به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
هنگام بیان احکام چه اصول و نکته هایی را باید رعایت کرد؟
۲؛تبشیر
🔺ب. بنای ما در بیان احکام، گره گشایی باشد؛ یعنی یک سری مشکلها و مسائلی که مبهم است و مخاطبان تصور #باطل از آنها دارند، به صورت روشن بیان کنیم؛
🔶مثلاً خیلی از مردم خیال می کنند موش، سوسک و استفراغ نجس است؛ در حالی که اینها #نجس نیستند. یک سری سؤالات هم ممکن است برای خود ما پیش بیاید که برای مردم هم پیش می آید، مثل: آب کشیدن موکت چسبیده که برای خیلیها مشکل است و اینکه آیا ماشینهای لباس شویی مُطَهِّر و پاک کننده هستند یا نه؟
پس باید در بیان احکام گره گشا باشیم.
🔺ج. یک سری #احکام کلّی را بیان کنیم که مخاطب فکر کند یکباره احکام زیادی یاد گرفته است؛ مثلاً اینکه تمام نمازها باید با #طهارت باشد، به جز نماز میّت. این یک مسئله کلّی است که چندین مسئله را از آن یاد می گیرند.
🔶3. استفاده از مثال یا تطبیق حکم بر مصداق:
مصداق و مثالی که برای احکام بیان می کنیم، باید دارای شرایطی باشد:
1. مطابق با حکم باشد؛
2. در سطح فهم افراد باشد؛
3. مطابق با نیاز افراد باشد؛ یعنی مثال قدیمی نباشد و مبتلی به باشد؛
4. مختصر و #گویا باشد؛
5. به قدر نیاز آن مسئله باشد. یک مسئله ممکن است مصادیق زیادی داشته باشد و پیچیده به نظر بیاید، در این مورد باید چند مثال بزنیم تا واضح شود.
در اینجا، در مورد مطابق با نیاز افراد بودن مثال، نمونه ای را ذکر می کنم: در بحث ضمان در کتاب لمعه به #شتر مثال زده شده که اگر فرد اجاره کننده در نحوه استفاده یا نگه داری آن افراط و تفریط کرده باشد، ضامن است و الاّ ضامن نیست.
🔶 امروزه این مثال #کاربرد ندارد؛ چون غالب افراد شتر اجاره نمی کنند و مثال قدیمی است. اگر ما می خواهیم در همین باب ضمان مثال بزنیم و برای نوجوانان مسئله بگوییم، می توانیم از مثالهای #دوچرخه، کتاب و توپ استفاده کنیم.
همچنین برای خانمهای خانه دار می توانیم مثال بزنیم به اینکه اگر خانمی برای برگزاری مراسمی از همسایه اش #فرش و ظرف گرفته است، باید در حفظ آنها بکوشد و اگر کوتاهی کند، #ضامن است.
استاد فلاح زاده
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
#شماره_نه
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
🔺شیوه ها🔺
🔺۱۶.شیوه توضیحی
در این شیوه، نكتههایی از احكام كه كودكان، نوجوانان و #جوانان آنها را نمیدانند ولی مدعی دانستن آنها هستند، توضیح داده میشود. نمونههایی از این نكتهها در ذیل آورده میشود.
🔶نكته اول: بعضی از مراجع بزرگوار تقلید مانند امام رحمه الله چگونگی مسح سر را - حتی در حال اختیار نه اضطرار - به ده صورت #جایز میدانند:
1- با دست راست
2- با دست چپ
3- از بالا به پایین
4- از پایین به بالا
5- با داخل و كف دست
6- با بیرون و پشت دست
7- با ساعد و فاصله میان مچ دست تا آرنج
8- به صورت طولی و عمودی
9- به صورت عرضی و افقی
10- به صورت زیگزاگ. (5)
🔶نكته دوم: برخی گمان كرده اند اگر هنگام مسح سر، دست وضو گیرنده با رطوبت وتری پیشانی او تماس پیدا كند و مخلوط شود، وضوی او #باطل است و حال آن كه طبق نظر اكثر مراجع مساله دو صورت دار د:
1- اگر مسح پا با همان قسمت از دست كه با آب پیشانی تماس پیدا كرده و مخلوط شده است انجام شود، در این صورت وضو باطل است.
2- چنانچه مسح پا با قسمت دیگری از دست كه با آب پیشانی تماس پیدا نكرده و مخلوط نشده است انجام شود، وضو صحیح است. (6) (مثلا كف دست تماس پیدا كند ولی انگشتان تماسی نداشته باشند كه در این صورت با انگشت میتواند مسح كند) .
🔶نكته سوم: هنگامی كه از مردم پرسیده میشود اگر بچهای مهر نماز را از جلوی نمازگزار بردارد وظیفه #نمازگزار چیست؟ گاه پاسخ میدهند: باید به پشت دست یا ناخن هایش بویژه ناخن شست سجده كند و نماز بخواند و حال آنكه مرحوم امام رحمه الله و بسیاری از مراجع دیگر میفرمایند كه وظیفه او به ترتیب زیر است:
اول: اگر چیزی كه سجده بر آن صحیح است مثل كاغذ و... همراه دارد به آن سجده كند.
دوم: اگر چیزی در دسترس نباشد و وقت نماز هم تنگ نباشد باید نماز را بشكند و مهر تهیه كند و نماز خود را بخواند.
سوم: اگر وقت تنگ است به حدی كه اگر نماز را رها كند، نماز قضا میشود، باید به لباسش كه از پنبه یا كتان است سجده كند.
چهارم: اگر لباسش از چیزی غیر از پنبه یا كتان است باید به آن سجده كند.
پنجم: اگر آن هم ممكن نباشد، به پشت دستش سجده كند.
ششم: اگر آن هم امكان ندارد، باید بر چیزی معدنی مانند انگشتر عقیق سجده كند. (پس چیزی به نام ناخن شست برای محل سجده در این مورد وجود ندارد) .
قابل توجه: در فرض مساله، اگر فرصت هست و مهر به فاصله نزدیكی مثل یك یا دو قدمی پرت شده است، نمازگزار باید بدون گفتن ذكر و با رعایت جهت قبله (در صورتی كه امكان دارد) و نگفتن ذكرهای نماز به طرف مهر نماز حركت كند و سپس به نزدیك آن كه رسید، نمازش را ادامه دهد و هنگام سجده، بر آن سجده كند. (7)
🔶شایان ذكر است در صورتی كه بخواهیم این نكتهها را برای نوجوانان و جوانان بازگو كنیم در حالی كه حضور بزرگترها در بین آنها در اكثریت است، حتما ماخذ و نشانی آنها را در نظر داشته باشیم تا پذیرش این گونه مسائل برایشان پیچیده و سخت نباشد، گرچه به تجربه ثابت شده است كه شنیدن این نكات برای فراگیران بسیار جاذب و جالب است و انگیزه بسیار زیادی برای ادامه بیان احكام در آنها ایجاد میكند. البته این نكته را برای دانش آموزان یادآور میشویم كه هر مقلدی باید پس از آگاهی یافتن از فتوی و نظر مرجع تقلید خویش و مطابق بودن آن با نكتههای یاد شده، به آن عمل كند، مگر در مواردی كه این نكات مورد اتفاق نظر همه مراجع تقلید بوده است.
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran