🔘 چالش ساختار توزیع قدرت در خانواده 📌 دکتر کوثر دهدست در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 یکی از موضوعاتی که تعارض دائمی را در فضای خانواده به‌دنبال دارد، موضوع ساختار توزیع قدرت در خانواده است. معنای عام قدرت، توانایی کنترل بر رفتار سایر افراد به‌رغم میل آن‌هاست؛ اما قدرت در خانواده به قدرت در تصمیم‌گیری‌ها هم معطوف است؛ به این معنا که هنگام تصمیم‌گیری دربارۀ امور اجتماعی، اقتصادی، تربیت فرزندان و... چه کسی حرف آخر را می‌زند. 🔖 بر‌این‌اساس ساختار توزیع قدرت در خانواده را بر‌مبنای اینکه چه کسی تصمیم‌های اساسی و مهم را می‌گیرد، به سه الگو می‌توانیم تقسیم کنیم؛ حاکمیت مرد یا مردسالار، حاکمیت زن یا زن‌‌سالار و مشارکتی که در جوامع توسعه‌یافته مفهوم مردسالاری در ساختار اجتماعی به چیزی شبیه عدم‌ تساوی زن و مرد و برتری مرد تعبیر شده است. 🔖 از این دیدگاه، مردسالاری، مردان را در موضع قدرت، اختیار و تحکم و زنان را در موضع فرمان‌برداری و اطاعت قرار می‌دهد. ایجاد چنین دیدگاه منفی دربارۀ مردسالاری این ساختار را دگرگون کرده است. وقتی مردان جایگاه تاریخی خود را از دست می‌دهند، بیش‌‌از‌پیش نگران جایگاه خود می‌شوند که این امر گاهی اوقات به مقاومت آنان منجر می‌شود. همین امر است که تعارض‌هایی میان زن و مرد ایجاد می‌کند. 📘برای مطالعۀ متن کامل مصاحبه، به نشانی‌های زیر مراجعه نمایید. 🌐 https://fidibo.com/book/176618 🌐 https://taaghche.com/book/217708 #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #کوثر_دهدست 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 ساختار بانکی و مبانی مالی اسلامی 📌 دکتر حسن سبحانی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در اسلام چیزی به نام بانک یا حتی موضوعی مشخص دربارۀ پول وجود ندارد. این‌ها مسائلی هستند که به‌صورت عرفی شکل گرفته‌ و در طول زمان، هرگاه ضرورت ایجاب کرده، فقها صرفاً از منظر فقه به این مسائل پرداخته‌اند؛ یعنی مشخص کرده‌اند که در موقعیت‌های خاص چه باید کرد. 🔖 از این منظر، اصول مشخص و تعریف‌شده‌ای به نام بانکداری اسلامی یا اقتصاد اسلامی وجود ندارد که بخواهیم ساختار فعلی نظام بانکی را با آن تطبیق دهیم. در عوض، آنچه مدنظر است، تصور یا برداشتی از مناسبات مطلوب در میان مسلمانان است که انتظار می‌رود براساس اصول دینی شکل بگیرد. 🔖 برای مثال، در تعالیم اسلامی گفته شده است که اگر قرضی داده شود و در آن شرط شود که قرض‌گیرنده مازادی پرداخت کند، آن مازاد ربا محسوب می‌شود. بنابراین، تعریف ربا را می‌توان همین قرضی دانست که به شرط بازپرداخت مازاد صورت می‌گیرد. 🔖 با این تعریف، روشن است که ساختار سیستم بانکی با مناسباتی که ما بر اساس دین از روابط پولی و مالی می‌فهمیم، در تناقض است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #حسن_سبحانی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 مهارت‌های زندگی و چیستی آن 📌 دکتر زهرا‌سادات پورسیدآقایی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 وقتی می‌خواهیم دربارۀ مهارت‌های زندگی صحبت کنیم، باید یک قدم به عقب برگردیم و ابتدا سبک زندگی را تعریف کنیم؛ زیرا مهارت‌های زندگی ارتباط نزدیکی با سبکی دارند که ما برای زندگی خود انتخاب و تعریف می‌کنیم. 🔖 سبک زندگی به‌معنای آن عقاید و فرض‌های اساسی است که فرد از طریق آن‌ها واقعیت زندگی خود را سازمان‌دهی می‌کند. این سبک شامل ارزش‌ها و برداشت‌های فرد در ارتباط با خود، خدا، دیگران و جهان پیرامون است. به بیان دیگر، سبک زندگی، روش خاصی است که انسان برای دستیابی به اهداف زندگی و غلبه‌بر مشکلات انتخاب می‌کند. به‌طور خلاصه، سبک زندگی الگویی نظام‌مند از کنش‌ها و ترجیحات ماست. 🔖 هر مکتب یا مذهبی، براساس جهان‌بینی خود، سبک خاصی از زندگی را به انسان و بشر ارائه می‌دهد. وقتی دربارۀ جهان‌بینی صحبت می‌کنیم، منظور برداشت یا تفسیر هر فرد یا مکتب از جهان است؛ به‌عبارت‌دیگر، نوع نگاه و تفسیر آن‌ها از انسان و جایگاه او در هستی. این جهان‌بینی یا هستی‌شناسی می‌تواند دو نوع باشد: الحادی یا همان مادی و الهی. در هستی‌شناسی الحادی، کل هستی در نشئۀ طبیعت خلاصه می‌شود و حیات انسان نیز به همین عالم ماده و طبیعت محدود است. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #زهراسادات_پورسیدآقایی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 شرایط مناسب برای انتخاب درست و دوطرفه در انتخابات 📌 دکتر محمد صالحی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖یکی از مسائل مهم در انتخابات، انتخاب درست و دوطرفه است. این انتخاب نیازمند رعایت چند اصل است. 🔖اول اینکه افرادی که برای نامزدی ثبت‌نام می‌کنند، باید شایستگی و توانایی لازم را برای مسئولیتی که می‌خواهند بر‌عهده بگیرند، داشته باشند. قانون‌گذار نیز معیارهایی برای احراز این صلاحیت‌ها تعیین کرده است؛ هرچند ممکن است این معیارها در برخی موارد ناکافی یا نیازمند اصلاح باشند. اگر این معیارها به‌درستی تدوین و اجرا شوند، درنهایت نامزدهای شایسته‌ای برای رقابت باقی خواهند ماند. در این مرحله، نقش مردم در انتخاب دقیق و آگاهانه بسیار مهم است. 🔖متأسفانه در برخی مناطق، به‌ویژه در شهرهای بزرگ مانند تهران، فرهنگ رأی‌دهی فهرستی رایج شده است و طبیعتاً در این‌گونه رأی‌دهی مردم معمولاً همۀ نامزدها را نمی‌شناسند و به اعتبار افراد سرشناس یا معرفی‌کنندگان و معتمدان به این فهرست‌ها رأی می‌دهند. در شهرستان‌ها نیز با وجود جمعیت کمتر، تعداد بالای نامزدها باعث می‌شود مردم شناخت کافی از همۀ گزینه‌ها نداشته باشند. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #محمد_صالحی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 تنقیح قوانین؛ فعالیتی عالمانه در راستای شناخت و بیان اعتبار و انسجام قوانین 📌دکتر محمود حکمت‌نیا در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖 وقتی از تنقیح قوانین صحبت می‌کنیم، باید به سابقۀ قانون‌گذاری در کشور توجه کنیم. اگر قانون‌گذاری را از سال 1285 به بعد، یعنی بیش از 120 یا 130 سال گذشته، درنظر بگیریم، می‌بینیم که طی این سال‌ها قوانین متعددی تصویب شده است. این قوانین گاه در موضوعات مشترک یا مرتبط به یکدیگر نظارت دارند اما در عین حال وجوه دیگری نیز دارند که بر همان موضوع تأثیر می‌گذارند. بنابراین، می‌توان گفت قوانین به‌نوعی منظومه‌ای را تشکیل می‌دهند. 🔖 از دیدگاه فلسفی کسانی که در حوزۀ قانون‌گذاری کار کرده‌اند، بر این باورند که اقدام قانونی یا مجموعه‌ای از گزاره‌هایی که رفتارها را تنظیم می‌کنند، باید چند ویژگی اصلی داشته باشد. اولاً قانون باید ثبات داشته باشد که این مسئله به‌عهدۀ قانون‌گذار است و مستلزم توجه به حکمت در وضع قانون، اصول قانونی و مبانی آن است. ثانیاً، قوانین باید هماهنگ باشند؛ این هماهنگی باید هم در اهداف، هم در موضوعات و هم در احکام قوانین وجود داشته باشد. 🔖 با توجه به اینکه قوانین متعدد و متکثری داریم، ایجاد انسجام و اعتبار در این قوانین نیازمند فعالیتی تخصصی و دقیق است. در اینجا است که تنقیح معنا پیدا می‌کند. تنقیح درواقع فعالیتی عالمانه است که با هدف شناخت اعتبار قوانین و بیان انسجام آن‌ها انجام می‌شود. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #محمود_حکمت_نیا 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 رویکردهای مدیریتی در میان مدیران عامل هلدینگ‌ها 📌دکتر عطاءالله هرندی در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖هنگامی که بنگاهی اقتصادی رشد می‌کند و در سطح هلدینگ یا شرکت مادر فعالیت می‌کند، با دو مسئلۀ اساسی مواجه می‌شود. 🔖 مسئلۀ نخست این است که تا چه میزان می‌تواند در امور شرکت‌های زیرمجموعۀ خود مداخله کند. اینکه در چه حوزه‌هایی ورود کند و در چه زمینه‌هایی از مداخله بپرهیزد، از چالش‌های کلیدی هلدینگ‌های ایرانی است. متأسفانه در بسیاری از هلدینگ‌های کشور، متدولوژی و سبک مدیریتی مشخصی برای معماری روابط با شرکت‌های زیرمجموعه وجود ندارد و این موضوع اغلب به سلیقه و سبک رهبری مدیرعامل هلدینگ وابسته است. 🔖 به‌طور کلی، دو رویکرد مدیریتی در میان مدیران عامل هلدینگ‌ها مشاهده می‌شود: 1. رویکرد تفویضی: در این مدل، مدیران عامل اعتقاد دارند که شرکت‌های زیرمجموعه شخصیت حقوقی مستقل، هیئت‌مدیره و مدیرعامل دارند؛ بنابراین، نباید در امور آن‌ها دخالت کرد و مدیریت آن‌ها باید به‌صورت کاملاً مستقل انجام شود. 2. رویکرد تمرکزگرا: در این مدل، تمامی فرایندها و تصمیم‌گیری‌های کلیدی باید از طریق هلدینگ هدایت شود. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #عطاءالله_هرندی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 وصف اسلامی صرفاً به علوم انسانی محدود نمی‌شود 📌دکتر محمدهادی همایون در گفت‌وگو با فصلنامه رهیافت اندیشه؛ 🔖ارزیابی من از وضعیت علوم انسانی در کشور دوگانه است. از یک سو، تصور مشترکی که میان ما وجود دارد این است که وضعیت علوم انسانی بسیار بحرانی است. علوم انسانی به‌دلیل آلودگی به مبانی غربی، ناتوانی در حل مسائل و فاصله‌داشتن از نیازهای جامعه، متهم است و عملاً شاهد دوران افول و سقوط آن هستیم. 🔖 اما اگر از زاویۀ دیگری نگاه کنیم، علوم انسانی در مقایسه با سایر علوم جلوتر است. این مسئله به نوع نگاه ما به علوم بستگی دارد. ممکن است گفته شود در علوم غیرانسانی، پیشرفت‌های شایان توجهی داشته‌ایم؛ به فناوری رسیده‌ایم، مسائل را حل کرده‌ایم، پژوهشگر تربیت کرده‌ایم و حتی امور کشور را با همین علوم اداره می‌کنیم. با‌این‌حال، من معتقدم علوم انسانی از این منظر جلوتر است. 🔖دیدگاه من این است که وصف اسلامی صرفاً به علوم انسانی محدود نمی‌شود؛ بلکه سایر علوم نیز می‌توانند به وصف اسلامی متصف شوند. به‌نظر من، علوم انسانی آن‌قدر رشد کرده که اکنون نیاز به اسلامی‌شدن آن را درک کرده‌ایم؛ اما دربارۀ سایر علوم هنوز به این درک نرسیده‌ایم. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #محمدهادی_همایون 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 نظام ارزی و قواعد فقهی 📌 حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 دربارۀ نظام ارزی، چون نص صریحی در منابع دینی نداریم، باید از قواعد کلی بهره بگیریم. قطعاً قواعد فقهی نقش کلیدی و محوری دارند و لازم است مجموعۀ قواعد مرتبط را مرور و ارزیابی کنیم. 🔖 اگر کسی مجموعۀ قواعدی را که در کتب فقهی ذکر شده، بررسی کند و آن‌ها را براساس اولویت دسته‌بندی نماید، می‌تواند انتخاب‌های دقیق‌تری انجام دهد. به این ترتیب، قواعدی که در اولویت استفاده قرار دارند، مشخص خواهند شد. البته ممکن است از تمامی قواعد انتخاب‌شده بهره برده شود؛ اما برخی از آن‌ها اهمیت و اولویت بیشتری دارند. 🔖 مثلاً قاعدۀ «نفی سبیل» از جمله قواعدی است که در موضوعات ارزی می‌تواند بسیار مهم باشد. از سوی دیگر، استفاده از مبانی اعتقادی یا اخلاقی نیز ممکن است مفید باشد؛ اما به‌نظر می‌رسد این موارد بیشتر جنبۀ تکمیلی دارند و اساس حکمرانی نمی‌توانند صرفاً بر آن‌ها استوار باشد. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #غلامرضا_مصباحی‌مقدم 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 مجلس، نمایندگان و چالش‌های سیاست‌گذاری 📌 دکتر حسین باغگلی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖متأسفانه، مجلس ما بیشتر به «مجلس عوام» شباهت دارد؛ یعنی نمی‌توانیم ادعا کنیم که نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مجموعه‌ای از متخصصان در حوزه‌های مختلف هستند که به انجام ریل‌گذاری‌های جدی و تخصصی در سیاست‌گذاری‌ها قادر باشند. این دیدگاه کلی من دربارۀ عملکرد مجلس در حوزه‌های مختلف است. 🔖 در حوزۀ آموزش‌وپرورش، مسئله پیچیده‌تر است. یکی از چالش‌های جدی، مناسبات سیاسی و فضای فردی رأی‌آوری نمایندگان است. با توجه به نبود احزاب منسجم، شاهد تشکیل کلونی‌های غیررسمی برای جمع‌آوری رأی هستیم. این ساختار باعث می‌شود نمایندگان مجلس به گروه‌هایی که در رأی‌آوری‌شان کمک کرده‌اند، بدهکار شوند. 🔖 در چنین وضعیتی ازآنجاکه امکان تسویه‌حساب با کانون رأی‌آوری (در شرایطی که نمایندگان از طریق حزب موفق به کسب کرسی می‌شوند) از مسیر نوع سیاست‌گذاری مقدور نیست؛ بنابراین تسویه‌حساب‌ها باید به صورت فردی و در قالب تلاش برای به‌کارگماری افراد در پست‌های دولتی (با استفاده از ابزار فشار جایگاه نظارتی) صورت پذیرد. با این توضیح، عملکرد نمایندگان در تعامل با دولت و وزارتخانه‌های مختلف تحت‌تأثیر این شرایط قرار می‌گیرد. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #حسین_باغگلی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 آزادی بیان و مصادرۀ آن در دست قدرت‌های رسانه‌ای 📌 دکتر علی‌مراد حیدری در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖آزادی بیان، اگرچه ازنظر حقوقی حقی است که برای همۀ افراد و گروه‌ها به رسمیت شناخته شده است، در عمل چالش‌هایی وجود دارد که واقعیت آن را مشخص‌تر می‌کند. 🔖 برای مثال، در تاریخ تحولات بین‌المللی، زمانی بحث آزادی کشتیرانی در دریاهای آزاد مطرح بود. دیدگاه‌های مختلفی در این زمینه وجود داشت؛ برخی معتقد بودند که کشورها باید بر‌اساس میزان خطوط ساحلی‌شان از دریا بهره‌مند شوند یا رژیمی تعیین شود که دسترسی برابر را تضمین کند. اما قدرت‌های بزرگ آن زمان مانند انگلستان، آمریکا، اسپانیا، پرتغال و فرانسه معتقد بودند که دریاها باید برای همه آزاد باشند. 🔖 این ایده، در ظاهر بسیار جذاب بود؛ اما در عمل فقط کشورهایی توانستند از این آزادی بهره‌مند شوند که ناوگان‌های دریایی پیشرفته داشتند؛ در‌حالی که بسیاری از کشورها حتی با داشتن سواحل گسترده عملاً بهره‌ای نبردند. 🔖 در فضای رسانه‌ای امروز نیز وضعیت مشابهی حاکم است. آزادی بیان به‌طور نظری محترم است و کسی آن را انکار نمی‌کند؛ اما در عمل، این حق توسط جریان‌ها، تفکرات و کشورهایی استفاده می‌شود که قدرت رسانه‌ای دارند؛ یعنی دسترسی به مخاطبان گسترده و امکانات پیشرفتۀ رسانه‌ای. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #علی‌مراد_حیدری 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 آیات قرآن، نظریات علمی؛ تطبیق و سازگاری 📌 دکتر سیدپیمان شریعت‌پناهی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در طول تاریخ اسلام در هزار‌و‌چهارصد سال گذشته، بسیاری از تلاش‌ها در زمینۀ رویکردهای مختلف مرتبط با علوم تجربی در مواجهه با آیات قرآن، بر تطبیق آیات قرآن با نظریات علمی متمرکز بوده است. این تطبیق، در اغلب موارد بر‌اساس دانسته‌های علمی زمانه و عمدتاً از منابع علمی غربی صورت گرفته است. 🔖 از همان ابتدا بسیاری از دانشمندان اسلامی تلاش کرده‌اند گزاره‌های علمی آن دوران را با قرآن تطبیق دهند. در زمان گذشته، این گزاره‌ها شامل نظریات بطلمیوسی بود و امروز ممکن است به موضوعاتی مانند نظریۀ بیگ‌بنگ یا مباحث دیگر کیهان‌شناسی بپردازند. 🔖 ما به همراه جمعی، چندین سال است که تلاش می‌کنیم به این موضوع از زاویه‌ای دیگر نگاه کنیم. رویکرد ما این است که بدون تطبیق‌‌دادن آیات قرآن با علوم موجود، ببینیم خود قرآن چه می‌گوید. به عبارت دیگر، هدف این است که بدون پیش‌فرض‌های علمی و مستقل از نظریات موجود، قرآن را بررسی کنیم و از آنچه در متن قرآن وجود دارد، به فهمی از موضوعات علمی برسیم. این شیوه به ما اجازه می‌دهد تا دریابیم که آیا قرآن اساساً دربارۀ موضوعات علمی صحبت می‌کند و اگر چنین است، این گزاره‌ها چیست. سپس می‌توانیم بررسی کنیم که آیا این گزاره‌ها با مشاهدات علمی سازگار هستند یا خیر. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #سیدپیمان_شریعت‌پناهی 🌐 @rahyaft_andisheh

🔘 سلامت روان؛ حق عمومی، وظیفۀ جمعی 📌 دکتر حامد مصلحی در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 سلامت روان، مسئولیتی همگانی است. همان‌طور که حقی عمومی محسوب می‌شود، وظیفه‌ای جمعی نیز به‌شمار می‌آید. مردم تعامل شبانه‌روزی باهم دارند. اگر مردم مسئولیت‌های خود در تأمین سلامت روان خود، خانواده و جامعه را به‌درستی ایفا کنند، نقش محافظت‌کننده دارند و اگر غیرمسئولانه برخورد کنند، برای دیگران عامل خطر خواهند بود. 🔖 زمانی که بتوانیم سواد سلامت روانی مردم را افزایش دهیم، آن‌ها را با اختلالات روانی آشنا کنیم، سبک زندگی سالم را به آن‌ها آموزش دهیم و هویت‌یابی سالم و مراحل رشد را به روش صحیح برایشان تسهیل کنیم، درحقیقت پیش‌آگهی مثبتی در بهداشت و سلامت روان جامعه ایجاد کرده‌ایم. 🔖 وقتی سواد سلامت افزایش پیدا کند، حساسیت به اشتباهات نیز بیشتر می‌شود. این ترکیب سواد و حساسیت باعث می‌شود مردم بدانند دقیقاً در مواقع نیاز به چه کسی مراجعه کنند و با چه کسی صحبت کنند. چنین آگاهی‌ و دانشی به مردم کمک می‌کند نقش خود را در این حوزه به‌درستی ایفا کنند. این همان کاری است که در وزارت بهداشت و سایر نهادها باید انجام شود. #فصلنامه #رهیافت_اندیشه #حامد_مصلحی 🌐 @rahyaft_andisheh