سیدابراهیم(شهیدصدرزاده)
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇 💠 کینه و بدخواهىِ دیگران را از سینه خود درو کن تا بدخواهى به تو از سینه دیگران ریشه‌کن
✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۷۸ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻
✨ بسیار مى‌شود که افراد به دلیل #سوء‌ظن یا #حسادت یا #اصطکاک_منافع، #نیات_سوئى درباره انسان در دل مى‌پرورانند...
❓چگونه مى‌توان آنها را از میان برداشت...؟
💠 امام مى‌فرماید: "از #خود شروع کن، ابتدا به قلب خویش مراجعه کن، ببین آیا نیت سوئى درباره دیگران دارى یا نه...!؟ اگر دارى آن را از سینه‌ات پاک کن. چیزى نمى‌گذرد که خواهى دید سینه دیگران نیز از نیات سوء درباره تو پاک شده است."
✅ این مطلب #دو دلیل دارد:
1⃣ نخست این که هرگاه انسان نیات بدى درباره دیگران داشته باشد خواه ناخواه در چهره یا سخنان و افعالش نمایان مى‌شود و همین امر سبب مى‌گردد دیگران در برابر او موضعى مشابه بگیرند، اما هرگاه سخنان و چهره و اعمال کسى را از هرگونه بدخواهى پاک دیدند و آثار محبت و خیرخواهى در رفتار و گفتارشان نمایان گشت آنها نیز موضع مشابهى خواهند گرفت؛ بنابراین براى زدودن کینه‌ها از سینه‌ها و بدخواهى‌ها و نیات سوء دیگران باید از خودمان شروع کرد و این یکى از اصول مهم #روانشناسى است که تا از خود شروع نکنى نباید انتظارى از دیگران داشته باشى.
2⃣ دیگر این که رابطه مرموز خاصى در میان دلها برقرار است و ضرب المثل معروف « #دل‌به‌دل‌راه‌دارد » یک واقعیت است. گویى دلها در پنهانى با هم سخن مى‌گویند و رابطه برقرار مى‌سازند، هنگامى که قلب کسى مملو از بدخواهى به دیگران گردد این پیام به قلب آنها منتقل مى‌شود و آنها مقابله‌به‌مثل مى‌کنند.
❇️ این گفتار حکیمانه در واقع چهره دیگرى از گفتار پیش از آن است و هر کدام براى زدودن آثار سوء از نیات و رفتار و گفتار دیگران تأثیر خاص خود را دارند.
🔺 به همین دلیل در روایتى که از طرطوشى در کتاب سراج الملوک نقل کردیم هر دو با هم آمده است.
"اُحْصُدِ #الشَّرَّ مِنْ صَدْرِ غَیرِکَ بِقَلْعِهِ مِنْ صَدْرِکَ."
🔺 شایان توجه این که واژه «شر» مفهوم وسیعى دارد که هر #نیت_سوء و #کینه و #عداوتى را فرا مى‌گیرد.
✅ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید تفسیر دیگرى نیز براى این کلام حکمت آمیز ذکر شده است و آن این که منظور امام(علیه السلام) این است که "مردم را به کار نیکى موعظه نکن و از کار بدى نهى منما مگر این که قبلاً خودت آن کار نیک را انجام داده باشى و آن منکر را ترک کرده باشى، زیرا اندرزدهنده ناپاک سخنانش در دل ها اثر نمى کند."
🔺 البته این سخن یک #واقعیت است؛ اما موافق منظور امام(علیه السلام) از گفتار حکیمانه بالا نیست، زیرا تعبیر به «صدر» در دو جاى این کلام حکمت‌آمیز نشان مى‌دهد که منظور، نیات سوء و کینه‌هاى درونى است نه افعال بیرونى. این معنى نه تنها در رابطه انسان‌ها با #یکدیگر، بلکه از یک نظر در رابطه انسان با #خدا نیز صادق است؛
🔸 چنان که در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى‌خوانیم: «هر کس مى‌خواهد بداند چه مقام و منزلتى نزد خدا دارد به منزلت خداوند نزد خود بنگرد، زیرا خدا منزلت بنده را همان گونه قرار مى‌دهد که بنده منزلت خدا را در دل و جان خود قرار داده است».
🔹 در حدیث جالبى از امام صادق(علیه السلام)مى‌خوانیم که مردى خدمت آن حضرت عرض کرد: شخصى به من مى‌گوید من تو را دوست دارم، چگونه بدانم که او راست مى‌گوید و واقعاً مرا دوست مى‌دارد؟ امام (علیه السلام) در پاسخ فرمود: «قلب خود را بیازماى، اگر تو او را دوست مى‌دارى او هم تو را دوست مى‌دارد». (قلوب با یکدیگر راه دارند).
🔺 این سخن را با حدیث دیگرى از امام على بن موسى الرضا(علیه السلام) درباره امام و پیروانش پایان مى‌دهیم: یکى از یاران آن حضرت به نام «ابن‌جهم» عرضه داشت: فدایت شوم مى‌خواهم بدانم من نزد تو چگونه‌ام؟ امام(علیه السلام) در پاسخ فرمود: «نگاه کن ببین من در نزد تو چگونه ام»
@syed213
✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۹۷ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻
✨ این یک #واقعیت است که روح و جسم هر دو بر اثر کارهاى مختلف خسته مى‌شوند.
❓چرا؟
🔺 زیرا توان نیروى انسان #محدود است و این محدودیت سبب خستگى جسم و جان مى‌گردد.
❇️ اما خداى متعال که انسان را براى ادامه زندگى آفریده به وى قدرتى داده که مى‌تواند جوششى از درون ایجاد کند و این جوشش، نیرو و توان جدیدى براى کارهاى مجدد به او بدهد.
🔺 براى این که این جوشش در زمان خستگى و ناتوانى شتاب گیرد باید از وسایل تفریح استفاده کرد.
🔹 تفریحات مادى و انواع ورزش‌ها، جسم را نیرو مى‌بخشد و تفریحات معنوى، لطیفه‌ها، مزاح‌ها، شعرهاى زیبا، داستان‌های نشاط‌آور و لطائف‌الحکم خستگى روح را مى‌زداید و به انسان براى عبادت و اطاعت پروردگار و مدیریت کارهاى زندگى و تحقیق و کشف مطالب علمى نیرو مى‌دهد.
💠 از قدیم معمول بوده که در میان ساعات درس زنگ تفریح مى‌گذاشتند براى این که خستگى و ملالت را از دانش‌آموز و دانشجو بگیرند.
✅ در روایات اسلامى آمده است که از آداب مستحب سفر، #مزاح_کردن است؛ مزاحى دور از #افراط و آلودگى به #گناه...👌🏻
✨ مرحوم علامه طباطبایى بحر العلوم در اشعار فقهى خود مى‌گوید: "در سفرها مزاح زیاد کن؛ مزاحى که سبب #خشم_خدا نشود و موجب آزار کسى نگردد."
🔺 این شعر برگرفته از حدیثى از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله) است که مى‌فرماید: «شش چیز است که نشانه شخصیت انسان است سه چیز در حضر و سه چیز در سفر و آن سه چیز در سفر را به این صورت بیان فرمود: #بخشیدن بخشى از زاد و توشه به دیگران و #حسن_خلق و #مزاح_کردن به صورتى که موجب #عصیانى نشود».
✅ این موضوع در مورد سفر تأکید شده زیرا سفرها غالباً آمیخته با خستگى‌هاى جسمى و روحى مخصوصاً در ایام گذشته است و این مزاح‌ها مى‌تواند خستگى ملالت جسمى و روحى را برطرف سازد.
💠 ناگفته پیداست که مزاح باید در حد #اعتدال و خالى از افراط و بى‌بندوبارى و دور از اذیت و آزار دیگران و آنچه موجب خشم خداوند مى‌شود باشد.
✨إِنَّ هَذِهِ الْقُلُوبَ تَمَلُّ کَمَا تَمَلُّ الاَْبْدَانُ، فَابْتَغُوا لَهَا طَرَائِفَ الْحِکْمَةِ.✨
«طرائف» جمع «طریفة» به معناى هر چیز زیبا، دل‌انگیز و و شگفتى‌آور است و «حِکَم» جمع «حکمت» به معناى علم و دانش و مطالب آموزنده و به معناى عقل است، بنابراین «طرائف الحکم» به معناى نکته‌هاى لطیف و زیبا است؛ خواه علمى باشد یا ادبى، در قالب شعر باشد یا به شکل نثر، ولى مى‌توان آن را به قرینه روایات و به اصطلاح به هر گونه مزاح و سخنانى نشاط‌انگیز هرچند جنبه علمى
نداشته باشد تعمیم داد.
❇️ بار دیگر تأکید مى‌کنیم که نباید براى رفع خستگى آلوده #گناه شد آنگونه که در دنیاى امروز معمول است که هرگونه سرگرمى سالم و ناسالم را براى رفع خستگى مى‌پسندند، بلکه باید #تقوا و #اعتدال را در آن رعایت کرد.
💠 این سخن را با شعرى که ابن‌ابى‌الحدید در شرح این کلام حکمت‌آمیز مولا آورده پایان مى‌دهیم:
"طبع فرسوده و خسته خود را راحتى ببخش تا راحت پذیرد و به وسیله چیزى از مزاح آن را درمان کن. ولى هنگامى که این فرصت را به طبع خود دادى باید به مقدار نمکى باشد که در طعام مى‌ریزند. (که اگر بیش از حد باشد طعام را شور و غیر قابل استفاده مى‌کند).
@syed213