📌بعد التحریر ۱. الهیات اجتماعی که در اینجا بعنوان الگوی دین شناسی و اجتهادی ایشان معرفی شده، همان مبنا و پایه ی علوم انسانی ایشان است. به عبارت دیگر چنانکه صاحب نظران دیگر در اندیشه ی علوم انسانی خود بر سفره ی فلسفه های مادی یا الگوهای الهیاتی مدرن و‌‌‌‌‌.... نشسته اند، ایشان مبادی و مبانی اندیشه ی علوم انسانی خود را از قرآن و سنت و عقلانیت اسلامی اخذ نموده است. از همین رو شناخت الگوی دین شناسی ایشان بسیار مهم است.

📌ظهور چنین سبک هایی که بیشتر به جشن هالوین می ماند تا عزاداری، (بمانند دسته ی زنجیرزنی دختران مکشوف) بیش از آنکه نشانه ی عزا و قرابت قلبی باشد، نشانه ی نوعی آشفتگی فکری و عملی است. دینداری نوعی قاعده مندی در راستای یک هدف مقدس است. وقتی ما از دینداری هر چیزی را بیرون کشیدیم و جایز دانستیم و پرده ای از تقدس روی آن کشیدیم، یعنی کتاب دین را برعکس گرفته ایم. ▪️طبیعی است که اگر فرهنگ بدون چارچوب و قاعده رها شود و رهبری دین و عقل و علم را نپذیرد، هر روز سبکی از گوشه ای بیرون می زند و در نهایت از اصل موضوع چیزی باقی نمی ماند و همه چیز می شود بازی. مدیریت فرهنگی، خصوصا فرهنگ دینی را خیلی باید جدی گرفت. اینگونه آزادی عمل مساوی است با آشفتگی اجتماعی در ساحت فکر و عمل. نتیجه اش هم انحطاط اجتماعی. #مدیریت_فرهنگی #دینداری #جامعه_ی_ایران @taamollat

📌برای تاریخ ۱ 🔹اینهایی که می نویسم، روایت صحنه هاییست که از عزاداریهای تهران تا میانه های دهه ی هفتاد جریان داشت و من که کودکی بیش نبودم به همراه مرحوم پدرم شاهد این صحنه ها بودم. ▪️بازار تهران و مناطقی چون خیابان ری و میدان خراسان از گذشته ها نقطه ی کانونی عزاداری های محرم در تهران بود. خصوصا بازار که سنت چندصد ساله ی خاص خود را داشت و در ایام محرم با حضور عراقی های مقیم تهران رنگ دیگری می گرفت. عراقی ها در این ایام رسم و آیین خاص خود را داشتند از هروله خاص خودشان تا لباس و آرایش ها و طبل و سنج ها و سینه زنی های خاص. خاطرم هست که در روز عاشورا از حسینیه ی انصار الحسین ع در تقاطع ۱۷ شهریور که آن موقع هنوز ساخته نشده بود، به سمت چهارراه سیروس راه می افتادند. اول لشکر عمر سعد می امد، با لباسهای قرمز و کلاه خود و شمشیر و نیزه و گرزهای آتشین و قیافه های ترسناک و مارش نظامی و بوق ترسناکی که می نواختند و گویی آماده ی ورود به میدان بودند. از نزدیکی سبزه میدان که خیمه ها یک یک نصب شده بود یک یک آتش می زدند تا برسند به چهارراه گلوبندک و خیمه ی اصلی (خیمه ی امام حسین ع) . اول چند دور دورش می چرخیدند و بوق های دلهره آور می نواختند و سپس به خیمه حمله ور می شدند و آتش می زدند. هرم آتش مردم را به عقب می راند اما پس از چند لحظه به تکه پاره های سوخته هجوم می آوردند و برای تبرک بر می داشتند. بعد از این دسته های عزاداری یک یک می امدند، هروله کنان، گاهی فقط به سر و سینه می زدند و گاهی زنجیر و ..... . یادم هست بعضی لباسهاشان پشت نداشت، که برای همین زنجیر زدن بود. اینها یک سر می رفتند داخل حسینیه ی کربلایی ها در آنسوی چهارراه گلو بندک. ماکت خیلی طبیعی از ضریح اباعبدالله ع در وسط حسینیه بود که دورش سینه می زدند، سنگین. من همیشه این صحنه ها را از طبقه ی بالا تماشا می کردم . ▪️اما نقطه ی عطف عزاداری، دسته ی قمه زنی هایی بودند که در پی سینه زن ها می آمدند.‌همه پارچه های سفید به دور خود پیچیده و در انتهای آهنگی سه ضرب، قمه هایشان را در هوا می چرخاندند و بلند «حیدر، حیدر» می کردند و به حوالی چهارراه گلوبندک که می رسیدند قمه ها را فرود می آوردند. از اینجا به بعدش خیلی دلهره آور و ترسناک بود. مردم دیوانه وار در هم می لولیدند و گویی همه مست هستند. کف خیابان پر از خون بود و همه در خون راه می رفتند. یکی دوبار همراه همین ها رفتیم داخل حسینیه ی کربلایی ها. قمه زنی ها همه می رفتند در زیرزمین حسینیه و در آنجا پانسمان و باندپیچی می شدند. حقیقتا صحنه های بدی بود. از چهارراه تا حسینیه و از در حسینیه و راه پله ها تا پایین فقط خون به چشم می آمد. پایین هم مثل بیمارستان نظامی صدها نفر با لباس های خونین روی زمین دراز کشیده بودند. ▪️این سبک ها تا همان میانه های دهه ی هفتاد که فتاوای حرمت قمه زنی آمد رواج داشت.‌ نوشتم که بماند. @taamollat

📌برای تاریخ ۲ 🔹اکتفا به روایت قبلی برای درک فضای عزاداری در تهران قطعا ناکافی است. آن صحنه ها و وقایع بصورت روشنی بیانگر تاثیر سبک عزاداری عراقی ها بر فضای ایران بود. اما غیر از اینها خود تهران دارای سبک عزاداری مستقلی بود که هنوز هم بعد سالها پرقدرت و پر قوت در حال حیات است. سینه زنی و شور نمود اصلی عزاداری در تهران بوده و هست، مثل خیلی جاهای دیگر، اما آنچه عزاداری تهران افزون بر جاهای دیگر داشت و دارد، اشک است. این جمله را چندین بار از این الله جوادی آملی شنیدم که در توصیف عزاداری های تهران می فرمودند: «مردم تهران برای ابی عبدالله ع مردانه خرج می کنند و زنانه گریه می کنند.» و من که عزاداری شهرها و روستاهای بسیاری را دیده ام واقعا این روایت را قبول دارم. آنقدری که سوز و گداز در هیئات تهران دیدم در هیچ جای دیگر برنخوردم. چهارپایه خوانی از سنتهای قدیمی در تهران است. دسته ی عزاداری دو حلقه می شوند و بندی را به تناوب تکرار می کنند و جلو می روند. جلودار هر حلقه، هنگام توقف آن روی چهارپایه ای می رود و بند را با صدای بلند مدت می دهد یا اصلا در ابتدا یا انتهای حرکت، روی چهارپایه دم می دهد و روضه می خواند. این صحنه ها هنوز هم در بازار قابل مشاهده است. مساجد بازار مثل مسجد جامع، مسجد امام، مسجد سیدعزیزالله، مسجد ملک، امامزاده زید و.... معمولا قبل از ظهر مراسمات سنگینی دارند و علمای بنام در آنها به منبر می روند و پس از نماز ظهر و عصر نهار سنگین و پر ملاتی دارند. ▪️اما یکی از سنتهای فراموش شده، تکیه ی بچه ها در محلات بود. نزدیک محرم بچه ها خانه به خانه در می زدند و چادر مشکی مستعمل جمع می کردند و با قدری طناب و چند تا گلدان در کنجی از کوچه تکیه به پا می کردیم. در دوران کودکی ما این رسم در خیلی از کوچه های جنوب شهر جریان داشت. الان متاسفانه منسوخ شده. ▪️یکی دیگر از ویژگیهای عزاداری در تهران، حضور عالمان و فقیهان در رأس آنست. بطور کلی فضای دینداری در تهران از فضای عالمان و فقیهان و خصوصا علمای اخلاقی جدا نیست. این ویژگی از گذشته های دور وجود داشته و در سالهای اخیر هم چیزی از قوت آن کم نشده. چنانکه در یادداشت چند روز قبل امد، مرحوم حاج آقا مجتبی در زمینه ی عزاداری سیدالشهدا ع خود محوریت داشت و جریان ساز بود. مرحوم آقای خوشوقت و آقای مجتهدی نیز همینطور. این مطلب فضای عزاداری در تهران را از بسیاری آفات حفظ کرده است. @taamollat

📌 دوران روحانی را یادتان هست؟ دولت و شخص روحانی دائما طوری رفتار می کرد که فضای جامعه را ملتهب نگه دارد. گاهی با ارز، گاهی با بنزین، دوره ای با برجام، دوره ای با قطعی برق، دوره ای با آف ای تی اف و.... . وقتی هم چیزی برای ملتهب نگه داشتن جامعه نبود، یکهو خود روحانی یه حرف بی ربطی می زد که تا چند هفته جامعه رو بهم می ریخت. مثلا می گفت امام زمان قابل نقده، یا عاشورا دری مذاکره است و ازین حرفا. خلاصه اینکه جامعه رو دائم ملتهب نگه می داشتند تا .... . الان کارها و حرفهای ظریف همین جوره، ایجاد حساسیت های بی مورد، حرف های مفتی که فقط تنش ایجاد می کنه. اصن انگار اومدن که بهم بریزن. نوشتم چند روز پیش که کارگزارانی ها از اصلاحاتی ها خطرناک ترن، نه برای جمهوری اسلامی، که برای ایران. برای امنیت و یکپارچگی و هویت ملی. اینم شاهد. باورش برامون راحت نیست، ولی بعضی از همین ها به کمتر از تجزیه و هاپولی شدن ایران و ایرانی راضی نیستن. @taamollat

📌 درباره ی کتاب «تاریخ تحولات اجتماعی ایران» نوشته ی جان فوران 🔹کتاب خیلی خوبیست از جهت تحلیل تاریخی و اجتماعی، خصوصا آنکه بازه ی زمانی قابل توجهی (حدود ۴۰۰سال) را در بر می گیرد و شواهد متعددی عرضه کرده. علاوه بر اینها روش تحلیل خود را نیز بصورت واضح بیان کرده و همین کار فهم کتاب را آسان و دست ما را برای روش شناسی و نقد روشی کتاب باز می کند با اینحال بستر فلسفه ی تاریخ و فلسفه ی اجتماعی که تاریخ ایران را مبتنی بر آن تحلیل کرده محل مناقشه ی جدی است. هر چه باشد این کتاب شکل دهنده ی ذهنیت بسیاری از تحلیلگران اجتماعی و سیاسی است و نمی شود نادیده اش گرفت. متن کتاب هم نسبتا سنگین است و گاهی نیازمند رجوع مکرر به کتابهای تاریخی و احیانا نظریات اجتماعی است. ۲. کتابهای دیگری هم هست که هم عرض این کتاب شکل دهنده ی ذهنیت عمومی نسبت به تاریخ ایران بوده است، مثل آثار آبراهامیان که مهم‌ترینش «ایران بین دو انقلاب» است که البته او با مبنای خاص خودش تحلیل کرده. ۳. اگر دوستانی پای کار باشند بنده این آمادگی را دارم که این کتاب ها را بصورت جمعی مطالعه و بحث کنیم. خیلی پربار خواهد بود. خبر از دوستان😊 ۴. تصویر متن مورد اشاره در فرسته ی بالا را هم به درخواست برخی دوستان می گذارم. @taamollat

📌 الهیات اجتماعی که نویسنده ی کتاب آن را بعنوان خاستگاه علوم انسانی آیت الله خامنه ای معرفی نموده، مهمترین و پایه ای ترین بخش کتاب است که اگر بدرستی فهم یا پذیرفته نشود، دیدگاه علوم انسانی ایشان نیز بدرستی فهم نخواهد شد. دوستانی که کتاب را در اختیار دارند، از ص ۶۹ تا ۷۸ را با دقت مرور کنند، بزودی خلاصه و شرحی از آن فرستادن خواهم کردن.😊 دوستانی هم که کتاب را ندارند، نگران نباشند، تصویر صفحات را گذاشتن خواهم کردن. 😉 @taamollat

📌 خاستگاه علوم انسانی 🔹اهالی علوم انسانی نیک می دانند که علوم انسانی از لحاظ تاریخی زمانی متولد شد که فکر غرب از دین جدا شد و معرفت یا بر فلسفه و یا بر علم و یا فرهنگ استوار شد. ابتنای علوم انسانی بر یک قرائت متقن و نظام مند از دین، حرف کاملا نویی در فضای فکر و اندیشه است. #الهیات_اجتماعی @taamollat

این حرف رنانی، همان پشت پرده حرفهای داوری اردکانی در روزهای منتهی به انتخابات است و نشان می دهد در شرایطی که انقلابی ها در دوگانه ی جلیلی قالیباف دست و پا می زدند، دیگران برای چه زمانی داشتند برنامه ریزی می کردند. @taamollat

📌این که می گویم یک تحلیل خام و اولیه از رفتار احتمالی اصلاح طلبان در آینده است و گذر زمان صحت یا بطلان آن را نشان خواهد داد. جریان اصلاحات در میانه ی دهه‌ی هفتاد و پس از حدود چند دهه کار سیاسی و حدود یک دهه کار فکری و تئوریک در لایه های فلسفی و علوم انسانی، به موازات دست گرفتن قدرت، به سراغ دانشگاه ها رفت و تلاش کرد تا از این طریق وارد بدنه ی جامعه شود و شد. حضور جریان اصلاحات در فضای سیاسی و اجتماعی کشور بعنوان یک جریان فکری و سیاسی تثبیت شده و رسمی، عمدتا مدیون گفتمان سازی و جامعه سازی این جریان از طریق دانشگاه هاست. اما وقتی نتوانستند از طریق قانونی و رسمی به اهداف خود (تغییر نظام سیاسی و....) دست پیدا کنند، عملا وارد فاز تهاجمی شدند و همان بدنه ی اجتماعی را برای فشار به حاکمیت به کار گرفتند. مانند سال ۷۸و ۸۸ و.... . در اینجا جریانات معارض دیگر مانند سلطنت طلبها و مجاهدین خلق و... هم به میدان آمدند. ائتلاف نانوشته ای که هیچ گاه مرزبندی هایش روشن نشد. علی رغم آن عقبه های تئوریک و بحث های نظری گسترده در دهه ی ۶۰و ۷۰، در دهه های بعد دیگر صحبت از آن ساختارهای سیاسی جدید نبود و آنچه بیشتر به چشم می آمد فقط تهاجم به جمهوری اسلامی بود. بدون توضیحی درباره ی اینده ی نظام سیاسی و اجتماعی و .... . گویی اصلاحات دیگر برای آینده طرحی ندارد. آن قدری که الان هم از حرف هایشان بر می آید طرح اصلاحات برای آینده نه توسعه ی سیاسی است و نه توسعه ی اقتصادی، بلکه فقط حرفشان این است که جمهوری اسلامی نباشد، یا جمهوری اسلامی به این صورت نباشد. و در وضعیت کنونی نیز دیگر اعتقادی به گفتمان سازی و جامعه سازی ندارند (چون دو دهه معطل آن شدند و نتیجه نگرفتن ). جمله ی آخر رنانی را یک بار دیگر بخوانید. ظاهراً قصد دارند آن اهداف را با آرایش تهاجمی دنبال کنند. یا اینکه تهاجم یکی از گزینه های روی میز آنهاست. ❓سوال: آیا جریان اصلاحات به مدل مبارزاتی دهه ی ۵۰ خود باز می گردد؟ 🤔 @taamollat

📌رفقای دغدغه مند؛ اگر می خواهیم در شرایط کنونی در فضای سیاسی بازی نخوریم، جریانات چپ و راست و تغییر و تحولات شان را باید خوب بشناسیم. خصوصا چرخش های فکری و سیاسی جریانات چپ را. بعدش تاریخ انقلاب خصوصا دهه ی۴۰و ۵۰ و ۶۰ و ۷۰. بعضی از همین سیاستمداران رسمی برای کشور خواب هایی دارند. اگر عقبه ی آنها را ندانیم، خیلی راحت در پازل شان بازی می کنیم. فضای سیاسی در روزهای پیش رو بیش تر با فریب و بازی سازی پیش می‌رود. خیلی باید هشیار بود. @taamollat

📌درباره ی کتاب «درآمدی بر علوم انسانی اسلامی در اندیشه ی آیت الله خامنه ای» ۴ 🔹 الهیات اجتماعی بمثابه خاستگاه علوم انسانی (بخش دوم) ▪️نویسنده از ص ۶۹ تا ۷۸ شرح نسبتا مفصلی از الگوی دین شناسی آیت الله خامنه ای ارائه می دهد که حقیقتا خواندنی و قابل تأمل است. اهمیت این الگو از این جهت مضاعف است که بستری برای تحلیل حیات اجتماعی و نهایتا تولید علوم انسانی قرار می گیرد. ارائه ی گزارش یا خلاصه ای از این بخش شاید موجب خدشه به آن شود، ولی به قدر طاقت قلم بخش های مهم آن را گزیده و عرضه می کنم؛ هنیئا لکم‌ ۱. علوم انسانی در غرب اساسا در فرض جدایی دین و دنیا، و دنیا و آخرت یا انکار آخرت شکل گرفته. انسان ی که در این فضا تصور می شود اراده کننده ی محض است، فطرت ندارد و خودش هویتش را می سازد، نه تنها موقف تاریخی او بدرستی روشن نمی گردد، بلکه نسبت او با سایر انسانها و سایر موجودات زنده و همچنین نسبت او با طبیعت و منظومه ی هستی بدرستی مشخص نیست. انسان مصرف کننده و محدود به دنیا و طبیعت است. جای دو صد تعجب دارد که علوم اسلامی ما هم در طول قرن ها با پیش فرض هایی مشابه حرکت کرده و به پیش آمده است. یعنی دین و تعالیم الهی بر انسانی عرضه شده که نسبت او با طبیعت و روابط انسانی او از دیدگاه همان دین بدرستی روشن نشده. در نتیجه در فضای جهان اسلام دین یک راه می رود و انسانها یک راه دیگر و در طول قرن ها دین قادر نبوده است شکل دهنده ی زندگی اجتماعی انسانها باشد. دین فقط درباره ی آخرت حرف می زند و روابط انسانی از قلمرو او بیرون است. مثلا باوری بنیانی مانند توحید مسئله ای نظری است که باید در مراکز علمی و حوزه ها بحث و پذیرفته شود، و الا این مسئله ربطی به زندگی اجتماعی انسانها ندارد. این همان باور مبنایی علوم انسانی در غرب است که در فضای علوم اسلامی هم وجود داشته است. ۲. الگوی فهم دینی آیت الله خامنه ای و سایر متفکران انقلاب اسلامی، نگرشی اصلاحی است به چارچوب های فکری غالب در علوم اسلامی. ایشان معتقدند اولا مجموعه ی عالم یک نظام بهم پیوسته و مرتبط است که فعل و انفعال و کنش و واکنش اجزا همگی در هم موثر است. در نتیجه حیات دنیایی از حیات اخروی قابل انفکاک نیست و انسانی که مورد تحقیق قرار می گیرد انسانی است در بطن همه ی عوالم وجود و در پیوند با آنها. به همین نسبت میان مفاهیم و گزاره های دینی پیوند و تناسب وجود دارد. توحید یک مفهوم نظری صرف نیست، بلکه در مقام نظر بگونه ای و در مقام عمل و ازجمله در حیات اجتماعی نیز بگونه ای ظهور و بروز دارد. انسان نیز موجودی جدا از طبیعت و سایر عوالم نیست و پیوند یا گسست او از حیات توحیدی آثار جداگانه ای دارد. ۳. بر اساس مقدمات پیش گفته، الهیات اجتماعی یا الگوی دین شناسی آیت الله خامنه ای دارای ویژگی های زیر می باشد: الف: نگرش مجموعی و هماهنگ به اسلام و جامعه.... ب: جمع میان ذهن و واقعیت، فلسفه و فرهنگ، عامل و ساختار و نظر و عمل و توجه به امتداد های اجتماعی آموزه های اسلامی..... ج: اولویت دادن به امور اهم و اصلی د: اتخاذ رویکرد انتقادی به وضع موجود و رویکرد تهاجمی در مقابل مکاتب مهاجم غیر انسانی ه: توجه عمیق به سنت های الهی در تاریخ ..... و: توجه به تاریخ و تجربه های زیسته ی بشری ز: اتخاذ روش شناسی اجتهادی ۴. بر این اساس مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی و جامعه شناسی آیت الله خامنه ای، تماما برگرفته از منابع اصلی و فرعی دینی است که شامل قرآن کریم، سنت اولیای دین، تاریخ، حکمت اسلامی و.... می شود. چنانکه قبلا هم گفته امد، به باور نگارنده، این بخش (الهیات اجتماعی بمثابه ی خاستگاه علوم انسانی از دیدگاه آیت الله خامنه ای) مهمترین بخش کتاب و فهم عمیق سایر بخش ها متوقف بر درک این مبنای کانونی است. ▪️چنانکه وعده کرده بودم، تصویر صفحات مورد اشاره را نیز بارگزاری می کنم، عسی أن ینفعکم. #علوم_انسانی_اسلامی #آیت_الله_خامنه_ای #الهیات_اجتماعی @taamollat

📌 دشواری های راه حق 🔹در منبر دیشب به مناسبت بحث این شب ها ، اشاره ای داشتم به دشواری های سر راه جریان حق در تقابل با جریان باطل. نمی دانم مردم چقدر مطلب را گرفتند، اما آنچه که می گفتم برای خودم خیلی اثرگذار بود. از جمله آیات مورد استناد یکی این بود: «کذلک جعلنا لکل نبی عدوا، شیاطین الانس و الجن...» و دومی آیه ۲۱۴ سوره ی بقره: ام حسبتم ان تدخلوا الجنه و لما ياتكم مثل الذين خلوا من قبلكم مستهم الباساء و الضراء و زلزلوا حتى يقول الرسول و الذين امنوا معه متى نصر اللّه الا ان نصر اللّه قريب. بلكه مى پنداريد بدون اينكه آنچه بر سر اقوام و ملل گذشته از مصائب درونى و برونى بيامد بر سر شما آيد داخل بهشت شويد؟ نه ممكن نيست شما نيز مانند آنها امتحان خواهيد شد آنها آنچنان آزمايش سختى شدند كه دچار تزلزل گشته حتى رسول وگفتند: پس نصرت خدا چه وقت است آنگاه به ايشان گفته شد: آگاه باشيد كه نصرت خدا نزديك است . اگر اینها مدام جلوی چشممان باشد، وقتی کار پیش نمی رود یا گره می خورد، خیلی غمناک نمی شویم. همین. @taamollat

📌بحث دهه ی دوم: رویکردها در تحلیل حادثه ی کربلا 🔹در چهار شب اول رویکردهای موجود به حادثه ی عاشورا را بحث کردیم. از جمله رویکرد سیاسی، رویکرد کلیسایی و رویکردعارفانه و.... و اتفاقا نمونه های امتداد این نگاه ها در عصر حاضر را هم بازنمایی کردیم. خصوصا حضور و وسعت نگاه کلیسایی به حادثه ی عاشورا در بین هیئتی ها و عموم مردم. خیلی حرف های ناگفتنی را اینجا گفتیم و سریع رد شدیم. از دیشب وارد تحلیل حادثه شدیم بر مبنای خودمان و آن تفسیر حرکت امام ع، در امتداد حرکت انبیاست. از این جهت رجوع گسترده ای داشتیم به آیات مربوط به انبیا در قرآن کریم. یکی از بهترین مستندات برای بیان حرکت تاریخی انبیا، پیام کلی انان، تقابل آنان با جریان باطل، دشواری های این تقابل و.... سوره ی مبارکه ی هود است. ساختار سوره بنحوی است که گویا یکجا نازل شده و تمام بخش های سوره غرض واحدی دارد. داستان چند تن از انبیا را بیان می کند، پیامشان، واکنش جریان مقابل و ختم ماجرا که عمدتا نزول عذاب است و در آیات پایانی جمع بندی و نتیجه گیری و آن خطاب سنگین نسبت به رسول خدا (فاستقم کما امرت....) ▪️عمده ی حرفمان در این بحث این است که دیدن حادثه ی عاشورا در بستر آیات قرآن کریم و بعنوان یکی از حلقه های زنجیر جریان حق، ابعاد جدیدی از حادثه را برای ما آشکار می کند و ما را از درافتادن در تفسیرهای ذوقی و استحسانی مصون نگه می دارد. ▪️داریم پیش می رویم فعلا و شکر خدا مردم هم ارتباط گرفته اند. این بحث (اصل وجود جریان حق و باطل، محوریت انبیا در جریان حق و دیدن سیر تکامل تاریخی بر اساس حرکت انبیا و نه پادشاهان و قدرتمندان) را در مناسبت ها و عناوین مختلف تکرار می کنیم. اینها مبانی مباحث اجتماعی دیگریست که در مسجد برای مردم می گوییم و اگر این مبانی جا نیفتد، بحث های بعدی مان هم .... . ▪️ما با دوستانمان در مسجد به این نتیجه رسیده ایم که خودآگاهی تاریخی یکی از لوازم قطعی تربیت سیاسی و اجتماعی است. از این جهت نسبت به مرور تاریخ و سنت های آن در مسجد خصوصا در چارچوب نگاه تاریخی قرآن و حکمت اسلامی اهتمام ویژه داریم. اللهم وفقنا لما تحب و ترضی. #فلسفه_تاریخ #تربیت_اجتماعی @taamollat

📌درباره کتاب «درآمدی بر علوم انسانی در اندیشه ی آیت الله خامنه ای» ۵ 🔹روش تحقیق در نظام اندیشه ی متفکران یکی از ویژگیهای قابل توجه کتاب اشاره ی مفصل به روش تحقیق در آثار آیت الله خامنه ای است. موضوع بخش «روش و مراحل تحقیق (ص۸۰ به بعد در فصل اول (کلیات))، رمز گشایی از روش کشف نظام فکری و الگوی دین شناسی آیت الله خامنه ای است. دسته بندی منابع، اولویت گذاری انها، نحوه ی استخراج مفاهیم اصلی و فرعی و سپس کشف ارتباط میان آنها از جمله نکاتی است که در این بخش با جزییات شرح داده شده. مولف کتاب در سایر آثار خویش (از جمله در کتاب الگوهای کلان علوم انسانی....) در کشف نظام فکری سایر اندیشمندان نیز کم و بیش با همین روش مشی کرده است. اشاره به این بخش را از این جهت لازم دانستم که خود الگویی است برای پژوهش طلاب و پژوهشگران علوم انسانی در مسیر کشف نظام فکری متفکران. نقطه ی ثقل در این بخش کشف دال مرکزی اندیشه ی متفکر و آن مفهوم اساسی است که سایر مفاهیم بر اساس آن تعریف می شود. ▪️با توجه به مجموع آثار آیت الله خامنه ای ، به نظر می رسد که نقطه ی مرکزی اندیشه ی ایشان توحید اجتماعی و دغدغه ی اصلی ایشان نیز خارج کردن مفهوم توحید از حالت نظری صرف و بازسازی حیات و جامعه ی انسانی بر محور توحید است. بر این مبنا سایر مفاهیم چون آزادی، عدالت، اخلاق و.... همگی با محوریت مفهوم توحید اجتماعی بازتعریف می شود. چنین استنتاجی نیازمند اطلاع کامل از زمینه های فکری متفکر و اشراف نسبی بر آثار اصلی و فرعی اوست. گمان می رود که این بخش بتنهایی قابلیت تدریس و مباحثه را دارد. #علوم_انسانی_اسلامی #آیت_الله_خامنه_ای #نظام_فکری @taamollat

📌چرا پرداختن به نظریه ی علوم انسانی و نظریه ی اجتماعی متفکران انقلاب اسلامی مهم است؟ ۱. نظریات علوم انسانی و علوم اجتماعی در هر فرهنگی شکل دهنده ی ذهنیت عمومی نسبت به آن فرهنگ و در نتیجه مبنای قضاوت افراد نسبت به خودشان است. اگر نظریات علوم انسانی رایج در جامعه ای، بومی و برخاسته از همان فرهنگ باشند جامعه خودش را از دیدگاه خود و بر اساس ارزشهای خود قضاوت خواهد کرد. اما اگر نظریات علوم انسانی و اجتماعی بومی نباشد، بلکه وارداتی باشد، جامعه خودش را از منظر دیگران -که احیانا دشمن او هستند- می بیند و بر همان اساس خود را قضاوت می کند. در نتیجه اگر با ملاک های نظریات بیگانه هماهنگ باشد احساس قوت و الا احساس سرافکندگی و ناامیدی می کند. ۲. واقعیت آنست که ما پس از حدود پنج دهه از پیروزی انقلاب در تولید نظریات علوم انسانی بومی بر مبنای تراث فرهنگی و تاریخی خودمان کامیاب نبوده و در این حوزه تا حد زیادی سر سفره نظریات بیگانه نشسته ایم. از همین رو با وجود توسعه ی همه جانبه و پیشرفت های مختلف، چون خود را از پنجره ی نگاه دیگران ارزیابی می کنیم و آنها ما را عقب افتاده تلقی می کنند، فضای عمومی نیز همین دیدگاه را باور کرده و پذیرفته است. ۳. تولید نظریات علوم انسانی و علوم اجتماعی بومی اولین ضرورت نرم افزاری جریان انقلابی است که بدون آن هیچ اقدامی در حوزه ی اصلاح اجتماعی به سرانجام مطلوب نمی رسد.‌ #علوم_انسانی_اسلامی @taamollat

📌بحث دهه ی دوم: رویکرد قرآنی در تحلیل حادثه ی عاشورا (شب ششم) 🔹 محور بحث امشب بحث از دعوت به توحید و حیات توحیدی به عنوان محور تعالیم همه ی انبیا بود. در ادامه با بیان شرحی از تغییرات اجتماعی و تکامل تاریخی و پیچیدگی‌های زندگی بشر در ادوار متاخر به این مطلب پرداختیم که اگرچه اقتضای زندگی توحیدی در صدر تاریخ، صرفا روی گردانی از بت ها و پرستش خدای احد و واحد بود، اما در ادوار متأخر ، به دلیل رواج زندگی شهری، کثرت نفوس و رواج معاملات و تجارت و.... ، حیات توحیدی نیز شکل دیگری پیدا کرد. مثلا سطح تعالیم و دستورات الهی در عصر حضرت موسی ع - که در آیات ۱۵۰و ۱۵۱ انعام به آنها اشاره شده- چه از لحاظ کمیت و چه کیفیت قابل مقایسه با دوران انبیای گذشته نیست. در نتیجه در زمان موسی ع زندگی توحیدی علاوه بر پرستش خدای واحد اقتضای آن را دارد که فواحش ترک شود، از قتل فرزندان جلوگیری شود، حقوق دیگران بدرستی رعایت شود و.... . این پیچیدگی‌های اجتماعی در عصر خاتم الانبیا ص به اوج خود رسید، زندگی شهری، تجارت، برده داری و.... زمینه بروز لایه های دیگری از حیات توحیدی را فراهم کرد که حضرت ختمی مرتبت و ائمه ی هدی بدنبال ایجاد جامعه ی توحیدی در این سطح بودند. ▪️جامعه عصر رسول خدا و اقدامات ایشان در راستای ایجاد جامعه ی توحیدی، خود بتنهایی قابلیت بررسی تاریخی و جامعه شناختی مفصل دارد که ما در شب‌های آینده بدان خواهیم پرداخت. در اینجا توجه به این نکته مهم است که قیام اباعبدالله ع در یکی از پر پیچ و خم ترین نقاط تاریخ اسلام رخ داد و آن عبارت بود از تغییر وضعیت جامعه از ناخودآگاهی و نفاق به وضعیت صلاح. ▪️.چنانکه می بینید، قیام اباعبدالله ع وقتی در امتداد حرکت انبیا و در راستای تکامل تاریخی دیده می شود، چقدر با روایت های تاریخی صرف متفاوت می شود. بحث چهار شب دیگر ادامه دارد، انشالله #رویکرد_قرآنی #فلسفه_تاریخ #حادثه_عاشورا @taamollat