eitaa logo
روش شناسی اجتهاد | روشنا
6هزار دنبال‌کننده
447 عکس
42 ویدیو
144 فایل
❖ مدیر حلقه فقهی روش‌شناسی اجتهاد: @mobini (مبینی) با همراهی حجج الاسلام ارحامی، صانعی، طالعی و... 🔸گروه: https://eitaa.com/joinchat/1064697892Ca560e2d771 🌐 وب https://ravesh-ejtehad.blog.ir 🔸کانال همراه: @rasadin 🔸 تبادل: @Mohammad_sobhan313
مشاهده در ایتا
دانلود
روش شناسی اجتهاد در مسائل نوپیدا.pdf
337.7K
مکتوب نشست روش شناسی اجتهاد در مسائل نوپیدا، استاد علیدوست 🔹نگارش: حجت الاسلام محمدجواد ▫️مطلب مرتبط: فایل صوتی نشست: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/266 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ دو مکتب فقهی از نگاه استاد 🔹 در استنباطات فقهی ـ به‌ویژه در غیرعبادات ـ به‌عرف و بنای عقلا توجه بیشتری می‌کند به تاریخ صدور روایات و آیات نگاه جدی‌تر و مؤثرتری دارد به اهل سنت در فقه و حدیث مقارن نیم‌نگاهی دارد داده‌های دانش تاریخ را در استنباط مطمح نظر قرار می‌دهد به وثوقِ صدور، بیشتر از سندشناسی توجه می‌کند کم‌تر به‌صورت ریاضی فکر می‌کند؛ در استنباطاتش مجموعه‌ای از ظنون را در نظر می‌گیرد (درست است که تک‌تک آن‌ها را معتبر نمی‌داند؛ ولی آن‌ها را در یک نظام حلقوی تنظیم می‌کند تا از به هم پیوستن همان اسناد نامعتبر دلیل معتبری آفریده شود) به قرآن و مقاصد توجه می‌کند نگاهش به شریعت اجتماعی است از نصوصی که در موارد خُرد وارد شده‌اند گاه می‌تواند به یک قاعده کلان برسد شهرت را در نظر می‌گیرد و آن را جابر ضعف سند یا جابر ضعف دلالت می‌انگارد 🔹 در همه مواردی که برای مکتب قبل برشمردیم در نقطه مقابل قرار دارد نص‌بسند است و برای یک مسأله دنبال یک روایت خاص است؛ نمی‌گویم عام را انکار می‌کند؛ ولی ترجیح می‌دهد دنبال روایت خاص باشد بسیار ریاضی‌وار فکر می‌کند اصول آن از حد لازم خیلی فربه‌تر شده است فقهِ آن، در مواردی نیست؛ بلکه است (ابتنای بیش‌تری بر اصول عملیه دارد). متن کامل: http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/30 🔸 کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad
از منظر استاد 🔹اگر ما را یاد بگیریم و وسایل کار را آماده کنیم، می‌توانیم فقیهی را تربیت بکنیم که در طی بتواند در تمام ابواب فقه نظر بدهد. منبع: http://dorous.ir/persian/article/8835/ 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ با روش آیت الله و اصول عملیه نمی‌توان کرد 🔹فقه مکتب تجمیع ظنون به واقعیت نزدیکتر است، چنانکه پاسخگوتر هم هست؛ چرا که بر اساس مکتب آیت الله خویی یعنی اصول عملیه نمی توان قانون نوشت و نظام و حکومتی را تاسیس و اداره کرد؛ نمی‌توان در قانون گفت: احتیاط این است! ... وقتی کل تاریخ فقاهت را هم نگاه می‌کنیم، بی‌تردید غلبه از سوی مکتب تجمیع ظنون است. ▫️متن کامل: http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/37 ▫️پی‌نوشت: - منظور از ، طراحی نظام‌های اجتماعی مانند نظام سیاسی،‌ نظام رسانه‌ای، نظام اقتصادی،‌ نظام دفاعی، نظام تعلیم و تربیت،‌ نظام بهداشت و درمان و ... است که رکن تمدن‌سازی به شمار می‌رود. 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
همراهی در حوزه •┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈• 🔸 استاد : با روش‌شناسی اجتهاد، طلبه در ۶ ماه به اندازه ۸ سال جلو می‌افتد 🔸استاد : باید روش‌شناسی اجتهاد را در حوزه به عرف تبدیل کنیم 🔸استاد : اگر ما روش اجتهاد را یاد بگیریم می‌توانیم فقیهی تربیت کنیم که در طی چند سال در تمام ابواب فقه نظر بدهد 🔸 استاد : بدون روش‌شناسی اجتهاد حوزه دچار خسارت خواهد شد •┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈• •┈••✾••┈••┈••✾••┈• 🔹کانال تخصصی حوزوی روش‌شناسی اجتهاد (روشنا)، با عضویت شمار بسیاری از اساتید، فضلا و طلاب سطوح عالی و خارج، برای در حوزه منهج‌شناسی و روش‌شناسی اجتهاد اعلام آمادگی می‌نماید. 🔹اساتید و پژوهشگران می‌توانند مطالب خود را به آیدی مدیران کانال ارسال نمایند تا پس از بررسی در هیئت تحریریه، با نام خود بزرگواران انتشار یابد. 🔹این آثار می‌تواند ناظر به ضرورت روش‌شناسی اجتهاد و یا ناظر به هر یک از سه محور فرایند کلان اجتهاد، خرده‌فرایندهای اجتهاد (بررسی دلالی، بررسی اقوال، بررسی سندی و ...) و نیز مبانی موثر در فرایند اجتهاد باشد. توضیح بیشتر: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/84 🔹همچنین این آثار می‌تواند با دو رویکرد تعلیمی (آموزش روش اجتهاد به عموم طلاب درس خارج) و یا تحقیقی (بیان ویژگی‌های روش اجتهاد فقیهان برجسته) باشد. توضیح بیشتر: https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/276 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad 🌐www.ravesh-ejtehad.blog.ir
از منظر استاد واسطی 🔹۱. بیان ارائه مساله با حکمش مانند: سب المومن حرام؛ السحر حرام 🔹۲. ارائه برای موجه‌سازی فرضیه مانند: مستند الحرمه روایه...؛ الاخبار مستفیضه به 🔹۳. تبیین مانند: المرجع فی السب الی العرف و هو ما باسناده یقتضی نقصه الیه؛ المراد بالسحر... 🔹۴. شاخص مانند: لایعتبر فی صدق السب مواجهه المسبوب و یعتبر فیه قصد الاهانه؛ المعتبر فی السحر الاضرار 🔹۵. انواع و مانند: السحر علی اقسام 🔹۶. تبیین نهایی المهم بیان حکمه و یکفی فی حرمتها کونها من ضروریات الدین 🔹۷. مراحل : أ. ارائه دلیل و بیان دلالت ظاهر دلیل ب. تقویت این استظهار با تصریح دیگر فقهاء بر این ظهور ج. ارائه فهم های دیگر با قرائنش و بررسی تطبیقی آنها با فهم اول د. نقد آنها با احتمال پردازی در مراد عبارت و نتیجه گیری ه. ارائه دلیلهای معارض، بیان دلالت دلیل و. نقد دلیل ز. جمع بین ادله 🔹۸ . تعیین مانند: و یستثنی من المومن المظاهر بالفسق؛ بقی الکلام فی جواز دفع السحر بالسحر 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ خرده‌فرایند از منظر استاد واسطی 1️⃣ مراجعه به کتاب صحاح 2️⃣ مراجعه به قاموس 3️⃣ مقایسه با مصباح المنیر 4️⃣ جمع‌بندی لغوی با مراجعه به النهایه 5️⃣ مقایسه نتیجه با آنچه در کتب فقهی تعریف شده است (قواعد، تنقیح و تحریر) (الگوریتم اجتهاد، ص ۱۰۲) 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ ملاحظات استاد علیدوست بر 1️⃣ عدم توجه کامل به نصوص در برخی از اجتهادات شیخ به مقاصد شریعت آن طور که باید توجه نشده است. اگر کسی بتواند آیات و نصوص مبین مقاصد را شناسایی کند، می‌تواند از آنها نه به عنوان کارایی سندی، بلکه در خدمت نصوص مبین شریعت استفاده کند. نمونه های زیادی از این نصوص در کتاب فقه و مصلحت بیان شده است. 2️⃣ کم‌مهری به خود شیخ از قانون ملازمه «کل ما حکم به العقل، حکم به الشرع» دفاع می کند و کبری را تثبیت می کند؛ اما برای این کبری، صغرایی باقی نمی‌گذارد. متن کامل در: http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/26 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ نسبت روش‌شناسی اجتهاد و فقه‌های تخصصی 1️⃣ : روش عام استنباط در تمام ابواب فقهی را بیان می‌کند 2️⃣ : روش استنباط فقهی در موضوعات اجتماعی را ارائه می‌دهد (مثلا روش شهید صدر مبنی بر فهم اجتماعی نصوص یا روش استاد علیدوست مبنی بر توجه به مقاصد یقینی شارع) 3️⃣ (مانند روش‌شناسی فقه رسانه، روش‌شناسی فقه خانواده و ...): روش استنباط فقهی در یک موضوع اجتماعی خاص مانند رسانه یا خانواده را بیان می‌کند. 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
مطلوب در نگاه استاد 🔹ثمره این است که هر مکتب و روش تلاش نماید تا الگوی خود را ارائه نماید. شبیه‌سازی این مطلب در کف میدان حوزه‌های علمیه چنین می‌شود که در ، اساتید به توصیف، تبیین و نقد و بررسی و مقایسه تطبیقی میان الگوریتم اجتهاد مثلا شیخ انصاری، آخوند، صاحب کفایه،‌ محقق نائینی،‌ محقق اصفهانی، آیت الله خویی و ... می‌پردازند. 🔹در درس خارج فقه، هر استادی الگوریتم استنباط خود را به عنوان ارائه می‌کند و سپس بر اساس مراحل و فرایندهای ذکر شده در آن، به بر مسئله فقهی مورد بحث می‌پردازد و مخاطبان با در دست داشتن الگوریتم اجتهاد استاد، می‌توانند در تمام مراحل و موارد،‌عملکرد استاد را رصد کرده و صحت‌سنجی کنند و با مقایسه روش استنباط فقها و اساتید مختلف، نقاط ضعف و قوت آنها را شناسایی نمایند. 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
مصاحبه استاد علیدوست.pdf
377.3K
با استاد پیرامون (مجله تا اجتهاد) 🔸 کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
روش اجتهاد استاد شب‌زنده‌دار.pdf
743.2K
اجتهاد استاد 🔹در این فایل کوشیده شده است بر اساس ۶۶ جلسه درس خارج فقه استاد شب‌زنده‌دار، منطق و روش اجتهاد و استنباط استاد به دست آید. 🔹تدوین: حجت الاسلام و المسلمین خندق‌آبادی ▫️پی‌نوشت: شما نیز اگر فرایند اجتهاد فقیهی را به صورت روشمند تدوین کرده‌اید، برای روشنا ارسال نمایید. 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ استاد ؛ ضرورت افتراض شقوق در 🔹در موضوع‌شناسی تا می‌شود باید افتراض شقوق کنیم، این یک است و الا به دام مطلق‌انگاری می‌افتیم. 🔹وقتی موضوع‌شناسی می‌کنیم باید مفترضات‌مان کامل باشد، یک عنصر منهجی در فقه است که اگر فقیه را کامل تصور نکند، نمی‌تواند دیدگاه اسلام را کشف کند، لذا به شکل معقول باید اقسام متصور برای موضوع را درنظر گرفت. 🔹 الان ضعفی که در موضوع‌شناسی‌ها هست این است که سریع موضوع را با یک نگاه اولیه می‌بندند؛ این درست نیست، ممکن است شقوقی ذیل این موضوع باشد که برای هر کدام حکمی جداگانه باشد. 🔹مثلا مالکیت فکری، خیلی اقسام در ذیلش هست، منتهی ممکن است یک فقیه همین طور مالکیت فکری را روی هم رفته بگوید مشروع است یا بگوید غیرمشروع است، این از نظر منطقی صحیح نیست. (۱۳۹۷/۳/۲۱، درس فقه رسانه، منتشر نشده) 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ استاد : روش ؛ یکی از موفقیت‌های 🔹 فقهی است که فراتر از امور تحقق‌یافته (نازله‌ها) حرکت می‌کند، فرض می‌کند، افتراض می‌کند، می‌گوید اگر یک موضوعی با این مشخصات بود، حکمش چیست. 🔹همیشه گفته‌ام یکی از موفقیت‌های این بود که دست به تشقیقش خیلی خوب بود، تشقیق یعنی شق‌سازی، یعنی افتراض، ، یک دفعه بیست تا شق درست می‌کند. 🔹بعضی‌ها می‌گویند این همه چیست که شیخ انصاری ساخته‌اند، اینها که نصفش فرو ریخته؛ غافل از اینکه اگر او این کار را نمی‌کرد، علم پیشرفت نمی‌کرد، شما بیست تا شق که درست می‌کنید، سه تایش بگیرد، علم به جلو رفته است، در مقام مطالعه یا باید تشقیق کرد، اگر تشقیق نکنید، مطلق‌انگار می‌شوید، موضوع را با یک چشم می‌بینید. 🔹یکی از اشکالات ما این است که فقه ما به نوازل (امور تحقق‌یافته)، بعد از ده سال از گذشتن از عمر نوازل بپردازد، این تعبیر از حضرت امام است که ما باید ده سال جلوتر باشیم، نه اینکه ده سال عقب‌تر باشیم. (۱۳۹۷/۳/۲۱، درس فقه رسانه، منتشر نشده) 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ استاد ؛ تدریس با رویکرد 🔹استاد واسطی در چهل جلسه با رویکرد روش‌شناسی به تدریس بخش‌های نخستین مکاسب محرمه پرداخته‌اند. 🔹خرید آنلاین: shop.isinmarkazi.ir/product/درس-مکاسب/ 🔹خرید حضوری: دفاتر موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام نور (دفتر قم: داخل حیاط مصلی قدس، تلفن ۰۹۳۳۱۰۲۵۵۷۲) ▫️یادآور می‌شود حسب اطلاع روشنا، این مورد و موارد دیگر از آثار استاد واسطی (اعم از تالیفات و کارگاه‌ها و سی‌دی‌ها) که به فروش می‌رسد؛ ارتباط مالی با استاد ندارد. 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
آیت الله در خرده‌فرایند 🔹از ویژگی‌های روش آیت الله بروجردی توجه به به ظاهر متعدد است. ایشان معتقد بود که اگر از یک امام یا یک راوی،‌ چند روایت مشابه و نزدیک به هم صادر شده باشد، نشانگر یکی بودن آنهاست. 🔹برای ، آیت الله بروجردی در «البدر الزاهر في صلاة الجمعه والمسافر» صفحه ۱۲۰، تعداد ۹ روایت ذکر کرده، در پایان نتیجه می‌گیرد که همه روایات معاوية بن عمار در واقع یک روایت است، آنگاه بر پایه این احتمال که روایت اسحاق بن عمار نیز همان روایات معاوية بن عمار باشد، آن را نیز به چهار روایت قبل ملحق می کند. دلیل ایشان در تقویت این احتمال، مشابهت محتوا و یکی بودن نام پدران اسحاق و معاویه است. آنگاه بنابر دلایلی روایت مفید را نیز در المقنعه به پنج روایت پیشین ملحق می‌کند و این طور نتیجه می‌گیرد: «فيرجع الروايات الثمانیه الی ثلاث روایات: روایه للحلبی و روایه لمعاویه بن عمار و روایه لزراره» 🔹از نظر فایده این کار آن است که تعدد سندها باعث تقویت روایت می‌شود و ضعف برخی سندها را نیز جبران می‌کند. 🔹از نظر نیز با مشاهده بخش مشترک روایات، می‌فهمیم که همه راویان دنبال اثبات یک نکته مهم و کلیدی بوده‌اند. همچنین با پرکردن جای خالی روایات به تصویری کامل از اصل روایت می‌رسیم. 🔹اثبات وحدت روایات کار آسانی نیست؛ اما از راه‌های ذیل می‌توان به این اطمینان نزدیک شد: وحدت منقول‌عنه، وحدت موضوع و حکم، وحدت کلیدواژه‌ها (منطق تفسیر متن، ص۱۲۰، با تلخیص). 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ استاد سید منذر : با روش‌شناسی اجتهاد، اکثر طلاب مجتهد می‌شوند 🔹اگر در دروس خارج به صورت عمل کنیم، به جای اینکه بعد از ۱۵ سال از ۱۰۰۰ نفر که در درس خارج شرکت کردند، تنها ۵، ۶، ۱۰ نفر به‌عنوان آدم توانمند بیرون بیاید، از ۱۰۰۰ نفر، حداقل ۸۰۰ نفر، یعنی به می‌رسند. 🔹کسی که با آشنا شود، می‌تواند تشخیص دهد که هر روشی به چه چیزی استوار است و بعد مقایسه و ارزیابی کند تا بتواند بهترین و کامل‌ترین روش را تشخیص دهد و انتخاب کند. ▫️متن کامل در: http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/10 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad
اجتهاد 🔹ارائه: استاد محمدحسین 🔹زمان: جمعه ۱۰ مرداد، ساعت ۱۷ مکان: پردیسان، موسسه فتوح اندیشه 🔹درگاه ورود مجازی به نشست: https://bit.ly/2YjFIpz @fotooh @feghherasane 🔸 کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad
✅ استاد سید منذر : اصطلاح مکتب قم و مکتب نجف باعث سوءفهم می‌شود ▫️استاد سید منذر حکیم، مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم و رئیس پژوهشکده الذریه ‌النبویه معتقدند که به جای اصطلاح مکتب قم که ناظر به روش اجتهادی «تجمیع ظنون و قرائن» و اصطلاح مکتب نجف که ناظر به روش اجتهادی «تطبیق قواعد» است، باید از اصطلاحات استفاده کرد تا به سوء برداشت نیانجامد؛ در ادامه بخشی از گفتگوی اختصاصی روشنا با استاد آمده است: 🔹این اصطلاح نجف و قم غلط انداز و دربردارنده یک سوء‌تفاهم یا سوءفهم جدی است؛ (شهر) نجف هم دارد، هم دارد که متاثر از مکتب بروجردی است و هم دارد، (خود)‌ آیت الله هم از نجف برخاسته؛ بنابراین اطلاق مکتب فقهی نجف و اراده برخی افراد یا برخی مسلک‌ها و جریان‌های اجتهادی در آن، اطلاق دقیقی نیست. 🔹(مضاف بر اینکه) ایجاد این اصطلاح خاص و نهادینه کردن آن، لازمه‌اش مجموعه‌ای از آثار منفی برای هردو حوزه است؛ دنیای دنبال نجف و قم کردن (و ایجاد ) است تا فاصله‌ها را بیشتر کند. 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad
✅ مقایسه دو بنیادین در روش اجتهاد 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad
✅استاد : در درس خارج باید آموزش داده شود، ولی... 🔹در درس خارج، استاد بايد شيوه استنباط را آموزش بدهد؛ ولى اين آموزش داده نمى‌شود، حوزه در باب درس خارج را گم کرده است، نتيجه اين می‌شود كه يك نفر ۲۰ الى ۳۰ سال در درس خارج می‌ماند. 🔹 باید شیوه‌ای را بياموزد كه اگر اين روند ادامه پيدا كند، اجتهاد حاصل شود و بعد از آن فرد بتواند به تحقيق بپردازد. 🔹هر استادى در درس خارج، به گونه روشى دارد كه شاگرد اگر هوشيار باشد، پس از ساليانى (طولانی) درمی‌يابد كه استادش چه روشى دارد، لذا هميشه فقط از اين شاگردان به درجه اجتهاد می‌رسند. ▫️برشی از یادداشت مهم «درس خارج، ماهیت‌شناسی و روش‌شناسی»، متن کامل در: http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/33 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔@ravesh_ejtehad
✅ استاد : بدون راه به جایی نمی‌بریم 🔹روش‌شناسی یکی از مباحث است. روش‌شناسی باید در قرار بگیرد و مطرح شود. در حوزه اصول فقه خوانده می‌شود و بعد هم وارد فقهی می‌شوند که نیمه استدلالی است در حالی که علاوه بر این مباحث باید مباحث فلسفه‌های مضاف به خوبی فهم شود. 🔹اگر مکاسب را بخوانیم ولی با روش و آشنایی نداشته باشیم، جان مطلب شیخ به دستمان نمی‌آید و لذا جایی اشکال می‌کنیم که شیخ علی المبنی سخن گفته و جایی قبول می‌کنیم که شیخ اشتباه رفته است. 🔹گاهی شیخ از کلمه «لکن الانصاف» استفاده می‌کند که برخی از این عبارت برداشت کرده‌اند که شیخ در صدد بیان یک دلیل مستقل است در حالی‌که اگر کسی توجه داشته باشد که روش و متُد شیخ در فقاهت بر اساس است، عبارت «لکن الانصاف» بخشی از فرایند استنباط او می‌شود، نه بخشی از دلیل او! 🔹طلبه باید راهی به به عنوان یکی از مباحث باز کند. روش‌شناسی شاخه‌های مختلفی دارد، مثل روش‌شناسی ، روش‌شناسی صاحب جواهر، روش‌شناسی شیخ انصاری و ... 🔹اگر فقیهی روش فقاهت نداشته باشد که برخی از فقهای به‌نام ما این طور هستند؛ دچار روزمرگی می‌شود که هر بار باید تصمیم بگیرد که این بار چه باید بکند و اگر چنین باشد راه به جایی نخواهیم برد. ▫️بیان شده در: نشست روش‌شناسی فقه معیار، ضرورت‌ها و آسیب‌ها (۶ اردیبهشت ۱۳۹۷) ▫️متن تفصیلی در: http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/56 🔸کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad
روش شناسی فقه معیار.mp3
27.21M
✅ فایل صوتی نشست 🔹ارائه: استاد (۱۳۹۷/۲/۲۴) 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad