eitaa logo
کانال رسمی دکتر مجید معارف
710 دنبال‌کننده
253 عکس
39 ویدیو
229 فایل
استاد تمام دانشکده الهیات دانشگاه تهران سردبیر فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهش دینی» ارتباط با ادمین و ارسال سوالات @hafeze2
مشاهده در ایتا
دانلود
سیره امام علی علیه السلام در مواجهه با مخالفان.pdf
196.6K
#مصاحبه سیره امام علی (علیه السلام) در مواجهه با مخالفان #امام_علی #سیره #مخالفان 🆔 @ostadmaaref
در آغاز راهیم... (گفتگویی قدیمی با استاد مجید معارف در خصوص ویژگی های مطالعات حدیثی بعد از انقلاب جمهوری اسلامی ایران).pdf
183.6K
#مصاحبه در آغاز راهیم... (گفتگویی قدیمی با استاد مجید معارف در خصوص ویژگی های مطالعات حدیثی بعد از انقلاب جمهوری اسلامی ایران) #روایات #مطالعات_حدیثی #حدیث_پژوهی مجله #کتاب_ماه_دین 🆔 @ostadmaaref
گفتگوی قرآنی؛ روش تحقیق در علوم قرآنی (گفتگویی قدیمی با استاد مجید معارف در موضوع علوم قرآنی؛ تعریف و روش تحقیق در آن).pdf
446.1K
#مصاحبه گفتگوی قرآنی؛ روش تحقیق در علوم قرآنی (گفتگویی قدیمی با استاد مجید معارف در موضوع علوم قرآنی؛ تعریف و روش تحقیق در آن) #قرآن #علوم_قرآن #روش_تحقیق مجله #رشد_قرآن 🆔 @ostadmaaref
گفتگو با دکتر مجید معارف در باب کتاب تاریخ عمومی حدیث.pdf
148K
#مصاحبه گفتگو با دکتر مجید معارف در باب کتاب تاریخ عمومی حدیث #روایات #تاریخ_حدیث #تاریخ_عمومی_حدیث مجله #کتاب_ماه_دین 🆔 @ostadmaaref
قرآن و انتظارات عصر حاضر.pdf
697.2K
#مصاحبه قرآن و انتظارات عصر حاضر (گفتگویی قدیمی با استاد مجید معارف در موضوع قرآن و رسالت آن در عصر حاضر) #قرآن #رسالت_قرآن #هدایت #عصر_حاضر مجله #گلستان_قرآن 🆔 @ostadmaaref
🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠 مبانی قرآن‌شناسی امام خمينی(ره) ♦️ ۱۶ خرداد ۱۳۸۶ ✅ مطالب زيادی درباره مبانی قرآن‌شناسی امام خمينی(ره) در مجلات وزينی مانند «بينات» جلد ۱۳ كتاب «تبيان» با عنوان فهم‌القرآن دراسة علی ضوء مدرسة السلوكيه، همچنين در دو همايش انديشه‌های قرآنی امام خمينی(ره) كه سال 1385 در قم و دانشگاه آزاد اسلامی خمين برگزار شد، عنوان شده است كه علاقه‌مندان می‌توانند از آن بهره ببرند. ✅ گفت‌وگو و صحبت زياد است اما به طور مشخص می‌توان گفت ۱۰ محور در مبانی عمومی قرآن‌شناسی امام خمينی(ره) وجود دارد كه در افكار و انديشه‌های ساير دانشمندان مسلمان و به ويژه دانشمندان شيعه نيز وجود دارد، همچنين دو محور در آثار قرآنی امام قابل استحصال است كه يا در انديشه ديگران نيست و يا در انديشه ايشان پررنگ‌تر از سايرين بيان شده است. ✅ جامعيت قرآن از ديدگاه امام، محور نخست مبانی عمومی قرآن‌شناسی ايشان است. از ديد امام، قرآن كتاب جامعی است كه شامل همه احكام و دستورات لازم برای سعادت و كمال بشر است؛ البته امام ضمن اعتراف به اين موضوع به روايات ذيل آيات و به ويژه كتاب اصول كافی مرحوم كلينی بسيار اعتقاد داشتند و روايات را مكمل و مبين آيات می‌دانستند. ✅ اعتقاد امام به معجزه بودن قرآن، دومين مبنا در مبانی عام قرآ‌ن‌شناسی ايشان است. امام خمينی(ره) مانند هر متفكر ديگری معتقد است كه قرآن معجزه ختميه و ابدی پيامبر(ص) است و بهترين وسيله برای اثبات حقانيت او است؛ قرآن از حيث بلاغت و فصاحت معجزه است و كتابی است كه در هر دوره و زمان منكران و مخالفان را به مبارزه و تحدی دعوت می‌كند؛ بنابراين معارف اصيل و حقايق هدايتی قرآن مهم‌ترين محور اعجاز آن از ديد امام است. ✅ اعتقاد امام به سالم بودن قرآن از هرگونه تحريف سومين محور در مبانی قرآن‌شناسی ايشان است؛ وی معتقد بودند كه قرآن از ابتدای نزول هم از حيث كتابت و هم از حيث حفظ و ضبط مورد توجه و عنايت مسلمانان و به ويژه شخص پيامبر(ص) و در دوران‌های بعدی مورد توجه ائمه(ع) بوده است و به همين دليل از هرگونه تحريف و تغييری مصون مانده است. ✅ اعتقاد به هدايت‌گری قرآن، چهارمين محور در مبانی عمومی قرآن‌شناسی امام است. قرآن از ديد امام كتابی است كه علاوه بر معجزه‌بودن مسئول هدايت انسان است؛ امام معتقد بود كه قرآن، دوای هر درد روحی و شفای هر بيماری است. ✅ اعتقاد به تفسيرپذيری قرآن از ديگر محورهای قرآن‌شناسی امام است؛ امام معتقد است قرآن برای هدايت بشر آمده است و بايد تفسير شود؛ وی اعتقاد داشت، قرآن كتابی است كه مراحل مختلفی از معنا را در خود دارد كه بخشی به عنوان آيات‌الاحكام در امور فقهی مورد توجه ايشان قرار می‌گيرد و بخشی نيز به عنوان غير آيات الاحكام مطرح است. ✅ اعتقاد امام به اين كه قرآن يك واقعيت دوگانه دارد، از ديگر مبانی ایشان بود؛ امام معتقد بودند كه قرآن يك واقعيتی دارد كه در لوح محفوظ است و شايد جز دست پيامبر(ص) و ائمه(ع) و اولی‌الالباب به آن نمی‌رسد و در عين حال واقعيتی در جهان مادی دارد كه نازل شده و مفاهيم آن رقيق شده تا قابل فهم برای بشر باشد. ✅ هفتمين محور در مبانی قرآن‌شناسی امام، حجيت ظواهر قرآن است، او معتقد بود كه قرآن در عين حال كه نازل شده است و بازهم ممكن است بسياری از حقايق آن را نفهميم اما همين ظواهر هم حجيت دارد و اين گونه نيست كه ظواهر قابل درك نباشد؛ اين اعتقاد امام در مقابل كسانی بود كه معتقد بودند قرآن كتابی رمزی است كه ظواهر آن قابل درك نيست و فقط بخواهند باطنی‌گرايی بكنند؛ ايشان معتقدند با مطالعه همين ظواهر می‌توانيم بسياری از حقايق قرآن را بفهميم. ✅ ذو مرتب بودن قرآن از ديگر ديدگاه‌های امام در اين زمينه است؛ ايشان معتقد بودند كه قرآن دارای سطوح مختلفی از حقايق است كه هر كس البته به ميزان مطالعه، دانش و معرفتش می‌تواند از آن بهره‌مند شود؛ طبيعی است ظاهر قرآن برای مردم و باطن آن برای اولی‌الالباب نكات بسياری دارد.
🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠 مبانی قرآن‌شناسی امام خمينی(ره) ♦️ ۱۶ خرداد ۱۳۸۶ ✅ مطالب زيادی درباره مبانی قرآن‌شناسی امام خمينی(ره) در مجلات وزينی مانند «بينات» جلد ۱۳ كتاب «تبيان» با عنوان فهم‌القرآن دراسة علی ضوء مدرسة السلوكيه، همچنين در دو همايش انديشه‌های قرآنی امام خمينی(ره) كه سال 1385 در قم و دانشگاه آزاد اسلامی خمين برگزار شد، عنوان شده است كه علاقه‌مندان می‌توانند از آن بهره ببرند. ✅ گفت‌وگو و صحبت زياد است اما به طور مشخص می‌توان گفت ۱۰ محور در مبانی عمومی قرآن‌شناسی امام خمينی(ره) وجود دارد كه در افكار و انديشه‌های ساير دانشمندان مسلمان و به ويژه دانشمندان شيعه نيز وجود دارد، همچنين دو محور در آثار قرآنی امام قابل استحصال است كه يا در انديشه ديگران نيست و يا در انديشه ايشان پررنگ‌تر از سايرين بيان شده است. ✅ جامعيت قرآن از ديدگاه امام، محور نخست مبانی عمومی قرآن‌شناسی ايشان است. از ديد امام، قرآن كتاب جامعی است كه شامل همه احكام و دستورات لازم برای سعادت و كمال بشر است؛ البته امام ضمن اعتراف به اين موضوع به روايات ذيل آيات و به ويژه كتاب اصول كافی مرحوم كلينی بسيار اعتقاد داشتند و روايات را مكمل و مبين آيات می‌دانستند. ✅ اعتقاد امام به معجزه بودن قرآن، دومين مبنا در مبانی عام قرآ‌ن‌شناسی ايشان است. امام خمينی(ره) مانند هر متفكر ديگری معتقد است كه قرآن معجزه ختميه و ابدی پيامبر(ص) است و بهترين وسيله برای اثبات حقانيت او است؛ قرآن از حيث بلاغت و فصاحت معجزه است و كتابی است كه در هر دوره و زمان منكران و مخالفان را به مبارزه و تحدی دعوت می‌كند؛ بنابراين معارف اصيل و حقايق هدايتی قرآن مهم‌ترين محور اعجاز آن از ديد امام است. ✅ اعتقاد امام به سالم بودن قرآن از هرگونه تحريف سومين محور در مبانی قرآن‌شناسی ايشان است؛ وی معتقد بودند كه قرآن از ابتدای نزول هم از حيث كتابت و هم از حيث حفظ و ضبط مورد توجه و عنايت مسلمانان و به ويژه شخص پيامبر(ص) و در دوران‌های بعدی مورد توجه ائمه(ع) بوده است و به همين دليل از هرگونه تحريف و تغييری مصون مانده است. ✅ اعتقاد به هدايت‌گری قرآن، چهارمين محور در مبانی عمومی قرآن‌شناسی امام است. قرآن از ديد امام كتابی است كه علاوه بر معجزه‌بودن مسئول هدايت انسان است؛ امام معتقد بود كه قرآن، دوای هر درد روحی و شفای هر بيماری است. ✅ اعتقاد به تفسيرپذيری قرآن از ديگر محورهای قرآن‌شناسی امام است؛ امام معتقد است قرآن برای هدايت بشر آمده است و بايد تفسير شود؛ وی اعتقاد داشت، قرآن كتابی است كه مراحل مختلفی از معنا را در خود دارد كه بخشی به عنوان آيات‌الاحكام در امور فقهی مورد توجه ايشان قرار می‌گيرد و بخشی نيز به عنوان غير آيات الاحكام مطرح است. ✅ اعتقاد امام به اين كه قرآن يك واقعيت دوگانه دارد، از ديگر مبانی ایشان بود؛ امام معتقد بودند كه قرآن يك واقعيتی دارد كه در لوح محفوظ است و شايد جز دست پيامبر(ص) و ائمه(ع) و اولی‌الالباب به آن نمی‌رسد و در عين حال واقعيتی در جهان مادی دارد كه نازل شده و مفاهيم آن رقيق شده تا قابل فهم برای بشر باشد. ✅ هفتمين محور در مبانی قرآن‌شناسی امام، حجيت ظواهر قرآن است، او معتقد بود كه قرآن در عين حال كه نازل شده است و بازهم ممكن است بسياری از حقايق آن را نفهميم اما همين ظواهر هم حجيت دارد و اين گونه نيست كه ظواهر قابل درك نباشد؛ اين اعتقاد امام در مقابل كسانی بود كه معتقد بودند قرآن كتابی رمزی است كه ظواهر آن قابل درك نيست و فقط بخواهند باطنی‌گرايی بكنند؛ ايشان معتقدند با مطالعه همين ظواهر می‌توانيم بسياری از حقايق قرآن را بفهميم. ✅ ذو مرتب بودن قرآن از ديگر ديدگاه‌های امام در اين زمينه است؛ ايشان معتقد بودند كه قرآن دارای سطوح مختلفی از حقايق است كه هر كس البته به ميزان مطالعه، دانش و معرفتش می‌تواند از آن بهره‌مند شود؛ طبيعی است ظاهر قرآن برای مردم و باطن آن برای اولی‌الالباب نكات بسياری دارد.
🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠 گزارشی از گفتگوی خبرگزاری قدس با دکتر معارف با موضوع «سیره سیاسی امام رضا(ع)؛ الگوی پیوند میان دولت و مردم» ♦️ ۱ شهریور ۱۳۹۴ 🔻 سیره سیاسی امام رضا(ع) چگونه بود و ایشان از چه راهبردهایی برای دفع دسیسه‌های مأمون بهره بردند؟ ✅ همان‌طور که می‌دانید امام هشتم(ع) به عالم آل محمد(ص) شهرت دارند، از این روی که احاطه ایشان بر علوم مختلف عصر خویش، راه را بر توطئه‌ها و دسیسه‌های مأمون سد می‌کرد. ضمن این که علم و دانش حضرت، در رفتار و گفتار و اخلاق ایشان تجلی داشت. وقتی به بررسی شرایط جامعه آن روز و بروز حوادث، تنشها و مخالفتهای مردم مسلمان می‌پردازیم، با افکار و نیات خلیفه عباسی برای کنترل جوامع اسلامی و همسو کردن مردم با حکومت وقت روبه‌رو می‌شویم که در نهایت خودکامگی و سلطه جویی دنبال می‌شد. در چنین شرایطی مردم جایگاهی در حاکمیت نداشتند و پیوندی هم به لحاظ عاطفی میان آنها و نیروهای حاکمیتی وجود نداشت. اما دوران کوتاهی که ولایتعهدی از سوی مأمون به امام رضا(ع) تحمیل شد، دورانی است که حضرت برای تجلی پیوند میان مردم و امامت تلاش کردند. اگرچه نظارت شدید مامون بر امام هشتم(ع) اعمال می‌شد، اما آن حضرت با دانش ارزشمند سیاسی الهی خویش، افراد مورد اعتماد خود را در بسترهای گوناگون حکومت قرار دادند تا برخی از لایه‌های حاکمیتی از استبداد صرف خارج شود. 🔻 اشاره کردید به تلاش ثامن الحجج(ع) برای ایجاد پیوند میان حکومت و مردم، تدابیر آن امام همام در این زمینه چه بود؟ ✅ یکی از زوایای مواضع امام رضا(ع)، تدبیر و دوراندیشی سیاسی بوده که در گفتار و اخلاق سیاسی ایشان به روشنی مشهود است. درایت و اتخاذ مواضعی بسیار عالمانه برای تنویر افکار عمومی اعم از قوم و عشیره خود، خواص جامعه و عموم مردم از نکات برجسته دوران امامت امام رضا(ع) است، از سوی دیگر مواضعی برگرفته از حکمت در برابر سیاستهای شیطانی و مکرآمیز حاکم وقت (مأمون) از احاطه امام به اوضاع جامعه و همچنین بهره مندی ایشان از علوم و فنون لازم در مواجهه با ناهنجاری‌های اجتماعی و حکومتی حکایت دارد. نکته دیگر اینکه منطق راهگشای حضرت رضا(ع) برای هدایت افکار عمومی و کلام رسای ایشان برای ایجاد جامعه‌ای همسو و همصدا با قرآن و عترت و اخلاق ، نشان از تلاش حضرت برای توسعه فرهنگ دینی و ایجاد پیوند میان مردم و امامت دارد. 🔻 امام رضا(ع) با اینکه در بدنه حاکمیت حضور داشتند، به روشنگری افکار عمومی در زمینه فسادهای دربار می‌پرداختند، آن حضرت در طرح این مواضع چه اهدافی داشتند؟ ✅ پرسش خوبی است، زیرا امام معصوم به عنوان حجت خدا حتی اگر در بدنه حاکمیتی هم حضور داشته باشد باز هم مواضع انتقادی خود را به عمال حکومتی دارد، بنابراین طرح انتقادهای کوبنده نسبت به مأمون موجب گرایش بیشتر مردم نسبت به آن امام همام می‌شد، آن حضرت با تاکید بر اینکه حکومت اسلامی باید مبتنی بر عدالت طراحی شود، دیدگاه‌های منفعت طلبانه مامون و عمال حکومتی وی را نقد می‌کردند و تاکید داشتند اگر حاکمان خود را از مردم جدا بدانند، اولین ضربه‌های مهلک را بر پایه‌های حاکمیتی خواهند زد. بنابراین از هر موضع و دیدگاهی برای ایجاد پیوند میان مردم استفاده می‌کردند.
گفتگو درباره حضرت زهرا سلام الله علیها.mp3
2.7M
بخشی از گفتگوی خبرگزاری ایکنا با دکتر معارف پیرامون «استناد به منابع تاریخی اهل سنت در باره شهادت حضرت فاطمه(س) و نسبت اتهام افسانه‌سرایی به شیعیان» 🗓 ۱۶ دی ۱۴۰۰ 🆔 @ostadmaaref
🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 گزارشی از مصاحبه خبرگزاری ایکنا با دکتر معارف پیرامون «مطالعات بینامتنی پیرامون قرآن و عهدین» 🗓 ۱۰ اسفند ۱۴۰۰ 🔻در دهه‌های اخیر مطالعات بینامتنی پیرامون قرآن و عهدین افزایش چشم‌گیری داشته است. به نظر شما علت گسترش این رویکرد در مطالعات اسلامی چیست؟ 🔹 در دوران معاصر مطالعات بین قرآن کریم و کتاب‌های مقدس مثل تورات و انجیل به وسیله دو گروه از یک رشد قابل توجهی برخوردار شده است؛ یکی از ناحیه گروه خاورشناسان یعنی کسانی که مسلمان نیستند ولی به مطالعه درباره اسلام و تاریخ اسلام علاقه‌مندند. طبیعی است خاورشناسان یک پیش‌فرضی دارند که برای برخی این پیش‌فرض به فرضیه قطعی تبدیل شده و می‌خواهند درصدد اثبات آن بربیایند. آن پیش‌فرض این است؛ قرآن کریم با اقتباس از کتب آسمانی قبل از خودش ساخته و پرداخته شده است. بسیاری خاورشناسان تورات و انجیل را به مثابه منابعی برای قرآن کریم تصور می‌کنند و شدیدا معتقدند قرآن تحت تاثیر تورات و انجیل و با اقتباس از آنها ساخته و پرداخته شده است. همچنین یک بخشی از قرآن را تحت تاثیر آداب و رسوم جاهلی می‌دانند. اگر کسی فرضیه‌اش این بود که قرآن کریم یک کتاب مقتبس است قاعدتا در جهت اثبات این فرضیه برمی‌آید و تلاش می‌کند با مطالعه و تحلیل متن قرآن از یک طرف و مطالعه تورات و انجیل از طرف دیگر اشتراکات و همانندی‌های آنها را نشان دهد. طبیعی است این کار نیازمند کار علمی است. به این صورت خاورشناسان به مطالعات بینامتنی علاقه‌مند شده‌اند. 🔻 علت علاقه مسلمانان به مطالعات عهدینی 🔹 گروه دومی که مطالعات بین قرآن و عهدین را دنبال می‌کنند خود مسلمانان هستند. اساسا مطالعات قرآن و عهدین یک قسم از مطالعات آکادمیک در دانشگاه است. در دوره فوق‌لیسانس رشته قرآن و حدیث، درسی به نام مطالعه قرآن و کتب آسمانی گذشته داریم که در آن به دانشجو یاد می‌دهیم بین قرآن و کتب آسمانی گذشته همانندی‌هایی وجود دارد. 🔹 مسلمانان به دو جهت این کار را انجام می‌دهند و این قضیه به دو جهت مورد علاقه مسلمانان است؛ یکی اینکه موفق شوند پاسخ خاورشناسان را بدهند. اگر خاورشناسی سوال کرد سرگذشت موسی و بنی اسرائیل در قرآن وارد شده است و اصل این ماجرا در تورات است و بنابراین قرآن متاثر از تورات این مطالب را آورده است، محققان اسلامی می‌روند ببینند این برداشت، برداشت درستی است یا نه. آیا این همانندی به صورت تام و تمام است و ادعای خاورشناس درست است؟ پس مسلمانان به جهت دفاع از قرآن سراغ مطالعه همانندی قرآن و انجیل و تورات می‌روند. 