هدایت شده از انجمن ادبی مَطلَع
{بسم الله الرحمٰن الرحیم}
#گزارش_جلسه
قسمت اول
🖌#هادی_قاسمی_پور
تاریخ ۱۴۰۳/۷/۱ همزمان با میلاد رسول اکرم و امام صادق علیهما السّلام
📖
در مکتبی که دفتر حُسنت رقم زند
یک نقطه است مطلع دیوان آفتاب
هر صبح چاک پیرهنی تازه میکند
یارب به دست کیست گریبان آفتاب
#بیدلدهلوی
🕔شروع جلسه
جلسه با تبریک اعیاد توسط آقای #مقدم شروع شد.
در ابتدای جلسه به عنوان مقدمه آقای مقدم اشاره به بعضی از نمونه های شعر هجو کردند و اشاره کردند که حتی شعر هجو هم میتواند یک شعر ارزشی باشد. به شرطی که هجوِ زشتی ها باشد. ما امروزه هم نیاز داریم که موضوعاتی مثل اسرائیل، استکبار و بعضی از رفتارهای غلط را هجو کنیم
شعر اجتماعی با رویکرد #نقد و #هجو در گذشته بین شاعران برجسته مطرح بوده است از جمله #ملکالشعرایبهار حتی وقتی مدل های موی مردانه برای زنان مُد شد، دو شعر در هجو این کار سروده بود.
امروزه هم باید مورد توجّه شاعران قرار بگیرد. و ما در صدر اسلام هم میبینیم که پیغمبر اکرم علیه و آله السّلام حسّان بن ثابت، که از شاعران برجستهٔ زمان خود بود را تشویق به هجو دشمنان میکردند.
بعد از بیان مقدمه شعرخوانی شروع شد
اولین نفری که سروده اش را خواند آقای #معمری بود که شعری خواند که در وزن مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن بود
آقای #یوسف_پور به مناسبت این شعر به نکاتی در باب استفاده از این وزن اشاره کردند
ایشان اشاره کردند :
استفاده به جا از وزن در فرم شعر از اهمیت بالا برخوردار است؛ به عنوان مثال وزن/مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن/ که در شعر سعدی/ای ساربان آهسته ران کآرام جان میرود/ نمایانگر حرکت شتر و رفتن کاروان است و شاعران سعی داشتند زمانی که از این وزن استفاده میکنند الفاظی و مفاهیمی را که نشان دهندهٔ حرکت است را در آن به کار ببرند.
#مَحمِلسرایی
به مناسبت استفاده از #رد_القافیه در شعر آقای معمری، آقای #یوسف_پور این صنعت را توضیح دادند.
کم کم به زمان اذان مغرب رسیدیم و جلسه به مدت یک ربع برای نماز جماعت تعطیل شد
🕌اقامه نماز مغرب و عشاء🕋
بعد از نماز جماعت جلسه دوباره شروع شد
نوبت شعر خوانی آقای #سیدمحمدحسین_ضیائی شد
ایشان شعری را تقدیم کردند.
به مناسبت آقای #مقدم اشاره کردند شعر بعد از اینکه وزن و قافیه و دستور زبان سالم داشت نوبت میرسد به علوم بلاغی یعنی علم معانی، علم بیان و علم بدیع
#علم_معانی مربوط به #بلاغت است و از مطابقت کلام با مقتضای حال صحبت میکند که میشود گفت این علممربوط به #رسایی کلام است. #علم_بیان مربوط به #فصاحت است و در مورد #شیوایی کلام و شیوه های متنوع عرضه معنا با ابزار مجاز و کنایه و تشبیه است و #علم_بدیع مربوط به شگردهای متنوع زیبا ساختن کلام است که مربوط به #زیبایی کلام است.علم بدیع بیرونی ترین علوم بلاغی است.
بعد به مناسبت بیتی از عرفی شیرازی، آقای #مقدم مطلبی را در باب اهمیت اخلاص در سرودن شعر برای اهل بیت علیهم السلام را اشاره کردند و به جریان شعری از عرفی شیرازی و هجرت او از نجف به هندوستان اشاره کردند
به کاووش مژه از گور تا نجف بروم
ادامه دارد......
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
هدایت شده از انجمن ادبی مَطلَع
#گزارش_جلسه
قسمت دوم
نفر بعدی که شعر خواند آقای #محسن_علوی بود که با ترجیع بند علوی یازده بندی زیبایی که خواند فضای جلسه را تحت تاثیر قرار داد و مخاطبین را به وجد آورد
یک بند از این ترجیع بند این بود
علت خلق آسمان و زمین
خاک نعلین توست عرش برین
ای حروف مقطعه مدحت
از الف لام میم تا یا سین
دست های تو عروه الوثقی
نخ عمامه ی تو حبل متین
معدنش وحیِ چشم های تو بود
لوح محفوظِ جبرییل امین
شب معراج دید پیغمبر
که تو بودی به عرش پرده نشین
همه ی عرش تا کمر خم بود
وقتی از عرش آمدی پایین
بین اشعار مدح تو مولا
هیچ بیتی نبود بهتر ازین
عجز الواصفون عن صفتک
ما عرفناک حق معرفتک
بعد از ایشان، نوبت شعرخوانی آقای #حسن_میلانی رسید. ایشان غزلی عاشقانه خواند با این مطلع
به حال عاشق بی تو تباه میگویند
به روزگار پس از تو سیاه میگویند
بعد از ایشان، نوبت شعرخوانی آقای #مصطفی_جلیلی رسید. ایشان ترانه ای عاشقانه که با حال و هوای اول مهر هم تناسب داشت خواند
یک عُمره که از غصه و دردام
با مَردُمِ دنیا گَلاویزم
من عُمریه غمگین و بی حالم
من بیست و چند ساله که پاییزم...
جادو شدم شاید، نمیدونم....
بغضم طلسمه، اشک هام سِحره
هر روزِ حالم مثلِ دیروزه...
هر روزِ سالم اولِ مهره...
بعد از ایشان، آقای #طاها_تحقیقی رباعی در مدح امیرالمومنین علیه السلام خواند
بعد از ایشان، نوبت شعرخوانی آقای #امیرحسین_قاسمی رسید.
ایشان غزلی توحیدی خواند با اینمطلع
آغاز سپیده سحرگاه
پایان شب سیاه و جانکاه
بعد از ایشان به تقاضای دوستان، آقای #مسعود_یوسف_پور غزلی را که به تازگی سروده بودند و برگزیده کنگره ملی شهریار شده بود را خواند
دل من به مهرِ ماهی شده گرم و دیده روشن
که برای دیدن او، کشد آفتاب گردن
ره مدحتش ندانم، غزلی مگر بخوانم
که نشسته خود به جانم، نه غزل؛ میِ مطنطن
«علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را»
نرسد به درک نامت قلم هزار چون من
حسن ختام جلسه سبکی بود که آقای #طرز_فان در مدح قمربنی هاشم علیه السلام خواند و جمع را مستفیض کردند.
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
هدایت شده از انجمن ادبی مَطلَع
{بسم الله الرحمٰن الرحیم}
#گزارش_جلسه
قسمت اوّل
🖌 #امیرحسین_قاسمیپور
تاریخ ۱۴۰۳/۷/۸ همزمان با شهادت مجاهد کبیر #سیدحسننصرالله.
📖
زین گُلْسِتان به حیرت شبنم رسیدهام
باید دری به خانهٔ خورشید باز کرد
#بیدل
⏱شروع جلسه
جلسه با تسلیت و یاد #شهید_حسن_نصرالله توسط آقای #مقدّم شروع شد.
ایشان بیان کردند برای حمایت از جبههٔ حق راههای مختلفی وجود دارد که یکی از آنها جهاد و ایثار با قلم است که این امر به شکلی قدرتمندانه میتواند در قالب شعر عرضه شود.
همچنین بیان شد که همانطور که جبههٔ باطل از رسانه و زبان بر علیه حق استفاده میکند ما هم وظیفه داریم در این عرصه ورود کنیم.
از نمونههای جهاد با زبان و تأثیر گذاری آن میتواند به حادثهٔ بازپس گیری شریعهٔ آب توسط یاران #امیرالمؤمنین اشاره کرد که بعد از آن که حضرت خطبهای حماسی خطاب به سپاهیانشان بیان فرمودند یاران حضرت تحت تاثیر این بیانات با سربازان معاویه جنگیدند و حقشان را پس گرفتند.
بعضی گمان میکنند که جبهه حق نیازمند ماست که از او حمایت کنیم اما در حقیقت ما هستیم که نیازمندیم دینداری و انسانیت خود را به وسیله حمایت و سرودن شعر در حمایت جبهه حق ثابت کنیم. چرا که خداوند متعال در آیات پایانی سورهٔ مبارکهٔ شعراء بعد از آن که در چند آیه شاعران و اشعار باطل را توبیخ میکند در آخرین آیه شاعران و اشعار حق که در مسیر الهی قرار دارند را مورد تأیید قرار میدهد و چند ویژگی برای این دسته از شاعران بیان میکند که عبارتاند از:
۱-ایمان ۲-عمل صالح ۳-ذکر فراوان خدا ۴-یاری حق و دین اسلام./وانتصرو من بعد ما ظلموا.
بعد از این نکات آقای #یوسفپور نکاتی را دربارهٔ شاعران لبنانی و فلسطینی بیان کردند.
گفته شد که برخی از این شاعران بعد از جنگ وارد فضای سورئالیسم شدند و گاه در فضایی فانتزی شعر سرودند.از این شاعران میتوان به شاعر لبنانی انسی الحاج اشاره کرد او کتابی دارد به نام لن/هرگز/که با مضمون و حال و هوای بازی مارپله شعر میسراید و مفاهیم مقاومت را در آن پیاده میکند به عنوان نمونه شعری دارد که در آن میگوید زندگی مثل مار است. چشم مثل بازار سیاه. دنیا روی خوشی به آن ندارد.
در این نوع اشعار وارد چگالی معانی و لایههای معنایی میشوند.
بعد اقای #یوسفپور بحثی در مورد شعر و شعار مطرح کردند که چرا برخی اشعار ما که در موضوعات اجتماعی و سیاسی و انقلابی و...نوشته میشود از شعریت و هنرمندی کمی برخوردار است بیان شد که یکی از دلایل آن این است که شاعر به صرف بیان جملات خبری در حالی که صرفا از وزن و قافیه برخوردار شدهاند کفایت میکند و به سمت چگالی معانی و بافت و فرم و تناسب حرکت نمیکند و باید بدانیم که در سبک خراسانی شعار به صورت خوب و قوی هنرمندانه بیان میشد.
یاکوبسون فرق شعر و غیر شعر را در همین چگالی معانی میدانست.
در باب تناسب این مثال از شعر #سعدی بیان شد.
قسم به نام تو خوردن طریق عزت نیست
به خاک پای تو کان هم عظیم سوگند است
در این بیت واژههای طریق و خاک پا و کان با هم تناسب معنایی دارند و مثلا اگر به جای طریق بگوییم نشان عزت نیست از وجه هنری بیت کم میشود
ایشان این نکته را هم بیان کردند که ما باید در مسیر آموختن گذشته خود را بشناسیم و ادبیات را به صورت ریشهای بیاموزیم و از اصل سرچشمه طلب آب کنیم مثلا باید بدانیم که سعدی تاثیر گرفته از انوری است و انوری از ابوالفرج رونی و آثار آنها را مطالعه کنیم.
بعد آقای #مقدم در زمینه اشعار اجتماعی به شعری از مرحوم پروین اعتصامی اشاره کرد با مطلع
پیام داد سگ گله را شبی گرگی
که صبحدم بره بفرست میهمان دارم
پروین به صورتی هنرمندانه مسائل اجتماعی و سیاسی را بیان میکند.
تقریبا در این بین به اذان مغرب رسیدیم و جلسه به مدت چند دقیقه برای نماز جماعت تعطیل شد.
🕌اقامه نماز مغرب و عشاء🕋
بعد از نماز آقای #مقدّم بیان کردند که در سبک هندی تشبیب قصائد به سمت حکمت و اخلاق رفته است.
به همین مناسبت توضیحی در مورد تخلص در قصیده دادند. بیت تخلص در غزل در انتها میآید اما در قصیده آنجا که از تشبیب خلاص شده و میخواهیم وارد مطلب اصلی بشویم.
بعد ایشان به مناسبت نکاتی در مورد #واعظ_قزوینی مطرح کردند. که واعظ هم سخنران بوده هم شاعر
بعد به چند بیت از اشعارش اشاره کردند.
واعظ اگرچه امر به معروف واجب است
طوری بکن که قلب گنهکار نشکند
و
واعظ مکن دراز حدیث عذاب را
این بس بود که بار دگر زنده میشویم
و
تن تو چیست یکی خیمه و ستونش جان
طناب رشته روزی و میخ آن دندان
که این بیت مطلع یک قصیده از #واعظ_قزوینی هست.
#ادامهدارد..
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
هدایت شده از انجمن ادبی مَطلَع
#گزارش_جلسه
قسمت دوّم
۱۴۰۳/۷/۸
شعرخوانی اعضای جلسه شروع و در ابتدا آقای #مهدی_زهدی سبکی را با شعری از آقای نوری اجرا کردند
روح حی لایموت
نور ملک و ملکوت
هم دریای عاطفه
هم قله جبروت
نفر بعد آقای #مصطفی_خادم بودند که شعری با این مطلع خواندند
آسمان مغفرت آهنگ باران میکند
رحمت حق ناامیدی را پشیمان میکند
نفر بعد آقای #علی_سمرقندی بودند که در ابتدا شعری انتخابی از خانم #عارف_نژاد در موضوع مقاومت با این مطلع خواندند.
هزار سوگ چشیدیم و داغدار شدیم
چه شد که نسل خبرهای ناگوار شدیم؟
سپس شعری در مدح امیرالمومنین علیه السّلام با این مطلع خواندند
به تاکهای نجف زد دل خمار گره
به خوشههای ضریحش زدم هزار گره
نفر بعد آقای #حسن_شیرزاد شعری اخلاقی با این مطلع خواندند
که میداند چه پایانی است فصل آخر ما را
کدامین باد خواهد بست فردا دفتر ما را
و بعد غزلی زیبا در مورد مقاومت خواندند.
نفر بعد آقای #طرز_فان بودند که دو سبک خواندند
راه صد ساله رو یک شبه برو
تا حسینیه تا حسینیه
و سبک بعدی اینگونه شروع می شد
یه پیشنهاد دارم برای هرکی بیقراره
هر کسی که بازیچه دستای روزگاره
نفر بعد آقای #قاسمیپور شعری در موضوع #شهید_نصرالله با این مطلع خواندند
شکر خدا که مکتب اسلام دین ماست
ایران با ثبات و قوی سرزمین ماست
نفر بعد آقای #احسان_نوری سبکی را اجرا کردند
نسخه طوفان شد منتشر
مژده ای یاران منتظر
نفر بعد آقای #یوسف_پور شعری خواندند با این مطلع
شب وصال چنان میرمد غم از دو طرف
که گرم دوست شود چشم پر نم از دو طرف
در میان شعرخوانیها نقد و نظراتی و نکاتی بیان شد.
حسن ختام جلسه روضهخوانی آقای #محمود_باباخوانی بود
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
هدایت شده از انجمن ادبی مَطلَع
#گزارش_جلسه
#حاشیه_نگاری
۱۴۰۳/۷/۸
بعضی از نکات و ابیاتی که به مناسبت شعرخوانی ها مطرح شد
#مسعود_یوسفپور
-سبک هندی از سه ساحت مضمون سازی و مضمون رسانی و مضمون بستن برخوردار است.
#علی_مقدم
_واژههای علمی و اصطلاحات علوم در شعر باید به گونه ای استفاده شود که تصنعی نشود. بلکه باید به گونه ای باشد که در بافت شعر بنشینید شعر را از ماهیت اصلیاش دور نکند.
_یکی از آفات شعر امروز کثرت سیاه نمایی و افسردگی است. این که شعر فقط در موضوعات ناامیدی سروده شود اشتباه است چرا که انسان از احساسات و احوال مختلف برخوردار است و باید اشعاری در حال و هواهای مختلف که مفید باشد داشته باشیم. "امید" و "حال خوب" گمشده شعر امروز است.
بعصی از ابیاتی که توسط #علی_مقدم از شاعران بین شعرخوانی ها به مناسبت خوانده شد
گذشت عمر و تو در فکر صرف و نحو و معانی
بهایی از تو بدین نحو صرف عمر بدیع است
#شیخ_بهایی
ناخن زدم به سینه و بر سنگ کعبه خورد
نزدیک بود راه و نشان دور داده اند
#عظیمای_نیشابوری
نا امیدی را خدا گردن زدست
#مولوی
ز اختیار در این بزم دم مزن بیدل
جهان جهان نیاز است جای ناز تو نیست
#بیدلدهلوی
سر به هم آورده دیدم برگهای غنچه را
اجتماع دوستان یکدلم آمد به یاد
#صائب_تبریزی
به دامنت نرسد دست کس که جلوهٔ ناز
تو را به بام فلک برد و نردبان برداشت
#شاپور_طهرانی
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2