📇 تفسیر قرآن، #مقدمات_تفسیر 📆 جلسه: ۳ 📚 مفسر: استاد علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔺1⃣اگر قرآن کتابی جهانی تا قیامت است باید هم زبانش برای انسانها تا قیامت باشد و برای انسانها تا قیامت نافع باشد‌. تنها زبان جهانی، #زبان_فطرت است اگرچه به زبان عربی باشد. اگر قرآن نسخ و باطل شدنی نیست بخاطر اینست که فطرت تا قیامت قابل تغییر نیست. فطرت همان راه تشخیص زشت و زیبا است که خدا به همه داد (و نفسٍ وَ مَا سَوّاهَا، فَأَلهَمَهَا فُجورَهَا وَ تَقویَهَا) 🔺2⃣قرآن با چشم و گوش و ... کار ندارد که کور یا کر یا فلج و ... بگویند ما مستثنی هستیم. قرآن با #نفس و جان کار دارد که آنرا مستوی الخلقه آفرید و (فجور و تقوی) را به آن نشان داد که نتواند بعدا عذر و بهانه بیاورد. تسویه و تعادل جان به #آگاهی است. اگر انسانی دیوانه خلق شده مستثنی است و مکلف نیست. اگر انسان مشمول یا ایها الناس و ... شد با فطرت سالم خلق شده است و مکلف میباشد. دل و فطرت را خود انسان با #گناه میبندد وگرنه فطرت ثابت است اما فطرت باید عمل کند و بستنش، جلوی عملش را میگیرد و باطل جای حق را در نظر انسان میگیرد. 🔺3⃣قرآن همه انسانها را به تدبر در قرآن دعوت کرده و همه را نیز به مبارزه و #تحدّی دعوت کرد که اگر ادعای الهی نبودن قرآن دارید سوره ای مثل قرآن بیاورید. (لئن اجتمعت الانس و الجن ...) همین که همه را دعوت میکند نشان از این است که همه میفهمند خصوصا اینکه نگفته که سوره به عربی بیاورید چون همه که عربی نمیفهمند. این تحدی راجع به #محتوای مطابق فطرت و نافع است نه زبان و لفظ و فصاحت و بلاغت. در مورد اعراب، ناظر به زبان و قصاحت هم هست اما در مورد دیگران خیر. 🔺4⃣آیه ۲۴ به بعد سوره محمد(ص) گوید: «افلا یتدبرون القرآن ام علی قلوب اقفالها» گوید چون دلها قفل است تدبر نمیکنند پس فطرت گاهی بسته است گاهی باز. گناه قفل دل و فطرت است. اگر گوش و زبان فطرت را گناه بست، کر و لال میشود. هر چه گوش و چشم فطرت بیشتر باز شود حق را بهتر میفهمند. #سابقه_الحاد جلوی باز شدن فطرت را میگیرد چنانکه کسی پیش پیامبر رفت و گفت او کاری کرد که نزدیک بود خدا را ببینم اما من ایمان نیاوردم. 🔺5⃣ #فصاحت یعنی زیبا حرف زدن بدون توجه به محتوا. #بلاغت یعنی محتوای خوب داشتن. معلم قرآن «الرحمان» است. اینکه الان دارد ما را خطاب قرار میدهد نشان از این است که همین الان خدا دارد با ما حرف میزند. خدا همواره دارد این سخنان را میگوید اما ماییم که حرفمان و ... عوض میشود. تا انسان قرآن نخواند #انسان نیست و در ردیف موجودات دیگر است. «الرحمان، علم القرآن خلق الانسان علمه البیان» طبق این آیه، خداوند اول قرآن را به انسان آموخت و بعد خلقش کرد. 🔺6⃣گوید دعای وثنیین و مشرکین مکه که دور کعبه میچرخیدند، مکاء و تصدیه است نه #بیان. گوید مانند سوت و کف زدن است، چیزی بی معنا. لفظی #بیان است که از انسان صادر شود و انسان باید قرآنی و طبق فطرت عمل کند. فرمود معلم شما پیامبر است «یعلمهم الکتاب و الحکمه»«لتبین للناس ...» باید به حرف پیامبر نیز کاملا عمل کرد و او مسیر دین را نشان میدهد. کلید فهم قرآن صراحتا در قرآن، #اهل_بیت معرفی شده است. خدا تنها یک دین آورده که اصول مشترک همه دینهای الهی است اما احکام فرعیش در طول زمان کاملتر شده است. 🔺7⃣قرآن هم در مسائل نظری مشکلات پیچیده را حل میکند و هم در مسائل عملی، هدایت است و با تکرار، مشکل عملی را حل میکند. #فطرت آنست که در مسائل عملی فجور و تقوا را میشناسد و در مسائل نظری، بدیهیات را میشناسد. با این دو سرمایه علمی و عملی که فطرت داده است باید نزد قرآن برود تا چیز یاد بگیرد. فطرتی که با گناه بسته شده دیگر از قران جز گمراهی چیزی نصیبش نمیشود. باید چیزهای نظری را که آموخته ایم کنار گذاشت و صرفاً با دست خالی و بدیهیات اولیه( #فطرت ) نزد قرآن رفت تا چیزی یاد بگیریم. اگر با اصطلاحات فقهی و جغرافی و ... نزد قرآن رفتیم فقط نکات فقهی و جغرافی میفهمیم. همین علوم پیچیده از آن مسائل بدیهی فطری بدست آمده است. 🔺8⃣فرمود بدون معلم نزد قرآن نروید چون این حرف سنگین است. معلم این فطرت را برایتان باز میکند تا جایی که سلمان فارسی شوید. آیه ۸ سوره واقعه میفرماید این قرآن در کتابی مکنون است و کلیدش در دست #مطهرون است. برای رسیدن به ظاهر قرآن باید ابتدا پاک و باوضو باشید. اما محتوا و بطنش در دست مطهرون است. سوره احزاب هم مطهرون را معرفی کرده است«انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اخل البیت و یطهرکم تطهیرا» پس کتاب مکنون که اصل و بطن قرآن است در دست #اهل_بیت است و باید نزد آنها برویم. پس هیچ چیز مبهمی را خدا نگذاشته است و قرآن کتاب مبین و نور است. @qhoraanalkarim

⁉️چگونه منافقین خود را فریب میدهند؟! 1⃣اگر انسان مانند فرشته یا حیوانات تک بعدی بود دیگر خدعه و فریبی وجود نداشت اما چون هر دو بعد #عقل و #نفس را دارد جنگی به نام #جهاد_اکبر بینشان رخ داده و فریب به میان می آید. 2⃣در جهاد اکبر، صلح یا فرار ممکن نیست و در پایان کار، یکی از ۳ حالتِ اسارت، شهادت و پیروزی ممکن است. ۱. #صلح ممکن نیست چون شیطان قسم خورده که تا افسار انسان را به دست نگیرد او را رها نمیکند. (اسراء_۱۶) ۲. #فرار ممکن نیست چون نفس، خارج از وجود انسان نیست که بتوان از آن فرار کرد! (ق_۱۶) ✅✅👇👇 💠👈 پاسخ سوال بالا: علت #فریب_دادن_خود توسط منافقین این است که در نبرد بی پایان عقل و نفس: ۱. نفس ابتدا عقل را می فریبد. ۲. سپس به او ضربه میزند. ۳. نهایتا عقل را از پا درآورده، اسیر خود کرده و عملاً میکُشد. 🍀🍀🍀🍀 🐅 پس از این ۳ مرحله، جز #درنده_خویی و #بهیمیت در وجود انسان چیزی نمی ماند. اینها خودشان را کشته اند «ان یهلکون الّا انفسهم و ما یشعرون/انعام_۲۶» لذا خداوند آنها را #مرده یا #ذلیلتر_از_حیوانات مینامد. این دو صفت برای منافقان، فحش نیست چون خدا میفرماید (به عقیده کفار توهین نکنید تا آنها هم به خدای شما توهین نکنند/انعام_۱۰۸) https://eitaa.com/quraanalkarim 🌸🌿🌸🌿🌸🌿

#تدبرباتفسیرتسنیم موضوع: #منافقین ⛔️یکی از رذیلتهای اخلاقی منافقان این است که برخوردشان با مومنین عادی است و علاقه ای به حضور در جمع مومنان ندارند (و اذا لقوا الذین) و اگر هم برخوردی داشتند می گویند ما ایمان داریم. اما با کفار #مجالس_خصوصی و مخفی دارند (و اذا خلوا الی شیاطینهم) که نشان از اشتیاقشان به همراهی با کفار دارد و در جمع آنها گویند ما با شماییم و ایمان آوردن ما #مسخره_کردن_مومنان بوده است! 🔴تعبیر قرآن از گروه کفار و منافقان به «شیطان» یک عبارت مجازی و از روی مسامحه نیست بلکه آنها حقیقتاً #شیطان می باشند. شیطان موجودی است که #شیطنت داشته و تمرد و گریز دارد. حال اگر صفتی در جان انسان رسوخ کرد و تبدیل به #ملکه شد می شود #حقیقت_انسان؛ و انسان در قیامت با آن شکل محشور می شود. حقیقت انسان را #نفس انسان تشکیل می دهد نه جسم او. 🍄انسان با بصیرتی که #فجور و #تقوایش را به او نشان می دهد خلق می شود (شمس_۸) و در دو راهی قرار می گیرد. یک راه #مستقیم است و راه دیگر #بیراهه. آن راه بیراهه، خود به شعب دیگری تقسیم می شود. لذا در ابتدای تولد همگی از جهت #فطرت برابرند اما در ادامه باید دید که کدامیک از عقل، شهوت یا غضب بر انسان حاکم می شود.👇 ❌حال با توجه به فرموده رسول اکرم که «عقل را از این جهت عقل گویند که قوای دیگر را #عقال (زانوبند) می زند تا چموشی نکنند.» و نیز این اصل اساسی که صفات پس از ملکه شدن با جان یکی می شوند به این نتیجه می رسیم که: 1⃣اگر شهوت بر عقل عقال زد آن شخص می شود #بهیمه و در روز قیامت به شکل حیوان محشور می شود. 2⃣ اگر غضب بر عقل عقال زد شخص ابتدا انسانی عصبانی است و در ادامه که غضب بصورت ملکه درامد و ملکه نفس او شد حقیقتاً می شود #گرگ_خون_آشام و در قیامت هم به شکل #درنده محشور می شود. 3⃣اگر هم خواست با فریب زندگی کند ابتدا تنها شیطنت کرده است اما پس از ملکه شدن آن، حقیقتاً نفسش به #شیطان تبدیل می شود. (آل عمران_۱۷۵) #سوره_بقره #آیه14و15 https://eitaa.com/quraanalkarim

#تدبرباتفسیرتسنیم 📇 #سوره_بقره 🔖 #آیه۱۶ 📚 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی ✅ چرا منافقان طبق آیه ۱۶ بقره از تجارتشان بهره ای نمیبرند؟ چون بهره برداری یک #کسب است و کسب بدون سرمایه ممکن نیست. منافق سرمایه فطری خود یعنی فهم #حق و #باطل را باخته است. این سرمایه که گرفته شد دیگر انسانیتی نمی ماند و جایش را #بهیمیت پر میکند. 🔋خدا نفس و روح انسان را «مستوی» و کامل و متعادل خلق کرد «و نفسٍ و ما سوّاها». تسویه #نفس آدمی مانند #جسم او نیست که مثلا عدم نقصان در گوش و چشم و غیره باشد بلکه مربوط به آگاهی و معرفت انسان از #فجور و #تقوای خود است «فالهمها فجورها و تقواها». 🔰خداوند با دو مقدمه این موضوع را روشن میکند: ۱. منافقان خدا را فراموش کرده اند(توبه_۶۷) ۲. هر کس خدا را فراموش کند، خدا او را از یاد خودش خواهد برد (حشر_۱۹) 🔺پس فراموش کردن خدا باعث میشود، انسان خودش را فراموش کند و بهیمیت و حیوانیت را بجایش بخرد. 🔵در آیات مختلف آمده که منافقان #یقین را به شک فروختند، #نور را به ظلمت و یا #آخرت را به دنیا! همه اینها درست است چون وقتی سرمایه انسانیت خود را فروخت و از دست داد نور و یقین و آخرت و ... را نیز بالتبع فروخته است. #آیه16_سوره_بقره #بقره16 https://eitaa.com/quraanalkarim

🔺ادامه مطلب 🔹حضرت امیر میفرماید: خود را به «لمازه» نفروشید. #لمازه، ته مانده غذایی را گویند که لای دندانها گیر میکند و منظور، فروختن خود به زرق و برق دنیاست که از نسل قبل بجا مانده است. گوید جان شما ارزش #بهشت را دارد. پس جهنم نرفتن افتخاری نیست چون دیوانه و کودک هم جهنم نمیروند، خود را به بهشت برسانید. 🔷امام کاظم گوید: ارزش #بدنهای شما به اندازه بهشت است اما ارزش #نفس و روحتان بیشتر از بهشت بوده و باید به جنت اللقاء برسد. پس جایگاه روح و تن یکی نیست. (به بهشت قانع نشو) 🔹امیرالمومنین در کلمه ۱۳۳ قصار گوید: دنیا جای عبور است. مردم در دنیا دو قسمند: ۱. گروهی که خود را فروخته و به هلاکت انداختند. (به شیطان فروختند) ۲. گروهی که خود را از مولای خود خریده و آزاد کردند.(إنَّ اللهَ اشتری ..) ♻️بدن، حرام نمیخواهد بلکه میخواهد نیازهایش را رفع کند. غریزه، #همسر میخواهد نه زِنا و حرام، شکم #غذا میخواهد نه مال دیگری و حرام. 💠در جنگ با هوس، اگر انسان اسیر شد دیگر مانند جنگهای بیرونی نیست که یا آزاد شود یا فدیه دهد و یا کشته شود بلکه تا قیامت با شیطان همراه خواهد بود و شیطان او را همواره #گول خواهد زد. "وهو له قرین" #آیه16_سوره_بقره https://eitaa.com/quraanalkarim 🌸🌹🌸🌹🌸

#تدبرباتفسیرتسنیم 📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره موضوع: پیمان الهی 🔖 آیه: ۲۷ 📚 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی ✅بخش دوم👇👇 ✅وجه اول که عالم ذر بود در آیه ۱۷۲ سوره اعراف آمده است. آیه گوید «و اذ اخذ ربک من بنی آدم من ظهورهم ذریتهم» یعنی از پشت #تمام_بنی_آدم، ذریه آنها را خارج کرد و سپس از آنها پیمان گرفت. 🔰معنای دوم که به #حجت_باطنه و عقل اشاره داشت فی نفسه درست است زیرا انسان ها اگرچه هنگام تولد از نظر «جسمی» برخی #مستوی_الخلقه و سالمند و برخی غیر مستوی الخلقه مثلا برخی کور و برخی بینا باشند. اما آنکه انسان است و بر او تکلیف بار می شود همگی از نظر «روح» مستوی الخلقه می باشند و #نفس که اهمیت دارد و حقیقت انسان را تشکیل می دهد همین روح است که «و نفسٍ و ما سوّاها» معنا این است که خدا بوسیله آن، خوبی و بدی را به انسان الهام می کند تا عالم شود«فالهمها فجورها و تقواها» روح همان سرمایه اولیه همه انسان هاست. ♦️در سوره روم نیز گوید که «فاقم وجهک للدین حنیفاً فطرت الله التی فطر الناس علیها لا تبدیل لخلق الله» همه انسان ها با این #فطرت_اولیه بوده و خواهند بود و عوض نمی شوند. #تعهد_فطری را خداوند از انسان گرفت و گفت چیزی را که میدانی بد است انجام نده؛ چیزی را که می دانی خوب است انجام بده و چیزی را نیز که نمی دانی از #وحی بپرس. لذا عقل، بدون فتوا و ساکت نیست و در مرحله آخر نیز که نمی داند گوید من حکم می کنم که از شرع بپرس. مانند چگونگی عبادت. اما #هوس جلوی این نور عقل را می گیرد. ♦️«العقل ما یعبد به الرحمان» #عقل_عملی همان قوه مجریه است که خداوند ابتدا یک سری آگاهی ها به نام #عقل_نظری و علم به او داد تا به آن عمل کند. عقل عملی و نظری دو بال یک انسانند که هرچه انسان ضعیفتر باشد این دو بال او بیشتر فاصله دارند تا جایی که یکی هست و دیگری نیست و در #انسانهای_متکامل این دوبال آنقدر نزدیک شده اند که تبدیل به یکی شده اند و هیچ علمی ناشی از عقل نظری ندارند جز آنکه به آن عمل کرده اند. #عالم_ذر #عقل https://eitaa.com/quraanalkarim

#تدبرباتفسیرتسنیم 📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره 📆 موضوع : محور قصه آدم و حوا 🔖 آیه: ۳۵ و ۳۶ 📚 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی ✅ آیه ۳۵ بقره: «وقلنا یا آدم اسکن.... و گفتیم: «ای آدم! تو با همسرت در بهشت سکونت کن؛ و از (نعمتهای) آن، از هر جا می‌خواهید، بهره ببرید؛ (اما) نزدیک این درخت نشوید؛ که از ستمگران خواهید شد. ✅ آیه ۳۶ بقره: «فازلهما الشیطان عنها..... پس شیطان موجب لغزش آنها از بهشت شد؛ و آنان را از آنچه در آن بودند، بیرون کرد. و (در این هنگام) به آنها گفتیم: «همگی (به زمین) فرود آیید! در حالی که بعضی دشمن دیگری خواهید بود. و برای شما در زمین، تا مدت معینی قرارگاه و وسیله بهره برداری خواهد بود.» 🔴 جنت و بهشتی که آدم و حوا دستور به ساکن شدن در آن شدند #جنت_برزخی بوده است. محور قصه نیز «آدم» است نه حوا اگرچه بسیاری از افعال و ضمایر بصورت تثنیه آمده است. شیطان آدم را وسوسه کرد و حوا نیز تحت تدبیر آدم بود لذا او نیز وسوسه شد. خداوند نیز فرمود ما به آدم گفتیم اما او عهدش را فراموش کرد. 2⃣راه فریب شیطان در سوره اعراف از راست و چپ و جلو و پشت سر ذکر شده است، اما مرکز رهزنی من از «سمت راست» است. مهمترین راه نفوذ شیطان از راه #خیال و اندیشه است نه جسم. گوید من از راه «اُمنِیّه و آرزو» او را میگیرم. عامل فریب اندیشه و ابزار شیطان، #نفس_اماره است مانند سم که از راه دستگاه گوارش با انسان رابطه پیدا می کند. 3⃣اگر ابزار #نفس اماره را انسان از دست شیطان بگیرد همین نفس، به «فضیلت» امر خواهد کرد. قرآن گوید همه چیزهایی که در زمین است #زینت زمین است نه «زینت انسان» اما شیطان آنرا به عنوان زینت انسان به انسان نشان می دهد مانند باغ و اموال و جواهرات و غیره. آنچه جدای از جان انسان است زینت او نیست. 4⃣ #وسوسه همان شعور ضعیف و مرموزی است که به عنوان یک اندیشه ناخودآگاه در انسان پیدا می شود اما منشا آن معلوم نیست. وسوسه فقط به انسان راه نشان می دهد همانند کاری که پیامبران و عقل برای انسان می کنند. 5⃣دو نوع برزخ داریم که شیطان در آن راه دارد. #برزخ_صعودی، وقتی انسان دنیا را به سمت برزخ ترک کرد با #_قرینی در برزخ همراه است که قبلا در دنیا با اعمال و افکارش آن را ساخته است، یا شیطانی ساخته یا فرشته ای. بدن جا و زمان دارد اما فکر و اندیشه مکان و زمان ندارد لذا به صورت یک شیطان یا فرشته همراه با روح در برزخ مصور می شود که #حقیقت_اعمال و افکار انسان است. 6⃣در #برزخ_نزولی اگر انسان در همین دنیا بخواهد اندیشه صحیح داشته باشد و تجرد برزخی پیدا کند باز هم شیطان او را می لغزاند و سعی می کند از برزخ به پایین بیندازد. قرآن گوید ابتدا «وسوس الیه» یعنی در آدم نفوذ کرد و سپس «وسوس لهما» یعنی چیزهایی را که به ضرر آدم و حوا بود را به آنها زینت نشان داد تا گمراه شوند. #بقره36 https://eitaa.com/quraanalkarim

