سیدابراهیم(شهیدصدرزاده)
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇 💠 من کى آتش خشمم را فرو نشانم؛ آیا هنگامى که از انتقام ناتوانم که به من مى‌گویند : اگر
✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۹۴ نهج البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻
💠 این یک واقعیت است که انسان خشمگین در برابر ظلم و ستمى که بر او مى‌رود دو حالت دارد:
گاه مى‌خواهد #انتقام بگیرد؛ اما توان آن را ندارد و چه بسا به پرخاشگرى و گفتن سخنان درشت و تهدید شخص ظالم برخیزد و گاه با او گلاویز شود. اما هنگامى که ناتوانى خود را مى‌بیند عقب نشینى مى‌کند. در این هنگام همه به او مى‌گویند: اگر مى‌خواهى انتقام بگیرى بگذار توانایى پیدا کنى و این‌گونه که مایه رسوایى و آبروریزى است به میدان دشمنت مرو، بنابراین در چنین حالتى مردم، او را به صبر و شکیبایى دعوت مى کنند؛ اما اگر توان بر انتقام داشته باشد و طرف مقابل ضعیف و ناتوان گردد همین که دست به انتقام بلند مى‌کند مردم به او مى‌گویند: شایسته است عفو کنى که #زکات_قدرت #عفو است.
🔺 به این ترتیب در هیچ حال، انتقام جویى #عاقلانه و #صحیح نیست.
💠 امام (علیه السلام) با این تعبیر لطیف مى‌خواهد مردم را به #ترک_انتقام فراخواند، همان چیزى که آتش‌هایى برمى‌فروزد و گاه سرچشمه جنگ‌هاى خونین و گسترده و دامنه‌دار مى شود.
🔸 خود امام (علیه السلام) نمونه کاملى از این معنا بود:
🔺 در داستان #جنگ_جمل هنگامى که بر دشمنان پیروز شد فرمان #عفو آنها را صادر کرد و عایشه را که از گردانندگان اصلى این جنگ بود با احترام به مدینه باز گرداند.
🔺 داستان عفو امام (علیه السلام) از «عمرو بن عاص» هنگامى که در میدان #صفین در چنگ او گرفتار شده بود و براى نجات خویشتن خود را برهنه و عریان ساخت معروف است.
🔺از آن معروف‌تر داستان توصیه‌هاى او درباره #قاتل خویش «عبدالرحمان ملجم مرادى» که به فرزندان خود سفارش کرد آب و غذا و وسیله استراحت این زندانى را فراهم کنند و فرمود: اگر زنده بمانم خود مى‌دانم با او چگونه رفتار کنم و اگر شما هم عفو کنید بهتر است و اگر (مصلحت عموم مردم ایجاب کرد که) لازم بدانید او قصاص شود تنها را با #یک_ضربه وى را قصاص کنید همان‌گونه که او یک ضربه بر من وارد کرد.
❇️ امیرمؤمنان على (علیه السلام) این درس را از استادش پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) آموخته بود که نمونه روشن آن عفو عمومى حضرت در داستان #فتح_مکه است، در حالى که آنها قاتلان اصحاب و یاران پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) بودند و در سیزده سال که حضرت در مکه بود ظلم و جنایت فراوانى در حقش روا داشتند و در سالیانى که در مدینه بود آتش جنگ‌هایى بر ضدش برافروختند؛ ولى حضرت با یک فرمان عمومى، همه را را عفو کرد و حتى «وحشى» قاتل معروف عمویش «حمزه» را که جنایتى بسیار وحشتناک انجام داده بود بعد از پذیرش اسلام بخشید و هنگامى که به مدینه آمد و خدمت پیامبر (صلى الله علیه وآله) رسید و اسلام را ظاهراً پذیرفت حضرت او را عفو کرد ولى فرمود: در اینجا نمان، زیرا دیدن تو خاطره شهادت عمویم حمزه را در نظرم زنده مى کند. «وحشى» از آنجا به شام رفت و در آنجا ماند.
✨ قرآن مجید یکى از صفات بهشتیان و پرهیزگاران را #کظم_غیظ (فرو خوردن خشم) و سپس عفو و گذشت مى شمارد و مى‌فرماید: «و شتاب کنید براى رسیدن به آمرزش پروردگارتان، و بهشتى که وسعت آن، آسمان‌ها و زمین است، و براى پرهیزگاران آماده شده است. (همان) کسانى که در توانگرى و تنگدستى، انفاق مى‌کنند، و خشم خود را فرو مى‌برند، و از خطاى مردم درمى‌گذرند، و خدا نیکوکاران را دوست دارد».
✅ مسئله عفو و گذشت در اسلام به قدرى اهمیت دارد که علاوه بر آیات فراوانى از قرآن، در روایات معصومان نیز بازتاب گسترده اى دارد؛
🔸 از جمله در حدیثى از رسول اکرم (صلى الله علیه وآله) مى‌خوانیم: «کسى که پاداش او بر خداست وارد بهشت شود»« گفته مى‌شود چه کسى است که پاداش او بر خداست»«گفته مى‌شود کسانى که مردم را عفو کرده‌اند و آنها بدون حساب وارد بهشت مى‌شوند».
🔹 در حدیث دیگرى از امیرمؤمنان على (علیه السلام) مى‌خوانیم: «عفو و گذشت #تاج فضائل اخلاقى است».
💠 البته عفو و گذشت در مورد کسانى است که از عفو سوء استفاده نکنند و بر جنایات خود نیفزایند، همان گونه که در حدیثى از امیرمؤمنان(علیه السلام) آمده است: «عفو درباره کسى است که اقرار به گناه خود کند (و پشیمان باشد) نه از کسى که اصرار مى ورزد».
@syed213
سیدابراهیم(شهیدصدرزاده)
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇 💠 امام (علیه السلام) هنگامى که این سخن خوارج را که می‌گفتند «لا حکم الا لله» (حکم مخصو
✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۹۸ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻
✨ پیش از این که این سخن را شرح بدهیم به سراغ روایتى مى‌رویم که قاضى نعمان مغربى در کتاب شرح الاخبار آورده است.
🔺 او مى‌گوید: على (علیه السلام) از #صفین بازگشته بود و در مسجد مشغول بیان خطبه‌اى بود که یک نفر از گوشه مسجد شعار «لا حُکْمَ إلاَّ لِلّهِ» را سر داد. امام (علیه السلام) سکوت کرد و پاسخى نداد. مقدارى گذشت نفر دومى همین شعار را از گوشه دیگر سر داد. باز امام (علیه السلام) اعتنایى نکرد. سرانجام جمعى (از #خوارج که در مجلس حضور داشتند) با هم این شعار را سردادند. امام (علیه السلام) فرمود: این سخن #حقى است که #اراده_باطل از آن شده است. ما سه امتیاز به شما (خوارج) مى‌دهیم: شما را از شرکت در مساجد و نماز خواندن (با ما) باز نمى‌داریم و تا زمانى که (با ما) هم دست باشید سهم شما را از بیت‌المال مى‌دهیم و اگر آغازگر جنگ نباشید ما آن را آغاز نخواهیم کرد، سپس فرمود: «گواهى مى‌دهم به خدا سوگند پیامبر راستگو از فرشته وحى روح‌الامین به من خبر داد که گروهى از شما چه کم باشد چه زیاد بر ما خروج نمى‌کند مگر این که مرگشان به دست ما خواهد بود». 💠 توضیح: همان طور که اشاره شد، امام (علیه السلام) این کلام را بعد از جنگ صفین و پس از داستان حکمین ایراد فرمود. با این که داستان حکمیت بر امام (علیه السلام) تحمیل شد ولى جمعى که بعداً به عنوان #خوارج نامیده شدند بر امام (علیه السلام) خرده گرفتند که چرا مسئله #حکمیت را پذیرفته است با این که که قرآن مجید مى‌گوید: «حکم مخصوص خداست». این در حالى است جمله پیش گفته که در سه جاى از قرآن آمده با قرائنى که قبل و بعد از آن است هیچ گونه ارتباطى به ادعاى خوارج ندارد.
✨ قرآن در سوره «انعام» آیه ۵۷ خطاب به پیغمبر(صلى الله علیه وآله) مى گوید: «(بگو من دلیل روشنى از پروردگارم دارم ولى شما آن را تکذیب کرده‌اید. آنچه شما (از عذاب الهى) درباره آن شتاب مى‌کنید در اختیار من نیست، حکم و فرمان تنها از آنِ خداست حق رااز باطل جدا مى‌کند و او بهترین جداکننده (حق از باطل) است».
🔸 در آیه ۴۰ از سوره «یوسف» نیز در پاسخ بت‌پرستان که اسم‌هاى بى مسمایى را بر بت‌ها نهاده بودند مى‌فرماید: «آنچه غیر از خدا مى‌پرستید، جز اسم‌هایى (بى مسمّا) که شما و پدرانتان آنها را (خدا) نامیده‌اید، نیست؛ خداوند هیچ دلیلى بر آن نازل نکرده، حکم تنها از آن خداست،فرمان داده که غیر از او را نپرستید. این است آیین ثابت و پایدار، ولى بیشتر مردم نمى‌دانند».
✅ روشن است که حکم در این آیه اشاره به فرمان الهى در امر #توحید و #مبارزه با #شرک و مانند آن است.
🔹 همچنین در آیه ۶۷ سوره «یوسف» از زبان یعقوب پیغمبر مى‌گوید: «(و (به هنگام حرکت، یعقوب) گفت: پسران من! همگى از یک در وارد نشوید، بلکه از درهاى مختلف وارد گردید (تا توجه مردم به سوى شما جلب نشود)، و (من با این دستور،) نمى‌توانم تقدیر حتمى الهى را از شما دفع کنم! حکم و فرمان، تنها از آنِ خداست! بر او #توکّل کرده ام، و همه متوکّلان باید بر او توکّل کنند!». #حکم در این آیه نیز اشاره به این است که اگر من به سراغ عالم اسباب مى‌روم و به شما دستوراتى مى‌دهم تا گرفتار چشم‌زخم یا توطئه مخالفان نشوید، باید بدانید که #مسبب‌الاسباب حقیقى خداست و باید به او توکل کنید.
✨ قرآن مجید در مسئله اختلاف دو همسر با یکدیگر دستور مى‌دهد که حَکَمى از سوى مرد و حَکَمى از سوى زن انتخاب شود تا بنشینند و تصمیم #عادلانه‌اى بگیرند و به اختلاف میان آنها پایان دهند. اصولاً کار تمام قضات حَکَمیت براى رسیدن به دعاوى و فصل خصومت است، آیا هیچ عاقلى مى‌گوید: خداوند باید در محکمه قضاوت بنشیند و براى فصل خصومت و رسیدن به دعاوى مردم حکم کند؟ و یا این که اگر اختلافى بین زن و شوهر پیدا شد، خداوند بیاید و تصمیم عادلانه‌اى درباره آنها بگیرد و یا این که امر حکومت بر مسلمانان را خدا بر عهده بگیرد؛ فرمانده جنگ و صلح او باشد، غنائم را او تقسیم کند؟ آرى باید این کارها به دست انسان‌هاى #آگاه و #عادلى صورت گیرد که در تمام موارد بر طبق #احکام_الهى و فرمان و دستورات او حکم کنند، بنابراین حکم به معناى #حَکَمیت براى رفع اختلاف که خوارج مى‌پنداشتند هرگز در قرآن مجید به خدا نسبت داده نشده است و این مطلب به قدرى روشن است که نیاز به توضیح ندارد.
🔹 احکامى که در قرآن مجید آمده به صورت قوانین کلى است که به دست رسول اکرم (صلى الله علیه وآله) و اولى‌الامر براى اجرا داده شده است و در اختلافات به دست قضات و مأمورانى که از طرف آنها براى اجراى احکام برگزیده شده‌اند.
🔺 هیچ عاقلى نمى‌گوید خدا باید حد سرقت یا حد زنا را بر کسانى که مستحق‌اند اجرا کند. هیچ کس نمى‌گوید که در اختلاف حقوقى و خانوادگى که میان افرادى معین یا بین چند قبیله یا خانواده است، خداوند بیاید و قضاوت و فصل خصومت کند.
✅ البته خداوند احکام کلى و قوانی