#کلام_استاد
☑️علی و زهرا (سلامالله علیهما) بعد از رحلت پیامبر (ص)
🔹چند کلمهای هم ذکر مصیبت بکنم. علی و زهرا بعد از پیغمبر فوقالعاده مورد تهاجم قرار میگیرند. حوادثی برایشان پیش میآید که به حسب ظاهر قابل پیشبینی نبود؛ یعنی ـ به تعبیر خود امیرالمؤمنین ـ کسی باور نمیکرد که بعد از پیغمبر برای وصی پیغمبر و دختر پیغمبر چنین حوادث ناگواری پیش بیاید. اما اگر بخواهیم شخصیت علی و زهرا را درک بکنیم که اندیشه آنها چگونه اندیشهای است و اراده آنها چگونه ارادهای است و بفهمیم آیه «اَ فَمَنْ اَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی تَقْوی مِنَ اللهِ وَ رِضْوانٍ خَیرٌ اَمْ مَنْ اَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی شَفاجُرُفٍ هارٍ فَانْهارَ بِهِ فی نارِ جَهَنَّمَ» یعنی چه، باید این جا را مطالعه کنیم.
🔹علی جوانی است 33 ساله، زهرا هم زنی است 18 ساله یا چند سالی بزرگتر. دو نفر جوان، به حسب عادت، قطع نظر از مقامات معنوی، اهل احساساتاند. زهرا میبیند حقوقش اینچنین پایمال شده است؛ میآید به شوهر دلیر و جوانمردش شکایت میکند: چرا باید چنین بشود؟ تو چرا در خانه نشستهای؟ چرا قیام نمیکنی؟ مطابق یک روایت که ابن ابی الحدید نقل کرده است در وقتی که زهرا با علی دارد صحبت میکند، یکمرتبه صدای اذان بلند می شود: الله اکبر، الله اکبر، اشهد أن لا اله الّا الله، أشهد أن لا اله الّا الله. تا تکبیر و شهادت به توحید و شهادت به رسالت تمام میشود، علی رو میکند به زهرا و میگوید: زهرا! من همان مردی هستم که بودم؛ یعنی من همان کسی هستم که (این را در جای دیگر فرموده است:) به خدا اگر تمام عرب پشت به پشت یکدیگر بدهند و به جنگ من بیایند من پشت به آنها نمیکنم: وَ اللهِ لَوْ تَظاهَرَتِ الْعَرَبُ عَلی قِتالی لَما وَلَّیتُ عَنْها. من همان مردی هستم که بودهام، یک ذره تغییر نکردهام؛ فقط یک سؤال از تو میکنم جوابش را خودت بده، هر جور که تو بگویی همان. سؤال من این است: تو دلت میخواهد که دشمنانت منکوب بشوند ولو به قیمت این که این صدای اذان خاموش بشود یا اگر این صدای اذان بخواهد باقی بماند چارهای نیست که ما نسبت به حق خودمان فعلا سکوت کنیم؟ زهرا (س) فرمود: اگر چنین است همین کافی است.این معنی تقوای الهی و رضای حق است. من جز رضای حق چیز دیگری در نظر نمیگیرم. اگر حفظ دین خدا به این است من هم حاضرم. این بود که زهرا هم دیگر سکوت کرد.
🔹ولی زهرا نسبت به پدر بزرگوارش یک حالت رقّت عجیبی داشت. چند نفر در دنیا جزو بکاوون یعنی زیاد گریهکنندگان به شمار آمدهاند. زهرا گاهی در داخل خانه خودش گریه میکرد، همسایهها که صدای گریه او را میشنیدند گریه میکردند. چون پیغمبر تازه از دنیا رفته بود تجدید عزای پیغمبر میشد. این همسایهها که گریه میکردند به همسآیههای آن طرفتر و آن طرفتر سرایت میکرد؛ نوشتهاند گاهی میدیدیم یکمرتبه مدینه تبدیل به ضجّه میشود. بعضی آمدند خدمت علی(ع): یا امیرالمؤمنین، کاری کن زهرا یک مقدار کمتر گریه کند که تمام مدینه تبدیل به ضجّه میشود. علی شکایت اهل مدینه را به زهرا فرمود. زهرا فرمود: برای من جایی در خارج مدینه ترتیب بده، من دلم میخواهد با بچههایم بروم آنجا برای پدرم عزاداری کنم، من میخواهم برای پدرم بگریم و البته نمیخواهم مردم را ناراحت کنم. آنوقت تنها، بچههایش را در کنار خودش مینشاند. مازالَتْ بَعْدَ أبیها مُعَصَّبَةَ الرَّأْسِ ناحِلَةَ الْجِسْمِ مُنْهَدَّةَ الرُّکنِ باکیةَ الْعَینِ مُحْتَرِقَةَ الْقَلْبِ... یعنی زهرا بعد از پدرش دائما چنین بود: سر خود را بسته بود، اشکهایش جاری بود، روز به روز لاغرتر میشد، حالت زهرا حالت شخص مُنْهَدَّةَ الرُّکن بود. معنای مُنْهَدَّةَ الرُّکن این است: گاهی دیدهاید که افرادی در اثر حوادث بسیار ناگوار یکمرتبه گویی در هم کوبیده میشوند و مثل این است که این استخوانهای ستون فقرات اینها درهم بریزد، خرد و خمیر میشوند. زهرا بچههایش را جمع میکرد، خطاب میکرد به امام حسن و امام حسین به یاد ایامی که پیغمبر به اینها مهربانی میکرد، میگفت: فرزندان من کجا رفت پدر مهربان شما؟! کجا رفت آن جد شما که شما را روی دامن خودش مینشاند و به شما مهربانی میکرد؟!
📚خدا در زندگی انسان، صفحه106
╭───────────
🆔@shahidmotaharihowzeh
╰───────────
#کلام_استاد
#وحدت_اسلامی
✅علل انحطاط، فنا و اضمحلال امتها (1)
1️⃣ظلم: یکی از آن عاملها عامل عدل و ظلم است یعنی یک امت آنگاه قابل بقاست که روابط افراد و گروهها با یکدیگر رابطهای بر اساس عدالت و رعایت حقوق واقعی انسانها و گروهها باشد. نقطه مقابل عدالت ظلم است. ظلم در منطق قرآن به باد دهنده امتهاست. مضمون حدیثی منسوب به رسول اکرم(ص)همین معنا را بیان میکند: «الْمُلْک یبْقی مَعَ الْکفْرِ وَ لا یبْقی مَعَ الظُّلْمِ»؛یک مُلک، یک جامعه با کفر قابل بقاست یعنی اگر فرض کنید جامعهای کافر باشد و عادل باشد، عدالت ضامن بقایش است، یعنی کفر در نظام اجتماع به طور مستقیم اثر ندارد، اثرش به طور غیر مستقیم است؛ و اگر فرض کنیم جامعهای مؤمن باشد ولی ظالم، قابل بقا نیست
2️⃣فساد اخلاق: اصل دیگری که قرآن مجید روی آن تکیه دارد و آن را خطری برای بقای یک قوم و یک امت میداند فساد اخلاق است. از نظر قرآن محال است قومی روی سعادت را ببیند و افرادش فاسدالاخلاق باشند.
3️⃣تفرق و تشتت: عامل سوم تفرق و تشتت است؛ دسته دسته شدن، فرقه فرقه شدن، دو قبیله شدن، هر دستهای یک فکری، عقیدهای، مسلکی داشتن؛ هر دستهای در گوشهای یک کشور تشکیل دادن. تفرق و تشتت و نقطه مقابلش اتحاد و وحدت از مسائلی است که قرآن روی آن خیلی تکیه میکند. اسلام دین وحدت و اتفاق است. الآن شما ببینید کار تبلیغات استعماری به کجا رسیده که اگر کسی سخن از وحدت اسلامی بگوید عدهای از نظر مذهبی او را تکفیر میکنند که تو میگویی وحدت اسلامی؟! وحدت اسلامی بر خلاف مذهب تشیع است!
علی(ع) فدای وحدت اسلامی شد. چه کسی به اندازه علی(ع) برای وحدت اسلامی احترام قائل بود؟ این دیگران بودند که میبریدند و این علی(ع) بود که وصل میکرد. یک آقایی روی منبر میگفت: الحمدللَّه، یادم است که از اول عمرم با وحدت اسلامی مخالف بودم! (خدا مثل تو را زیاد نکند در این جامعه!) قرآن میفرماید: وَ اعْتَصِموا بِحَبْلِ اللهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقوا وَ اذْکروا نِعْمَةَ اللهِ عَلَیکمْ اذْ کنْتُمْ اعْداءً فَالَّفَ بَینَ قُلوبِکمْ . آیه دیگر: وَ لا تَکونوا کالَّذینَ تَفَرَّقوا وَ اخْتَلَفوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَیناتُ. آیه دیگر: وَ لا تَنازَعوا فَتَفْشَلوا وَ تَذْهَبَ ریحُکمْ. مسلمین! با یکدیگر تنازع و اختلاف نداشته باشید که فَشَل و سست میشوید، نیروی شما گرفته میشود، بعد بو و خاصیت از شما گرفته میشود. یک جمعیتی که وحدت نداشته باشد و اختلاف داشته باشد سست است، دیگر آن بو و رایحه خوشی که از یک جامعه واقعی اسلامی بلند میشود از آن جامعه بلند نمیشود. علی(ع)در آن لحظات آخر عمرشان وصیتی کردهاند که مجموعاً بیست ماده است، یکی از آنها درباره وحدت و اتفاق است.
╭───────────
🆔@shahidmotaharihowzeh
╰───────────
#کلام_استاد
#وحدت_اسلامی
✅علل انحطاط، فنا و اضمحلال امتها (2)
🔹حال، این که در این زمینه هم دشمنان چه کردهاند، از ده دوازده قرن پیش تا قرن خودمان چه شده است، خود مسلمین چقدر مسئول این کارند (که واقعا هم مسئولاند) و عوامل خارجی بالاخص یهودیها چقدر نقش مؤثر داشتهاند، این هم داستان مفصلی است. در جنگهای صلیبی دویست سال مسلمین با مسیحیها جنگیدند و آخرش مسیحیها شکست خوردند و بعد شروع کردند به نیرنگ زدن، از داخل تفرقه ایجاد کردن که محققین امروز به این مطلب پی بردهاند که بسیاری از حوادثی که در دنیای اسلام بعد از جنگهای صلیبی رخ داده به تحریک همان صلیبیها بوده که وقتی از مواجهه رو در رو مأیوس شدند، با اختلاف ایجاد کردنها و با شعارهای [محرک نژادی در پی اهداف خود بودند.]
🔹از همه روشنتر جریانی است که در حدود پنجاه سال پیش رخ داد، قصه دولت عثمانی و جنگی که عثمانیها با اروپاییها داشتند.خودش یک نیرویی بود. درست است که این دولت از درون خودش فاسد بود ولی بالاخره یک مرکزی بود. دشمن چه کرد؟ بر اساس فَرِّقْ تَسُدْ (تفرقه بینداز و حکومت کن) بعضی از عربها را تحریک کردند که شما ملت عرب هستید، سیادت مال شماست، چرا باید ترکها بر شما سیادت کنند،بیایید امپراطوری عربی بسازید. به طمع امپراطوری عربی، اینها را تحریک کردند. در حالی که عثمانیها به هر حال داشتند با دشمن اسلام و مسلمین میجنگیدند و احتیاج به تقویت داشتند، در چنین شرایطی از پشت خنجر زدند یعنی دنیای اسلام را دچار یک فاجعه کردند. همین که عثمانیها از بین رفتند و شکست خوردند و دنیای اروپا موفق و پیروز شد، در جواب درخواست امپراطوری عربی، گفتند امپراطوری عربی یعنی چه؟! آمدند [سرزمینهای عربی را] قسمت قسمت و تکه تکه کردند، هر قسمتش را به یک نفر دادند، همه را هم به جنگ همدیگر وادار کردند. بعد همین قضیه سبب شد که ترکهای عثمانی کینهای نسبت به عرب پیدا کردند و از عرب تجاوز کرد و به اسلام رسید. این موضوع سبب شد که نه تنها از عرب روبرگردانند، از اسلام روبرگرداندند، گفتند اساسا ما اسلام نمیخواهیم، کشور ما یک کشور لائیک و بیدین است، اصلا کشوری است که دین را به رسمیت نمیشناسد. حتی خطشان را هم تغییر دادند. آنها هم با این اشتباهشان دیگر قد راست نکردند. این، تفرق و اختلاف است. باز این که تفرقهای مذهبی به چه شکل پیدا شده و هنوز هم افرادی این آتش تفرقههای مذهبی را دامن میزنند، استعمار در داخل کشورهای اسلامی هر روز مذهب میسازد برای تفرقه اندازی، این هم خودش داستانی است.
4️⃣ترک امر به معروف و نهی از منکر: عامل چهارم مسئله امر به معروف و نهی از منکر است؛ یعنی امر به معروف و نهی از منکر عامل اصلاح است. متروک شدن امر به معروف و نهی از منکر در جامعهای عامل فنا و اضمحلال و تباهی آن جامعه است. عامل امر به معروف و نهی از منکر عاملی است که در هر حال هر مقدار هم پیشگیری بشود بالاخره ممکن است افراد به فساد گرایش پیدا کنند یا جامعه از مسیر عدالت منحرف شود. همچنین ممکن است تفرق و تشتت به عللی در جامعه اسلامی رخ بدهد. پس یک جریانی لازم است که بیاید اصلاح کند. اگر اخلاق فاسد شد، امر به معروف و نهی از منکر بشتابد برای اصلاح اخلاق. عدالت و مساوات از بین رفت، امر به معروف و نهی از منکر بشتابد برای اصلاح مفاسدی که از این راه پیدا شده. تفرق و تشتت پیدا شد، باز امر به معروف و نهی از منکر بشتابد و به جای تفرق از نو وحدت را ایجاد کند.
🔹اتفاقاً آیهای که میفرماید: «وَلْتَکنْ مِنْکمْ امَّةٌ یدْعونَ الَی الْخَیرِ وَ یأْمُرونَ بِالْمَعْروفِ وَ ینْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکرِ» در میان دو آیه قرار گرفته است، یکی آیه «وَ اعْتَصِموا بِحَبْلِ اللهِ جَمیعاً» و یکی آیه «وَ لا تَکونوا کالَّذینَ تَفَرَّقوا» که هر دو آیه مربوط به اتحاد و اتفاق و نقطه مقابلش تفرق و تشتت است. قرآن در وسط دو آیهای که هر دو مربوط به اتحاد و اتفاق و نقطه مقابلشان تفرق و تشتت است یک آیه امر به معروف و نهی از منکر گنجانده است:«وَلْتَکنْ مِنْکمْ امَّةٌ یدْعونَ الَی الْخَیرِ». گویی قرآن اینجا خیر را در درجه اول همان وحدت و اتفاق و اتحاد میداند. امر به معروف بکنند. مصداق مهم و منظور از «معروف» در اینجا همان وحدت و اتفاق است. نهی از منکر بکنند و از زشتی [باز بدارند.] «زشتی» در اینجا همان تفرق و تشتت است.
(این نوشتار، تلخیص می باشد. برای مطالعه بیشتر به متن اصلی مراجعه شود.)
📚پانزده گفتار، صفحه 311
╭───────────
🆔@shahidmotaharihowzeh
╰───────────
#کلام_استاد
⛔️خصوصیات فتنه
🔹جمله ای در نهج البلاغه هست؛ امیرالمؤمنین(ع) راجع به فتنه ها بیان می کنند که فتنه چهرهاش یک جور است، پشت سرش جور دیگر. می فرماید: «انَّ الْفِتَنَ اذا اقْبَلَتْ شَبَّهَتْ وَ اذا ادْبَرَتْ نَبَّهَتْ». جمله های عجیبی است: فتنه وقتی که پدید می آید حکم غبارهایی را دارد که در فضا پیدا می شود، یا حکم تاریکی را دارد که در تاریکی انسان نمی بیند: دروغها پیدا می شود، شایعات پیدا می شود، هیجانها و احساسات زیاد پیدا می شود، لَه پیدا می شود، علیه پیدا می شود. اصلًا آدم در می ماند که چگونه قضاوت کند، و در فتنه واقع می شود. ولی همینکه فتنه خوابید، مثل این است که ظلمت از بین رفت و غبارها نشست. آن وقت انسان نگاه می کند، چیز دیگری می بیند؛ می بیند آنچه که در تاریکی می دید، غیر از این است که اکنون در روشنایی می بیند.
🔹خطبه 51 نهج البلاغه استفاده باطل از حق را به خوبی نشان می دهد. حضرت علی (ع) در این خطبه می فرماید:
🔸«انّما بدء وقوع الفتن اهواء تتّبع»؛همانا آغاز فتنه ها و نابسامانی ها هواهای نفسانی است که متتبّع واقع می شوند (یعنی انسانهایی تحت تأثیر هواهای نفسانی خودشان قرار می گیرند و بعد به جای اینکه خدا را پرستش کنند هواهای نفسانی را پرستش می کنند و دنبال خواسته هایشان می روند).
🔸«و احکام تبتدع»؛ و بعد احکامی است که بدعت گزارده می شوند. یعنی کسی که می خواهد دنبال هوای نفسش برود از چه استفاده می کند؟ از نیروی حق. بدعتی را در لباس دین وارد می کند؛ چون می داند نیرو از آن دین و مذهب است. اگر بگوید من چنین حرفی میزنم کسی حرفش را قبول نمی کند؛ لذا شروع می کند چیزی را به نام دین بیان کردن و می گوید فلان آیه قرآن این مطلب را بیان کرده است و مقصودش این است، یا حدیثی جعل می کند که پیامبر(ص) چنین فرمود، امام جعفر صادق(ع) چنین فرمود، یعنی از نیروی قرآن و پیغمبر و امام استفاده می کند و روی چیزی که حقیقت نیست مارک حقیقت می زند. «یخالف فیها کتاب اللّه»؛ کتاب خدا در آن احکام مورد مخالفت قرار می گیرد.
🔸«و یتولّی علیها رجال رجالا علی غیر دین اللّه»؛ آنگاه افرادی با هم متّحد و متّفق می شوند و حزب و جمعیتی تشکیل می دهند ولی به غیر دین خدا، بر اساس همان بدعت؛ و به عنوان دفاع از این بدعت آن را به صورت دین بین مردم تبلیغ می کنند.
🔸بعد حضرت فلسفه مطلب را ذکر می کند و چه عالی می فرماید:«فلو انّ الباطل خلص من مزاج الحقّ لم یخف علی المرتادین»؛ پس اگر باطل از امتزاج و آمیختگی با حق جدا باشد و با حق مخلوط نباشد، مردم حق جو منحرف نمی شوند(چون اغلب مردم، «مرتاد» یا حقگرا هستند، ولی می آیند حق را با باطل مخلوط و ممزوج می کنند و امر بر مردم مشتبه می شود؛ یعنی مردم حق را با باطل اشتباه می گیرند و باطل را با مارک حق میخرند. اگر باطل از حق جدا شود و با آن در نیامیزد بر مرتادان و طالبان حق مخفی نمی ماند، و اکثریت مردم طالب حق هستند نه طالب باطل).
🔸«و لو انّ الحقّ خلص من لبس الباطل انقطعت عنه السن المعاندین»؛ و اگر حق از پوشش باطل جدا شد و آزاد گردید، زبان بد خواهان از آن قطع می گردد (چون اگر حقّ و باطل مخلوط شوند عدّهای آن را حقّ محض می بینند، بعد به آثارش نگاه می کنند می بینند آثار بد دارد؛ معاندها زبانشان دراز می شود که این دین و مذهب شما هم خراب از آب در آمد؛ دیگر نمی دانند که این خرابی ها و آثار سوء مال باطل است نه مال حق. حق هرگز طوری رفتار نمی کند که زبان معاندین بر او دراز شود).
📚تعلیم و تربیت در اسلام، صفحه 258
📚نبرد حق و باطل، صفحه 51
╭───────────
🆔@shahidmotaharihowzeh
╰───────────
#کلام_استاد
❇️تأثیر صلاح و فساد در طبقات اجتماع
🔹صلاح و فساد طبقات اجتماع در یکدیگر تأثیر دارد. ممکن نیست که دیواری بین طبقات کشیده شود و طبقهای از سرایت فساد یا صلاح طبقه دیگر مصون یا بیبهره بماند، ولی معمولاً فساد از «خواص» شروع میشود و به «عوام» سرایت میکند و صلاح برعکس از «عوام» و تنبه و بیداری آنها آغاز میشود و اجباراً «خواص» را به صلاح میآورد، یعنی عادتاً فساد از بالا به پایین میریزد و صلاح از پایین به بالا سرایت میکند.
🔹روی همین اصل است که میبینیم امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در تعلیمات عالیه خود، بعد از آنکه مردم را به دو طبقه «عامه» و «خاصه» تقسیم میکند، نسبت به صلاح و به راه آمدن خاصه اظهار یأس و نومیدی میکند و تنها عامه مردم را مورد توجه قرار میدهد. در دستور حکومتی که به نام مالک اشتر نخعی مرقوم داشته مینویسد: «برای والی هیچ کس پرخرجتر در هنگام سستی، کم کمک تر در هنگام سختی، متنفرتر از عدالت و انصاف، پرتوقعتر، ناسپاستر، عذرناپذیرتر، کم طاقتتر در شداید از «خاصه» نیست. همانا استوانه دین و نقطه مرکزی مسلمین و مایه پیروزی بر دشمن «عامه» میباشند، پس توجه تو همواره به این طبقه معطوف باشد».
🔹این فکر غلطی است از یک عده طرفداران اصلاح که هروقت در فکر یک کار اصلاحی میافتند، «زعماء» هر صنف را در نظر میگیرند و آن قلههای مرتفع در نظرشان مجسم میشود و میخواهند از آن ارتفاعات منیع شروع کنند. تجربه نشان داده که معمولا کارهایی که از ناحیه آن قلههای رفیع آغاز شده و در نظرها مفید مینماید، بیش از آن مقدار که حقیقت و اثر اصلاحی داشته باشد، جنبه تظاهر و تبلیغات و جلب نظر عوام دارد.
📚داستان راستان، جلد 1، صفحه 18
╭───────────
🆔@shahidmotaharihowzeh
╰───────────