📌در جست و جوی نظریه ی اجتماعی شهید مطهری ره (بخش هجدهم) 🔹تغییرات اجتماعی (۳ و پایانی) 🔻یکی از نوآوری های شهید مطهری در باب تکامل و تغییر اجتماعی، تقسیم تغییرات به مثبت و منفی است. آنانی که به فرایند تکاملی تاریخ باور دارند، عموما تغییرات اجتماعی را نیز حرکت های تکاملی و رو به جلو تلقی می کنند، اما شهید مطهری بر اساس مبنای هستی شناختی و انسان شناختی، علیرغم پذیرش و باور به تغییر اجتماعی، هر تغییری را الزاما تکاملی تلقی نمی کند. نتیجه ی این تفکیک در لایه ی تجویزی اندیشه ی ایشان ظاهر خواهد شد که خواهیم رسید انشالله. توضیح مطلب آنکه بر اساس پذیرش اصل واقعیت و اصل فطرت انسانی، آدمی دارای بینش ها و گرایش هایی است که مجموعا شکل دهنده ی بخشی از افکار و رفتارهای اوست. فطرت انسانی در کنار میل به تغییر و ابداع، آدمی را در راه شناخت هستی و به کارگیری آن، به حرکت و تکاپو می اندازد، اینگونه است که فطرت انسانی ریشه حرکت تاریخ و تکامل نوع بشر است. با اینحال، همه ی تغییراتی که بشر به اقتضای فطرت ایجاد می کند مثبت و قابل پذیرش نیست. میل به تغییر و ابداع و کشف فطری است، اما همه ی آنچه در این مسیر رخ می دهد، الزاما در راستای فطرت انسانی و واقعیات طبیعی عالم نیست. از این رو برخی تغییرات اجتماعی تکاملی و مقبول و برخی دیگر قهقرایی و مردود است. استاد شهید این دیدگاه را در کتاب مهم «اسلام و نیازهای زمان» به تفصیل شرح داده است. 🔹تغییرات تکاملی و مقبول تغییراتی است که در راستای اقتضائات همان فطرت آدمی باشد. میل به کشف حقایق عالم، میل به توحید، شوق به خیر و فضیلت و... اموری فطری هستند که هر تغییر اجتماعی در راستای آن پذیرفته و ممدوح است. و بالطبع اموری چون تسلط بی حد و مرز بر طبیعت، استثمار طبیعت و سایر انسانها، دستبرد در طبیعت، توسعه طلبی، شهوت پرستی و.... اگر چه ممکن است پیشرفت تلقی شود، اما .ون بر خلاف فطرت انسان و فطرت جامعه است، قطعا تغییراتی قهقرایی بوده و باید در مقابل آن ایستاد. 🔻نکته ی پایانی این فرسته اینکه یکی از کاربردهای مهم این تفکیک در اندیشه ی استاد شهید، در مسئله ی اجتهاد ظاهر می شود که در یادداشت های سپس تر به آن خواهیم پرداخت. #نظریه_اجتماعی_شهید_مطهری #تغییرات_اجتماعی #تکامل_تاریخی #نظام_جامع_اندیشه_اسلامی @taamollat

📌طوفان الاقصی، تکامل تاریخ، بلوغ امت ۱. بر اساس آیه ی ۲۹ سوره مبارکه فتح، مهمترین ویژگی یاران رسول خدا قوت و استحکام درونی و ایمان سرشار آنهاست که به آنها این قوت را می دهد که «اشداء علی الکفار» باشند و در راه خدا از ملامت هیچ ملامتگری خوف به دل راه ندهند. «فمثلهم فی الانجیل کزرع اخرج شطئه فآزره فاستغلظ فاستوی علی سوقه.... » (فتح، ۲۹) ۲. بر همین اساس ، با اینکه حرکت امام در دهه ی پنجاه و شصت اثرات داخلی و بین المللی فراوانی داشت و حتی نظم جهانی را تحت تاثیر قرار داد، اما خود ایشان، پرورش جوانان پاکباخته، مقاوم و متعبد را فتح الفتوح انقلاب اسلامی معرفی کردند. «...... امام بزرگوار ما در یك حادثه ی مهم جنگی - كه خیلی از شماها آن وقت شاید متولد هم نشده بودید - در قضیه‌ی یكی از عملیات كه پیروزی‌ای به دست رزمندگان آمده بود، یك پیامی دادند. در آن پیام این نكته وجود داشت كه فتح‌الفتوح انقلاب اسلامی، تربیت این جوانهاست. همه توقع داشتند كه امام بگوید این پیروزی‌ای كه شما به دست آوردید، فتح‌الفتوح است؛ از آن پیروزی ستایش كند؛ امام نه، از رزمندگان تشكر كردند. اما گفتند فتح‌الفتوح انقلاب ما تربیت این جوانهاست؛ كه در آن شرائط دشواری كه همه‌ی دنیا در مقابل ما با چهره‌ی دژم و سلاحِ آماده‌ی شلیك ایستاده بودند، اینها توانستند یك چنین پیروزی بزرگی را به دست آورند؛ » (۹۱/۱۲/۷) ۳. قطعا عنصر اصلی پیش برنده و حافظ انقلاب اسلامی در طول این پنج دهه، همین نیروی انسانی خالص و پای کاری بوده که کار انقلاب را به پیش برده است و کمال انقلاب اسلامی نیز چیزی جز پرورش انسان های خود ساخته و از خودگذشته در برابر امر الهی نیست. ۴. ویژگی مهم این مقطع تاریخی جهان اسلام در همین نکته است که حرکت عظیم امام در پرورش انسانها، به منظور غلبه بر استکبار و در جهت قدرت اسلام اکنون در سطح جهان اسلام و حتی غیر اسلام گسترده شده. نه تنها مردان و زنان فلسطینی به حدی از استحکام درونی رسیده اند که بر خرابه خانه های می ایستد و حرف از مقاومت و عزت می زنند، در جوامع غیر اسلامی نیز ملت ها به رغم حاکمیت ها، قوانین طاغوتی را زیر پا نهاده و در پاسخ فطرت حق طلب خود صحنه های بی مانند آفریدند. ۵. نتیجه و عاقبت نبرد طوفان الاقصی هر چه باشد، این حادثه از استحکام درونی امت رسول خدا در برابر طاغوت های زمانه و شیطان بزرگ پرده برداشت. این مسیر یک طرفه است و بازگشت ناپذیر و بمانند موسی ع که بنابر امید به پروردگار دل به دریا زد و دشمنش را غرقه دید، امت اسلام و ملت های آزادی خواه دنیا در مسیر فطرت الهی و توحیدی خویش، این راه را به انتها خواهند رساند. و پایان این بی‌قراری بهشت است.... بهشتی که سرخوش ز دیدار یاری... نسیم کرامت وزیدن گرفته.... و باران رحمت چکیدن گرفته....... #طوفان_الاقصی #فتح_الفتوح #انقلاب_اسلامی #امام_خمینی #استحکام_درونی #تکامل_تاریخی @taamollat

📌 فطرت جامعه، فطرت تاریخ 🔹استاد شهید مطهری ره، اصرار دارد که جامعه نیز بمانند فرد انسانی فطرت دارد. معنای این حرف این است که جامعه نیز صحت و مرض دارد، نقطه آغاز و نقطه ی تکامل ی دارد که اگر درست اداره شود به آن نقطه خواهد رسید و آن، قله ی حیات مادی بشر است. تمدن غرب که تلاش می شود به عنوان همان قله ی حیات بشر، به خورد جهانیان داده شود، به نقطه ای رسیده که دیگر خود غربی ها هم آن را گردن نمی گیرند. جنگ جهانی، استثمار جوامع، نسل کشی، غارت و. .... امتداد های طبیعی تمدن غرب است که نشان دهنده ی انحراف او از فطرت الهی انسان و جامعه است. چنین وضعیتی بنابر آیات قرآن کریم بر جای نخواهد ماند (مثل کلمة خبيثة..... ما لها من قرار، ابراهیم،۲۶) فروپاشی قریب الوقوع اسرائیل انشالله، نه فقط سقوط یک کشور و ملیت جعلی، که نشانه ی افول تمدنی است که اساسا با انحراف از فطرت الهی جامعه شکل گرفته است و اکنون به نقطه ای رسیده که در خاستگاه خودش هم اعتبار ندارد. خداوند تدبیر کننده ی شب و روز، تدبیر کننده ی تاریخ هم هست و اکنون که تمدن غرب با این حجم از سبعیت و درندگی خدای قادر و قاهر و قیامت را از یاد برده و به جان انسانیت افتاده، گویا زمان اجرای سنت الهی فرا رسیده و این تمدن شیطانی باید از بین برود. انسان به طول تاریخ که نگاه می کند، دست قدرت خدا در نابودی ظلم و قوت گرفتن تدریجی جریان حق را به روشنی در می یابد. وضعیت شیعیان لبنان، از چند دهه قبل تاکنون، ایران از چند دهه ی قبل تاکنون، عراق از دو دهه قبل، یمن گرسنه و پابرهنه ی از یک دهه قبل و اکنون غزه، بیداری عمومی در سطح جهان، همگی نشانه ی یک تکامل تاریخی در نوع بشر است که تا بحال سابقه نداشته است. فطرت الهی انسان و جامعه دارد ناپاکی ها را بیرون می‌ریزد و دوباره خود را باز می یابد. زمان و تاریخ بمانند «سیب» ی که باید «برسد» تا شیرین و زیبا شود، دارد «می رسد»، دارد «شیرین» و «زیبا» می شود. #فلسفه_تاریخ #فطرت_انسان #فطرت_جامعه #تکامل_تاریخی #شهید_مطهری @taamollat