزى جز خطوطش و از اسلام جز نامش باقىنخواهدماند، مساجد آنها درآنزمان از جهت بنا آباد و محكم ولى از جهت هدايت خراب و ويران است، ساكنان آن مساجد و آبادكنندگانش بدترينمردم روى زمينند، فتنه و فساد از آنها برمىخيزد و خطاها به آنها بازمىگردد، آنكسكه درآنزمان از فتنهها كنارهگيرىكند او را (بهاجبار) به آن بازمىگردانند و هركسىكه ازآنجا واماندهاست بهسوى آن سوقش مىدهند، خداوند سبحان مىفرمايد: به ذاتم سوگندخوردهام فتنهاى بر آنان مىفرستم كه شده و ما از خداوند خواستاريم كه از لغزشها و غفلتهاى ما درگذرد.
🌺🍃 حکمت ۳۷۰ نهجالبلاغه
💚يك پيام مستمر💚
قلما اعتدل به المنبر، إِلا قال أمام الخطبة : أَيُّهَا النَّاسُ، اتَّقُوا اللّهَ فَمَا خُلِقَ امْرُؤٌ عَبَثاً فَيَلْهُو، وَ لاَ تُرِکَ سُدًى فَيَلْغُو وَمَا دُنْيَاهُ الَّتي تَحَسَّنَتْ لَهُ بِخَلَفٍ مِنَ الاْخِرَةِ الَّتِي قَبَّحَهَا سُوءُ النَّظَرِ عِنْدَهُ، وَ مَا الْمَغْرُورُ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الدُّنْيَا بِأَعْلَى هِمَّتِهِ كَالآخَرِالَّذِي ظَفِرَ مِنَ الآخِرَةِ بِأَدْنَى سُهْمَتِهِ.
روايتشده كه كمتر اتفاقمىافتاد كه امام علیه السلام بر منبر بنشيند و پيشاز خطبه چنين نفرمايد : اى مردم! تقواى الهى پيشهكنيد (و بدانيد) هيچكس بيهوده و عبث آفريدهنشده كه دائماً به لهو (و سرگرمىهاى مختلف) بپردازد و هيچكس مهمل و بىهدف رهانشده تا به كارهاى لغو و بىارزش مشغولشود (هرگز) دنياى دلپسندش جاى آخرتى را كه با بدنگرى، زشت در نظرش جلوهكردهاست نخواهدگرفت و آن فريبخوردهاى كه با برترين كوشش بر دنيا ظفريافته همچون كسى نيست كه به كمترين سهم خود از آخرت دست يافتهاست.
🌺🍃 حکمت ۳۷۱ نهجالبلاغه
0️⃣1️⃣ ده موضوع مهم و سرنوشت ساز
هيچ شرافتى برتر از اسلام نيست و
هيچ عزتى گران بهاتر از تقوا،
هيچ پناهگاهى بهتر ونگهدارنده تر از ورع (وپرهيزاز شبهات)نمىباشد،
هيچ شفيعى نجاتبخشتر از توبه،
هيچ گنجى بىنيازكننده تر از قناعت و
هيچ سرمايهاى براى از بين بردن فقر بهتر از رضا به مقدار حاجت نمىباشد. آن كس كه به مقدار نياز اكتفا كند به آسايش و راحتى هميشگى دست يافته و در فراخناى آسودگى جاى گرفته است در حالى كه دنياپرستى كليد رنج وبلا و مَركب تعب وناراحتى است.
حرص و تكبر و حسد انگيزههايى هستند براى فرو رفتن در گناهان، و شر و بدكارى،جامع تمام (اين) عيب هاست.
🌺🍃 حکمت ۳۷۲ نهجالبلاغه
✴️ اركان دين و دنيا
امام علیه السلام به جابر بن عبدالله انصارى چنين فرمود : اى جابر! قوام و استوارى دين و دنيا به چهار چيز است:
عالم و دانشمندى كه علم خود را بهكار گيرد و نادانى كه از فراگيرى سر باز نزند و
سخاوتمندى كه در بذل وبخشش بخل نورزد و نيازمندى كه آخرتش را به دنيا نفروشد.
