🌿قرآن به صاحبان «تفکر انتقادی» مژدۀ هدایت می دهد! فَبَشِّرْ عِبَادِ الّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتّبِعُونَ أحْسَنَهُ أولَئِكَ الّذِينَ هَدَاهُمُ اللّهُ وَأولَئِكَ هُمْ أولُو الْألْبَابِ پس به بندگانم مژده ده! آنان که سخنان را میشنوند و از بهترینش پیروی می کنند، اینانند کسانی که خدا هدایتشان کرده، و اینان همان خردمندانند. (زمر: 17ـ18) 🔻به شکل طبیعی بین «استماع اقوال» ـ یعنی خوب شنیدن آنها ـ و «پیروی از احسن الاقوال» سه مرحله نهفته است: 1ـ فهم (درک کامل و مطابق ادعا) 2ـ تجزیه و تحلیل (شکستن یک اندیشه به اجزای تشکیل دهندۀ آن و یافتن روابط بین اجزا و نحوه سازمان یافتن آنها) 3ـ نقد و ارزیابی (داوری درباره دلائل، نتایج و ارزش یک اندیشه). 🔹این مراحل سه گانه، همان مراحل #تفکر_انتقادی است. بنابراین خداوند در این آیه صاحبان تفکر انتقادی را بشارت می دهد و با همین اشاره، بندگان خود را به آن دعوت می کند و جایگاه رفیع چنین مهارتی را گوشزد می نماید. جالب آنکه خداوند در ادامه این مهارت را «هدایتی از جانب خود» می داند و صاحبان آن را مفتخر به دریافت مدال خردمندی می گرداند. ✍️پانوشت: دانشمندان اسلامی بر اساس این آیه، شرایط معلم خوب را نه فقط انتقال دهنده معلومات و محصولات دانشی، بلکه ایجادکننده و یاددهندۀ نقد، ارزیابی و غربالگری می دانند. (شهید مطهری، تعلیم و تربیت در اسلام، مجموعه آثار، ج22، ص 702) #آیه_پژوهشی #تفکر 👉@rahnameh

🔴🔵🔴راههای افزایش #نشاط_پژوهشی در مدرسه ✅نشاط پژوهشی یعنی داشتن علاقه، انرژی، جدیت و اهتمام در انجام کار پژوهشی و اشتغال منظم به پژوهش. برای افزایش نشاط پژوهشی طلاب موارد زیر کارساز است: 🔻1ـ ارزش گذاری ویژه به پژوهش: طلبه باید ارزشمندی خلاقیت، نوآوری و پژوهش را در نگاه مسئولان مدرسه کاملا لمس کند و ببیند آنان بیش از نمرات درسی، به تفکر و تحقیق بها می دهند. 🔻2ـ ایجاد رقابت: مسابقه فوتبال را در نظر بگیرید. آیا هیچ از خود پرسیده اید که چرا این همه شور و نشاط ایجاد میکند؟ چرا ده ساعت پیش از مسابقه هزاران نفر به استادیوم می روند؟ یکی از مهمترین علل آن «رقابت» است! جشنواره های سالانه را با جدیت و جذابیت تمام برگزار کنید. 🔻3ـ برگزاری مناظره های علمی: فرض کنید اعلام کنند که دو تن از اساتید مدرسه فردا در فلان مکان، بحثی درباره فلان مسئله ادبی یا اصولی یا کلامی خواهند داشت. چقدر از این بحث استقبال خواهد شد؟ چه شور و نشاطی راه می افتد؟ این نشاط قطعا به دیگر لایه های مدرسه نیز سرایت می کند. 🔻4ـ مهارت افزایی پژوهشی: اساتید مطرح در زمینۀ پژوهش را به مدرسه دعوت کنید و کارگاههای پژوهشی برگذار کنید. 🔻5ـ ثمربخشی به پژوهش: طلبه باید احساس کند کوشش علمی او نتیجه دارد و فلان مشکل علمی یا فلان مشکل جامعه را حل می کند. لذا پژوهش ها را به سمت مسئله محوری هدایت کنید. 🔻6ـ منتشر ساختن تولیدات پژوهشی: هر کسی با دیدن انتشار زحمات علمی اش (و لو در قالب الکترونیکی) احساس رضایت و کارآمدی می کند و انگیزه اش دوچندان می شود. 🔻7ـ الگو دهی: وقتی طلبه استاد خود را می بیند که با شور و نشاط فراوانی در پی حل مسئله است و واقعا می خواهد گره ای را حل کند، طبیعی است که انگیزه و شور و نشاط پیدا می کند. 🔻8ـ برگزاری نشست های علمی برخاسته از پژوهش های نو: طلاب باید با افق های جدید علمی آشنا شوند ولو اینکه برای شرکت در یک نشست علمی به استانی دیگر برده شوند. 🔻9ـ ایجاد خراش های ذهنی: اساتید در هنگام تدریس، سعی کنند ذهن طلاب را با سوالات و چالش های جذاب درگیر سازند و در ذهن آنان خراش های فکری ایجاد کنند. 🔻10ـ راه اندازی اتاق مشاورۀ پژوهشی: طلبۀ علاقه مند به پژوهش باید به آسانی به خدمات مشاورۀ پژوهشی و استاد راهنما دسترسی داشته باشد. 🔻11ـ مشوق های پژوهشی: توصیه می شود مدیران مدارس نسبت به زیرساختهای اقتصادی امر پژوهش اهتمام ورزند و مشوق هایی ر ا برای علاقمندان به پژوهش فراهم سازند چرا که این کار سرمایه گذاری است نه هزینه. ✍️پانوشت: تا وقتی ترویج و ارتقای پژوهش، مطالبه گرانی نداشته باشد، کار به جایی نمی رسد. حداقل وظیفه یک طلبه، مطالبه گری است. #الزامات_پژوهش 👉@rahnameh

♦️🔹🔸ملاک، زیاد استاد دیدن نیست❗️ ✳️شهید مرتضی مطهری: 🔺در میان استادهای ما افرادی با ابتکار بودند که زیاد معلم ندیده بودند. «شیخ انصاری» که یکی از مبتکرترین فقهای صد و پنجاه سال اخیر است، از تمام علمای امروزی کمتر استاد دیده بود؛ یعنی دوره استاد دیدنش بسیار کم بود. 🔺از «آقای بروجردی» ایراد می‌گرفتند که کم استاد دیده است، اما از نظر ما همین مطلب حُسن ایشان بود. البته ایشان کم استاد ندیده بود؛ ده دوازده سال نزد استادهای درجه اول شاگردی کرده بود؛ یعنی هفت هشت سال نجف و سه چهار سال اصفهان. البته ولی نجفی‌ها قبول نمی‌کردند و می‌گفتند که او استاد کم دیده و مثلاً باید سی سال استاد دیده باشد. ولی به همین دلیل که کمتر استاد دیده بود، ابتکارش از اغلب علمای آنجا بیشتر بود؛ یعنی مسائلی را می‌گفت که خودش فکر می‌کرد. مجال فکر کردن داشت. 📚رهنامه پژوهش، ش2، ص 28؛ مقاله نواقص حوزه از دیدگاه شهید مطهری #تفکر #خلاقیت #هنجارهای_حوزوی 👉@rahnameh

💢پیشنهاد #موضوع_پژوهش 📚عنوان: «بررسی نقش تقیه در پیشبرد اهداف راهبردی امامیه در عصر امامین عسکریین (علیهما السلام) » 🔻توضیحات: «تقیه» یکی از ابزارهای مهم و استراتژیک در عصر حضور ائمه (علیهم السلام) بوده است. امامیه در تنگنای عصر امامین عسکریین (علیهما السلام) از این شیوه استفاده فراوانی در پیشبرد اهداف خود برد. به عنوان نمونه استفاده امامین عسکریین (علیهما السلام) از این شیوه در عصر خویش با وجود اختناق های شدید اجتماعی و سیاسی، توانست مجموعه بزرگی نظیر سازمان وکالت را راهبری کند. البته در مقابل عباسیان نیز دست به ایجاد چنین سازمانی به نام «دعوت عباسیان» زدند که چون دارای مبانی و مبادی اسلامی نبود به شکست منجر شد، اما سازمان وکالت با استفاده از شبکه های اجتماعی، در پرتو نقش تقیه، توانست در تحقق اهداف امامیه که مهمترین آن حفظ و پیشرفت مکتب بود، موفق عمل کند. 🌐امروزه نهادهای فرهنگی انقلاب اسلامی می توانند با برداشت هایی از نمونه های این شیوه، در فضای بسته ای که کشورهای شرقی یا غربی برای آنها ایجاد می کنند، به پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی که همان پیشبرد اسلام و امامیه است، نائل شوند. 🔴 در زمینه مطالعات تاریخی و تحلیلی این موضوع می توانید به کتاب «سازمان وکالت» اثر دکتر محمدرضا جباری مراجعه کنید. همچنین برای کارکردشناسی امروزین این موضوع می توانید با مراجعه به سازمان ها و نهادهایی همچون مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام )، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، امور بین الملل حوزه های علمیه، جامعه المصطفی العالمیه و دانشگاه ادیان و مذاهب تهران و قم در جريان مشكلات و تجربيات عيني آنها قرار بگيريد. ✍️حجت الاسلام قدرت الله غلمانی ـ کارشناس ارشد تاریخ تشیع، کارشناس ارشد علوم سیاسی و دانش پژوه سطح ۴ فقه سیاسی. (@ghelmani) #سطح_سه #كاربردی 👉@rahnameh

💠 بخشی از بیانات استاد احمد عابدی ✅ سهم غیرقابل قبول حوزویان از بازار نشر کتب دینی! ♦️لزوم ورود طلاب به میدان قلم و اندیشه 1398/9/20 ✍️پانوشت: الزامات نگارش کتاب دینی فاخر (افزون بر علم و اندیشه): 1ـ تقویت ادبیات فارسی با مطالعه فراوان متون ارزندۀ فارسی 2ـ تمرین برای نگارش روان، سلیس و خوش خوان 3ـ عجله نکردن در انتشار آثار قلمی #اهمیت_پژوهش #کلام_بزرگان 👉@rahnameh

🌀فوت کوزه گری ! ❓در این باره که آیا فقط کسانی که دارای نبوغ و استعداد فوق العاده هستند می توانند به مراتب بالای #خلاقیت و نوآوری برسند یا نه، تحقیقات فراوانی انجام شده است. ✳️یکی از این تحقیقات در کتاب «اعتماد به نفس» آمده که سال ها پیش آقای دشتی آن را ترجمه کرده است. این کتاب دانشمندان و نخبگان رشته های مختلف که در صد سال اخیر به شهرت علمی رسیدند را معرفی کرده و عامل موفقیت آنان را کاویده است. نتیجه کتاب این است که هیچ یک از عواملی مانند هوش بالا، تحصیلات عالیه، نبوغ خاص و امکانات فوق العاده باعث موفقیت آنان نشده؛ بلکه «تلاش، کوشش و پشتکار» عامل اصلی بوده است. یعنی جدیت فوق العاده داشته اند. حتی در ایام فراغت و تعطیلی هم کار می کرده اند. اصلا کار برای آنها لذت عجیبی داشته است! 💢البته دست کم استعداد متوسط لازم است، ولی وجود نبوغ و هوش ویژه شرط نیست بلکه در اینجا حرف اول را کار و کوشش و پشتکار می زند! 📚گفتگوی حجت الاسلام دکتر مسعود آذربایجانی با خشت اول، ش 1، ص 31ـ32. #لوازم_پژوهشگری 👉@rahnameh

✳️این، می تواند لیوان هم باشد! 🔺خلاقیت یعنی یافتن چهره های نامانوس در هنگام سیطرۀ چهره های مانوس. 🔹توضیح: گاهی یک دیدگاه مانوس، مسلط است؛ ولی ما سراغ یک دیدگاه نامانوس می رویم و به آن توجه می کنیم که معمولا افراد به آن توجه ندارند. این، #خلاقیت است. یعنی نوعی آفرینش و نوآوری است. فرض کنید یک شیئ روی میز است. من می پرسم این چیست؟ شما پاسخ می دهید: لیوان. این چهره مانوس آن شیئ است؛ اما چهره های نامانوسی نیز دارد؛ مثلا جایی برای قرار دادن مدادها؛ یا جایی برای یک شاخه گل. ♦️🔹🔸شاه کلید شکوفایی خلاقیت: اگر می خواهیم خلاق باشیم، باید به جای تاکید بر فعلیت، بر قوه تاکید کنیم. باید به چهره های بالقوه توجه کنیم. اگر با چنین دیدی به جهان رو کنید، هر چیزی برای شما حرف جدیدی دارد و بلکه هر چیزی، ده ها حرف برای شما دارد! 📚گفتگوی حجت الاسلام دکتر مسعود آذربایجانی با خشت اول، ش 1، ص 33 #مهارتهای_پژوهشگری 👉@rahnameh

#یادداشت_مخاطبان 🔴نخبه علمی کیست؟ ✅ خوشبختانه در حوزه عصر انقلاب، ضرورت حمایت از نخبگان بیش از گذشته درک شده است. با این حال گاهی در شناخت نخبۀ علمی دچار خطا میشویم و شاقول نخبه سنجی ما، میزان عمل نمی کند! ✅ در فضای فرهنگ علمی ما معدل بالا، اطلاعات وسیع، مطالعه کتابهای فراوان، تسلط بر اقوال و اموری از این دست نشان نخبگی و ممتازی یک طلبه قلمداد می شود در حالی که چنین نیست. ✅ تعداد زیاد مقالات و کتابها نیز ملاک صحیحی برای نخبه سنجی نیست. چه بسا پژوهشگر، در میان اقوال بزرگان مطلبی را می یابد و آن را بسط میدهد. گاهی نیز چند قول را با هم میسنجد و یکی را انتخاب میکند و در پژوهشی دیگر تنها به گردآوری و طبقه بندی اقوال می پردازد. هر چند این تلاشها نیز گاهی پژوهش نام میگیرند اما «پژوهش نخبگانی» چیز دیگری است. ✅ در واقع اگر طلبه ای این توانایی را داشت که وقتی با مساله ای نوپدید روبرو می شود، خودش به حل مساله بپردازد و یا در پاسخ به مسائل پیشین علم، سخن جدید و راه حل تازه ای را ارائه نماید در این صورت میتوان او را نخبۀ علمی نامید هر چند یک صفحه هم از وی مطلبی منتشر نشده باشد. ✅ بنابراین پژوهشهای نخبگانی پژوهشهای قائم به نفس پژوهشگر است نه قائم به اقوال و مکاتب. ✅ افرادی که به خوبی اقوال را میشناسند و چه بسا داوران خوبی در بین این اقوال هستند اما خودشان یا سخن تازه ای ندارند یا ابتکاراتشان در حد بسط، تصحیح یا نقد اقوال دیگران است نخبه علمی نیستند. ✅ امروزه مسائل بیشماری داریم که هیچ پاسخی برای آنها مطرح نیست. نیاز مبرم به تربیت نخبه علمی با تعریف فوق در حوزه پساانقلاب بر هیچ دلسوزی پوشیده نیست. ✍️مجتبی قربانی همدانی، استاد حوزه و دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی #خلاقیت 👉@rahnameh

♦️🌿♦️استقبال کانال رهنامه از #یادداشت_مخاطبان 🔹به اطلاع همراهان فرهیخته کانال می رساند، کانال رهنامۀ پژوهش آمادگی دارد مطالب و نقطه نظرات مخاطبان خود، پیرامون فرهنگ و سواد پژوهش یا مهارتهای پژوهشی را ـ پس از تایید ادمین کانال ـ با نام نویسنده، منتشر سازد. 🔹سعی ما بر آن است با هم فکری شما، پژوهش را در حوزه های علمیه در جایگاه بایسته اش بنشانیم، مهارتهای پژوهشی طلاب جوان را ارتقا دهیم و پژوهش را به گفتمانی پایدار مبدل سازیم. 🔹منتظر دیدگاه ها، پیشنهادات و مطالب شما هستیم. ✅با احترام، کانال رهنامه پژوهش 👉@rahnameh

✅اهمیت دوران آموزش در ظهور پژوهشگران موفق ♦️کسی می تواند پژوهشگر حقیقی باشد که دورۀ آموزش را به خوبی طی کرده باشد. طلبه تا مراحل آموزش را خوب طی نکرده باشد اساسا نمی تواند پژوهش واقعی داشته باشد، چرا که هم دستش از مواد خام خالی است و هم نمی داند آخرین حلقه های دانش کجاست تا حلقه ای تازه بر آنها بیفزاید. بنابراین تلاشش یا نامرغوب است یا تکرار مکررات! (اقتباس از گفتگوی سلیمان خاکبان با خشت اول، ش2ـ3، ص53) ✍️پانوشت: #پژوهش به معنای واقعی عبارت است از: فرایند حل مسئله و تولید دانش. برای تولید دانش ـ افزون بر مهارتهای پژوهشی ـ هم نیازمند مواد خام (=تخصص علمی) هستیم و هم نیازمند شناخت مرز دانش (=آخرین پژوهش ها و پاسخ ها). این دو ـ فی الجمله ـ باید در دورۀ آموزش به دست آید، با این تفاوت که دومی متاخرتر و سطح بندی شده فراگرفته شود. البته بدیهی است که مهارتهای پژوهشی باید قبل از رسیدن به مرحله ای که ویژه تولید دانش است (=درس خارج) در خلال دورۀ آموزش، تحصیل و تا حدودی تعمیق شده باشند. #الزامات_پژوهش #نسبت_آموزش_و_پژوهش 👉@rahnameh

💢پیشنهاد #موضوع_پژوهش 📚عنوان: «تاثیر نگاه اجتماعی و نظام گرا به دین و شریعت در اصول و فرایندهای استنباط» 🔻توضیحات: تاکنون نگاه به فقه فردی و با هدف برائت ذمه (یا تحصیل مؤمّن از عذاب برای) فرد مکلف بوده است. در این نگاه افراد جامعه بریده از هم فرض می شوند که رفع نیازهایی آنها را مجبور به تعاملات اجتماعی می کند. اما در نگاه اجتماعی کل گرا، افراد جامعه به مانند اجزای یک بدن هستند که در راستای یک هدف واحد تلاش می کنند‌. در این نگاه هدف دین، رسیدن نظام و جامعه انسانی ( نه صرفِ فرد) به سعادت است. در این راستا قرآن علاوه بر کارنامه فردی، از کارنامه امت نام می برد. 🍃این نوع نگاه تاثیرات فراوانی در فقه و کلا شناخت گزاره های دینی دارد و می توان آن را در فصول زیر مورد بررسی قرار داد: ۱. تفاوت هستی شناسی فرد گرا و جامعه گرا ( جامعه به مثابه کل) و تاثیرات آن در فقه. ۲. تفاوت معرفت شناسی فردگرا و جامعه گرا ( نظام گرای اجتماعی) و تاثیرات آن در فقه. ۳. تفاوت روش شناسی فردگرا و جامعه گرا (در موضوع شناسی، حکم شناسی، فهم نصوص، تحقق و اجرای احکام و ...) ✍️حجت الاسلام رضا فخاری (@Rfakhari) #سطح_چهار #روش_شناسی 👉@rahnameh