✅ مستطرفات سرائر(2)
✔️ آیت الله صافی گلپایگانی از جمله کسانی هستند که روایات مرسل مستطرفات را پذیرفته اند:
🔸روى ابن ادريس في مستطرفات سرائره عن كتاب حريز عن زرارة .... و رده بعض الاعلام بضعف سنده لجهالة طريق ابن ادريس الى كتاب حريز
🔹و فيه ما كررنا الاشارة إليه ان جهالة الطريق الى الكتاب اذا كان النافل ناقلا للحديث عن الكتاب نفسه لا يضر بالاعتماد عليه بل و ان علم انه لا طريق له إليه بل نقله و جادة عنه،
🔸و ابن ادريس ينقل في مستطرفاته عن طائفة من الكتب منها كتاب حريز و كتاب المشيخة و قرب الاسناد و من لا يحضره الفقيه و التهذيب و غيرها فلا يرد نقله عن هذه الكتب بجهالة طريقه او عدم طريق له إليها.
📚فقه حج، ج4، ص50
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
✅ مستطرفات سرائر
✔️مرحوم سيد على طباطبايى صاحب رياضالمسائل در ذيل حديثى كه از سرائر نقل كرده، مىگويد:
🔸و مثل آن روايت، روايت مروى در مستطرفات سرائر است از جامع احمد بن محمد بن ابى نصر و چه بسا مثل اين روايت، صحيحه شمرده شود، زيرا ابن ادريس آن را از كتاب مشهور او بدون واسطه نقل كرده است و اين معتبر است.
▪️و نحوه بعينه المروي في مستطرفات السرائر عن جامع أحمد بن محمد بن أبي نصر و ربما يعد مثله صحيحا لنقله عن الكتاب المشهور بلا واسطة و هو معتبر.
📚ریاض المسائل، ج1، ص90
✔️آيت اللّه خوئى در ذيل روايتى از «حريز» مىگويد:
🔸ما به ضعف اين روايت حكم مىكنيم و آن داخل مراسيل مىدانيم؛ زيرا، از طريق حلّى رحمه اللّه به «حريز» خبر نداريم و روشن است كه حلّى رحمه اللّه واسطه بين خود و «حريز» را ذكر نكرده است؛ چه اينكه «حريز» از اصحاب حضرت باقر عليه السّلام است، و محمّد بن ادريس رحمه اللّه (598 ه. ق) از علماى متأخّر از شيخ طوسى رحمه اللّه (460 ه. ق) مىباشد. از اينرو، روايت از اعتبار ساقط است؛
🔹ولى بهتر آن است كه بگوييم هر روايتى را كه حلّى رحمه اللّه از كتابهايى همچون كتاب حريز آورده، از احاديثى است كه اعتماد بر آن منعى ندارد؛ چون خود حلّى رحمه اللّه به خبر واحد عمل نمىكند، بلكه به خبر متواتر يا خبر واحدى كه همراه قرائن قطعيه باشد، اعتماد مىكند. پس، نتيجه مىگيريم كتاب «حريز» از طريق قطعى به محمّد بن ادريس رحمه اللّه رسيده و قابل اعتماد است. بر اين اساس، روايت به اعتماد نزديك است و ادلّه حجيّت خبر واحد آن را دربر مىگيرد.
📚التنقيح في شرح عروة الوثقى، كتاب الصلاة، ج 1، ص 476
✔️مرحوم آيت الله شهيد غروى تبريزى در حاشيه التنقيح نوشته است:
🔸سيدنا الاستاذ( آیت الله خوئی) از اين سخن برگشته، و بنا را بر عدم اعتبار آنچه حلّى از كتابهاى راويان روايت كرده، گذاشته است، زيرا طرق ابن ادريس به صاحبان كتابها نامعلوم است و قطعى بودن طرق نزد حلّى موجب اتصاف آن به حجيت نزد ما نمىشود، به خاطر اينكه احتمال استناد وى به حدس و اجتهاد خود وجود دارد.
📚التنقيح، كتاب الطهارة، ج 1، ص 477
✔️استاد شهیدی:
🔸به نظر ما مستطرفات سرائر معتبر می باشد؛ زیرا اگر چه ابن إدریس سندی به آن ذکر نکرده است و لکن با وجود احتمال شهرت کتاب بزنطی در زمان إبن ادریس و وصول آن به دست او از طرق حسّیه و تعبیر ایشان به «عن کتاب بزنطی»، أصالة الحسّ در جاری خواهد بود.
📚خارج فقه 94/12/19
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
✔️ حدیث عَزیز
🔹 اگر راویان خبر واحد، در هر طبقه حدّاقل دو نفر باشند، آن را «حدیث عزیز» گویند. کلمه «عزیز» به معنی قلیل و از آن جهت است که نمونه آن کم میباشد، یا «عزیز» به معنی قوی است؛ زیرا آن روایت از طریق دیگر قوی شمرده شده است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
تألیف بحار الانوار؛ جمعآوری احادیث و یا گزینش آن.pdf
676.1K
مقاله
👇موضوع👇
👈تالیف بحارالانوار؛ جمع آوری احادیث یا گزینش آنان
👇چکیده👇
میان دانشوران معاصر شیعه سه دیدگاه درباره رویکرد علامه محمد باقر مجلسی در تألیف بحار الانوار وجود دارد. بیشتر آنان برآناند که هدف وی فقط جمعآوری احادیث بوده است. عدهای نقش گزینشیِ وی در انتخاب مصادر و احادیث بحار الانوار را به قصد کارآمد شدن پذیرفتهاند. گروه دیگری افزون بر تأیید گزینشی بودن روایات بحار الانوار، بر این باورند که وی روایاتی را که خود صحیح میدانسته در بحار الانوار آورده، مگر در موارد اندکی که خود به عدم اعتبار حدیث اشاره کرده است.
این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی به واکاوی دیدگاههای یاد شده و خاستگاه شکلگیری آنها میپردازد تا نشان دهد بر اساس عبارات علامه مجلسی در مقدمه بحار الانوار و شرحهای ایشان بر احادیث، و مبانی اعتبارسنجی روایات نزد وی، دیدگاه سوم صحیحتر مینماید؛ گرچه نباید از دیده دور داشت که پاسداری از میراث مکتوب حدیثی شیعه در این گردآوری گسترده، مهمترین انگیزه و دستاورد تألیف آن به شمار میرود.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
✔️ حدیث معضل
🔸 «حدیث معضل» به حدیثی میگویند که از اسناد آن دو راوی یا بیشتر سقط شده باشد.
🔹 برخی جایگاه سقوط راوی را به میانه اسناد اختصاص داده و گفتهاند: حدیث معضل حدیثی است که از وسط اسناد آن، دو راوی یا بیشتر افتاده باشد.
🔸 برخی تعمیم داده و گفتهاند: حدیث معضل حدیثی است که از ابتدا یا میانه یا آخر اسناد آن، دو راوی یا بیشتر سقط شده باشد. حدیث معضل به این معنا از اقسام حدیث مرسل است.
🔹 گاهی حدیث معضل بر حدیثی اطلاق میشود که مشکل در مفاد آن است نه در سند.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
💠چند نکته به مناسبت هفتم صفر
(اول)
آيا تعيين «هفتم صفر» به جای «بیست و هشتم» صفر به عنوان سالروز وفات امام حسن عليه اسلام ترجيحی علمی و تاريخي دارد؟
قرن هاست شیعیان - حداقل در ایران - در تقویم خود سالروز وفات امام دوم را همزمان با سالروز وفات پیامبر اسلام ثبت کرده آن را گرامی داشته اند... ولی در چند سال اخیر موجی به راه افتاده که اصرار دارد این بزرگداشت باید در هفتم صفر و در مثل چنین روزی برگزار شود.
این در حالی است که تا قرن هشتم یعنی هفتصد سال بعد از تاریخ وفات آن امام هیچ منبع تاریخی و مستند قابل اعتنایی بر این مطلب که وفات ایشان در هفتم صفر بوده یافت نشده است. و در مقابل منابع متعدد و قابل توجهی از قدیمی ترین منابع شیعی از قرن چهارم تا قرن هشتم و بعد از آن تاکنون، روز وفات را بیست و هشت صفر ذکر کرده اند.
سوالی که باید برای آن پاسخی پیدا کرد این است که:
✅دلیل اصرار برای ایجاد این تغییر در تقویم مذهبی چیست؟
و چرا به جای پاسخ روشن و شفاف به این سوال عده ای نا آشنا به تاریخ و پژوهش های تاریخی که احیانا نام پژوهشگر را هم یدک می کشند می کوشند با روشهای نادرست و با خطاهای فاحش این تغییر را توجیه کنند؟
(دوم)
اغلب قریب به اتفاق منابع در دسترس شیعی -از آغاز تا قرن هشتم- وفات امام دوم شیعیان را در ماه صفر دانسته و در تعیین روز آن منحصرا به دو زمان اشاره کرده اند: آخر صفر و بیست و هشت صفر.
