eitaa logo
فصلنامه رهیافت اندیشه
620 دنبال‌کننده
730 عکس
8 ویدیو
10 فایل
🔖تحلیل و پاسخ‌یابی مسائل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی و... در چهارچوب اندیشه اسلامی 🔖گفت‌وگوهای چالشی با اساتید و صاحب‌نظران 🔖بهره‌گیری از یادداشت‌های مسئله‌محور پژوهشگران و نویسندگان ارتباط با ادمین: @admin_rahyaftandisheh تبادل: @rahyaft_t
مشاهده در ایتا
دانلود
🔘 پدیدۀ تورم؛ عامل ایجاد شکاف میان فقر و غنا 📌حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدهادی عربی در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 پدیدۀ تورم توزیع درآمد را به‌نوعی بدتر می‌کند و شکاف بین فقر و غنا را افزایش می‌دهد. همه می‌دانیم شکاف میان فقر و غنا از منظر اقتصاد اسلامی امر مطلوبی نیست. البته نمی‌خواهیم بگوییم که در اقتصاد اسلامی، مساوات و برابری ملاک است. مساوات و برابری در درآمد ملاک نیست؛ اما شکاف بسیار زیاد بین فقر و غنا هم مطلوب نیست. 🔖 لذا معمولاً هم به آیۀ شریفۀ سورۀ حشر تأسی می‌شود که می‌فرماید: «كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنْكُمْ»؛ یعنی کَی را به این ترتیب میان افراد تقسیم کنید تا ثروت‌ها فقط در میان اغنیای شما دست‌به‌دست نشود. 🔖 اندیشمندان و اقتصاددانان مسلمان، این آیه را به‌عنوان دلیلی بر عدالت اقتصادی و به تعبیر شهید صدر برای توازن اقتصادی استفاده کردند. اگرچه تفسیرهای مختلفی از این آیه شده، وجه مشترک آنان این است که همۀ اندیشمندان مسلمان پذیرفته‌اند که این توازن تقریباً هدفی کلی برای اقتصاد اسلامی محسوب می‌شود. 🔖 در کل اینکه شکاف میان فقر و غنا مطلوب نظام اقتصادی اسلام نیست، مورد توافق همۀ اندیشمندان مسلمان است و چون تورم موجب افزایش این شکاف می‌شود، بنابراین قطعاً به معنای این است که امری نامطلوب است و از این منظر مسئولیتی را متوجه دولت اسلامی خواهد کرد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 هر نوع معاملۀ هسته‌ای با طرف غربی اساساً شکننده است 📌 دکتر مجید شاکری در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 کشور ایران راه‌حل‌هایی دارد که شامل توافق مجدد با غرب است و همچنین راه‌حل‌هایی دارد که شامل این توافق مجدد نیست. این راه‌حل‌ها از هم جدا هستند و به‌صورت مستقل کار می‌کنند و روی هم اثر انکارناپذیری دارند. معطل‌گذاشتن هرکدام از این راه‌حل‌ها برای دیگری اشتباه است. 🔖حالا تا وقتی که به این توافق برسیم یا نرسیم، باید درک کنیم که هر نوع معاملۀ هسته‌ای با طرف غربی اساساً شکننده است. به این دلیل که معاملۀ تعلیق تحریم در مقابل نقطۀ گریز هسته‌ای مادامی که فاصله از گریز هسته‌ای از زمان بازاعمال تحریم همیشه کوتاه‌تر باشد، آمادگی شکستن آن وجود دارد. 🔖 با توجه به این شرایط اساساً پاسخ نباید توافق‌کردن یا توافق‌نکردن باشد، بلکه باید تغییر نوع نگهداشت دارایی ارزی بانک مرکزی باشد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 اقتصاد مقاومتی؛ حرکتی به سمت کنترل تورم 📌 حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر سعید فراهانی‌فرد در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 یکی از بحث‌هایی که معمولاً در سیاست‌های ضد‌تورمی مغفول می‌ماند، بحثی است که مقام‌ معظم ‌رهبری هم آن را مطرح می‌کنند و آن بحث جهش تولید و اقتصاد مقاومتی است. 🔖اگر ما در دولت‌های قبلی به این مسئله دقت می‌کردیم و تولید خود را در حد بهینه ارتقا می‌دادیم و رشد و جهش اقتصادی ایجاد می‌کردیم، این افزایش نقدینگی و تورم ایجاد نمی‌شد. 🔖 اگر ما روی مسئلۀ جهش تولید سرمایه‌گذاری کنیم و به‌سمت اقتصاد مقاومتی برویم که در داخل به افزایش تولید منجر شود و در خارج بتواند ارتباط هدفمند و قوی داشته باشد، می‌توانیم تا حدودی مسئلۀ تورم را حل کنیم و در مسائل دیگری همچون بحث تحریم‌ها به آسیب کمتری دچار شویم. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 نظارت سیستمی و هوشمند؛ راه‌حلی برای اصلاح نظام توزیع 📌 دکتر وحید شقاقی شهری در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 دولت باید اولاً بین نظام تولید و واردات و نظام توزیع هماهنگی برقرار کند. وظیفۀ دولت این است که هماهنگی‌ها را ایجاد کند و تا زمانی هم که این هماهنگی‌ها نباشد، نظام توزیع خوب کار نمی‌کند. دومین مورد این است که دولت باید نظارت سیستمی و هوشمندی را در نظام توزیع ایجاد کند. 🔖 الآن نظام توزیع سنتی است و نظارت‌ها هم به‌تبع سنتی پیش می‌رود. حال وقتی نظارت‌های دولت، همچنان سنتی باشد و هنوز هم مأمور بفرستد تا انبارها را کنترل کرده یا فروشگاه‌ها را رصد کند، مشخص است که نظام توزیع کارآمدی ایجاد نمی‌شود. 🔖 بنابراین نظارت‌ها باید هوشمند و سیستمی باشد؛ یعنی وقتی کالا چه از کانال واردات و چه از کانال تولید وارد انبارها می‌شود، باید رصد شود تا مرحله‌ای که به‌دست خرده‌فروشی می‌رسد. این رصدها باید سیستمی، هوشمند و برخط (آنلاین) باشد تا امکان احتکار، تعلل و فساد وجود نداشته باشد. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 نظام پولی و بانکی؛ یکی از موتورهای اصلی تولید تورم در اقتصاد ایران 📌 دکتر موسی شهبازی غیاثی در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 اینکه چقدر از تورم را می‌توان به نحوۀ استفاده از درآمدهای حاصل از نفت و گاز تَسرّی داد، نمی‌توان به‌طور دقیقی دربارۀ میزان آن صحبت کرد؛ اما نباید غافل شد که تورم در اقتصاد ایران، صرفاً از طریق سازوکار تبدیل ارز نفتی به ریال نبوده؛ بلکه در طول سالیان گذشته و به‌ویژه بعد از تأسیس بانک‌های خصوصی در کشور، نظام پولی و بانکی هم یکی از موتورهای اصلی تولید تورم در اقتصاد ایران بوده است. 🔖 آثار تورمی درآمدهای نفتی و نحوۀ مواجهۀ با آن نباید به بودجه بیاید و مستقیم به ریال تبدیل شود؛ بلکه باید با آن کارهای بین‌نسلی و سرمایه‌گذاری‌های بین‌نسلی انجام شود. 🔖 در عین حال خلق نقدینگی غیر متناسب با وضعیت اقتصادی کشور، در اوضاعی که مثلاً رکود اقتصادی داریم، ولی همچنان نقدینگی اقتصادی هم درحال رشد است، به‌واسطۀ ساختار معیوب نظام بانکی ماست. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 تورم موجود در جامعۀ ما تورم فشار هزینه است 📌 دکتر حسین درودیان در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 وقتی صحبت از تورم و نقدینگی می‌شود، تفسیر متعارف این است که پول دست مردم زیاد می‌شود و آن‌ها هم با آن اقدام به خرید می‌کنند یا مثلاً سرمایه‌گذاری می‌کنند. به هر حال این‌ها باعث می‌شود که روی قیمت کالا فشار بیاید. 🔖یعنی مثلاً اگر این لپ‌تاپ گران می‌شود، به‌خاطر این است که مردم در حال حاضر آن را بیشتر می‌خرند و چون موجودی آن تقریباً امری ثابت است، قیمت آن بالا می‌رود. دربارۀ بقیۀ کالاها هم به همین ترتیب است. بنابراین تعبیر اثرگذاری نقدینگی و فشار تقاضا این است. 🔖 اما تورم‌زایی تیپ نقدینگی در جامعۀ ما این‌گونه می‌شود که به بازارهای دارایی حمله می‌کند، قیمت‌های دارایی جهش می‌کند و بعداً جهش قیمت دارایی روی قیمت کالاها و خدمات تخلیه می‌شود. در حالی که همچنان قدرت خرید مردم خراب است و نمی‌توان این را نوعی فشار تقاضا تلقی کرد. به عبارت دیگر مثلاً اگر لپ‌تاپ گران می‌شود، به دلیل بالارفتن نرخ ارز است؛ نه اینکه چون مردم بیشتر می‌خرند. باید گفت که این تورم، تورم فشار هزینه است. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 اقتصاد بدون نفت؛ گامی در راستای اقتصاد مقاومتی 📌 دکتر مهدی صادقی شاهدانی در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 این مسئله مهم است که بدانیم مسیر برون‌رفت نفتی که به بودجه می‌آید، از کجا سر در می‌آورد. همچنین در دورۀ بلندمدت دربارۀ اقتصاد بدون نفت برنامه‌ریزی کنیم و همان‌ اتفاقی بیفتد که در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به آن توجه می‌شود. 🔖یعنی دولت مسائل بودجۀ خودش را از نفت جدا کرده و بر سایر درآمدها یا نظام مالیاتی تمرکز کند. طبیعی است چنین اقدامی در یک دورۀ کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست؛ اما اگر در دورۀ بلندمدتی بتوان به نظام اقتصادی و دولت کمک کرد، قدم‌به‌قدم وابستگی خود را از نفت کم می‌کند و درآمدهای نفتی وارد یک صندوق می‌شود. 🔖 حال اگر بتوانیم در بلندمدت به‌سمت ایجاد صندوقی مثل صندوق نفت نروژ برویم، به‌نظر می‌رسد در آینده عایدی خوبی برای ملت ما جمع می‌شود و بعد از مدتی می‌بینیم که دارایی چشم‌گیری فراهم شده و بازدهی آن دارایی به دولت کمک می‌کند که این کار هم آنچنان ملاحظه‌ای ندارد. دولت درآمد نفتی را وارد صندوق کرده و آن صندوق دارایی هم بازدهی خودش را ایجاد می‌کند و آن بازدهی صرف مواردی مثل یارانه، کمک به فقرا و حمایت‌هایی از اقشار مردم می‌شود. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 افزایش هزینه برای مصرف کننده؛ با شبکۀ توزیع سنتی 📌 دکتر مهران برادران‌نصیری در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 شبکۀ توزیع کشور از همۀ قسمت‌های دیگر کشور ضعیف‌تر است و در واقع می‌توان گفت که کل اقتصاد بازار و خدمات ما که شبکۀ توزیع هم جزء آن است، بسیار سنتی و غیر مدرن است و این سبب می‌شود که ما مقدار زیادی هدررفت منابع و افزایش هزینه‌ها برای مصرف‌کننده داشته باشیم. 🔖وقتی در شبکۀ توزیع، افراد همچنان به صورت سنتی بارهایی را از مناطق مختلف مثلاً در میادین تره‌بار شهرداری می‌آورند و پخش می‌کنند و افراد هم از آنها می‌خرند، کالایی که وارد تهران می‌شود چند بار دست به دست می‌شود. در واقع تعداد زیادی آدم در شبکۀ توزیع کار می‌کنند که هزینه‌های زندگی آنان را همین مصرف‌کننده متقبل می‌شود. 🔖 آنقدر شبکۀ توزیع ما گسترده و ناکارآمد و نارسا است که نتیجۀ نهایی آن این می‌شود که هزینه‌های قابل ملاحظه و غیر مفیدی را در حاشیۀ بازار ایجاد می‌کند که آنها هم به هزینه‌های قیمت تولید‌کننده اضافه می‌شود و بنابراین گاهی اوقات قیمتی که مصرف‌کننده پرداخت می‌کند، چند برابر قیمتی است که تولید‌کننده دریافت می‌کند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 نتیجۀ خلق پول، عدم توازن‌های اقتصادی و اجتماعی است 📌 دکتر حمیدرضا مقصودی در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 وقتی می‌گوییم تورم در ایران منشأ پولی ندارد، به این معناست که تورم منشأ بانکی هم ندارد. البته حرف من به‌معنای این نیست که شبکۀ بانکی ما، شبکۀ خوبی است و درست کار می‌کند. اجمالاً ممکن است همۀ ما متوجه باشیم که در این شبکۀ بانکی، مشکلاتی وجود دارد؛ یعنی ما مریض را می‌بینیم؛ اما باید بررسی کنیم که منشأ مریضی چیست؟ الآن باید ببینیم که مشکل بانکداری خصوصی ما یا بانکداری بانک عامل ما چیست؟ 🔖 طبیعتاً مشکل آن خلق پول است. اما آیا منشأ تورم، خلق پول است؟ پاسخ منفی است. نه در ایران و نه در هیچ‌جای دیگر منشأ تورم پول نیست. آیا این خلق پول، کار خوبی است؟ پاسخ این سؤال هم منفی است و البته نتیجۀ این خلق پول نیز تورم نیست؛ بلکه نتیجۀ آن در عدم توازن‌های اقتصادی و اجتماعی خود را نشان می‌دهد؛ یعنی خود را در شکاف‌های طبقاتی، در هدایت نقدینگی به‌سمت نظام سرمایه‌داری و سرمایه‌دارها و در ایجاد فقر نشان می‌دهد. 🔖 نقدینگی باید به‌طور همگانی در دست مردم قرار بگیرد؛ اما می‌بینیم که نقدینگی دقیقاً به‌صورت هدایت‌شده در دست گوشه‌ای از سرمایه‌داران رانتی غارتی قرار می‌گیرد. لذا اگر بخواهیم با نظام بانکی مواجهه کنیم، چه بانک مرکزی و چه بانکداری خصوصی و چه بانکداری دولتی، باید ببینیم که در عدم توازن‌های اجتماعی، ایجاد فقر، ایجاد شکاف طبقاتی، ایجاد ثروت‌های بادآورده و در سفته‌بازی چه اثری دارند. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 جلوگیری از افزایش نقدینگی؛ گامی در جهت کاهش تورم 📌 دکتر رسول بخشی دستجردی در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 برای اینکه تورم تک‌رقمی شود، قطعاً باید اقداماتی انجام دهیم. کاهش تورم بسته به اینکه از چه طریقی انجام شود، خیلی مفید خواهد بود. 🔖 در سال 92 که دولت آقای روحانی آمد، قرار بر این بود که تورم کنترل شود و تا حدی هم این کار انجام شد و قیمت‌ها هم کم شد و تورم تک‌رقمی اتفاق افتاد. اما برای اینکه آن تورم تک‌رقمی محقق شود، راهکار غلطی را پیش گرفتند. 🔖 یعنی میان نرخ سود سپرده‌های بانکی با نرخ بازدهی در اقتصاد تفاوتی ایجاد شد. نرخ بازدهی نسبت‌به سود سپردۀ بانکی پایین‌تر قرار گرفت و این باعث شد نقدینگی که همین‌طور در‌حال افزایش بود، در بازار وارد نشود و مثل آب پشت سد جمع شود. 🔖 وقتی که نقدینگی در‌حال افزایش باشد؛ اما تورم پایین بیاید و تولید رشدی نکند، حتماً مشکلی وجود دارد که بعداً خود را نشان می‌دهد و دوباره تورم شدیدی رخ می‌دهد. این کاری بود که چند سال بعد اتفاق افتاد و تورمِ جمع‌شده خود را نشان داد. 🔖 دولت اخیر می‌خواهد بگوید من برای آنکه جلوی تورم را بگیرم، باید جلوی رشد نقدینگی را بگیرم. این کار بسیار ارزشمندی است. چون در زمان دولت آقای روحانی نقدینگی زیاد می‌شد؛ اما قیمت‌ها رشد نمی‌کرد و این کاری خطرناک بود. پس باید جلوی رشد نقدینگی را گرفت. 🌐 @rouyesh_andisheh
🔘 خام‌فروشی و خام‌اندیشی؛ دو چالش مهم در اقتصاد ایران 📌 دکتر محمد نعمتی در گفت‌وگو با ماهنامه رویش اندیشه؛ 🔖 اقتصاد ایران، به‌شدت رانتی است؛ به معنای اینکه زندگی در ایران به منابع طبیعی نفت و گاز و معدن وابسته است و تقریباً روزی معادل ۱۰‌میلیون بشکه نفت و گاز برمی‌داریم. 🔖 درواقع شیوۀ حکمرانی منابع طبیعی ما به‌گونه‌ای بوده که منبع رانت خدادادی بزرگی را که سالی 100، 150‌هزار‌میلیارد تومان است، به قیمت ثابت داریم و هرچه سطح معیشتی فرد بالاتر باشد، از رانت آن بیشتر بهره می‌برد. 🔖 بنابراین درگیر نظامی رانتی هستیم که خام‌فروشی را در نظام سیاسی بین‌الملل که از قرن هجدهم برای کشورهای آفریقایی و آسیایی تعریف شده، پذیرفته و از دورۀ پهلوی نیز نوعی خام‌اندیشی ایجاد شد که با پول نفت برای کشور توسعه می‌آوریم؛ درحالی که برای ما بدبختی بسیاری به همراه آورد؛ به ‌عبارت ‌دیگر خام‌فروشی، این خام‌اندیشی را با خود به همراه آورد. 🌐 @rouyesh_andisheh