🔰موعظه های قرآنی
✅تعریف صحیح احسان
💠 حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله":
بحث ما در مورد این موعظه‌ی قرآنی بود که در آیه‌ی 77 سوره‌ی مبارکهی قصص ذکر شده است:
«وَ ابْتَغِ فيما آتاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ لاتَنْسَ نَصيبَكَ مِنَ الدُّنْيا وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَ لاتَبْغِ الْفَسادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لايُحِبُّ الْمُفْسِدينَ».
این نصیحت قرآنی که «وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ»، نصیحت بسیار مهمی است. احسان چیست ؟ آثار احسان چیست؟ این آثار نصیب چه کسی می‌شود؟ چگونه می‌توان احسان نمود؟ مفهوم احسان نمودن چیست؟
معمولاً وقتی می‌گویند احسان کن، به ذهن می‌آید که یعنی به دیگران نیکویی کن، انفاق کن، کمک کن، بخشش کن، دستگیری کن و امثال اینگونه موارد که مسلماً از مصادیق احسان شمرده می‌شود. اما از بعضی روایات استفاده می‌شود که احسان عبارت است از اینکه انسان کاری را که انجام می‌دهد، درست انجام دهد. این روایت را مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار از کتاب محاسن برقی نقل می‌کنند:
«عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ إِذَا أَحْسَنَ الْمُؤْمِنُ عَمَلَهُ ضَاعَفَ اللَّهُ عَمَلَهُ لِكُلِّ حَسَنَةٍ سَبْعَمِائَةٍ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ اللّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ فَأَحْسِنُوا أَعْمَالَكُمُ الَّتِي تَعْمَلُونَهَا لِثَوَابِ اللَّهِ»؛
وقتی مؤمن عملش را نیکو قرار داد، خدای متعال آن عمل را مضاعف می‌فرماید؛ به این شکل که برای هر عمل خوب، هفتصد برابر جزا و ثواب عنایت می‌فرماید و این همان مفاد فرمودهی خدای متعال است که فرموده: «وَ اللّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ فَأَحْسِنُوا أَعْمَالَكُمُ الَّتِي تَعْمَلُونَهَا لِثَوَابِ اللَّهِ»؛ آن اعمالی را که شما به داعی رسیدن به ثواب الهی انجام می‌دهید، آنها را نیکو به جای بیاورید.
به عبارت دیگر، هر عملی پاداش و ثواب الهی بر آن مترتب نمی‌شود؛ عملی را که برای رسیدن به ثواب خدای متعال انجام می‌دهید، آن را به نحو احسن انجام دهید.
▫️منبع:
کتاب پندهای سعادت جلد یک ص 36-35
#پندهای_سعادت
#بیانات
#موعظه_های_قرآنی
#تعریف_صحیح_احسان
#ادامه_دارد ...
🔗 @pand_saadat
🔰موعظه های قرآنی
✅تعریف صحیح احسان
💠 حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله":
بحث ما در مورد این موعظه‌ی قرآنی بود که در آیه‌ی 77 سوره‌ی مبارکهی قصص ذکر شده است:
«وَ ابْتَغِ فيما آتاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ لاتَنْسَ نَصيبَكَ مِنَ الدُّنْيا وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَ لاتَبْغِ الْفَسادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لايُحِبُّ الْمُفْسِدينَ».
این نصیحت قرآنی که «وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ»، نصیحت بسیار مهمی است. احسان چیست ؟ آثار احسان چیست؟ این آثار نصیب چه کسی می‌شود؟ چگونه می‌توان احسان نمود؟ مفهوم احسان نمودن چیست؟
معمولاً وقتی می‌گویند احسان کن، به ذهن می‌آید که یعنی به دیگران نیکویی کن، انفاق کن، کمک کن، بخشش کن، دستگیری کن و امثال اینگونه موارد که مسلماً از مصادیق احسان شمرده می‌شود. اما از بعضی روایات استفاده می‌شود که احسان عبارت است از اینکه انسان کاری را که انجام می‌دهد، درست انجام دهد. این روایت را مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار از کتاب محاسن برقی نقل می‌کنند:
«عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ إِذَا أَحْسَنَ الْمُؤْمِنُ عَمَلَهُ ضَاعَفَ اللَّهُ عَمَلَهُ لِكُلِّ حَسَنَةٍ سَبْعَمِائَةٍ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ اللّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ فَأَحْسِنُوا أَعْمَالَكُمُ الَّتِي تَعْمَلُونَهَا لِثَوَابِ اللَّهِ»؛
وقتی مؤمن عملش را نیکو قرار داد، خدای متعال آن عمل را مضاعف می‌فرماید؛ به این شکل که برای هر عمل خوب، هفتصد برابر جزا و ثواب عنایت می‌فرماید و این همان مفاد فرمودهی خدای متعال است که فرموده: «وَ اللّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ فَأَحْسِنُوا أَعْمَالَكُمُ الَّتِي تَعْمَلُونَهَا لِثَوَابِ اللَّهِ»؛ آن اعمالی را که شما به داعی رسیدن به ثواب الهی انجام می‌دهید، آنها را نیکو به جای بیاورید.
به عبارت دیگر، هر عملی پاداش و ثواب الهی بر آن مترتب نمی‌شود؛ عملی را که برای رسیدن به ثواب خدای متعال انجام می‌دهید، آن را به نحو احسن انجام دهید.
«فَقُلْتُ لَهُ وَ مَا الْإِحْسَانُ قَالَ فَقَالَ إِذَا صَلَّيْتَ فَأَحْسِنْ رُكُوعَكَ وَ سُجُودَكَ»؛
وقتی نماز می‌خوانی، رکوع و سجودت را به نحو صحیح و احسن انجام بده.
این جمله به تنهایی دلالت نمی‌کند بر اینکه مقصود این است که صحیح انجام بده. ممکن است مراد این باشد که با خضوع و خشوع و همراه با مستحبات باشد، به طور عجله‌ای نباشد. اما آن جمله‌ای که بعد هست، ممکن است قرینه باشد بر اینکه مقصود از احسن انجام دادن در اینجا، همان صحیح انجام دادن است، یا لااقل این هم جزء مراد است.
بعد فرمود: «وَ إِذَا صُمْتَ فَتَوَقَّ كُلَّ مَا فِيهِ فَسَادُ صَوْمِكَ»؛
وقتی هم که روزه می‌گیری، پرهیز کن از چیزهایی که موجب فساد صوم می شود.
حالا این فساد صوم اگر از نظر فقهی باشد، چیزی جز ارتکاب مفطّرات نیست و اگر اعم از فقهی، یعنی فقه اکبر و اصغر باشد، که در فقه اکبر گفته می‌شود غیبت هم موجب فساد صوم است، و گناهان دیگری که غیر مفطّرات است، موجب فساد صوم است. «لفساد العبادة مراتب». یک مرتبه‌اش این است که باطل است و اصلاً انجام وظیفه و اسقاط تکلیف نشده و عمل باطل است ولی یک مرتبه‌اش اینگونه نیست که عمل باطل شده باشد، بلکه اسقاط تکلیف شده است؛ به طوری که اگر دو مرتبه بخواهی عمل را انجام بدهی، تشریع است. کسی نمازی خوانده که مثلاً با حال نبوده و حالا بخواهد دو مرتبه آن را تکرار کند و بخواهد نماز با حال بخواند. مثلاً هنگام نماز در فکرهای دیگری بوده و توجه تام و کامل نداشته، ولی از نظر رساله‌ای درست خوانده، اما با حال نبوده است. اینجا تکرار نماز مشروع نیست.
▫️منبع:
کتاب پندهای سعادت جلد یک ص 37-35
#پندهای_سعادت
#بیانات
#موعظه_های_قرآنی
#تعریف_صحیح_احسان
#ادامه_دارد ...
🔗 @pand_saadat
🔰موعظه قرآنی
✅تعریف صحیح احسان
💠 حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله":
بحث ما در مورد این موعظه‌ی قرآنی بود که در آیه‌ی 77 سوره‌ی مبارکهی قصص ذکر شده است:
«وَ ابْتَغِ فيما آتاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ وَ لاتَنْسَ نَصيبَكَ مِنَ الدُّنْيا وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَ لاتَبْغِ الْفَسادَ فِي الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لايُحِبُّ الْمُفْسِدينَ».
این نصیحت قرآنی که «وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ»، نصیحت بسیار مهمی است. احسان چیست ؟ آثار احسان چیست؟ این آثار نصیب چه کسی می‌شود؟ چگونه می‌توان احسان نمود؟ مفهوم احسان نمودن چیست؟
معمولاً وقتی می‌گویند احسان کن، به ذهن می‌آید که یعنی به دیگران نیکویی کن، انفاق کن، کمک کن، بخشش کن، دستگیری کن و امثال اینگونه موارد که مسلماً از مصادیق احسان شمرده می‌شود. اما از بعضی روایات استفاده می‌شود که احسان عبارت است از اینکه انسان کاری را که انجام می‌دهد، درست انجام دهد. این روایت را مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار از کتاب محاسن برقی نقل می‌کنند:
«عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ يَزِيدَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ إِذَا أَحْسَنَ الْمُؤْمِنُ عَمَلَهُ ضَاعَفَ اللَّهُ عَمَلَهُ لِكُلِّ حَسَنَةٍ سَبْعَمِائَةٍ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ اللّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ فَأَحْسِنُوا أَعْمَالَكُمُ الَّتِي تَعْمَلُونَهَا لِثَوَابِ اللَّهِ»؛
وقتی مؤمن عملش را نیکو قرار داد، خدای متعال آن عمل را مضاعف می‌فرماید؛ به این شکل که برای هر عمل خوب، هفتصد برابر جزا و ثواب عنایت می‌فرماید و این همان مفاد فرمودهی خدای متعال است که فرموده: «وَ اللّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ فَأَحْسِنُوا أَعْمَالَكُمُ الَّتِي تَعْمَلُونَهَا لِثَوَابِ اللَّهِ»؛ آن اعمالی را که شما به داعی رسیدن به ثواب الهی انجام می‌دهید، آنها را نیکو به جای بیاورید.
به عبارت دیگر، هر عملی پاداش و ثواب الهی بر آن مترتب نمی‌شود؛ عملی را که برای رسیدن به ثواب خدای متعال انجام می‌دهید، آن را به نحو احسن انجام دهید.
«فَقُلْتُ لَهُ وَ مَا الْإِحْسَانُ قَالَ فَقَالَ إِذَا صَلَّيْتَ فَأَحْسِنْ رُكُوعَكَ وَ سُجُودَكَ»؛
وقتی نماز می‌خوانی، رکوع و سجودت را به نحو صحیح و احسن انجام بده.
این جمله به تنهایی دلالت نمی‌کند بر اینکه مقصود این است که صحیح انجام بده. ممکن است مراد این باشد که با خضوع و خشوع و همراه با مستحبات باشد، به طور عجله‌ای نباشد. اما آن جمله‌ای که بعد هست، ممکن است قرینه باشد بر اینکه مقصود از احسن انجام دادن در اینجا، همان صحیح انجام دادن است، یا لااقل این هم جزء مراد است.
بعد فرمود: «وَ إِذَا صُمْتَ فَتَوَقَّ كُلَّ مَا فِيهِ فَسَادُ صَوْمِكَ»؛
وقتی هم که روزه می‌گیری، پرهیز کن از چیزهایی که موجب فساد صوم می شود.
حالا این فساد صوم اگر از نظر فقهی باشد، چیزی جز ارتکاب مفطّرات نیست و اگر اعم از فقهی، یعنی فقه اکبر و اصغر باشد، که در فقه اکبر گفته می‌شود غیبت هم موجب فساد صوم است، و گناهان دیگری که غیر مفطّرات است، موجب فساد صوم است. «لفساد العبادة مراتب». یک مرتبه‌اش این است که باطل است و اصلاً انجام وظیفه و اسقاط تکلیف نشده و عمل باطل است ولی یک مرتبه‌اش اینگونه نیست که عمل باطل شده باشد، بلکه اسقاط تکلیف شده است؛ به طوری که اگر دو مرتبه بخواهی عمل را انجام بدهی، تشریع است. کسی نمازی خوانده که مثلاً با حال نبوده و حالا بخواهد دو مرتبه آن را تکرار کند و بخواهد نماز با حال بخواند. مثلاً هنگام نماز در فکرهای دیگری بوده و توجه تام و کامل نداشته، ولی از نظر رساله‌ای درست خوانده، اما با حال نبوده است. اینجا تکرار نماز مشروع نیست.
«وَ إِذَا حَجَجْتَ فَتَوَقَّ مَا يَحْرُمُ عَلَيْكَ فِي حَجِّكَ وَ عُمْرَتِكَ»؛
و وقتی حج به جای می‌آوری، آنچه را که بر حاجی در حج و معتمر در عمره حرام است، ترک کن.
بعد فرمود:
«قَالَ وَ كُلُّ عَمَلٍ تَعْمَلُهُ لِلَّهِ فَلْيَكُنْ نَقِيّاً مِنَ الدَّنَسِ»؛
هر کاری را که انجام می‌دهی، از دنس و آلودگی پاک و پاکیزه باشد.
هر عملی وقتی پاک و پاکیزه بود، احسان می‌شود. حالا در اینجا که فرمود «وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ»؛ یعنی همان‌گونه که خدای متعال به نحو شایسته به تو احسان کرده و خلقت تو را جوری قرار داده است که به فرموده خدای متعال «فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِين»، در کمال اتقان و حکمت این احسان را انجام داده است.
▫️منبع:
کتاب پندهای سعادت جلد یک ص 37-35
#پندهای_سعادت
#بیانات
#موعظه_های_قرآنی
#تعریف_صحیح_احسان
#ادامه_دارد ...
🔗 @pand_saadat
پندهای سعادت
🔰موعظه قرآنی ✅تعریف صحیح احسان 💠 حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله": بحث ما در مورد این موعظه‌ی قرآ
🔰موعظه قرآنی
✅تعریف صحیح احسان
💠 حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله":
🔶در جملهی« كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ» دو احتمال وجود دارد:
1️⃣یکی در حقیقت بیان کیفیت احسان است؛ یعنی به همان نحوی که به شما احسان کرده است، آن را سرمشق و الگوی احسان خودت قرار بده و همانطور احسان کن. احسان خدای متعال به من غیراستحقاق است. خدای متعال «إبتَدئاً بِالنّعمة» است؛ یعنی بدون اینکه کسی استحقاقی داشته باشد، تفضّل ابتدایی کرده است؛ اگرچه به حسب وعدههایی که داده، در مقابل اعمال هم جزا خواهد داد، آن جزاهایی که به حساب خودمان می‌گوییم طلبکاریم، بهسبب وعده‌های خدای متعال است و اینکه خدای متعال خلف وعده نمی‌کند و به وعده‌های خودش عمل مینماید، و الا عبد با انجام دادن اعمال هم استحقاق پیدا نمی‌کند. لذا در محل خودش فرموده‌اند که تمام ثواب‌ها تفضل الهی است، والّا استحقاقی پیدا نمی‌شود، چون نقش عبد در اعمالی که انجام می‌دهد، فقط به اندازه‌ی این است که عمل اختیاری است، و الا چه نقشی دارد؟ همه‌ی سرمایه‌هایی که به وسیله‌ی آن انسان عمل را انجام می‌دهد، از جانب خداوند متعال است. انسان چه دارد؟ بله؛ به اندازه‌ای که نسبتی به او داده شود و عمل، عمل او باشد، به این اندازه است؛ والا چه دارد و چه کار کرده است؟
این به مثابهی این است که پدری به فرزندش خانهای داده و بعد تمام وسایل زندگی را هم به او داده است و هر ماه هم موؤنهی او را می‌پردازد و همه‌ی این کارها را پدر انجام داده و او چیزی از خودش ندارد، حالا مثلاً یک ناهار پدرش را دعوت کرده؛ به کجا دعوت کرده است؟ به خانهای که مال پدر است و اسباب و اثاثیه‌ای که مال پدر است؛ این فرزند نقش یک دعوت کننده دارد. لذا گفته‌اند استحقاق برای عبد پیدا نمی‌شود؛ اگرچه عبد در اثر وعده‌ای که خدای متعال داده، خلف وعده نمی‌کند.
این احسانی که خدای متعال به بندگانش دارد، یک احسان ابتدایی و بدون استحقاق محسن‌الیه است. اگر کسی آمد به شما خدمتی کرد، شما هم به ایشان احسان کردی، این خوب است، ولی آنچه که خیلی مهم‌تر است و این نصیحت قرآنی هم آن را تذکر می‌دهد، این است که همان‌گونه که خداوند متعال بادی به احسان است، بدون اینکه شخص استحقاق داشته و کاری کرده باشد؛ حتی به عباد عاصی و آثم و مجرم و آنهایی که نسبت به او بی‌ادبی و طغیان کرده‌اند، باز هم احسان می‌کند. این یکی از تربیت‌های الهی و معنوی است که انسان باید داشته باشد، و آن، احسان و عنایت و دستگیری و ارشاد مردم است. اینها خیلی صفات برجسته‌ای است که واقعاً در زندگی بسیاری از علما وجود داشته است.
▫️منبع:
کتاب پندهای سعادت جلد یک ص 39-35
#پندهای_سعادت
#بیانات
#موعظه_های_قرآنی
#تعریف_صحیح_احسان
#ادامه_دارد ...
🔗 @pand_saadat
🔰موعظه های قرآنی
✅تعریف صحیح احسان
💠 حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله":
🔶در جملهی« كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ» دو احتمال وجود دارد:
1️⃣یکی در حقیقت بیان کیفیت احسان است؛ یعنی به همان نحوی که به شما احسان کرده است، آن را سرمشق و الگوی احسان خودت قرار بده و همانطور احسان کن. احسان خدای متعال به من غیراستحقاق است. خدای متعال «إبتَدئاً بِالنّعمة» است؛ یعنی بدون اینکه کسی استحقاقی داشته باشد، تفضّل ابتدایی کرده است؛ اگرچه به حسب وعدههایی که داده، در مقابل اعمال هم جزا خواهد داد، آن جزاهایی که به حساب خودمان می‌گوییم طلبکاریم، بهسبب وعده‌های خدای متعال است و اینکه خدای متعال خلف وعده نمی‌کند و به وعده‌های خودش عمل مینماید، و الا عبد با انجام دادن اعمال هم استحقاق پیدا نمی‌کند. لذا در محل خودش فرموده‌اند که تمام ثواب‌ها تفضل الهی است، والّا استحقاقی پیدا نمی‌شود، چون نقش عبد در اعمالی که انجام می‌دهد، فقط به اندازه‌ی این است که عمل اختیاری است، و الا چه نقشی دارد؟ همه‌ی سرمایه‌هایی که به وسیله‌ی آن انسان عمل را انجام می‌دهد، از جانب خداوند متعال است. انسان چه دارد؟ بله؛ به اندازه‌ای که نسبتی به او داده شود و عمل، عمل او باشد، به این اندازه است؛ والا چه دارد و چه کار کرده است؟
این به مثابهی این است که پدری به فرزندش خانهای داده و بعد تمام وسایل زندگی را هم به او داده است و هر ماه هم موؤنهی او را می‌پردازد و همه‌ی این کارها را پدر انجام داده و او چیزی از خودش ندارد، حالا مثلاً یک ناهار پدرش را دعوت کرده؛ به کجا دعوت کرده است؟ به خانهای که مال پدر است و اسباب و اثاثیه‌ای که مال پدر است؛ این فرزند نقش یک دعوت کننده دارد. لذا گفته‌اند استحقاق برای عبد پیدا نمی‌شود؛ اگرچه عبد در اثر وعده‌ای که خدای متعال داده، خلف وعده نمی‌کند.
این احسانی که خدای متعال به بندگانش دارد، یک احسان ابتدایی و بدون استحقاق محسن‌الیه است. اگر کسی آمد به شما خدمتی کرد، شما هم به ایشان احسان کردی، این خوب است، ولی آنچه که خیلی مهم‌تر است و این نصیحت قرآنی هم آن را تذکر می‌دهد، این است که همان‌گونه که خداوند متعال بادی به احسان است، بدون اینکه شخص استحقاق داشته و کاری کرده باشد؛ حتی به عباد عاصی و آثم و مجرم و آنهایی که نسبت به او بی‌ادبی و طغیان کرده‌اند، باز هم احسان می‌کند. این یکی از تربیت‌های الهی و معنوی است که انسان باید داشته باشد، و آن، احسان و عنایت و دستگیری و ارشاد مردم است. اینها خیلی صفات برجسته‌ای است که واقعاً در زندگی بسیاری از علما وجود داشته است.
2️⃣احتمال دیگر این است که «كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ» کاری به کیفیت نداشته باشد، بلکه برای جا انداختن خود مطلب است؛ مثل اینکه می‌گویند: دیگران کاشتند و ما خوردیم، ما بکاریم و دیگران بخورند. چرا ما از دیگران عقب بمانیم؟ حالا به کیفیتش کاری نداریم. همانطوری که خدای متعال به شما احسان کرده است، شما هم به دیگران احسان کن؛ این راه و روش خوبی است. کاری ندارد که کیفیت چطور باشد.
بنابراین، یا آن معنای بدوی احسان اینجا مقصود است، یا اتقان و صحت عمل و یا اعم از این دو مقصود است.
مسأله‌ی دوم این است که احسان به مردم در زندگی و عاقبت به خیری انسان نقش خیلی مؤثری دارد. مطلوب نهایی انسان این است که عاقبت به خیرشود، پایان کارش به خیر و صلاح باشد. این یک مبتغای بسیار مهم و حساس است.
▫️منبع:
کتاب پندهای سعادت جلد یک ص 40-35
#پندهای_سعادت
#بیانات
#موعظه_های_قرآنی
#تعریف_صحیح_احسان
#ادامه_دارد ...
🔗 @pand_saadat