*️⃣ ازاينرو هرگاه عالم علمش را ضايع كند (و بهكار نگيرد)، جاهل از فراگيرى علم خوددارى خواهد كرد (زيرا به علم عالم بدبين مىشود) و هرگاه اغنيا در نيكى بخل ورزند، نيازمندان آخرت خود را به دنيا مىفروشند (و به اموال اغنيا حمله مىكنند).
🌺🍃 حکمت ۳۷۳ نهجالبلاغه
👅ضرورت راز دارى و كنترل زبان👅
وَ قَالَ عليه السلام الْكَلَامُ فِي وِثَاقِكَ مَا لَمْ تَتَكَلَّمْ بِهِ فَإِذَا تَكَلَّمْتَ بِهِ صِرْتَ فِي وِثَاقِهِ فَاخْزُنْ لِسَانَكَ كَمَا تَخْزُنُ ذَهَبَكَ وَ وَرِقَكَ فَرُبَّ كَلِمَةٍ سَلَبَتْ نِعْمَةً
امام عليه السّلام (در باره سخن) فرموده است👇
1- سخن در قيد و بند تو مىباشد تا آنرا نگفتهاى و چون به زبان آوردى تو در بند آن هستى (پيشتر تو بر آن مسلّط بودى و اكنون آن بر تو چه سود رساند چه زيان)
2- پس زبانت را (در خزينه دهان) نگاه دار چنانكه طلا و نقره را در خزينه مىنهى كه بسا يك كلمه نعمتى را از دست مىدهد و عذاب و گرفتارى پيش مىآورد (بنا بر اين بايد پرگوئى نكرده پيش از انديشه سخن نگفت).
🌺🍃 حکمت ۳۷۴ نهجالبلاغه
مردگان زنده نما!
گروهى از مردم با دست و زبان و قلب به مبارزه با منكرات و انكار منكر برمى خيزند. آن ها تمام خصلت هاى نيك را به طور كامل در خود جمع كرده اند.
گروهى ديگر تنها با زبان و قلب به مبارزه برمى خيزند اما با دست كارى انجام نمى دهند آن ها به دو خصلت از خصلت هاى نيك تمسك جسته اند و يكى را ضايع كرده اند.
گروهى ديگر تنها با قلبشان نهى از منكر مى كنند (و از آن بيزارند) ولى مبارزه با دست و زبان را ترك مى گويند اين گروه بهترين خصلت هاى از اين سه را ترك گفته و تنها به يكى چنگ زده اند.
گروهى ديگر نه با زبان نهى از منكر مى كنند و نه با قلب و نه با دست، اين ها (در حقيقت) مردگانى در ميان زندگان هستند.
❗️(بدانيد) تمام اعمال نيك و حتى جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منكر همچون آب دهان است در برابر دريايى عميق و پهناور. امر به معروف و نهى از منكر نه مرگ كسى را نزديك مى كند و نه از روزى كسى مى كاهد (و بدانيد) از همه اين ها مهمتر سخن حقى است كه در برابر سلطان ستمگرى گفته شود (و از مظلومى در مقابل آن ظالم دفاع گردد).
🌺🍃 حکمت ۳۷۵ نهجالبلاغه
قلب هاى واژگونه!
وَعَنْ أَبِي جُحَيْفَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَمِيرَالْمُؤْمِنِينَ(عليه السلام)يَقُولُ: أَوَّلُ مَا تُغْلَبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْجِهَادِ الْجِهَادُ بِأَيْدِيكُمْ، ثُمَّ بِأَلْسِنَتِكُمْ ثُمَّ بِقُلُوبِكُمْ; فَمَنْ لَمْ يَعْرِفْ بِقَلْبِهِ مَعْرُوفاً، وَ لَمْ يُنْكِرْ مُنْكَراً،قُلِبَ فَجُعِلَ أَعْلاَهُ أَسْفَلَهُ وَأَسْفَلُهُ أَعْلاَهُ.
ابوجحيفه مىگويد: از اميرمؤمنان عليه السلام شنيدم كه مى فرمود : نخستين مرحلهاى از جهاد كه از شما مى گيرند و در آن مغلوب مىشويد جهاد با دست (جهاد عملى) است سپس جهاد با زبان و بعد جهاد با قلب. آنكس كه حتى با قلبش به طرفدارى معروف و مبارزه با منكر برنخيزد قلبش واژگونه مىشود! بالاى آن پايين و پايين آن بالا مىرود (و حس تشخيص نيك و بد را از دست مىدهد).