eitaa logo
کانال رسمی دکتر مجید معارف
723 دنبال‌کننده
254 عکس
39 ویدیو
229 فایل
استاد تمام دانشکده الهیات دانشگاه تهران سردبیر فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهش دینی» ارتباط با ادمین و ارسال سوالات @hafeze2
مشاهده در ایتا
دانلود
💠گزارشی از سخنان دکتر معارف در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا پیرامون «نهج البلاغه» 🗒 ۲۹ دی ۱۳۹۶ 🔻ارتباط نهج‌البلاغه با قرآن، یک مصداق از ارتباط کلی قرآن با حدیث یا همان کتاب با سنت است؛ براساس روایاتی که از پیامبر (ص) در دست داریم و به وسیله امامان شیعه مانند امام محمدباقر (ع) و امام صادق (ع) بازگو شده‌اند، به‌طور کلی یکی از معیارهای اعتبار حدیث، همسویی آن با قرآن کریم است. 🔺طبق این روایات، پیامبر (ص) به ما آموزش داده که اگر حدیثی را شنیدیم برای اطلاع از صحت و سقم، آن‌را با قرآن تطابق دهیم، اگر با قرآن موافق بود می‌توان به عنوان حدیث صحیح و معتبر پذیرفت، در غیر این‌صورت باید آن‌را کنار گذاشت، چون فرض دینی ما این است که پیامبر (ص) و ائمه (ع) برخلاف قرآن حرف نمی‌زنند. 🔻اعتبارسنجی حدیث با قرآن، همیشه برای حدیث‌پژوهان بحث مهمی بوده است. ارتباط احادیث با قرآن را برای احراز صحت یا نادرستی حدیث به‌عنوان یک قاعده کلی باید بسنجیم. نهج‌البلاغه که سخنان امیرالمومنین (ع) بوده، مصداقی از حدیث است و گفتیم که قول و تقریر معصوم نیز همان حدیث است و نهج‌البلاغه هم خارج از قول و سیره امام علی (ع) نیست. نهج‌البلاغه شامل سه بخش خطبه‌های امیرالمومنین (ع)، نامه‌های حضرت امیر (ع) خطاب به قضات، امرا، مسئولان و استانداران و همچنین حکمت‌های امیرالمومنین (ع) است. بنابراین نهج‌البلاغه یکی از مصادیق حدیثی است که باید اعتبار آن را با قرآن بسنجیم. 🔺در این ارتباط چند موضوع مهم مشخص می‌شود که نخستین آن‌ها مسئله احراز همسویی نهج‌البلاغه با قرآن است. مجموعه آموزه‌های نهج‌البلاغه، هیچ‌گونه مغایرتی با آموزه‌های قرآن ندارد. نهج‌البلاغه از نظر موضوعی به مسائلی همچون توحید و خداشناسی، اهل‌بیت، نبوت، معاد و مسائل اخلاقی، سیاسی، اجتماعی، عبادی، عرفانی و فلسفی اشاره دارد. امیرالمومنین (ع) در مناسبت‌های مختلف صحبت‌هایی درباره این موضوعات بیان کرده که قرآن هم این موضوعات را دربردارد. در این مقایسه می‌بینیم که چقدر نهج‌البلاغه و قرآن همسو هستند و خواننده گاهی احساس می‌کند نهج‌البلاغه به‌مثابه تفسیری برای قرآن است. به این مضمون که موضوعی به‌طور مجمل در قرآن بیان شده و همان موضوع در نهج‌البلاغه به‌طور تفصیلی ارائه شده است. 🔻پس از اینکه از نظر محتوایی، همسویی این دو را احراز می‌کنیم، این تطبیق، سند و دلیلی بر اعتبار و عظمت نهج‌البلاغه می‌شود. وقتی این همسویی احراز شود، اعتبار و اصالت به نهج‌البلاغه تعلق می‌گیرد و در سایه آن بسیاری از شک و شبهه‌ها را می‌توان برطرف کرد. هنوز هم افرادی هستند که در خطبه‌های نهج‌البلاغه شک می‌کنند که می‌توانند با مقایسه آن با قرآن، میزان موافقت یا مخالفت را احراز کنند. نهج‌البلاغه از زبان کسی صادر شده و به قلم کسی نوشته شده که شاگرد و تربیت‌شده مکتب قرآن است. ما شیعیان تردیدی نداریم که حضرت علی (ع) هرجمله‌اش برداشت و دریافت و استنباط قرآن است. اما هستند کسانی که ممکن است نسبت به اعتبار و اصالت نهج‌البلاغه به‌عنوان یک متن حدیثی شبهاتی داشته باشند. 🔺بخشی از کتاب «ارتباط نهج‌البلاغه با قرآن» به این موضوع اختصاص دارد که قرآن چه حضور و کاربردی در نهج‌البلاغه دارد و کلمات امیر‌المومنین (ع) تا چه میزان می‌تواند آیات و مفاهیم قرآن را بازتاب دهد. حضرت علی (ع) به‌عنوان یک شاهد وقتی می‌خواهد «زهد» را معنی کند می‌گوید که زهد مابین دو جمله است؛ نسبت به آنچه از دست‌تان رفت غمگین نباشید و تأسف نخورید و نسبت به آنچه از نعمات و موقعیت‌ها به‌دست شما می‌رسد، ذوق‌زده نشوید. از این‌گونه آموزه‌ها در نهج‌البلاغه فراوان است. ♻️ جهت مطالعه‌ی متن گفتگوی فوق در سایت اصلی بر روی لینک زیر کلیک نمائید: 🌐 http://www.ibna.ir/fa/longint/256810 🆔 @ostadmaaref
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷 💠 مقاله: نقد و بررسی حدیثی در فضیلت ایرانیان 🔻 نویسندگان: مجید معارف؛ یحیی میرحسینی 📖 چکیده: راویان و جامعان روایی، احادیثی را به پیامبر(ص) نسبت می دهند كه درون مایه آن، به نوعی به فضیلت و برتری اهل فارس اشاره دارد تا حدی كه می گوید اگر علم در ستاره ثریا هم باشد، اهل فارس بدان نائل خواهند شد. این فضل و برتری در روایات، حداقل با سه واژه «ایمان»، «علم» و «دین» آمده است. این احادیث را می توان در مجامع حدیثی، كتاب های تاریخی و تفاسیر شیعه و اهل سنت جستجو كرد. در این مقاله، نخست، گستره انعكاس روایات اهل سنت كه از بسامد بیشتری برخوردار است، مورد بررسی قرار گرفته، سپس به نقل های امامیه پرداخته می شود. آنگاه محتوای آن ها بررسی و دیدگاه های گوناگون درباره مصادیق آن ها مورد بحث قرار خواهد گرفت. در ارزیابی این روایات، چند دیدگاه اساسی مطرح شده است، به این صورت كه گروهی با اعلام صحت و یا سكوت، موافقت خود را با آن ها ابراز داشته و برخی دیگر كه تماماً از متاخران هستند، مخالف این احادیث اند و تمام آن ها را جعلی می پندارند. در این میان، دیدگاه بینابینی وجود دارد كه برخی از این احادیث را صحیح و برخی را تحریف شده می داند. در پایان، با بررسی رجالی و سندی روایات، به این نتیجه دست یافتیم كه این احادیث از دید اهل سنت، صحیح و مطابق علم الحدیث شیعیان، ضعیف است. 📘 مجله: حدیث پژوهی؛ سال دوم - پاییز و زمستان 1389 - شماره 4 🆔 @ostadmaaref
نقد و بررسی حدیثی در فضیلت ایرانیان.pdf
483.5K
💠 معرفی نقد و بررسی حدیثی در فضیلت ایرانیان 🖌 نویسندگان: مجید معارف؛ یحیی میرحسینی 🆔 @ostadmaaref
🔹 سلسله جلسات سخنرانی شب‌های ماه مبارک رمضان به میزبانی انجمن‌های علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه‌های تهران و مذاهب اسلامی و با همکاری مرکز مطالعات عالی اسلامی: 🔹 موضوع: جایگاه قرآن در نهج البلاغه 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: یک شنبه ۱۴۰۰/۱/۲۹ - ساعت ۲۲ الی ۲۳ 🔹لینک ورود به جلسه: https://online.mazaheb.ac.ir/ch/quran 🔹 ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 🆔 @KADmazaheb 🆔 @ostadmaaref
جایگاه قرآن در نهج البلاغه.mp3
29.37M
🔹 سلسله جلسات سخنرانی شب‌های ماه مبارک رمضان به میزبانی انجمن‌های علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه‌های تهران و مذاهب اسلامی و با همکاری مرکز مطالعات عالی اسلامی: 🔹 موضوع: جایگاه قرآن در نهج البلاغه 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: یک شنبه ۱۴۰۰/۱/۲۹ 🆔 @ostadmaaref
🔹 سلسله نشست‌های فرهنگی-آموزشی دانشگاه بیرجند و بنیاد بین المللی نهج البلاغه 🔹 موضوع: ارتباط نهج البلاغه با قرآن کریم 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: سه شنبه ۱۴۰۰/۱/۳١ - ساعت ۲۱ 🔹لینک ورود به جلسه: ac5.birjand.ac.ir/farhangimeeting 🔹 ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 🆔 @ostadmaaref
🔹 سلسله نشست‌های فرهنگی-آموزشی دانشگاه بیرجند و بنیاد بین المللی نهج البلاغه 🔹 موضوع: ارتباط نهج البلاغه با قرآن کریم 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: چهار شنبه ۱۴۰۰/٢/۸ - ساعت ۲۱ 🔹لینک ورود به جلسه: ac5.birjand.ac.ir/farhangimeeting 🔹 ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 🆔 @ostadmaaref
نقد و بررسی کتاب تأسیس علوم القرآن عند الإمام علی علیه السلام.mp3
8.82M
🔹 نشست نقد و بررسی کتاب تأسیس علوم القرآن عند الإمام علی علیه السلام 🔹 ناقد: دکتر مجید معارف 🔹زمان: دو شنبه ۱۴۰۰/٢/۶ 🆔 @ostadmaaref
شهید مطهری و قرآن - نوآوری در وحی و اعجاز.mp3
25.47M
🔹هم اندیشی اساتید نهاد رهبری دانشگاه الزهرا(س) برگزار میکند: 🔹سلسله نشست های هم اندیشی اساتید 🔹موضوع: شهید مطهری و قرآن - نوآوری در وحی و اعجاز 🔹سخنران: استاد دکتر معارف 🔹زمان: چهارشنبه ١۴٠٠/٢/١۵ 🆔 @ostadmaaref
🔹 سلسله نشست‌های ایمان و چالش‌های عصر جدید 🔹 موضوع: ایمان و اسلام و شاخصه‌های آن در روایات امامیه 🔹 سخنران: دکتر مجید معارف 🔹زمان: سه شنبه ۱۴۰۰/٢/٢١ - ساعت ۲۱ 🔹لینک ورود به جلسه: https://marref.ir/ikq 🔹 ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 🆔 @ostadmaaref
🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠گزارشی از سخنرانی دکتر مجید معارف در نشست علمی «ایمان و اسلام و شاخصه‌های آن در روایات امامیه» ♦️ ۲۳ ارديبهشت ۱۴۰۰ ✅ کتاب صحیح مسلم با کتاب ایمان شروع می‌شود، ۵۷ حدیث را در ۴۲ باب آورده و شاخصه‌ای ایمان و اسلام را در روایات پیامبر بیان کرده است؛ صحیح بخاری هم دومین کتابش، کتاب ایمان است که ۳۸۰ حدیث در ۹۶ باب آورده شده است. سنن ترمذی هم ۳۸ روایت را در باب کتاب ایمان خود بیان کرده است. ✅ کافی هم بیش از ۵۰۰ حدیث را در زمینه ایمان ذکر کرده است؛ بحارالانوار هم شش جلد را به ایمان و کفر اختصاص داده و شاید هزاران حدیث را شامل شود؛ اینها نشان می‌دهد ایمان و اسلام جایگاه والایی در معارف حدیثی فریقین دارد. ✅ با پیدایش فرقه‌های معتزله و اشاعره و در دوره صادقین(ع)، ایمان و اسلام از مسائل روز کلامی و نقل زبان فرقه‌های مختلف بود، در کنار این دو، دو مقوله عمل و بی عملی و معصیت و نقش آن در ایمان و اسلام هم مطرح است. 🔻 دیدگاه مرجئه و خوارج در مورد ایمان ✅ خوارج ابتدا حکمیت را به امام علی(ع) تحمیل کردند ولی بعد که نتیجه آن باب طبع آنها نبود توبه کردند و به امام فرمودند که شما هم باید توبه کنید و چون امام توبه نکرد او را تکفیر کردند و کم کم این عقیده در آنها شکل گرفت که ایمان عین عمل است و تخلف از عمل مساوی با کفر است؛ بنابراین مؤمن غیرعامل به مسائل شرعی از نظر اینها کافر است. ✅ در برابر این گروه طایفه مرجئه هستند که ۱۸۰ درجه تفاوت فکر دارند و می‌گویند اصلا ایمان ارتباطی با عمل ندارد زیرا ایمان قلبی است و عمل جوارحی است؛ اگر کسی مؤمن باشد و کار زشتی بکند ضرری به ایمانش وارد نمی‌شود. بعدها در شیعه طایفه‌ای از غالیان ظهور کردند معرفت امام کفایت از نماز و روزه و حج می‌کند؛ امام صادق(ع) در تعریف غالی فرمودند غالی عادت کرده به ترک نماز و روزه و ... به گونه‌ای که حاضر به ترک عادت نیست، لذا امام مقصر را می‌پذیرد ولی غالی را رد می‌کند. ✅ گروه سومی هم در اهل تسنن به نام معتزله شکل گرفتند، اینها بین خوارج و مرجئه راه میانه نشان دادند و می‌گویند مرتکب کبیره نه کافر است مانند خوارج و نه مانند مرجئه بی گناه بلکه فاسق است و اگر فرد توبه کرد ملحق به مؤمنین است و اگر توبه نکند به کفار ملحق خواهد شد به این اندیشه متعزله می‌گویند فاسق موقعیتی را بین دو موقعیت مؤمن و کافر اشغال می‌کند. ✅ در چنین شرایط فکری روایات امامیه اسلام و ایمان را با رشته‌های مختلفی از معانی بیان کرده است؛ اسلام و مسلمانی با تعبیر رنگ و شهادتین در اهل تسنن و شیعه بیان شده است؛ مثلا در روایات اهل تسنن آمده که اسلام شهادت به یگانگی خدا و نبوت پیامبر و اقامه نماز و زکات و ... است؛ در روایات کافی هم بیان شده که امام باقر و صادق فرمودند اسلام بر ۵ چیز استوار است؛ نماز و صوم و ... و ولایت؛ این دو قابل جمع است زیرا در دوره پیامبر امامت و ولایت اهل بیت مطرح نبود و خود پیامبر، رسول و ولی جامعه و اولی هم بود. در روایت نبوی و روایات صادقین(ع) موارد مشترک زیاد است. 🔻 نسبت اسلام و ایمان در روایات امامیه ✅ روایت صریح داریم که اسلام اقرار بدون عمل است و خون فرد مسلمان محترم است و می‌توان او را در مزار مسلمین دفن کرد و ازدواج با مسلمه و مسلم جایز است ولی اسلام ایمان را شامل نمی‌شود؛ اسلام آوردن به ورود به مسجدالحرام تشبیه شده است یعنی فردی که وارد مسجدالحرام شود خون و مالش محترم است ولی کعبه به منزله ایمان است. براین اساس هر کسی وارد مسجدالحرام شود معلوم نیست به کعبه هم راه یابد ولی برعکس هر کسی وارد کعبه شد وارد مسجدالحرام هم شده است. ✅ همنشین‌هایی برای ایمان در آیات و روایات بیان شده است؛ سکینه؛ روح تایید الهی، عروة الوثقی، کلمة التقوی، رخنه در قلب، ملازمت با عمل شرعی، الایمان هو العمل؛ جاری بودن ایمان در اعضاء و جوارح؛ دست و گوش و پای فرد می‌تواند ایمان داشته باشد؛ ایمان شدت و ضعف دارد ولی اسلام ندارد؛ التزام عملی در ایمان وجود دارد و هم اقرار و هم عمل است و اقرار نازلترین مرتبه عمل است. از امام صادق در مورد شهادت‌دادن سؤال شده که آیا عمل است و ایشان فرمودند گام اول عمل است. ✅ نسبت ایمان و اسلام این طور است که اگر کسی مؤمن باشد حتما مسلمان است ولی مسلمان معلوم نیست مؤمن باشد. اسلام با شهادتین محقق می‌شود؛ در روایت در ذیل آیه اعراب آمنا؛ کاملا میان اسلام و ایمان تفکیک شده است؛ البته اگر اسلام را به معنای تسلیم در برابر خدا بگیریم ایمان و اسلام بر هم منطبق خواهند بود.