۲۳- ف #فخرالمحققین #فاتحه_الکتاب سوره حمد #مدفن_فاطمه_الزهراکجاست؟ #فاطمه_بنت_اسد سلام الله علیها #فاطمیه #ایام_فاطمیه #فارس_بن_حاتم #فاضل_مقداد #فاطمیون #فتح_اندلس #فتح_مکه #فتوی احراز #فتوای_شیخ_حر_عاملی روش یافتن #فتاوای_عامه #فتنه_ها #فدک #فرق_ادیان #فرق_وادیان #فرقه_های_شیعه #فرق_الشیعه کتاب #فخرالمحققین پسر علامه حلی #فخرفروشی #فرج #فروعات_فقهی #فرزدق #فرزند #فریضه #فَضالَة_بن_ایوب #فضائل #فضائل_الأشهرالثلاثة #فُضَیل_بن_یسار #فطر #فطرت #فطریه #فطحیه #فلسطین #علم_فقه #فقه_تفریعی #فقه_جواهری #فقه_روایی نظر استاد #احمد_فربهی در مورد فقه روایی #نظر_استاد_شب_زنده_دار_درمورد_فقه_روایی #فقه #فقهی #فقه_اهل_سنت #فقه_روایت_محور #فقه_شیعه کتابشناسی #فقه_فتوی_محور #الفقه کتاب #فقه_الرضوى کتاب #فقه_الرضا کتاب #فقه_الحدیث #فقه_منصوص #فقیر #فقیه #فهرست #فهرستی #فهرست_اعلام_معصومین علیهم السلام #فهرست_کتب_شیعه #فهرست_منابع_فقه_شیعه #فهرست_طوسی کتاب #فهرست_موضوعات #روش_فهرستی #الموسوعةالكبرى_عن_فاطمةالزهراء کتاب #فیض_الاسلام #فیض_کاشانی

ا ﷽ ا 🍀کتاب «فقه الرضا» يا «فقه الرضوى» يا «الفقه» منسوب به امام على بن موسى الرضا 🔸اشاره همان گونه كه از اسم اثر پيداست اين كتاب پيرامون مسائل مختلف فقهى است و البته ضمن مسائل فقهى بعضى از مسائل عقيدتى و اخلاقى نيز بيان شده است. به طور كلى مطالب اين كتاب به چهار بخش قابل تقسيم است: ۱. احكام فقهى، كه قسمت عمدۀ كتاب را تشكيل مى دهد. ۲. مسائل عقيدتى، كه در ابتدا و انتهاى كتاب آمده است، نظير: بحث معرفت، قضا و قدر، استطاعت، جبر و تفويض، مشيت و اراده. ۳. مسائل اخلاقى، نظير: حيا، توكل، سخاوت، قناعت، صبر، تواضع، زهد و... ۴. برخى آداب، همانند: آداب شانه زدن، روغن مالى، حجامت، استشفا به قرآن، سرمه كشيدن، آداب سفر و... اما قسمت اصلى كتاب - كه مسائل فقهى است - مشتمل بر مطالب زير است. مسائل طهارت، نماز، احكام ميت، روزه، زكات، حج، نكاح و طلاق، بيع و اجاره، و شفعه و امثال آن و حدود و ديات به طور مفصل. 🔸شيوۀ نگارش الف - تنظيم مطالب اين كتاب ۱۱۹ باب دارد و تنظيم بابها تقريبا به شيوۀ كتابهاى فقهى است و البته اين تنظيم كاملا دقيق نيست. به عنوان نمونه، برخى از مطالب مربوط به نماز در باب ۵۳، ضمن مباحث معاملات آمده است و يا مطالب مربوط به خمس در باب ۴۹ و پس از مباحث ارث ذكر شده است، همان گونه كه بحث حدّ زنا و لواط جدا از ساير مباحث حدود و ديات، مقدم بر بحث ارث، خمس، صيد و ذباحه آمده است. ازاين رو به نظر مى رسد اين كتاب در تنظيم بابها اندكى دچار به هم ريختگى شده است. ب - كيفيت بيان شيوۀ بيان اين كتاب با روايات معمول و معروف اهل بيت عليهم السّلام اختلاف فاحشى دارد. اين تفاوت سبكها آنقدر زياد است كه برخى آن را دليلى بر عدم صحت انتساب كتاب به امام رضا دانسته اند. اكثر فصلهاى كتاب با عنوان: «اعلم يرحمك الله» يا «اعلموا يرحمكم الله» شروع مى شود. و در موارد متعددى (نزديك به ۲۰۰ بار) رواياتى با اين جملات «نروى عن بعض العلماء، يروى، روى، اروى» يا «قال العالم» و امثال آن نقل شده است كه چنين شيوه اى در ساير كتابها و روايات ائمه بى سابقه است. گاه روايتى را ذكر مى كند و مى گويد: «قيل معناها... » و پس از ذكر يك معنى مى گويد: «و قد فسّر على غير هذا الطريق اهل الباطن». چنين شيوه اى هم در ساير روايات وجود ندارد. 🔸تاريخ كتاب اين كتاب تا قرن يازدهم و زمان علامه محمد تقى مجلسى (مجلسى بزرگ) مشهور نبوده است و او براى اولين بار در كتاب اللوامع القدسيه - كه شرح بر كتاب من لا يحضره الفقيه است - از آن ياد كرده است. سپس علامۀ بزرگوار محمد باقر مجلسى در كتاب بحارالانوار از آن نام برده و آن را معرفى كرده و رواياتش را در فصلهاى مختلف ذكر كرده است. علامۀ محمد تقى مجلسى جريان پيدا شدن اين كتاب را چنين بيان مى كند: سيد فاضل مورد اطمينان، محدث، قاضى امير حسين، ساليانى دراز مجاور بيت الله الحرام بود و چون به شهر اصفهان آمد به خدمتش مشرف شدم و او را زيارت كردم. او به من اظهار داشت: هديۀ نفيسى براى شما آورده‌ام و آن فقه الرضوى عليه السّلام است. زمانى كه در مكه بودم گروهى از مردم قم بدانجا آمدند و با آنها كتابى قديمى بود كه در زمان امام رضا نگاشته شده بود و در برخى مواضع آن خط خود آن حضرت وجود داشت و بر آن عدۀ بسيارى از فضلا اجازاتى نگاشته بودند، به گونه اى كه براى من علم عادى پيدا شد كه اين كتاب تأليف آن حضرت است. و من آن را استنساخ نمودم... آنگاه سيد كتاب را به من داد و من نيز آن را استنساخ نمودم. و آن را به برخى فضلا دادم و فراموش كردم آن را از وى بازپس گيرم و چون شرح عربى من لا يحضره الفقيه، به نام روضة المتقين را به پايان بردم و شرح فارسى را نيز مقدارى نوشتم، آن فاضل كتاب را به من باز پس داد. پس در آن انديشه نمودم و فهميدم كه اين كتاب نزد صدوق و پدرش وجود داشته است و هر چه صدوق بزرگ به فرزندش در رساله اش نگاشته عبارات همين كتاب است؛ مگر موارد اندكى. و نيز هرچه صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه بدون سند ذكر كرده است عبارات همين كتاب فقه رضوى است علامه محمد باقر مجلسى در مقدمۀ كتاب بحارالانوار مى نويسد: سيد فاضل محدث قاضى امير حسين (طاب ثراه) پس از آنكه به اصفهان وارد شد، مرا نسبت به كتاب فقه الرضاء آگاه نمود و گفت: در هنگام مجاورت در كنار بيت الله الحرام جماعتى از اهل قم كه براى گزاردن حج مشرف شده بودند، نزد من آمدند و با آنها كتابى قديمى بود كه تاريخ آن هم عهد با زمان امام رضا بود. و از پدرم «محمد تقى مجلسى» شنيدم كه مى فرمود: سيد به من گفت: بر اين كتاب خط امام رضا وجود داشت و بسيارى از فضلا اجازاتى بر آن كتاب نگاشته بودند و به واسطۀ اين قرائن براى من يقين حاصل شد كه اين كتاب تأليف امام رضا مى باشد. ادامه👇 #کتاب_شناسی #الفقه #فقه_الرضوى #فقه_الرضا علیه السلام حضرت #امام_رضا علیه‌السلام •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ادامه از👆 پس كتاب را از اهل قم دريافت كرده و آن را استنساخ نمودم. پدرم نيز كتاب را از سيد دريافت كرده و آن را استنساخ نمود و اكثر عبارات آن موافق با سخنانى است كه صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه بدون سند ذكر كرده است و نيز موافق با بيانات پدر بزرگوار صدوق در رساله اى كه به فرزندش نگاشته است و بسيارى از احكامى كه اصحاب ما ذكر كرده و مستندش معلوم نيست، در اين كتاب ذكر شده است، چنانكه در كتب عبادات خواهى ديد 🔸جايگاه كتاب در رابطه با اين كتاب دو نظريۀ عمده وجود دارد: الف - عدۀ زيادى از علما آن را تأليف امام رضا دانسته اند. بنا به قول محدث نورى افزون بر علامه محمد تقى مجلسى و محمدباقر مجلسى برخى ديگر از علما نظير علامه نراقى، فاضل هندى، سيد بحرالعلوم، شيخ يوسف بحرانى، سيد على طباطبائى مؤلف رياض المسائل و وحيد بهبهانى بر اين كتاب اعتماد كرده اند. علامه ملا احمد نراقى در عائد چهل و ششم كتاب عوائد الايام مى نويسد: كتاب فقه الرضا از كتب اخبار محسوب مى شود ب - تعداد بسيارى از علما نيز نسبت اين كتاب به امام رضا را رد كرده و آن را قابل اعتماد ندانسته اند. اسامى برخى از آنها عبارت است از: ۱. شيخ حرّ عاملى، مؤلف كتاب وسائل الشيعه. ۲. شيخ محمد حسين اصفهانى، مؤلف كتاب فصول. ۳. علامه ميرزا عبد الله افندى مؤلف كتاب رياض العلماء. ۴. علامه سيد محسن اعرجى كاظمينى. ۵. علامه محدث نورى، مؤلف مستدرك الوسائل. 🔹برخى از دلايل گروه اول به شرح ذيل است: ۱. جمله اى كه در اول كتاب آمده است «يقول على بن موسى الرضا» ۲. عباراتى كه طىّ كتاب ذكر شده است؛ نظير «نحن معاشر اهل البيت... » يا: «جدّنا امير المؤمنين... » يا: «أروى عن ابى العالم... » ۳. قرائن و شواهدى كه امير قاضى حسين از آنها يقين پيدا كرد كه كتاب تأليف امام رضا است. نظير: تاريخ كتابت، اجازات علما، شهادت گروهى از مردم قم. ۴. موافقت روايات بدون سند - كه در من لا يحضره الفقيه آمده است - با متن اين كتاب و نيز تطابق متن كتاب با برخى فتاوى كه مدرك آنها معلوم نيست. 🔹و اما دلايل گروه دوم بر نفى اين ادعا عبارت است از: ۱. مطرح نبودن اين كتاب تا قرن يازدهم. بدون ترديد اگر كتابى بدين پايه از اهميت وجود داشت علماى سابق بر آن آگاهى مى يافتند و از آن روايتى با يادى در كتابهاى خويش نقل مى كردند. ۲. شيوۀ نگارش: شيوۀ نگارش كتاب با تمامى روايات ائمه: منافات دارد؛ مثلا نزديك به ۲۰۰ مورد عبارات «أروى، نروى، روى عن العالم، روى عن العلما» ذكر شده است كه در ساير روايات چنين عباراتى به كار نرفته است و البته در نسخه اى كه در دست محدث نورى بوده رواياتى از راويانى كه متأخر از زمان امام رضا بودند نيز ذكر شده است. محدث نورى به اين دليل كتاب را تأليف دوران متأخر مى داند و برخى به اين اشكال پاسخ داده اند كه اين روايات مسند مربوط به كتاب نوادر عبد الله بن عيسى اشعرى است كه چون هر دو در يك مجلد بوده به واسطۀ به هم ريختگى اوراق كتاب با يكديگر مخلوط شده است. برخى ديگر از موارد اختلاف شيوۀ اين كتاب با ساير روايات اهل بيت را قبلا در بحث شيوۀ نگارش ذكر كرديم كه از تكرار مجدد خوددارى مى كنيم. ۳. در اين كتاب احكامى مخالف مذهب شيعه و اجماع علماى آن مشاهده مى شود كه به برخى از آنها اشاره مى كنيم: الف - در نظر گرفتن يكى از ائمه هنگام نماز (چنانچه از صوفيه نسبت به اقطاب خود نقل شده است) ب - كفايت غسل و شستن پا از مسح كردن آن . ج - تعيين اندازۀ آب كر با انداختن سنگريزه در آن كه اگر امواج آن به ديوار چاه برسد «كرّ» نيست و إلاّ «كرّ» است د - دو سورۀ «فلق» و «ناس» (معوذتين) از قرآن نيستند و فقط تعويذند ه - اشتراط وجود دو شاهد در ازدواج 🔸نظريات پيرامون فقه الرضا : ۱. اين كتاب تأليف امام على بن موسى الرضا است. ۲. اين كتاب تأليف برخى از شاگردان آن حضرت است. ۳. اين كتاب همان كتاب شرايع على بن الحسين (صدوق بزرگ) است. ۴. اين كتاب، كتاب التكليف محمّد بن على شلمغانى است. ۵. اين كتاب كتاب المنقبة، امام حسن عسكرى است. 📚فرهنگ کتب حدیثی شیعه #کتاب_شناسی #الفقه #فقه_الرضوى #فقه_الرضا علیه السلام حضرت #امام_رضا علیه‌السلام •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135