🌿#استراحت🌿
این علم و قال و قیل و هوسهای دنیا بادست و
آدمی خاک است و چون باد با خاک آمیزد
هرجا که رسد چشمها را خسته کند و ازوجود او جز تشویش و اعتراض حاصلی نباشد. (فیه ما فیه)
🌹دوستان قرآن پژوه دیدگاههای خود را جهت ارتقای کانال با ما در میان بگذارید.🌹
🌹علاقه مندان به معارف همیشه پایدار قرآنی را به کانال دعوت کنید🌹
✅از طریق شماره 09218305249 به ایتا و کانال متصل شوید و دیدگاههای خود را برای ادمین ارسال فرمایید🌹🌹
🌹🍀🌹🌿🌹
#کانال -قرآنی -رحیق -مختوم برای علاقه مندان به شناخت قرآن
#تفسیر
#علوم قرآنی
#پیام ها و نکات آیات
#لطایف و اشارات قرآنی
#معرفی مفسران امروز و دیروز
#تفسیر صوتی و متنی
🌷🌷🌷🌷🌷
🆔@rahighemakhtoom
#تـفـسـيـر
#بررسی_های_قرآنی
#واژه_ها_مفاهیم
#علوم قرآنی
🔅🔅🔅
📌 مفهوم تفسیر
واژه «تـَفـسير» به معـنی: "روشن نـمـودن چيز ناروشن" است. مثلاً وقتی بيمار به پزشک مراجعه میکند و مشکل خود را به پـزشـک می گـويد، کاری که پزشک می کند (يعنی معاينه و آزمـايـشـاتی که بـرای روشـن و مشخص نمودن نوع و دليل ناراحتی بيمار انجام می دهد) تـفـسـير است.
تـفـسـيـر نمودن قـرآن نيز به همين ترتيب است. يعنی قـرآن از نظر معنی آيات ناروشن دارد که بايد روشن کرده شوند. مثال:
« وَ جَـعَـلَ لَـکُـمُ الـسَّـمْـعَ وَ الاَبـْـصـارَ = و برای شما شنوائی و بـيـنـائـيـهـا قرار داد» (سجده 9).
در اين آيه واژه «سَـمع (شنوائی)» مـفـرد آمده و واژه «ابصار (بينائيها)» جمع آمده است. مـفـرد بـودن شـنـوائی و جـمـع بودن بينائی" مـقـوله ناروشنی است و بايد آنرا روشن کرد. روشن نمودن آن تفـسير نمودن آن است.
مـثـال ديـگـر:
فصلت 37: «لا تـَسْـجُـدوا لِلشَّـمْـسِ وَ لا لِـلْـقَـمَـرِ وَ اسْـجُـدوا لِلهِ الـَّذی خَـلـَقـَهُـنَّ».
« نه به خورشيد و نه ماه هيچکدام سجده نکنيد بلکه برای کسی سجده کنيد که آنها را آفـريده است».
در اين آيه يک نکته ناروشن وجود دارد و آن اين است که در زبـان عـربی ضـمـيـر بـرای مـفـرد (يک چيز) و برای مثنی (دو چـيز) و برای جمع (سه چيز به بالا) صرف می شود. در حالـيـکـه آيـه از مـاه و خورشـيـد کـه دو چيز هستند صحبت می کند ولی بجای ضـمير مناسب آنها که ضمير دوتائی «هُـمـا» به معنی آنـدو باشد ضمـير جمع « هُـنَّ » بمعـنـی «آنها» بکار برده،؟ يعنی گفـته «ماهـهـا و خورشيدها» را آفريد! اين موضـوع روشـن نيست و نياز به روشن شدن دارد. روشـن نـمـودن آن تفـسـيـر نمودن آنست.
تفسیر قرآن اساساً مربوط به معانی واژه ها و جملات و دستور و زبان و ادبیات می شود. و از این فراتر نمی رود.
🌿🌿🌿
✅ قرآن هم راه است و نیز همراه
✳همواره با قرآن باشیم
👇 👇👇
@rahighemakhtoom
♦️آنچه در غرب مطرح است بخشی از فلسفه است نه خود فلسفه
🔶#فلسفه هم دیر به دست می‌آید و هم دیرپاست. فلسفه آن است که از یک سو با ازلیت، از سوی دیگر با ابدیت و از سوی سوم با سرمدیت که جامع ازل و ابد است بحث میکند.
🔶#انبیا آمدند که عقل فلاسفه و متفکران را شکوفا کنند، به انسان بگویند شما یک موجود ابدی هستی، و اگر از اموری می‌ترسید برای اینکه می‌ترسید بمیرید، ولی بدانید که شما #مرگ را می‌میرانید نه بمیرید.
🔸یک موجود ابدی فکر ابدی لازم دارد، آن فکر ابدی به نام #فلسفه است، این زود پدید نمی‌آید، بلکه قرن‌ها می‌گذرد تا یک فکر پدید بیاید.
🔶ما درباره آن سؤال سوم شما در مورد «پانتئیسم» یا همه‌خدایی است؛ این یک #وحدت وجود کاذبی است که از برخی‌ها خام‌ها پیدا شده؛ حالا چه در شرق چه در غرب.
🔸خدا آن حقیقت بسیط نامتناهی است؛ یعنی حقیقت است، یک؛
🔸از سنخ مفهوم نیست و ماهیت ندارد، دو؛
🔸چون از سنخ مفهوم و انتزاعی نیست، به ذهن نمی‌آید، سه؛
🔸و چون نامتناهی است مشهود هیچ عارفی قرار نمی‌گیرد، چهار؛
🔸اگر بسیط است نمی‌شود جزء او را شناخت، چون جزء ندارد و اگر نامتناهی است که نامتناهی است، هیچ کس نمی‌تواند او را مشاهده کند.
🔶خدا را نه از سنخ #علم حصولی انتزاعی مفهومی می‌شود شناخت، چون او مفهوم نیست و نه از سنخ #شهودی می‌شود یافت، چون او نامتناهی است. ما تنها با #برهان برخی از اسمای حسنای او را می‌شناسیم.
♦️همه‌خدایی برای همیشه باطل است، همه آیت خدا و آیینه‌دار خدایند. همه خدا را نشان می‌دهند، نه همه خدا باشند.
🔶فلسفه مربوط به کل #جهان است و سرنوشت و شناسنامه #علوم را فلسفه تعیین میکند.
🔶فلسفه آن قدر آزاد است که آزادانه وارد معرفت جهان می‌شود، هیچ قیدی در آن نیست، هیچ بندی در آن نیست، به هیچ دینی هم تعهد نسپرده است، به هیچ قانونی هم تعهده نسپرده است، چون همه قوانین بعداً پیدا می‌شود. چون آزادانه وارد می‌شود در ابتدا نه دینی است نه #ضد دین.
🔶اگر به این نتیجه رسید که در جهان خدای نیست، وحی‌ایی نیست، پیغمبری نیست، این دو تا کار میکند:
اول خودزنی میکند خودش می‌شود #فلسفه‌الحادی. بعد همه علومی که در قلمرو آن قرار دادند همه اینها را الحادی میکند.
🔶اما اگر موفق شد خدا را شناخت خدا را ثابت کرد #وحی و #نبوت را ثابت کرد، رسالت را ثابت کرد، اولین کاری که میکند آن جامه توحید را بر خودش می‌پوشاند و می‌شود #فلسفه‌الهی. بعد #تمام‌علومی که زیر مجموعه آن هستند می‌شوند فلسفه الهی. چرا؟ چون دیگر آن دریاشناس دارد درباره فعل خدا سخن می‌گوید. آن ستاره‌شناس درباره فعل خدا سخن می‌گوید. بحث از خدا، بحث از اسم خدا، بحث از فعل خدا، بحث از قول خدا، بحث از اثر خدا، بحث دینی است.
🔶فلسفه که ریاست همه علوم را به عهده دارد، ثابت کرد که کل جهان فعل خداست و خدا هم همه جا حضور دارد و همه جا هم می‌شود او را مشاهده کرد اما هیچ کدام از اینها هم خدا نیستند.
♦️برای جامعه ایران اسلامی هر فکر علمی محترم است
حضرت آیت الله العظمی #جوادی_آملی
#دیدار
#پروفسور_مولر
💠 دیدار پرفسور مولر از دانشگاه مونستر آلمان با آیت الله جوادی آملی
🗓3 اردیبهشت 97
@daftar_ayatollah_javadi_amoli
@rahighemakhtoom
محصول اسلامی شدن علوم در دانشگاهها
#آیت_الله_جوادی_آملی
#جوادی_آملی
#دانشگاه
#دانشجو
#علوم
#علوم_اسلامی
#دانشگاه_اسلامی
#دین
@rahighemakhtoom
◼️جایگاه حقیقی انسان مؤمن از منظر امام موسی کاظم (ع)
◾️وجود مبارك امام هفتم(ع)، مقام مؤمن را خیلی بالا می‌داند. بالا بودن مقام مؤمن تنها به این نیست كه در آخرت درجات او زیاد است بلكه بالا بودن مقام مؤمن این است كه او نزدیك انبیا و ائمه(علیهم السلام) بسیاری از #فضایل و #معارف و #علوم را می‌تواند یاد بگیرد و عمل بكند و منتشر بكند (این سرمایه در انسان هست).
♦️اگر كسی این سرمایه را شناخت، خود را ارزان نمی‌فروشد؛ هرگز نمی‌گوید من حالا كه مدرس شدم یا درس سطح می‌گویم یا درس خارج می‌گویم همین مقدار بس است. در تعبیرات دینی ما آمده است: اولین روز جهلِ یك حوزوی یا دانشگاهی آن وقتی است كه بگوید من فارغ التحصیل شدم؛ خب حیف نیست كه آدم به دنبال نخود سیاه برود و خودش را ارزان بفروشد بگوید من حالا امام جمعه یا جماعت شدم ؟! اگر انسان می‌تواند به جایی برسد كه نزدیك امام معصوم قرار بگیرد چرا خود را مفت بفروشد؟!
@rahighemakhtoom
📌سرچشمه #دانش
امام علی علیه السّلام فرمودند:
فهو معدن الايمان و بحبوحته و ينابيع العلم و بحوره و رياض العدل و غُدرانُهُ و اثافيُّ الاسلام و بنيانُهُ و اودية الحقّ و غيطانهُ و بحرٌ لا ينزفُهُ المُستنزِفون ... .
#قرآن معدن ایمان و اصل آن است و چشمه های دانش و دریای #علوم است، سرچشمه #عدالت و نهر جاری عدل است، پایه های اسلام و ستون محکم آن است، نهرهای جاری زلال #حقیقت و سرزمین های آن است. دریایی است که تشنگان آن آبش را تمام نتوانند کشید و چشمه ای است که آبش کمی ندارد، محل برداشت آبی است که هر چه از آن بردارند کاهش نمی یابد و منزلی است که #مسافر آن را فراموش نخواهند کرد.
📚نهج البلاغه، خطبه 198
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
برداشت از آیات ۱۰۴ ـ ۱۰۳ #سوره_مائده
📌عقل و #خرد
#عقل همان معارف و حقایقی است که در #عالم ارواح از #ارواح عقل کل یعنی خاتم الانبیاء و ائمّه اطهار علیهم السلام یاد گرفته ایم می باشد. این #علوم و #حقایق ما را #عقال می کند و نمی گذارد به طرف #گناه و صفات رذیله برویم ولی #شیطان و نفس امّاره ما را به سوی بدی ها می کشانند، به ما دروغ #تعلیم می دهند و ما را از #عقل دور می کنند. لذا کسانی که به خدای تعالی کافرند و بر او #دروغ می بندند عقلشان را به کار نمی اندازند و به آنچه خدای تعالی بر پیامبرش نازل فرموده پشت می کنند و می گویند: «آنچه پدرانمان به ما داده اند برای ما کافی است» با آنکه می دانند پدرانشان علمی نداشته اند و راهی را بلد نبوده اند.
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
بررسی تطبیقی انسان شناسی قرآنی و اومانیستی و کاربست آن در تحول علوم انسانی .pdf
316K
#مقاله 15
#قرآن
#انسان
#اومانیسم
#علوم
#علوم_انسانی
🔅🔅🔅
💢 موضوع: بررسی تطبیقی انسان شناسی قرآنی و اومانیستی و کاربست آن در تحول علوم انسانی
🍀🍀🍀
📜 به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببریم و از قرآن کمک بگیریم
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
اسرائیلیات.docx
70.3K
#مقاله 30 #علوم #قرآنی #اسرائیلیات #خرافات
#تفسیر
#اهل_کتاب
#عقلگرایی
🌿🌿🌿
فرازی از مقدمه مقاله
در بسیاری از تفاسیر، به ویژه تفسیرهای روایی اهل سنت، روایات فراوانی در زمینه‌ی تاریخ و سرگذشت پیامبران پیشین و نیز اعتقادات و معارف دینی نقل شده که سرمنشا بسیاری از آنها خرافات و داستان‌های ساختگی اهل کتاب است. این روایات که به «اسرائیلیات» شهرت یافته، بیشتر از طریق عالمان نومسلمان اهل کتاب به حوزه‌ی تفسیر راه یافته است. سوگمندانه بسیاری از مفسران، بدون نقد این روایات، به نقل آنها پرداخته‌اند. در سده‌ی اخیر با گسترش عقلگرایی در تفسیر، رویکردی نقادانه به این روایات در میان مفسران و اهل تحقیق نضج گرفته است.
در این مقاله، زمینه‌ها و عوامل اصلی پیدایش و گسترش اسرائیلیات در کتب تفسیرکاویده شده است و «اسطوره‌گرایی»، «ارتباط مسلمانان با اهل کتاب»، «اشتراک قرآن و کتب پیشین در برخی موضوعات»، «برتری علمی اهل کتاب بر اعراب جاهلی»، «سو نیت علمای یهود و نصارا»، «حذف اسناد روایات و خوش‌بینی به اهل کتاب» و «میدان دادن دستگاه خلافت به داستان‌سرایان» را از عمده‌ترین زمینه‌ها و عوامل پیدایش و گسترش اسرائیلیات برشمرده شده است.
☘☘☘
💢 نکته مهم: تلاش صادقانه از ما و توفیق و راهنمایی از خداوند_(نشر حقایق)
🌹🌹🌹
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
هرمونتیک و جواز تفسیر قرآن.docx
48.9K
تاریخچه تدبر در قرآن.pdf
276.1K
علوم مورد نیاز مفسران.pdf
677.1K
قرآن اولین منبع تفسیر.pdf
879.6K
معرفی تفاسیر قرن پانزدهم.pdf
632.9K
#مقاله 35
#علوم #قرآنی #قرآن #قرن_پانزدهم
#تفسیر #تفاسیر
📝 موضوع:معرفی #تفاسیر قرن پانزدهم(ه ق)
🌴🌴🌴
📋 فرازی از مقاله
☑ آیات مشکله قرآن
اثر سید هادی خسروشاهی (متولد 1317 ش)، با همکاری آیه الله جعفر سبحانی از محققین معاصر. این تفسیر در یک جز به زبان فراسی و شیوه ادبی و استدلالی شامل بخشی از قرآن کریم است. مولفان قسمتی از آیات مورد نظر خویش را گردآوری نموده سپس به شرح و تفسیر و تاویل آن پرداخته اند. آقای بهاالدین خرمشاهی در منشا و سبک این تفسیر در تفسیر و تفاسیر جدید آن را نقد و ردی بر آیات مشکله حاج یوسف شعار توصیف کرده است. این کتاب در تهران چاپ و منتشر شده است. منابع : تفسیر و تفاسیر جدید، 37؛ فهرست کتابهای چاپی فارسی، 1/1385؛ مولفین کتب چاپی فارسی و عربی، 6/720.
🌱🌱🌱
🔅 دوستان عزیز #وقت بگذارید برای رونق بازار #دین همیشه این #فرصت ها در اختیار نیست.
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅مدرسه تفسير و علوم قرآن
@rahighemakhtoom
معیارهای تفسیر معتبر.docx
23.2K
معیارهای تفسیر معتبر.pdf
484.1K
نقش ایرانیان درعلم تفسیر قرآن.docx
32.7K
#مقاله 38
#علوم #قرآنی #قرآن #ایرانیان #ایرانی_ها
#نقش #تفسیر #تفاسیر
📝 موضوع:نقش ایرانیان در علم تفسیر قرآن
🌴🌴🌴
📋 فرازی از مقاله:
🔹 ایرانیان همان طور که به فن قرائت قرآن اهتمام ورزیدند به فن تفسیر نیز اهتمام ورزیدند.
🔹 اهتمام ایرانیان به تفسیر و فقه و حدیث که مستقیما با متن اسلام مربوط بوده است از هر مورد دیگر بیشتر بوده است. برای ما فعلا ممکن نیست همه مفسران ایرانی را از صدر اسلام تا عصر حاضر معرفی کنیم.اگر بنای چنین کاری باشد”مثنوی هفتاد من کاغذ شود”.در هر قرنی صدها و هزارها مفسر وجود داشته است و صدها تفسیر نگاشته شده است.
🔹 تحقیق درباره همه آنها و جدا کردن ایرانیان از غیر ایرانیان یک عمر وقت می خواهد.ولی برای این که نمونه ای از خدمات ایرانیان در تفسیر ارائه داده شود کافی است که نظری به تفاسیر برجسته و مفسران مشهور و معروف میان مسلمین بیندازیم،خواهیم دید اکثر این مفسران ایرانی بوده اند.
🌴🌴🌴
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅مدرسه تفسير و علوم قرآن
@rahighemakhtoom
نقش ایرانیان درعلم تفسیر قرآن.pdf
417.6K
#مقاله 38
#علوم #قرآنی #قرآن #ایرانیان #ایرانی_ها
#نقش #تفسیر #تفاسیر
📝 موضوع:نقش ایرانیان در علم تفسیر قرآن
🌴🌴🌴
📋 فرازی از مقاله:
🔹 ایرانیان همان طور که به فن قرائت قرآن اهتمام ورزیدند به فن تفسیر نیز اهتمام ورزیدند.
🔹 اهتمام ایرانیان به تفسیر و فقه و حدیث که مستقیما با متن اسلام مربوط بوده است از هر مورد دیگر بیشتر بوده است. برای ما فعلا ممکن نیست همه مفسران ایرانی را از صدر اسلام تا عصر حاضر معرفی کنیم.اگر بنای چنین کاری باشد”مثنوی هفتاد من کاغذ شود”.در هر قرنی صدها و هزارها مفسر وجود داشته است و صدها تفسیر نگاشته شده است.
🔹 تحقیق درباره همه آنها و جدا کردن ایرانیان از غیر ایرانیان یک عمر وقت می خواهد.ولی برای این که نمونه ای از خدمات ایرانیان در تفسیر ارائه داده شود کافی است که نظری به تفاسیر برجسته و مفسران مشهور و معروف میان مسلمین بیندازیم،خواهیم دید اکثر این مفسران ایرانی بوده اند.
🌴🌴🌴
قدر #وقت ار نشناسد دل و کاری نکند
بس #خجالت که از این حاصل ایام برد
🔅مدرسه تفسير و علوم قرآن
@rahighemakhtoom
#پرسمان #قرآنی #سوال #قرآن #کتاب #علمی #علوم #بشری #دیدگاه #مفسرین
🔅🔅🔅
آيا «قرآن کریم»، یک كتاب علمی است؟ و آيا همه علوم بشرى در قرآن وجود دارد؟(قسمت اول)
☑️در این باره حداقل سه دیدگاه وجود دارد که به صورت کوتاه به آن اشاره می شود:
1️⃣ديدگاه اول:همه علوم بشرى در قرآن وجود دارد
می توان گفت: اوّل بار این دیدگاه، توسط یکی از دانشمندان اهل سنّت، به نام: «ابوحامد غزالی» (م. 505 ق.) در «احياء العلوم» و «جواهر القرآن» بیان شد. او معتقد بود و سعى كرد نشان دهد همه علوم را می توان از قرآن استخراج كرد. ابوحامد غزالی می نويسد:
«پس علوم، همه آنها در افعال و صفات خدا داخل است و خداوند در قرآن، افعال ذات و صفات خود را توضيح می دهد و اين علوم بی نهايت است و در قرآن به اصول و كليّات (مجامع) آنها اشاره شده است».
🔸پس از وی، ابوالفضل مرسی (655- 570 ق.)، صاحب كتاب «التفسير» اين ديدگاه را به صورت افراطى می پذيرد. وی می گويد: «همه ى علوم، اوّلين و آخرين در قرآن وجود دارد».
🔸آن گاه بدرالدين زركشى (م. 764 ق.) در «البرهان» اين نظريه را می پذيرد، و پس از او جلال الدين سيوطى (م. 911 ق.) در كتاب «الاتقان فى علوم القرآن» و «الاكليل فى استنباط التنزيل» با پذيرفتن ديدگاههاى غزالى و مرسى آن را تقويت می كند.
🔸ملّا محسن فيض كاشانى(م. 1091ق.)، از دانشمندان بزرگ قرن یازدهم و معاصر با علّامه مجلسی، در مقدمه کتاب «تفسير صافى» اين ديدگاه را به صورت خاصى در قسمتى از علوم می پذيرد.
آن چه گفته شد، مربوط به علمای گذشته از شیعه وسنّی بود. اين ديدگاه، یعنی وجود همه علوم در قرآن کریم، در عصر جديد هم با پيشرفت علوم تقويت شد و طرفدارانی پیدا کرد.
◾️كسانى مثل طنطاوى جوهرى (متولد 1862م.)، در تفسير مشهور خود تحت عنوان: «الجواهر فى تفسير القرآن» سعى كرد تا بسيارى از علوم جديد را به قرآن نسبت دهد.
▪️جديدترين تمايل نسبت به اين نظريه از طرف شخصى بنام رضا نيازمند در سال (1375 ش) اظهار شد كه در مقالهاى نوشت: «كسى كه قرآن را قبول داشته باشد، بايد قبول كند كه مطالب آن شامل كليه علوم هم هست و در آن هر چيز بر اساس دانش تفصيل داده شده است».
📋نویسنده: حجت الاسلام دکتر محمد مهدی کریمی نیا
🖇برای دیدن دلایل دیدگاه نخست و دیگر دیدگاههای مفسران با ما همراه باشید
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
✳️ جستارهای قرآنی رحیق
#پرسمان #قرآنی #سوال #قرآن #کتاب #علمی #علوم #بشری #دیدگاه #مفسرین 🔅🔅🔅 آيا «قرآن کریم»، یک كتاب ع
#پرسمان #قرآنی #سوال #قرآن #کتاب #علمی #علوم #بشری #دیدگاه #مفسرین
🔅🔅🔅
⏪آيا «قرآن کریم»، یک كتاب علمی است؟ و آيا همه علوم بشرى در قرآن وجود دارد؟(قسمت دوم)
☑️در این باره حداقل سه دیدگاه وجود دارد که به صورت کوتاه به آن اشاره می شود:
1️⃣ديدگاه اول:همه علوم بشرى در قرآن وجود دارد
🔰دلایل دیدگاه اول:
☑️دلیل اوّل: ظاهر برخى آيات قرآن دلالت بر اين دارد كه همه چيز در قرآن وجود دارد؛ مثل:
«نزّلْنا عليْك الْكتاب تبْياناً لكلّ شيْءٍ؛
و كتاب را بر تو نازل كرديم، در حالى كه بيان كننده هر چيز است».
☑️دلیل دوّم: آیاتی از قرآن کریم، به علوم مختلف اشاره دارد؛ مانند این آیه: «و كفى بنا حاسبين» که از «حساب» سخن می گويد که اشاره به «علوم رياضى دارد.
یا از آيه «رفيع الدّرجات» که با حساب ابجد، 360 درجه بودن درجات دايره در هندسه استخراج می شود.
یا علم پزشكى از آيه «و إذا مرضْت فهو يشْفين» به دست می آيد.
☑️دلیل سوّم: از نظر این گروه، روایاتی وجود دارد که دلالت می كند همه علوم در قرآن كريم وجود دارد. براى مثال: از امام باقر علیه السلام روايت شده كه فرمودند:
«ان اللّه تبارك و تعالى لم يدع شيئاً تحتاج اليه الامه الا نزله فى كتابه و بيّنه لرسوله؛
خداوند تبارك و تعالى هيچ چيزى را كه مردم به آن محتاج باشند، فرو گذار نكرده است، مگر آن كه آنها را در قرآن، نازل فرمود و براى پيامبر (ص) بيان كرده است».
☑️دلیل چهارم: دليل ديگر بر وجود همه علوم در قرآن، مسأله بطون آن است كه در روايات متعددى وارد شده كه قرآن داراى بطون مختلف است. ابوحامد غزالى در کتاب: «احياء العلوم» به همين مطلب استشهاد كرده و تعداد علوم قرآن را تا هفتاد و هفت هزار و دويست علم ذكر كرده است. آن گاه می گويد: اين عدد، چهار برابر می شود؛ چون هر كلمه، ظاهر و باطن دارد و حدّ و مطلع دارد.
👈🏼تذكر: دلايل اين ديدگاه را در هنگام ذكر دلايل ديدگاه دوم و سوم مورد بررسى و نقد قرار می دهيم.
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
✳️ جستارهای قرآنی رحیق
#پرسمان #قرآنی #سوال #قرآن #کتاب #علمی #علوم #بشری #دیدگاه #مفسرین 🔅🔅🔅 ⏪آيا «قرآن کریم»، یک كتاب
#پرسمان #قرآنی #سوال #قرآن #کتاب #علمی #علوم #بشری #دیدگاه #مفسرین
🔅🔅🔅
⏪آيا «قرآن کریم»، یک كتاب علمی است؟ و آيا همه علوم بشرى در قرآن وجود دارد؟(قسمت سوم)
2⃣ ديدگاه دوم: قرآن فقط كتاب هدايت و دين است و براى بيان مسائل علوم تجربى نيامده است.
🔹 اين ديدگاه را می توان از سخنان برخى از صاحب نظران و مفسران استفاده كرد. براى مثال، ابو اسحاق شاطبى (م 790 ق.) كه اوّلين مخالف با نظريه غزالى و مرسى بود، می گويد: «قرآن براى بيان احكام آخرت و مسائل جنبى آن آمده است».
▪ نويسندگان تفسيرهاى «مجمع البيان» و «كشاف» نيز می نويسند: «منظور از بيان همه چيز در قرآن، مسائل مربوط به هدايت و دين است».
📝 تذكر: دلايل اين ديدگاه همراه با ديدگاه سوم بيان می شود.
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#پرسمان #قرآنی #سوال #قرآن #کتاب #علمی #علوم #بشری #دیدگاه #مفسرین
🔅🔅🔅
⏪آيا «قرآن کریم»، یک كتاب علمی است؟ و آيا همه علوم بشرى در قرآن وجود دارد؟(قسمت پایانی)
🔰دلايل و شواهد دیدگاه سوّم:
در اين جا دلايل اين ديدگاه را همراه با ردّ دلايل ديدگاه اول بيان می كنيم:
1️⃣دلیل اوّل: قرآن كتاب هدايت، اخلاق، تربيّت و دين است و انسانها را به سوى فضيلتها و خداشناسى هدايت می كند. بنابراين، ضرورتى ندارد كه قرآن، همه مسائل علوم تجربى، عقلى و نقلى را با تفصيلات و فرمولهاى آنها، بيان كند. هر چند اين موارد گاهى اشارات حق و صادقى دارد. اين مطلب مورد تأكيد مفسّران قديمی و صاحبنظران معاصر است.
2️⃣دلیل دوّم: ظهور آياتى كه می فرمايد: «همه چيز در قرآن است»، قابل اخذ نبوده و نمی توان دلیل باشد بر این که همه علوم در قرآن وجود دارد؛ چرا كه:
➖یک: اين ظهور بر خلاف بداهت است و بسيارى از فرمولهاى شيمی و فيزيك در قرآن كريم نيست.
➖دو: ظهور اين آيات مورد انكار صريح برخى از مفسّران قرار گرفته است و گفتهاند كه منظور وجود چيزهايى است كه در هدايت انسان لازم است و اينها در قرآن وجود دارد. به عبارت دیگر، منظور از «كل شىء» در آیه، «کل امور دينى» است.
3️⃣دلیل سوّم: لفظ «كتاب» در آيات مورد بحث، مانند: «نزّلْنا عليْك الْكتاب تبْياناً لكلّ شيْءٍ»، ممكن است به چند معنا باشد: «قرآن كريم، لوح محفوظ، اجل، علم خدا، امام مبين». پس نمی توان گفت: كه حتماً مراد قرآن است و همه چيز در آن است.
➖و همين اشكال در مورد رواياتى كه مورد استناد واقع شده بود نيز وارد است.
4️⃣دلیل چهارم: اين آيات با دليل عقل (قرينه لبّى) تخصيص می خورد و محدود می شود. چون عقل انسان حكم می كند كه قرآن در مورد هدف خود (هدايت معنوى انسان) بيان همه چيز باشد، نه در امورى كه خارج از حوزه هدف اوست.
5️⃣دلیل پنجم. آياتى از قرآن كه اشاراتى به علوم طبيعى دارد، هدف آنها كشف فرمول هاى هندسه و شيمی وغیره نيست، بلكه اين اشارات به طور استطرادى و حاشيهاى اين مباحث را مطرح كرده است؛ يعنى صرفاً ذكر مثال (البته حق و واقعى) است و هدف آن، آموزش علوم نيست.
➖علاوه بر آن كه برخى از آياتى كه مورد استشهاد طرفداران ديدگاه اوّل قرار گرفت، از لحاظ موازين تفسيرى قابل نقد است. براى مثال، آيه: «رفيع الدّرجات» ربطى به درجات دايره ندارد، و حمل آيات، بدون قرينه عقلى يا نقلى معتبر بر يك مطلب، موجب تفسير به رأى می شود.
6️⃣دلیل ششم: مسأله بطون قرآن و علم أئمه (ع) از مورد بحث ما خارج است؛ چون موضوع بحث اين است كه آيا همه علوم بشرى را می توان از ظواهر قرآن استخراج كرد يا نه؟
⏏️جمع بندى و نتيجه گيرى
نتیجه آن كه ظاهر آيات قرآن، بر تمام علوم بشرى (با تمام فرمولها و جزئيات آن) دلالت ندارد. آری، در قرآن کریم، اشاراتى به بعضى از علوم و مطالب علمی شده است كه استطرادى و حاشیه ای است، ولى همه علوم، بالفعل در قرآن ذکر نشده است و آياتى كه در اين زمينه است (مثل آيه 89 سوره نحل و 38 و 59 سوره انعام) دلالت بر اين دارد كه تمام احتياجات دينى و هدايتى مردم، در قرآن به طور تفصيل يا مجمل ذكر شده است.
🔅 تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom