هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از نعمت داده شدگان، مغضوبین و ضالین در سوره حمد چه کسانی هستند و چه ویژگی هایی دارند؟
🔸قرآن کریم در این سوره، مردم را به سه دسته تقسیم مى کند: ۱) کسانى که مورد نعمت هدایت قرار گرفته و ثابت قدم ماندند؛ ۲) غضب شدگان؛ ۳) گمراهان.
🔹الف. قرآن در تشریح و شناساندن این گروه ها، مصادیقی را ذکر کرده است، ما نیز با توسل به آیات این گروه ها را تشریح می کنیم. در آیه ۶۵ سوره نساء مصادیقی برای گروه «نعمت داده شدگان» بیان شده است چنین است: «کسانى که دستورات خدا و پیامبر را اطاعت کنند، خدا آنها را با کسانى قرار مىدهد که #مشمول_نعمت خود ساخته، از پیامبران و رهبران صادق و راستین و جانبازان و شهیدان راه خدا و افراد صالح، و اینان رفیقان خوبى هستند». این آیه افراد مورد نعمت خدا را چهار گروه معرفى مىکند: پیامبران، صدیقان، شهیدان، و صالحان. اینان ویژگی های مشخص و آشکاری دارند که از جمله مهمترین آنها که مشترک بین آنها است، #عمل_صالح و #راستگویی است.
🔹ب. اما در تشریح مفاهیم و مصادیق گروه دوم و سوم که نزدیکی بسیاری به یکدیگر دارند - راه حق را به کناری زده اند و رانده شده از درگاه الهی هستند - اختلاف اندکی وجود دارد و محققان سه احتمال را بر حسب روایات مطرح کرده اند: ۱) از موارد استعمال این دو کلمه در قرآن مجید چنین استفاده مىشود که #مغضوب_علیهم مرحلهاى سختتر و بدتر از #ضالین است، و به تعبیر دیگر «ضالین» گمراهان عادى هستند، ولی «مغضوب علیهم»، گمراهان لجوج و یا منافق اند؛ و به همین دلیل در بسیارى از موارد، غضب و لعن خداوند در مورد آنها ذکر شده است. [۱] ۲) جمعى از مفسران عقیده دارند که مراد از ضالین، منحرفان مسیحی و منظور از مغضوب علیهم، منحرفان یهودی هستند.
🔹این برداشت به دلیل موضعگیری هاى خاص این دو گروه در برابر دعوت اسلام است؛ زیرا همان گونه که قرآن هم صریحاً در آیات مختلف بازگو مىکند، منحرفان یهود، کینه و عداوت خاصى نسبت به دعوت اسلام نشان مىدادند، هر چند در آغاز، دانشمندان آنها از مبشران اسلام بودند، اما چیزى نگذشت که به جهاتى که در جای خود بیان شده - از جمله به خطر افتادن منافع مادیشان - سرسخت ترین دشمن اسلام شدند، و از هر گونه کارشکنى در پیشرفت اسلام و مسلمانان فروگذار نکردند. اما منحرفان مسیحی که موضعشان در برابر اسلام تا این حد سرسختانه نبود، تنها در شناخت آیین حق گرفتار گمراهى شده بودند، از آنها تعبیر به «ضالین» شده است. [۲]
🔹با این حال تعبیر از آنها به «مغضوب علیهم» بسیار صحیح به نظر مىرسد، ولى باید توجه داشت که این تعبیر در حقیقت از قبیل تطبیق کلى بر فرد است؛ یعنی اینها از جمله مصادیق بارز این مفهوم هستند و افراد مغضوب و ضالین افراد و گروه های بیشتری را شامل می شود. ۳) این احتمال نیز وجود دارد که #ضالین به گمراهانى اشاره مىکند که اصرارى بر گمراه ساختن دیگران ندارند، در حالى که #مغضوب_علیهم کسانى هستند که هم گمراه اند و هم گمراهگر، و با تمام قوا مىکوشند دیگران را همرنگ خود سازند! [۳]
🔹 #قرآن_کریم، خود در آیاتی مصادیق مختلفی را برای گمراهان و غضب شدگان ذکر می کند که براى نمونه به موارد زیر اشاره مىشود: «مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را که بر خدا بدگمانند عذاب کند. بر گردشان بدى حلقه زند و خدا بر آنها خشم گرفت». [فتح، ۶] «آن کس که کفر را به جاى ایمان برگزیند، چون کسى است که راه راست را گم کرده باشد». [بقره، ۱۰۸] «آنان که درِ دل را به روى کفر مىگشایند، مورد خشم خدایند و عذابى بزرگ برایشان مهیاست».[نحل، ۱۰۶] قرآن این گروه را جزو #مغضوبین و #ضالین نام میبرد که وجه مشترک در تمام آنها #نافرمانی کردن از خداوند است، و هر یک به نوعی مخالفت خود را با خداوند به انجام رسانیده اند و در نهایت، جزو #گمراهان و یا #غضب_شدگان قرار می گیرند.
پی نوشتها؛
[۱] مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱، ص ۵۴، دار الکتب الإسلامیة، چ اول
[۲] همان، ج ۱، ص ۵۵
[۳] همان، ج ۱، ص ۵۶
منبع: اسلام کوئست
#قرآن #گمراهی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چه انگیزه هایی انسان را به راستگويی وا میدارد؟
🔸 #راستگویی همانند فضايل اخلاقى ديگر، ريشه در اعماق جان انسان دارد. عواملی سبب تقویت این فضیلت در انسان می شود، از جمله:
🔹الف: اعتماد به نفس و نداشتن عقده حقارت، انسان را به راستگويى دعوت مى كند.
🔹ب: شجاعت، و شهامت ذاتى و اكتسابى سبب مى شود كه انسان واقعیتها را بگويد.
🔹ج: پاك بودن حساب و نداشتن نقطه ضعف، سبب گرايش انسان به راستى می شود، در حالى كه افراد آلوده براى پوشانيدن عيوب خود، به سراغ دروغ مى روند.
🔹د: از همه مهمتر ايمان به خدا و روز جزا و برخوردارى از #تقواى_الهى عامل اصلى صدق و راستى است. به همين دليل امام علی (ع) در نهج البلاغه می فرماید: «اَلاْيمانُ اَنْ تُؤْثِرَ الصِّدْقَ حَيثُ يَضُرُّكَ عَلَى الْكِذْبِ حَيْثُ يَنْفَعُكَ؛ نشانه ايمان آن است كه #راستگويى را در آنجا كه به تو زيان مى رساند به دروغ در آنجا كه سود دارد مقدم دارى». [۱]
پینوشت؛
[۱] نهج البلاغة، (للصبحی صالح)، هجرت، قم، چ اول، ص ۵۵۶، قصار [۴۶۷] ۴۵۸
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: جمعى از فضلاء، مدرسه الامام على بن أبيطالب (ع)، قم، چ اول، ج ۳، ص ۲۱۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#راستگویی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام جعفر صادق عليه السلام:
🔸اِنَّ الله عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَبْعَثْ نَبيّا اِلاّ بِصِدْقِ الْحَديثِ وَ اَداءِ الاَْمانَةِ اِلَی الْبَرِّ وَ الْفاجِرِ؛
🔹خداوند عز و جلّ هيچ #پيامبرى را نفرستاد، مگر به #راستگويى، و #برگرداندن_امانت به نيكوكار و بدكار.
📕كافى، ج ۱، ص ۱۰۴، ح ۱
#امام_صادق
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام حسن مجتبی عليه السلام:
🔸«مَكارِمُ الأَخْلاقِ عَشَرَةٌ: صِدْقُ اللِّسانِ وَ صِدْقُ اليَأْسِ و إِعْطاءُ السائِلِ و حُسنُ الْخُلقِ وَ الْمُكافاةُ بِالصَنائِعِ وَ صِلَةُ الرَحِمِ وَالتَّذَمُّمُ عَلَى الْجارِ وَ مَعْـرِفَةُ الْحَـقِّ لِلصّاحِبِ، وَ قِرَى الضَّيْفِ وَ رَأْسُهُنَّ الْحَياءُ».
🔹مكارم اخلاق ده چيز است: #راستگویی، نوميدى راستين از غير خدا، بخشش به #نيازمندان، #خوش_خلقى، پاداش در برابر خدمات ديگران، پيوند و رفت و آمد با #خويشاوندان، حمايت از #همسايه، توجّه به حقوق #دوستان، #مهمان_نوازى، و مهمترين اينها #شرم و #حياء است.
📕تاريخ يعقوبى، ج ۲، ص ۲۱۵
#امام_حسن
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️روایات اسلامی چگونه اهمیت «صدق» و «راستی» را تبیین نموده است؟ (بخش اول)
🔸اهميت اين #فضيلت_اخلاقى در روايات اسلامى بيش از آن است كه در سخن بگنجد؛ رواياتى كه در این زمینه از #رسول_اکرم (صلی الله علیه و آله)، #ائمه_هدى (عليهم السلام) نقل شده، بيش از حدّ احصا و شمارش است. در ادامه تنها گلچينى از آن بيان مى شود كه به عنوان مشت نمونه خروار، بيانگر موقعيت اين صفت در ميان تمام صفات انسانى است. از اين روايات به خوبى استفاده مى شود كه همه فضايل انسانى از #صدق و #راستى سرچشمه مى گيرد.
1⃣#پيامبر_اكرم (صلی الله علیه و آله) در حديثى می فرماید: «لا تَنْظُرُوا اِلى كَثْرَةِ صَلاتِهِمْ وَ صِيامِهِمْ وَ كَثْرَةِ الْحَجِّ وَ الزَّكاةِ وَ كَثْرَةِ الْمَعْرُوفِ وَطَنْطَنَتِهِمْ بِاللَّيلِ، اُنْظُرُوا اِلى صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ اَداءِ الاْمانَةِ» [۱] (نگاه نكنيد به فزونى نماز و روزه و زيادى حج و زكات و انفاق ها و سر و صداى عبادات شبانه بعضى از مردم [اگر مى خواهيد آنها را امتحان كنيد] آنها را به #راستگويى و #ادای_امانت آزمايش كنيد).
2⃣#امام_صادق (عليه السلام) در این رابطه می فرماید: «اِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَبْعَثْ نَبِيّاً اِلاّ بِصِدْقِ الْحَدِيثِ وَ اَداءِ الاْمانَةِ اِلَى الْبَّرِ وَ الْفاجِرِ» [۲] (خداوند متعال هيچ پيامبرى را مبعوث نكرد، مگر به دلیل #راستى در سخن گفتن و #اداى_امانت به نيكوكار و بدكار).
3⃣آن حضرت در حديث ديگرى در رابطه با تأثير راستگويى در همه اعمال انسان، می فرماید: «مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَكى عَمَلُهُ» [۳] (كسى كه #زبانش به #راستى گرايد #اعمالش_پاك و پاكيزه مى شود). زيرا #راستگويى ريشه اعمال صالح است.
4⃣#امام_صادق (عليه السلام) در پيامى به يكى از دوستان بزرگوارش به نام عبدالله بن ابى يعفور می فرماید: «اُنْظُرْ ما بَلَغَ بِهِ عَلِىٌ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ فَاَلْزِمْهُ فَاِنَّ عَلِيّاً اِنَّما بَلَغَ ما بَلَغَ بِهِ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ بِصِدْقِ الْحَدِيثِ وَ اَداءِ الاْمانَةِ» [۴] (نگاه كن ببين #على به چه وسيله آن همه مقام نزد #رسول_خدا پيدا كرد، و همیشه به آن ملتزم باش. بدان #على آن همه مقام را نزد رسول خدا به خاطر #راستگويى و #اداء_امانت پيدا كرد). اين تعبير نشان مى دهد كه حتى شخصيت بزرگى مانند #امام_على (عليه السلام)، در سايه اين دو فضيلت به آن مقام والا در نزد پيامبر اكرم رسيد.
5⃣فردی از #امام_على (عليه السلام) درباره مقام و شخصيت انسانها سوال کرد؛ از آن حضرت پرسيد «اَىُّ النّاسِ اَكْرَمُ» (چه كسى [نزد خداوند متعال] گرامى تر است؟)، فرمود: «مَنْ صَدَقَ فِى الْمَواطِنِ» [۵] (كسى كه همه جا #راست بگويد). با توجه به اين كه قرآن مى گويد «اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللهِ اَتْقاكُمْ» [۶]؛ (گرامى ترين شما نزد خدا #باتقواترين شما است). روشن مى شود كه #روح_تقوا همان صدق و #راستى است.
6⃣#امام_على (عليه السلام) در حديث ديگرى درباره تأثير #صدق و راستى در #نجات_انسانها از چنگال مشكلات و خطرات مى فرمايد: «اَلْزِمُوا الصِّدْقَ فَاِنَّهُ مَنْجاةٌ» [۷] (هرگز #راستگويى را رها نكنيد، چرا كه #سبب_نجات انسان است). #امام_صادق (علیه السلام) در حديث ديگرى در تشبيهی درباره #صدق و راستى مى فرمايند: «اَلصِّدْقُ نُورٌ غَيرَ مُتَشَعْشِع اِلاّ فِى عالَمِهِ كَالشَّمْسِ يَسْتَضِىءُ بِها كُلُّ شَىء يَغْشاهُ مِنْ غَيرِ نُقْصان يَقَعُ عَلى مَعْناها» (صدق و #راستگويى نورى است كه جهان اطراف خود را روشن مى كند، همچون آفتاب كه چيزى كه در معرض تابش آن قرار بگيرد روشن مى شود، بى آنكه نقصانى در آن وارد گردد). آن حضرت در ذيل اين حديث، می فرمایند: «اَلصِّدْقُ سَيْفُ اللهِ فِى اَرْضِهِ وَ سَمائِهِ اَيْنَما هَوى بِهِ يُقَدُّ» [۸] (#صدق، شمشير خدا در زمين و آسمان است، هر كجا آن را فرود آورد، كارگر مى شود). #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] بحار الأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ۲، ج۶۸، ص۹، باب۶۰. [۲] همان، ج۱۱، ص۶۷، باب۲. [۳] الكافی، دار الكتب الإسلامية، چ۴، ج۲، ص۱۰۴، ح۳. [۴] الكافی، همان، ح ۵. [۵] بحار الأنوار، همان، ج۶۸، ص ۹، باب۶۰، ح۱۲. [۶] قرآن کریم، سوره حجرات، آیه ۱۳. [۷] بحار الأنوار، همان، ج ۶۸، ص۹، باب۶۰. [۸] همان، ج۶۸، ص۱۰، باب۶۰، ح ۱۸
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسة الامام على بن ابیطالب (ع)، ۱۳۷۷ش، چ اول، ج ۳، ص ۲۰۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#صدق #راستى #راستگویی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️روایات اسلامی چگونه اهمیت «صدق» و «راستی» را تبیین نموده است؟ (بخش دوم و پایانی)
🔸اهميت اين #فضيلت_اخلاقى در روايات اسلامى بيش از آن است كه در سخن بگنجد؛ رواياتى كه در این زمینه از #رسول_اکرم (صلی الله علیه و آله)، #ائمه_هدى (عليهم السلام) نقل شده، بيش از حدّ احصا و شمارش است. در ادامه تنها گلچينى از آن بيان مى شود كه به عنوان مشت نمونه خروار، بيانگر موقعيت اين صفت در ميان تمام صفات انسانى است. از اين روايات به خوبى استفاده مى شود كه همه فضايل انسانى از #صدق و #راستى سرچشمه مى گيرد.
7⃣#امام_على(عليه السلام) در اهميت #صدق می فرماید: «اَلصِّدْقُ رَأْسُ الدِّين» (صدق و #راستگويى اساس دين است). و در حديث ديگرى مى فرمايد: «اَلصِّدْقُ صَلاحُ كُلِّ شَىء» (#راستى سبب اصلاح هر چيزى است). و در حديث مشابه ديگرى مى فرمايد: «اَلصِّدْقُ اَقْوى دَعائِمِ الاْيمانِ» (#صدق قوى ترين ستون هاى ايمان است). و در تعبير ديگرى مى فرمايد: «اَلصِّدْقُ جَمالُ الاْنْسانِ وَ دَعامَةُ الاْيْمانِ» (#صدق جمال انسان و ستون ايمان است). و بالأخره در تعبير مهم ديگرى مى فرماید: «اَلصِّدْقُ اَشْرَفُ خَلائِقِ الْمُوْقِنِ» [۱] (#صدق شريف ترين اخلاق افراد صاحب يقين است).
8⃣#رسول_خدا (صلى الله عليه و آله) مى فرمايد: «اِنَّ رَجُلا جاءَ اِلَى النَّبِى فَقالَ يا رَسُولَ اللهِ ما عَمَلُ الْجَنَّةِ؟ قالَ الصِّدْقُ اِذا صَدَقَ الْعَبْدُ بَرَّ، وَ اِذا بَرَّ آمَنَ، وَ اِذا آمَنَ دَخَلَ الْجَنَّةَ قالَ: يا رَسُولَ اللّه وَ ما عَمَلُ النّارِ؟ قالَ اَلْكِذْبُ، اِذا كَذِبَ الْعَبْدُ فَجَرَ وَ اِذا فَجَرَ كَفَرَ، وَ اِذا كَفَرَ دَخَلَ النّارَ» [۲] (كسى از #رسول_خدا پرسيد: #عملى كه انسان را #بهشتى مى كند چيست؟ فرمود: #راستگويى، زيرا هنگامى كه انسان راست بگويد #نيكوكارى مى كند و هنگامى كه نيكوكارى كند #ايمان آورد و هنگامى كه ايمان بياورد داخل #بهشت مى شود؛ عرض كرد اى رسول خدا! #عملى كه انسان را #دوزخى كند چيست؟ فرمود: #دروغ است، هنگامى كه #دروغ بگويد #كار_بد انجام مى دهد، و هنگامى كه كار بد انجام مى دهد #كافر مى شود، و هنگامى كه كافر شود داخل #دوزخ مى گردد).
🔹جالب اين كه در اين حديث #راستگويى سرچشمه نيكوكارى و نيكوكارى سرچشمه #ايمان شمرده شده است؛ اين به خاطر آن است كه #افراد_بدكار براى توجيه اعمال خود معمولا به #دروغ پناه مى برند، #دروغ نیز با تاثیر در روح آدمى، تدريجاً #ايمان را تضعيف کرده، و سرانجام به #كفر مى انجامد، همانگونه كه #قرآن ميفرمايد: «ثُمَّ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ اَسائُوا السُّوء اَنْ كَذَّبُوا بِآياتِ اللهِ وَ كانُوا بِها يَسْتَهْزِئُونَ» [۳] (سپس سرانجام كسانى كه #اعمال_بد مرتكب شدند به جايى رسيد كه #آيات_خدا را تكذيب كردند و آن را به سخريه گرفتند).
9⃣#امام_على (عليه السلام) در حديث ديگرى میفرماید: «اِذا اَحَبَّ اللهُ عَبْداً اَلْهَمَهُ الصِّدْقُ» [۴] (هنگامى كه خدا كسى را دوست بدارد خداوند #راستگويى را به قلب او مى افكند).
🔟آن حضرت در حديث ديگرى میفرماید: «اَرْبَعٌ مَنْ اُعْطِيَهُنَّ فَقَدْ اُعْطِىَ خَيْرُ الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ، صِدْقُ حَدِيث وَ اَداءُ اَمانَة وَ عِفَّةِ بَطْن وَ حُسْنِ خُلْق» [۵] (چهار چيز است كه به هر كس داده شود خير دنيا و آخرت به او داده شده؛ #راستگويى در سخن، اداء امانت، نگهدارى شكم از حرام و حسن خلق).
💠از مجموع اين احاديث، نكات مهم زير به خوبى استفاده مى شود: ۱) يكى از طرق آزمايش مردم. آزمايش افراد صاحب ايمان، بوسیله #راستگويى است. ۲) دعوت به #راستگويى جزء برنامه اصلى تمام پيامبران بوده است. ۳) #راستگويى سبب پاكى عمل است. ۴) مقام والاى انسان در پيشگاه خدا در گرو #راستگويى است. ۵) گرامى ترين مردم #راستگويانند. ۶) #راستگويى سبب نجات در آخرت است. ۷) #راستگويى قوى ترين ستون دين است. ۸) #راستگويى كليد بهشت است. ۹) #راستگويى نشان محبوبيت انسان در پيشگاه خدا است. ۱۰) آن كس كه #راستگو است، خير دنيا و آخرت را نصيب خود مى كند. و با توجه به اين آثار دهگانه اى كه براى #راستگويى ذكر شد به خوبى روشن میشود كمتر صفتى از فضايل اخلاق است كه به پاى اين صفت برسد.
پی نوشتها؛
[۱] غررالحكم و دررالكلم، محقق: رجائى، سيدمهدى، دارالكتاب الإسلامي، قم، چ۲، ص۶۷ (قصار ۱۳۰۰) و ص۱۲۱ (قصار ۲۱۴۲) و ص۸۴ (قصار ۱۶۱۵) و ص۵۹ (قصار ۱۱۵۸) و ص۳۶ (قصار ۵۷۰)
[۲] إرشاد القلوب إلى الصواب، ديلمى، الشريف الرضي، قم، چ۱، ج۱، ص۱۸۵
[۳] سوره روم، آيه۱۰
[۴] غررالحكم و دررالكلم، همان، ص۲۸۸ (قصار ۱۲۷)
[۵] همان، ص ۱۲۴ (قصار ۲۱۶۴)
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسة الامام على بن ابیطالب (ع)، ۱۳۷۷ش، چ۱، ج۳، ص۲۰۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#صدق #راستگویی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد