سرزمین #مشعرالحرام ( #مُزدَلِفَة )
۱- سرزمین مشعرالحرام که با نامهای مُزدَلِفَة و #جمع » نیز نامیده می‌شود ،
سرزمینی است با مساحت تقریبی ۹/۶۳ کیلومتر مربع ، که در #جنوب_شرقی شهر #مکه و حد فاصل #بین_عرفات_و_مَنی قرار گرفته است
۲- سرزمین مشعرالحرام از دو سوی شرق و غرب بوسیله دو رشته کوه محصور شده است ،
اما از سمت جنوب بوسیله منطقه #مأزمین ( سمت #عرفات ) و از سمت شمال بوسیله منطقه #وادی_محسر ( سمت #منی ) احاطه شده است
طول سرزمین مشعرالحرام ، حدود چهار کیلومتر است
#وسائل‌الشیعه ، ج۱۴ ، ص۱۷ ، ح۲
۳- با عبور از مسافت شش کیلومتری بین عرفات تا مشعرالحرام ، اولین منطقه ای که به آن برخورد می شود حدود شرعی مشعرالحرام یعنی منطقه " مأزمین " می‌باشد ،
#مأزم به راه تنگ و باریک بین دو کوه ، گفته می‌شود و چون در ابتدای مشعرالحرام ، دو رشته کوه اطراف مشعر ، مسیر را احاطه کرده و مسیر به یک تنگه و راه باریک که خود از دو قسمت تشکیل شده ، محصور می شود ، اصطلاحا به آن " مأزمین " گفته می‌شود
و در پایان #مشعرالحرام نیز ، منطقه #وادی_محسر که بین مشعر و منی فاصله انداخته ، حد پایانی این سرزمین است
امروزه حدود سرزمین مشعر با تابلوهایی به رنگ بنفش مشخص شده است که هنگام ورود بر آن نوشته :
#بدایة‌مزدلفة
یعنی:
اینجا ابتدای سرزمین مزدلفه است
و هنگام خروج بر آن نوشته :
#نهایة_مزدلفة
یعنی:
اینجا انتهای سرزمین مزدلفه است
۴- سرزمین مشعرالحرام در داخل #محدوده #حرم‌امن‌الهی قرار دارد ،
و حجاج پس از اقامت در #صحرای_عرفات و دعا و نیایش و استغفار و توبه به درگاه خداوند ، با فرارسیدن مغرب روز عرفه بسوی #مشعرالحرام حرکت می نمایند و با قدم نهادن بر حرم امن الهی ، وظیفه دارند از شب دهم ذی الحجه تا طلوع آفتاب روز دهم ذی الحجه ( عید قربان ) در مشعرالحرام #اقامت نمایند
۵- یکی از زیباترین و نورانی ترین لحظات زندگی انسان در شب #عید_قربان و در سرزمین مشعرالحرام تجلی پیدا میکند :
هنگامی که پس از دعا و نیایش در عرفات ، به او #بشارت می رسد که :
#بخشیده‌شدی ، زندگی را از ابتدا شروع کن ،
حال در زندگی دیگر و تولدی دوباره ، اجازه یافته است که از عرفات و بیرون حرم ، به داخل حرم و مشعرالحرام قدم گذارد و از شب تا به صبح در کنار امام زمان (عج) خود به دعا و نیایش و شکر نعمتهای الهی مشغول باشد
۶- حجاج پس از طلوع آفتاب روز عید قربان ، وظیفه دارند از مشعرالحرام بسوی سرزمین منی حرکت کنند و بقیه مناسک حج را در منی انجام دهند
۷- علاوه بر وقوف واجب در مشعر ، انجام مستحبات نیز توصیه شده است :
پس از مغرب روز عرفه ، با آرامش و متانت و وقار از عرفات بسوی مشعر حرکت نماید
نماز مغرب و عشاء را در عرفات نخواند و پس از رسیدن به مشعر ، هر دو نماز را در مشعر با هم بخواند
در مشعر با ذکر و یاد خدا ، حمد و ثنای الهی ، شکر نعمتهای خدا و صلوات بر محمد و آل محمد (ص) مشغول باشد
سنگهای رمی جمرات را از سرزمین مشعرالحرام بردارد
هنگام حرکت از مشعر بسوی منی ، با آرامش و متانت حرکت کند ، اما وقتی به « وادی محسر » رسید با هروله از آن عبور کند
اسرار و معارف سرزمین مشعرالحرام :
چرا سرزمین مشعرالحرام ، #جمع نامیده شد ؟
هنگامیکه #حضرت‌آدم (ع) در سرزمین #حجاز و بر روی #کوه_صفا فرود آمد ، بدستور الهی خانه #کعبه را ساخت و ماموریت یافت تا مناسک #حج را انجام دهد ،
حضرت آدم (ع) پس از وقوف #عرفات ، بسوی #مشعر حرکت نمود و #نماز مغرب و عشاء را با هم در سرزمین مشعر بجا آورد
چون حضرت آدم (ع) دو نماز را در این سرزمین ، جمع خواند ، این سرزمین را جمع نامیدند
( علل الشرائع ، ج۲ ، ص۴۳۷ ، ح۱ )
به فرموده #امام_صادق علیه السلام :
حضرت آدم (ع) در سرزمین مشعرالحرام با دعا و نیایش به درگاه خداوند متعال ، عبادت نمود و توبه نمود
( بحارالانوار ، ج۹۹ ، ص۳۶ ، ح۱۴ )
برای حجاج نیز مستحب است که شام روز عرفه ، نماز مغرب و عشاء را در سرزمین مشعرالحرام با هم بصورت جمع بخوانند
آشنائی با اماکن مشاعر حج
#وادی_مُحَسِّر
معنای لغوی #مُحَسِّر :
ریشه لغوی :
#حسر ( با سین مکسور )،
#یحسر ( با سین مفتوح )،
به معنی #افسوس_خوردن، #بر_آن_چیز_اندوه_خوردن می‌باشد ،
وقتی این لغت به باب تفعیل می‌رود،
به معنی #سبب_افسوس_او_شد ، #او_را_خوار_و_کوچک_گردانید می‌باشد
کلمه #مُحَسِّر ، #اسم_فاعل از #باب_تفعیل است که :
هم می تواند به معنی « خوار و کوچک کننده » و « افسوس دهنده » باشد ،
و هم می تواند با ساختار اسم فاعل ، بعنوان « اسم مکان » استفاده شود
یعنی « مکان خوار و کوچک شدن »
معنای اصطلاحی #وادی‌مُحَسِّر :
مطابق نقل یکی از منابع تاریخی ، هنگامیکه #سپاه‌ابرهه برای تخریب #کعبه با فیل های خود بسوی #مکه می‌آمدند ، در منطقه #وادی_مُحَسِّر با عذاب الهی هلاک شدند
بدین مناسبت این سرزمین را « وادی مُحَسِّر » نامیدند
زیرا این سرزمین ، مکان خوار و ذلیل شدن ابرهه و سپاهیانش بوسیله عذاب الهی ، بوده است
#ترجمه‌شفاء‌الغرام_بأخبارالبلدالحرام
ج۱ ، ص۵۵۱ ، تقی الدین الفاسی ، قرن نهم هجری
نکته مهم :
گرچه موضوع نازل شدن عذاب الهی بر سپاه ابرهه ، در همه کتب حدیثی و تاریخی نقل شده است
اما اینکه این واقعه در وادی محسر، واقع شده است، در هیچکدام از کتب حدیثی و همچنین کتب مشهور تاریخی نقل نشده است،
و فقط تقی الدین الفاسی ، در قرن نهم هجری آن را مطرح کرده و سپس در صحت این مطلب، تردید میکند
موقعیت جغرافیایی « وادی مُحَسِّر » :
وادی‌مُحَسِّر ، سرزمینی است محدود که بین #سرزمین‌مشعرالحرام و #سرزمین‌منی قرار دارد
#حجاج برای انجام #مناسک_حج ، هنگامیکه پس از طلوع آفتاب از سرزمین #مشعرالحرام حرکت می‌کنند تا خود را به سرزمین #منی برسانند، باید از #وادی‌مُحَسِّر عبور کنند تا وارد #منی شوند
وظیفه حجاج هنگام عبور از وادی مُحَسِّر :
هنگامیکه حجاج #پس‌از_طلوع‌آفتاب #روزعیدقربان ، از مشعرالحرام بسوی منی حرکت نمودند ، توصیه شده است که هنگام عبور از « وادی مُحَسِّر » با #هروله از این منطقه عبور کنند
و با سرعت این محدوده را پشت سر گذاشته و وارد سرزمین منی شوند
امام صادق علیه السلام فرمودند :
هرگاه از وادی مُحَسِّر ، عبور نمودی ، پس با سرعت حرکت کن، زیرا رسول‌خدا(ص) در این سرزمین با سرعت حرکت نمود
#وسائل‌الشیعه ، ج۱۴ ، ص۲۲ ، ح۲
#امام_صادق علیه السلام فرمودند :
هنگامیکه از وادی مُحَسِّر عبور نمودی،
که این منطقه، سرزمینی است بین #جمع ( #مشعرالحرام ) و #منی ، پس با سرعت حرکت کن تا از آن عبور کنی،
زیرا رسول خدا(ص)
( در حالیکه سوار بر شتر بودند )،
شتر خود را حرکت دادند و فرمودند :
اللَّهُمَّ سَلِّمْ عَهْدِي وَ اقْبَلْ تَوْبَتِي وَ أَجِبْ دَعْوَتِي وَ اخْلُفْنِي فِيمَنْ تَرَكْتُ بَعْدِي
#وسائل‌الشیعه ، ج۱۴ ، ص۲۲ ، ح۱