برای تعیین آخر صفر به عنوان نمونه می توان به این منابع که همگی در قرن سوم و چهارم تالیف شده و از قدیمی ترین منابع شیعی به حساب می آید. اشاره کرد:
فرق الشیعة منسوب به حسن بن موسی نوبختی متوفای 310 قمری
المقالات و الفرق منسوب به سعد بن عبدالله اشعری قمی متوفای 301 قمری
اصول الکافی تالیف شیخ کلینی متوفای 329 قمری
کفایة الاثر از خزار قمی
و...
و برای تعیین بیست و هشت صفر این منابع کهن در دسترس است:
مسار الشیعة از شیخ مفید متوفای 413 قمری
مصباح المتهجد از شیخ طوسی متوفای 460 قمری
اعلام الوری و تاج الموالید هر دو از شیخ امین الاسلام طبرسی متوفای 548 قمری
مناقب ابن شهرآشوب مازندرانی متوفای 588 قمری
المستجاد علامه حلّی متوفای 726 قمری
و..
همه این کتاب ها و نویسندگانشان مربوط به قرن چهارم تا هشتم هستند
در توجیه اختلاف این دو دسته از منابع به صورت احتمال می توان گفت که آنها که وفات را آخر صفر دانسته اند به صورت تسامحی و تقریبی همان بیست و هشت صفر را گزارش کرده اند و منظورشان از آخر صفر همان یک روز یا دو روز مانده به آخر ماه یعنی بیست و هشت صفر بوده است.
(سوم)
همانگونه که اشاره شد طبق یافته های پژوهشگران هیچ منبعی از منابع شیعه تا قرن هشتم هجری روز هفتم صفر را وفات امام دوم ندانسته است.
اولین شخصیت و منبعی که روز هفتم صفر را روز وفات آن حضرت دانسته محمد بن مکی مشهور به شهید اول از علمای جبل عامل لبنان در کتاب فقهی الدروس الشرعیة است.
ولی آیا بعد از گذشت بیش از هفتصد سال از تاریخ وفات آن امام و انبوه گزارش هایی که وفات را در آخر صفر یا بیست و هشت صفر ثبت کرده اند و ما به برخی از آنها اشاره کردیم، شهید اول متوفای 786 قمری به چه استنادی چنین نقلی را آورده؟ برای ما مشخص نیست.
البته بعد از ایشان تعدادی دیگر از علمای جبل عامل امثال شیخ بهائی و پدرش و دیگر علمای شیعه در نجف همچون کاشف الغطا و صاحب جواهر این قول را بازنشر کرده اند... ولی همچنان منابع و عالمان بسیاری همان نقل مشهور گذشته یعنی بیست و هشت صفر را ذکر کرده و می کنند.
آیا قاسم رسی در قرن سوم تاریخ وفات امام حسن(ع) را تعیین کرده است؟!
در این خصوص نکته ای که از منظر روش مطالعه و پژوهش بسیار تاسف بار است آنکه اخیرا برخی برای مستند کردن قول به هفتم صفر از کتاب تثبیت الامامة تالیف یکی از امامان زیدیه به نام قاسم بن ابراهیم رسّی نقل می کنند. و به خیال خود منبعی پیدا کرده اند از قرن سوم که تاریخ وفات را هفتم صفر ذکر کرده است. این مطلب چنان بی پایه است که صرف وقت برای آن هدر دادن عمر است ولی متاسفانه عده ای طوطی وار خطای فاحش برخی دیگر را تکرارکرده و می کنند و باید به آن پاسخ داد.
✍️ علی موسوی نژاد
نخستین کتابی که این روز را به عنوان روز شهادت حضرت(ع) ذکر کرده کتاب «الدروس الشرعیه» نوشته «شهید اول»(قرن 8) است که گویا در نسخه خطی آن در هنگام استنساخ (رونویسی از روی نسخه خطی) اشتباه شده و عبارت «آخر صفر» به صورت «سابع صفر» ثبت شده است. پس از آن ، کفعمی نیز – قاعدتا در اثر اعتماد به نسخه کتاب «الدروس» - همین اشتباه را نقل کرده است.
📚 شهید اول (متوفای 786هـ) ، الدروس الشرعية ، ج2 ، ص7
📚كفعمي (متوفای 905هـ) ، جنة الأمان الواقية(مصباح الکفعمی) ، ص: 510
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
«اندیشکدۀ اربعین» راهی برای بهرهگیری از فرصتها و کاهش آسیبها.pdf
481K
📝📝 «اندیشکدۀ اربعین» راهی برای بهرهگیری از فرصتها و کاهش آسیبها
👆👆👆👆👆
✍️✍️محمدمهدی احسانی فر
#اندیشکده_اربعین #زیارت_امام_حسین
در چند سال اخیر، اربعین جلوه ویژهای در ایران، عراق و برخی کشورهای دیگر پیدا کرده است. میتوان اربعین را بزرگترین گردهمایی شیعیان دنیا یا حتی بزرگترین گردهمایی انسانی در جهان نامید. حضور دهها میلیون نفر در مراسم اربعین، ظرفیت بزرگی را برای تبلیغ اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام ایجاد کرده است. برای استفاده از این ظرفیت، نیاز به یک اتاق فکر گسترده است. در این اتاق فکر به همه تخصصها و تنوع اندیشهها و حتی به دیدگاههای همه مذاهب و مکاتبی که به نوعی با اربعین ارتباط برقرار میکنند، نیاز داریم.
«اندیشکدۀ اربعین» راهی برای بهرهگیری از فرصتها و کاهش آسیبها؛👆
گزارش تحلیلی و میدانی است که به تمام قوت ها و ضعف های این رویداد بزرگ پرداخته و در کنار آن، آسیب ها و کمبودهای نیازمند توجه را هم مطرح کرده است.
«اندیشکده اربعین» طرحی می باشد که در این مقاله پیشنهاد شده است و مسئولان، اندشمندان و افراد مشتاق می توان برای پیش بُرد این مراسم معنوی از آن استفاده کنند.
📕مجله دانش ها و آوزه های قرآن و حدیث، ش 7، زمستان1398.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 دلالت تعبیر "رضی الله عنه" بر تشیع و وثاقت راوی
👤 #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری زنجانی
گاهی مشاهده میشود که در مورد یک راوی پس از ذکر نام او، تعبیر "رضی الله عنه" به کار رفته است. آیا میتوان از این تعبیر #تشیّع و همچنین #وثاقت آن راوی را استفاده نمود؟ به نظر میرسد قبل از بحث از این مساله، به یک سوال مهم باید پاسخ داد: آیا لزوما این تعبیر توسط #مصنف استفاده شده است؟ از این جهت که احتمال اضافه شدن این گونه تعابیر توسط #نسّاخ و #کتّاب، جدی است، این زاویه از بحث باید مورد توجه واقع شود....
📚 درس خارج فقه، ۲۶ بهمن ۱۴۰۱
🔗 ادامه مطلب و مباحثه، در این لینک.
http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=2921
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
۲۷ صفر
وفات ابوالمعالی کلباسی اصفهانی ، فقیه اصولی سال ۱۳۱۵ق:
میرزا ابوالمعالی کلباسی اصفهانی میگفته: در جوانی که من در نجف مشغول تحصیل بودم، کور شدم. ایشان به حرم حضرت امیر علیه السلام میرود و توسّل پیدا میکند. به حضرت میگوید که چشم، نعمتی از نعمتهای است و خداوند صلاح ندانسته و از من گرفته است؛ ولی چنین به نظر میآید که ما مطرود دستگاه الهی هستیم؛ چون خداوند نمیخواهد به دست من خدمتی به شرع بشود؛ زیرا روحانی بدون چشم نمیتواند برای مردم کاری بکند. معلوم میشود که ما چنین لیاقتی نداریم که به دست ما چنین خدمتی بشود و از این ناحیه خیلی ناراحتیم. ایشان گریه میکند و توسل پیدا میکند. همان جا به او القا میشود که معالجهات دست تو است. حس میکند که ریگی در دستش است. آن ریگ را به چشمش میکشد و چشمش باز میشود. میبیند: دُرّی است اهدایی حضرت. این درّ را نگین انگشت میکند و برای شفا و برای همه چیزها از آن استفاده میکند.
(جرعهای از دریا، ج۱، ص ۵۱۳)
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
ویژگی حدیث در عصر حسنین علیهماالسلام
🔰تبلیغات مغرضانه معاویه، توطئههای طرفداران بنی امیه و عدم اقبال عموم مردم به امام حسن و امام حسین علیهما السلام موجب شد تا احادیث به جای مانده از آن دو امام بزرگوار بسیار محدود جلوه کند...
گذشته از توطئههای امویان و توده مردم تحت تاثیر آنان، کم کاری شدید شیعیان در فراگیری معارف الهی از امامان نیز در خور توجه است...
مهمترین #ویژگی_حدیث در دوران بیست ساله امامت امام دوم و سوم محدود و #معدود_بودن_حدیث و کاهش شدید تعلیم و تعلّم روایات نبوی و غیر آن است. برای مثال مجموعه احادیثی که از امام حسین (ع) در تمامی کتب تاریخی ادبی حدیثی تفسیری اجتماعی و ادعیه قبل از نهضت عاشورا در دست است کمتر از ۲۵۰ سخن است .
البته پس از سال ۶۰ هجری و مرگ معاویه، قیام امام حسین آغاز میشود و در دوران شش ماه قیام امام حسین علیه السلام احادیث و گزارشهای قابلتوجهی در کتابهای حدیثی و تاریخی وجود دارد. گفتنی است که احادیث نقل شده از امام حسن(ع) نیز از نظر تعداد با احادیث امام حسین(ع) حدوداً برابر است.
📗تاریخ حدیث شیعه،ج۱، ص۱۱۳.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
#نکات_رجالی
💠 دلالت واژه «وجه» بر توثیق:
🔸 برخی معتقدند #وجه که به معنای «چهره» است، دلالتی بر توثیق ندارد؛ چون چهره و شاخص بودن یک راوی در میان مردم ملازمه ای با وثاقت او ندارد.
🔹 اما بعید نیست از این واژه استفاده #وثاقت شود؛ زیرا این وجه به مناسبت اینکه در #کتب_رجالی بیان شده است، به این معناست که شخص در بین علما و روات و محدثین، «وجه» و «چهره» بوده است. شخص وضاع و کذاب که نمیتواند وجه در بین محدثین باشد؛ پس این تعبیر، اماره بر وثاقت است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
عمل شیخ صدوق به احادیث منفرد فقهی الزامی سهل بن زیاد و چگونگی تحلیل آن.pdf
428.5K
📕مقاله
〽️ "عمل شیخ صدوق به احادیث منفرد فقهی الزامی سهل بن زیاد و چگونگی تحلیل آن"
👤 سید علیرضا حسینی شیرازی
📝 چکیده:
حضور چشمگیر راویان تضعیفشده در جای جای منابع حدیثی شیعه و از آن میان، احادیث فقهی، چگونگی مواجهه با این احادیث را دستخوش دشواری کردهاست. پیامد این دشواری در دو عرصه خودنمایی میکند؛ یکی، باطلانگاشتن حجم قابل توجهی از احادیث راهیافته بن منابع حدیثی و دیگری سردرگی در تحلیل رفتار برخی بزرگان در مواجهه عملی با احادیث راویان ضعیف. به هنگام گذر از دادههای به دسترسیده در لابلای منابع حدیثی و اعتبارسنجی پیشینیان، با دو پدیده روبرو میشویم؛ رفتار عملیِ اصحاب با راویان ضعیف در عرصهی نگاشتههای حدیثی و دیگری، نگاه توصیفی به راویان در منابع اعتبارسنجی. جدا دیدن این دو پدیده و توجهنداشتن به ارتباط بنیادینی که میان آنها برقرار است، میتواند به پیمودن بیراهههایی در مطالعات حدیثشناختی بیانجامد. نوشتار حاضر به بررسی رفتار شیخ صدوق در عمل به برخی احادیث منفرد فقهی الزامی که سهل بن زیاد در سند آن واقع شده، پرداخته است. هدف از این نوشتار، کشف منطق علمی حاکم بر عمل به چنین احادیثی است. این پژوهش نشان می دهد که تکیه بر منابع حدیثی-به ویژه کتاب النوادر- از سوی شیخ صدوق یکی از عوامل دستیابی به احادیث صادر از معصومان علیهم السلام است که ضعف راوی را تحت الشعاع قرار داده و باور و عمل به روایات راوی ضعیف را به دنبال داشته است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri