🔰 #گزارش | هشدارهای آیتالله خامنهای درباره مساله انرژی که به درستی شنیده نشد! - ۱
* بحران انرژی؛ طرح دشمن و غفلت ما
🔸 رهبر معظم انقلاب از همان نخستین سالهای پیروزی انقلاب، مسئله مصرف و صرفهجویی را نه یک موضوع اقتصادی صرف، بلکه یک مسأله امنیتی و راهبردی دانستند. ایشان در ۴ مهر ۱۳۵۹، در اوج جنگ تحمیلی، فرمودند: «البته امروز هنوز برای طرح این مسأله هم شاید زود است، اما در آنچه که امروز مورد ابتلای ماست، باید سعی کنیم کمال #صرفهجویی انجام بشود. این مشت محکمی خواهد بود بر دهان دشمن تا دشمن بهخاطر نداشتن مواد ضروری زندگی در ما طمع نبرد.»
🔹 این نگاه، سالها بعد نیز تکرار و تکمیل شد. در سال ۱۳۷۷ ایشان هشدار دادند: «#اسراف همان کاری را با کشور میکند که دشمن میخواهد.»
این سخن تحلیلی، اگرچه برای برخی در آن زمان ممکن بود کمی غیرقابل پیشبینی به نظر برسد، اما رهبر انقلاب آن را به درستی درک کرده و هشدار دادند. با این حال، در ساختار تصمیمگیری کشور، با وجود ماهیت هشداردهنده و حتی امنیتی این موضوع، توجه کافی مبذول نشد و سیاستگذاریهای اجرایی متناسب نیز شکل نگرفت.
* راهکارهایی که بر زمین ماند
🔸 رهبر انقلاب از همان سالها، بهویژه از اواخر دهه هفتاد، نهتنها هشدار میدادند، بلکه راهکار هم ارائه میکردند. به عنوان مثال در سال ۱۳۷۹، با ابلاغ سیاستهای کلی نظام در بخش #انرژی، محورهای روشنی ترسیم شد:
_کاهش شدت مصرف انرژی
_ارتقاء بهرهوری
_توجه به ارزش اقتصادی و امنیتی آب
🔹 این سیاستها میتوانست نقشه راهی برای مهندسی مصرف انرژی در کشور باشد، اما در عمل، بخش عمده آن در حد ابلاغ باقی ماند و در نظام بودجهریزی و برنامهریزی اجرایی و #فرهنگسازی، نهادینه نشد.
🔸 در ۱۵ دی ۱۳۸۲، در جمع کشاورزان، ایشان با صراحت هشدار دادند: «آبها را که هرز میرود مهار کنیم... با #کار_علمی و مدبرانه میشود استفاده بهینه کرد.»
اوج هشدارها؛ سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹
🔹 اردیبهشت ۱۳۸۷، رهبر انقلاب فرمودند: «ما خیلی مصرفزده هستیم. این جامه زشت را باید از تن درآورد.» در همان سال، بار دیگر نسبت به اسراف در آب و برق بهمثابه یک «#بیماری_مزمن و خطرناک» هشدار دادند و تنها راه نجات را انضباط مالی، صرفهجویی و نگاه پرهیزگرانه به مصرف دانستند.
🔸 در نوروز ۱۳۸۸، با نامگذاری آن سال بهعنوان «سال اصلاح الگوی مصرف»، عملاً زنگ بیدارباش ملی را به صدا درآوردند. ایشان در همان روز اول سال تأکید کردند: «آب را صرفهجویی کنیم؛ از سدهایمان صیانت کنیم، شبکههای آبرسانی را اصلاح کنیم، آبیاری باصرفه در کشاورزی را آموزش بدهیم. زمینهسازی کنیم برای کاهش مصرف آب خانگی. کسانی که مصرف زیاد دارند، مالیات بیشتری بدهند، یارانه کمتری بگیرند. بعضیها بهقدری کم مصرف میکنند که اگر پول آب را هم از آنها نگیریم، مانعی ندارد... در امر نان هم از تولید تا مصرف و بازیافت، همه مراحل باید درست #مدیریت شود.»
🔹 مخاطب اصلی این تاکیدات که دستگاههای اجرایی و تصمیم ساز بودند، غفلت کردند و ایشان چند ماه بعد، در خطبههای نماز عید فطر (۲۹ شهریور ۱۳۸۸)، با تأسف گفتند: «امسال ما اعلام کردیم سال اصلاح الگوی مصرف؛ همه هم استقبال کردند؛ مسئولین استقبال کردند، مردم - هر کدام صدایشان به ما رسید - استقبال کردند، متخصصین و #نخبگان و افراد مطلع در زمینههای اجتماعی و اقتصادی استقبال کردند، گفتند عجب شعار درستی است، شعار خوبی است؛ خوب، چه شد؟ سه چهار ماه متأسفانه کشور دنبال همین هیجانهای کاذب، در این زمینه وقت را از دست داد. ما الان در پایان نیمهی اول سال قرار داریم. البته اصلاح الگوی مصرف مخصوص یک سال نیست؛ سالها طول میکشد. من ایام عید هم این را گفتم؛ شاید ده سال طول بکشد که انسان بخواهد این کار را بکند؛ اما باید شروع کنیم. مسئولین باید در این زمینه تلاش کنند، کار کنند، همکاری کنند، دانشگاهها، افراد مطلع، حوزههای علمیه، هر کدام نقشی دارند؛ انشاءاللَّه این نقش را ایفاء کنند و بتوانیم به کمک الهی، با همت دولت محترم که در این زمینه باید پیشتاز باشد و پیشرو باشد و با کمک مردم، این کار را پیش ببریم.»
🔸 این جمله، سندی بر ناکامی اجرایی در این راستا بود؛ حتی در سالی که صراحتاً به «#اصلاح_الگوی_مصرف» اختصاص داشت، ساختار اجرایی نتوانست برنامهای جامع و فرهنگساز ارائه دهد و فرصت شکلگیری یک گفتمان پایدار از دست رفت.
@rahbari_plus