#تدبرباتفسیرتسنیم 📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره 📆 موضوع :نماز 🔖 آیه : ۴۳ 📚 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی ✅ آیه ۴۳ بقره: «واقیموا الصلاة وآتوا الزکاة وارکعوا مع الراکعین» و نماز را بپا دارید، و زکات را بپردازید، و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید (و نماز را با جماعت بگزارید). 1⃣خداوند به بنی اسراییل دستور اقامه نماز و زکات داد. همچنین میفرماید محرومین نیز وقتی به #قدرت رسیدند نماز و زکات را اقامه میکنند.خداوند در مورد بنی اسراییل گوید ما شما مستضفان را حاکم بر زمین کردیم لذا مصداق حکومت مستضعفان را حکومت #بنی_اسراییل پس از استضعاف تحت ستم فراعنه میداند. 2⃣قرآن، استعانت به نماز و ارتباط با خدا را باعث ادامه یافتن #حکومت_محرومین میداند «استعینوا بالصبر و الصلاة» لذا نماز را تنها امری فردی نمیداند. حتی نشانه هایی چون سلام آخر نماز، نشان میدهد اصلِ نماز، به جماعت است نه فرادا «السلام علیکم و رحمة الله» 3⃣خداوند گاهی نماز را به ارکانش نشان میدهد مثلا وقتی خواست بیان کند که نشانه ایمان در چهره شان است، گوید پیشانیشان علامت #سجده است. امر به رکوع و سجود، کنایه از امر به نماز است. سجده یک عبادت مستقل است مثل سجده شکر و آیات سجده دار، اما رکوع عبادت مستقلی نیست لذا #سجده بالاترین رکن نماز است. 4⃣انسان دو «خود» دارد. قرآن در مورد کسانی که به جبهه نرفتند یکبار گوید: اینها «خود» را فراموش کردند یکبار هم گوید: اینها فقط به فکر «خود» هستند. این دو «مرتبه» از #نفس است که یک مرتبه #نفس_حیوانی یا گیاهی و یک مرتبه #نفس_روحانی است. اگر فقط به فکر خوردن و پوشیدن بود هنوز در مرحله نباتیست و وارد مرحله حیوانی نشده است. 5⃣جهل در برابر #عقل است نه علم، پس انسان عالم هم میتواند «جاهل» باشد لذا خداوند به علمای بنی اسراییل گفت شما جاهلید و عاقل نیستید. «علم هدف نیست» بلکه نردبانیست برای رساندن انسان به مقام #عقل. اگر کسی به فکر تهذیب نفس نبود عاقل نیست، نه اینکه عالم نباشد. #بقره43 https://eitaa.com/quraanalkarim

💠 خیانت گناه

🔹 ﴿یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَخُونُوا اللّهَ وَ الرَّسُولَ وَ تَخُونُوا أَماناتِكُمْ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ﴾؛ می ‌فرماید امانت های خدا را و امانت های پیغمبر را خیانت نكنید! 🔹 به شهادت بعضی از آیات سوره مباركه «غافر» كه خدای سبحان خیانت بعضی از اعضا را به آن عضو نسبت می ‌دهد، معلوم می‌ شود كه هر گناهی، #خیانت_در_امانت_الهی است؛ در آیه نوزده سوره مباركه «غافر» فرمود: ﴿یعْلَمُ خائِنَةَ اْلأَعْینِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ﴾. وقتی چشم، گناه خاص خودش را انجام می‌ دهد، در حقیقت دارد به ﴿قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ﴾ خیانت می ‌كند و خیانت در امانت الهی كرده است. 👈 از اینجا معلوم می‌شود گوشی كه غیبت گوش می ‌دهد یا آهنگ حرام گوش می ‌دهد یا با شنیدن سخن دروغ، كاذب را تأیید می ‌كند، چنین گوشی هم دارد به امانت الهی خیانت می ‌كند و مانند آن. 🔹 گرچه در حقیقت، گناهكار و خائن، #نفس است و خیانت مربوط به انسان است نه از آنِ چشم یا گوش؛ چشم و گوش، اعضا و جوارح ‌اند كه انسان به وسیله چشم و گوش گناه می ‌كند. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه انفال جلسه 35