🔹 دیگر اینکه از نظر اسلام تورات و انجیل دو منبع دینی و آسمانی است و علی القاعده نازل‌کننده قرآن، نازل‌کننده تورات و انجیل هم هست و خیلی طبیعی است مشترکاتی در هر سه کتاب باشد. پژوهشگران مسلمان این مشترکات را استخراج می‌کنند و می‌گویند این مطالب مورد تاکید همه ادیان آسمانی است. طبیعی است بیرون آوردن این مشترکات برای مسلمانان جذاب باشد. در این میان اگر پژوهشگران اختلافاتی دیدند به پای تکمیل و تکامل می‌گذارند؛ مثلا مطالبی که در تورات آمده در انجیل با تفصیل بیشتری آمده است یا مسائلی درتورات نیست ولی در انجیل آمده است. این نشان‌دهنده گام تکمیلی انجیل نسبت به تورات است یا مسائلی در قرآن آمده ولی در تورات و انجیل نیامده که نشان‌دهنده گام تکمیلی‌تر قرآن نسبت به تورات و انجیل است. 🔹 از سوی دیگر وقتی مسلمانان ادعا می‌کنند دین اسلام دین کامل‌تری است باید این را نشان بدهند. نشان دادنش به این است سطح معارف قرآن را با معارف تورات و انجیل مقایسه کنند و برتری قرآن را اثبات کنند. اگر به تعبیر خود قرآن کریم در سوره مائده، قرآن مهیمن است، با مطالعه و مقایسه می‌توانیم این سیطره و هیمنه را نشان بدهیم. از آنچه گفتم به دست می‌آید در دوران معاصر هم مسلمانان، هم خاورشناسان هر کدام با انگیزه‌هایی علاقه‌مند به مطالعات بین قرآن و معارفی که در کتب‌های قبل از قرآن است هستند و هر کدام با انگیزه‌هایی به سراغ این مطالعات می‌روند. قاعدتا هر گروهی دنبال هدف و غرض خودش این مطالعات را پی می‌گیرد.
مطالعات بینامتنی پیرامون قرآن و عهدین.mp3
814.7K
بخشی از مصاحبه خبرگزاری ایکنا با دکتر معارف پیرامون «مطالعات بینامتنی پیرامون قرآن و عهدین» 🗓 ۱۰ اسفند ۱۴۰۰ 🆔 @ostadmaaref
🍃🌸 بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 💠 گزارشی از گفتگوی خبرگزاری قدس با دکتر معارف با موضوع «سیره سیاسی امام رضا(ع)؛ الگوی پیوند میان دولت و مردم» ♦️ ۱ شهریور ۱۳۹۴ 🔻 سیره سیاسی امام رضا(ع) چگونه بود و ایشان از چه راهبردهایی برای دفع دسیسه‌های مأمون بهره بردند؟ ✅ همان‌طور که می‌دانید امام هشتم(ع) به عالم آل محمد(ص) شهرت دارند، از این روی که احاطه ایشان بر علوم مختلف عصر خویش، راه را بر توطئه‌ها و دسیسه‌های مأمون سد می‌کرد. ضمن این که علم و دانش حضرت، در رفتار و گفتار و اخلاق ایشان تجلی داشت. وقتی به بررسی شرایط جامعه آن روز و بروز حوادث، تنشها و مخالفتهای مردم مسلمان می‌پردازیم، با افکار و نیات خلیفه عباسی برای کنترل جوامع اسلامی و همسو کردن مردم با حکومت وقت روبه‌رو می‌شویم که در نهایت خودکامگی و سلطه جویی دنبال می‌شد. در چنین شرایطی مردم جایگاهی در حاکمیت نداشتند و پیوندی هم به لحاظ عاطفی میان آنها و نیروهای حاکمیتی وجود نداشت. اما دوران کوتاهی که ولایتعهدی از سوی مأمون به امام رضا(ع) تحمیل شد، دورانی است که حضرت برای تجلی پیوند میان مردم و امامت تلاش کردند. اگرچه نظارت شدید مامون بر امام هشتم(ع) اعمال می‌شد، اما آن حضرت با دانش ارزشمند سیاسی الهی خویش، افراد مورد اعتماد خود را در بسترهای گوناگون حکومت قرار دادند تا برخی از لایه‌های حاکمیتی از استبداد صرف خارج شود. 🔻 اشاره کردید به تلاش ثامن الحجج(ع) برای ایجاد پیوند میان حکومت و مردم، تدابیر آن امام همام در این زمینه چه بود؟ ✅ یکی از زوایای مواضع امام رضا(ع)، تدبیر و دوراندیشی سیاسی بوده که در گفتار و اخلاق سیاسی ایشان به روشنی مشهود است. درایت و اتخاذ مواضعی بسیار عالمانه برای تنویر افکار عمومی اعم از قوم و عشیره خود، خواص جامعه و عموم مردم از نکات برجسته دوران امامت امام رضا(ع) است، از سوی دیگر مواضعی برگرفته از حکمت در برابر سیاستهای شیطانی و مکرآمیز حاکم وقت (مأمون) از احاطه امام به اوضاع جامعه و همچنین بهره مندی ایشان از علوم و فنون لازم در مواجهه با ناهنجاری‌های اجتماعی و حکومتی حکایت دارد. نکته دیگر اینکه منطق راهگشای حضرت رضا(ع) برای هدایت افکار عمومی و کلام رسای ایشان برای ایجاد جامعه‌ای همسو و همصدا با قرآن و عترت و اخلاق ، نشان از تلاش حضرت برای توسعه فرهنگ دینی و ایجاد پیوند میان مردم و امامت دارد. 🔻 امام رضا(ع) با اینکه در بدنه حاکمیت حضور داشتند، به روشنگری افکار عمومی در زمینه فسادهای دربار می‌پرداختند، آن حضرت در طرح این مواضع چه اهدافی داشتند؟ ✅ پرسش خوبی است، زیرا امام معصوم به عنوان حجت خدا حتی اگر در بدنه حاکمیتی هم حضور داشته باشد باز هم مواضع انتقادی خود را به عمال حکومتی دارد، بنابراین طرح انتقادهای کوبنده نسبت به مأمون موجب گرایش بیشتر مردم نسبت به آن امام همام می‌شد، آن حضرت با تاکید بر اینکه حکومت اسلامی باید مبتنی بر عدالت طراحی شود، دیدگاه‌های منفعت طلبانه مامون و عمال حکومتی وی را نقد می‌کردند و تاکید داشتند اگر حاکمان خود را از مردم جدا بدانند، اولین ضربه‌های مهلک را بر پایه‌های حاکمیتی خواهند زد. بنابراین از هر موضع و دیدگاهی برای ایجاد پیوند میان مردم استفاده می‌کردند.
⚫️ گزارشی از مصاحبه خبرگزاری خیر ایران با دکتر معارف پیرامون غدیر 🔹زمان: 05 تير 1403 💠 کارکرد اجتماعی غدیر برادری و دوستی است 🔻 چرا واقعه غدیر عید است و به چه‌دلیل آن را «عید الله‌ الاکبر» می‌نامند؟ 🔸 واقعه غدیر سرآغازی برای رسمی‌شدن امامت امیرالمؤمنین (ع) بعد از رحلت پیامبر اسلام (ص) است. زمانی‌ که واقعه غدیر رخ داد، اصحابی که پیرامون پیامبر اسلام (ص) بودند و می‌بایست برای بیعت خدمت حضرت علی (ع) می‌رسیدند، می‌گفتند: «بَخٍّ بَخٍّ لَک یا عَلِی أَصْبَحْتَ مَوْلَای وَ مَوْلَی کلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَه» این «بَخٍّ بَخٍّ» یعنی بر تو مبارک‌باد، یعنی تو اکنون تبدیل به فردی شدی که مولای ما و مولای هر زن و مرد مؤمنی هستی. کسانی که می‌خواستند به عنوان امام و ولی با حضرت علی (ع) بیعت کنند، معمولاً این ذکر را به‌زبان می‌آوردند و تبریک می‌گفتند. 🔸 جدای از مسئله تبریک لحظه‌ای و موسمی که در دنیا و مسئولیت‌های دنیایی وقتی کسی کار یا سمتی پیدا می‌کند، برای ابراز خوشحالی خود به او تبریک می‌گوییم، باید اشاره کنم با همان معیاری که بعثت برای مسلمانان عید است، به‌ این‌ دلیل‌ که پیامبر اسلام (ص) به پیامبری مبعوث شده‌اند و بعثت ایشان سرآغاز یک تحول برای جامعه انسانی خواهد بود، به‌ همان‌ دلیل روز غدیر هم می‌تواند یک عید باشد، چون سرآغاز امامت برای هدایت مسلمانان است. 🔸 درست‌ است که حالا معمولاً عید غدیر را بیشتر ما شیعیان جشن می‌گیریم اما آن لحظه‎‌ای که پیامبر اسلام (ص)، علی‌ بن‌ ابیطالب (ع) را به‌عنوان جانشین خود معرفی ‌کرد و فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ»، در آن‌ زمان که مسلمانان به شیعه و سنی تقسیم نشده بودند. در آن‌ زمان مسلمانان همه «امت واحده» -یک امت- بودند و پیامبر جانشینی معرفی ‌کرد که علی‌ بن‌ ابیطالب (ع) بود و تکلیف مسلمانان را برای بعد از رحلت خود معین کرد. 🔸 در بینش اسلامی و قرآنی، امامت ادامه نبوت و رسالت در بُعد اجتماعی است. به‌ عبارتی، باور ما این است که اول‌امام، رسول‌الله (ص) بود: «کان رسول‌الله اماماً»؛ مخصوصاً در آن‌ سال‌هایی که پیامبر اسلام (ص) وارد مدینه شدند، چون امام به‌ معنای پیشوای دینی، اجتماعی و سیاسی است و پیامبر اسلام (ص) در مدینه دولت تشکیل داد، رئیس دولت بود و جامعه را اداره می‌کرد. 🔸 اینکه قرآن کریم دربارۀ پیامبر اسلام می‌گوید: «وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خَاتَمَ النَّبِيِّينَ»، به‌ این‌ معنا است که پیامبر (ص) در بُعد رسالت و نبوت، خاتمیت دارد اما در بُعد امامت و رهبری اجتماعی، این مقام پس از ایشان در وجود مبارک علی‌ بن‌ ابیطالب (ص) و فرزندان ایشان است. امام هم کار پیامبر را در هدایت مردم در چارچوب اسلام ادامه می‌دهد، نه‌اینکه بخواهد دین یا آئین جدیدی بیاورد، ولی در همان چارچوب، امام مردم را هدایت می‌کند. 🔸 این می‌تواند آغاز یک پدیدۀ مبارکی برای مسلمانان باشد که هر ساله در سالگرد آن مسلمانان عید بگیرند. این عید از روزگاران گذشته مرسوم و متداول بوده است و کسی مانند ابوریحان بیرونی وقتی می‌خواهد تقویم تاریخ اسلام را ورق بزند و به وقایع مهم اشاره کند، می‌گوید مسلمانان روز غدیر را به عنوان عید، جشن می‌گیرند. پس بنابراین با همان استدلالی که بعثت را می‌شود جشن گرفت، غدیر را هم می‌شود جشن بدانیم. 🔸 البته تعبیر «عید الله‌ الاکبر» خیلی منشأ تاریخی و قدیمی ویژه‌ای ندارد و بیشتر یک تعبیر عرفی رایج در میان شیعیان است و ممکن است برخی افراد عید قربان را «عید الله‌ الاکبر» بدانند. این موضوع می‌تواند از یک نسبیتی برخوردار باشد. ما هم خیلی روی آن تأکید نداریم ولی اصل واقعه غدیر از جمله اعیاد اسلامی است که البته بیشتر شیعیان بزرگداشت آن را برگزار می‌کنند. 🔻 دربارۀ کارکردهای واقعه غدیر در ساحت فردی و اجتماعی توضیح بدهید. غدیر، واقعه‌ای مربوط به اعتقاد و ولایت است، چون موضوع غدیر امام‌شناسی و توجه به ولایت امام نسبت به شیعیان است. این ولایت هم در حضور امام (ع) که شیعیان می‌توانند خدمت آن‌ها برسند دارای کارکرد است و هم در غیاب آن‌ها مثل ما که اکنون در عصر غیبت به سر می‌بریم. برای اینکه به نمونه‌ای از کارکردهای غدیر که بهانه‌ای برای مسئله ولایت است اشاره‌ای کرده باشم، حدیثی را می‌خوانم که هم از امام باقر (ع) و هم از امام صادق (ع) وارد شده است.
کلیات عاشورا آنقدر جانسوز است که نیازی به جعل جزئیات نیست مجید معارف، استاد دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایکنا: 🔹کلیات واقعه عاشورا و قطعیات آن به قدری دلخراش است که نیازی به بیان جزئیات برای گریه‌گرفتن و اشک‌ درآوردن نیست. 🔹اینکه یک جمعیت اندکی یعنی کمتر از ۱۰۰ نفر در برابر هزاران نفر قرار بگیرند و متاسفانه بدن آنان زیر سم اسبان له شده و سرهای شهدا بر نیزه رفته است، خودش تاثیر زیادی بر شنونده می‌گذارد. iqna.ir/00HjbA 🆔 @iqnanews 🆔 @ostadmaaref