📌 مبانی اخباری گری و اشعری گری چگونه بر تحلیل اجتماعی اثر می گذارد؟ ۱. هیچ تحلیل اجتماعی از مبانی هستی شناسی، انسان شناسی و معرفت شناسی خالی نیست و اصلا تحلیل اج بدون داشتن موضع روشن در این حوزه ها امکان پذیر نیست. استاد پارسانیا، برای واکاوی نظریات اجتماعی، مدل روش شناسی بنیادین را عرضه کرده و اهل علم را به اهمیت تاثیر مبانی آگاه کرده اند. ۲. در فضای تفکر اسلامی نیز علی رغم اتکای عمومی بر قرآن کریم، با اینحال نوع مواجهه با زبان قرآن، نوع مواجهه با سنت رسول خدا و اهل بیت و از همه مهمتر نظرگاه پیرامون عقل، منجر به تولید هستی شناسی ها، انسان شناسی ها و معرفت شناسی هابی گردیده که هر یک تاثیر خاص خود را در تحلیل اجتماعی برجای می گذارد. ۳. نکته ی جالب توجه آنکه مبانی کلامی متخذ در نحله های گوناگون، گاهی سر از انحطاط اجتماعی در اورده، برخی سر از نسبیت و برخی به دلیل قرابت ذاتی به بازتکرار پارادایم های غربی منجر گردیده است. ۴. در میان جریان های اسلامی، با کمال تعجب، جریان های نواخباری و نو اشعری ظرفیت بالایی برای پیوند با پارادایم های غربی دارند و نوعا از همان‌جایی سر بر می آورند که آنها. جریان های اخباری گری و اشعری گری هر دو با نفی یا کم توجهی به عقل، به ظاهرگرایی و جزیی نگری دچار شده و هستی و انسان و جامعه را نیز همین گونه می بینند. طبیعتاً این نگاه ها با تقلیل توان عقل، از درک و تحلیل کلیات جا می مانند و همین مانعی است بر سر درک پیچیدگی‌های اجتماعی. ۵. درک پیچیدگی‌های اجتماعی نیازمند درک کلیات جامعه و کلیت آن و همچنین درک لایه های تو در توی رفتار انسان و همچنین نیازمند درک اراده های متراکم و شبکه ای انسانها است و این همه، از دسترس نگاه نص گرا و جزیی نگر به دور است. ۶. به باور نگارنده، در میان جریانهای فکری جهان اسلام، هیچ جریانی باندازه ی جریان حکمت و اجتهاد شیعی از توان و ظرفیت تحلیل لایه ها و پیچیدگی‌های اجتماعی برخوردار نیست. جریان حکمت و اجتهاد به مدد عقل ناب قرآنی به درک کلیات و کشف نفس انسانی و سپس امتداد های اجتماعی آن نائل می شود. شمه ای از روش تحلیل اجتماعی حکمت بنیان در آثار استاد شهید مرتضی مطهری ره آشکار شده و بخش بیشتری در آثار سیدالقائد و مبانی آن در اندیشه ی امام و علامه و اساتید ایشان. ۷. این مطالب را از این جهت قلمی کردم که دیدم عده ای از دوستان طلبه، بر اساس متون دینی (و نوعا با مبانی قریب به اخباری گری و اشعری گری) دارند وقایع فلسطین و موضع ایران و حزب الله را تحلیل می کنند. سخن بسیار است. فقط خواستم توجهی داده باشم. یاعلی #روش_شناسی_بنیادین #نو_اخباریگری #نو_اشعریگری #جریان_علمی_حکمت_و_اجتهاد #تحلیل_اجتماعی #پیچیدگیهای_اجتماعی @taamollat

📌در جست و جوی نظریه ی اجتماعی شهید مطهری (بخش سی و نهم) 🔹شهید مطهری و ماکس وبر در میان جامعه شناسان مدرن، شاید جذابترین گزینه برای مقایسه با فیلسوفان اجتماعی مسلمان، جامعه شناس تفسیرگرای آلمانی ماکس وبر باشد. دوست دارم زمانی به تفصیل به مقایسه ی روش شناسی این دو بپردازم، اما در بدایت کار همین قدر گفتنی است به اعتقاد نگارنده اشتراک در دو امر مطهری و وبر را با یکدیگر قابل مقایسه می کند: اول توجه به عنصر معنا در کنش های انسانی و دیگر توجه به تاریخ در تحلیل پدیده های اجتماعی. معنا و اشتراک در معنا عنصر اصلی تشکیل دهنده ی اجتماع است که در آثار فیلسوفان مسلمان مورد تاکید است. توجه به روندهای تاریخی هم از جهت کشف معانی ذهنی و هم از جهت کشف علل متعدد پدیده ها نیز بسیار مورد توجه استاد شهید است. وبر نیز در تحلیل پدیده هایی چون مدرنیته، ابتدائا سراغ معانی ذهنی و تغییرات آن در اواخر قرون وسطی می رود و بین این معانی ذهنی جدید و شکل گیری جهان مدرن رابطه برقرار می کند و این روش به روش تحلیل اجتماعی مطهری بسیار نزدیک است. با این تفاوت که وبر این دو را در بستری از معرفت شناسی کانتی عرضه می کند و در نهایت به نسبیت فهم اجتماعی منتهی می شود، اما مطهری همین دو مقوله را در بستر حکمت اسلامی می کاود. موضوع پژوهشی بسیار جذاب و نافعی است و لایه های پنهان اندیشه ی شهید مطهری و سایر حکمای مسلمان در اندیشه ی اجتماعی را روشن خواهد کرد. اما قطعا نیازمند بازخوانی مجدد آثار استاد شهید و روش شناسی بنیادین اثار ایشان و همچنین مرور مجدد اثار وبر است. علاوه بر آثار خود وبر، آثار تحلیلی متعددی نیز درباره ی او منتشر شده که آثار شهید مطهری ازین اقبال بی بهره بوده. امیدوارم این تحقیقات و نوشته ها توجه اصحاب علوم اجتماعی را به آثار آن فیلسوف اجتماعی گرانقدر برانگیزد. #نظریه_اجتماعی_شهید_مطهری #روش_شناسی_بنیادین #تحلیل_تاریخی @taamollat