به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
* مواردی که در بیان احکام از گفتن آنها باید صرف نظر و پرهیز کرد، کدام است؟
🔺2. پرهیز از استدلال فقهی در بیان احکام:
🔶 استدلال فقهی برای اهل فن مانعی ندارد؛ ولی برای غیر اهل فن #ضرورت ندارد؛ البته می توانیم از آیات و روایاتی که حکم قطعی یا #فضیلت و آثار حکم را بیان می کند، استفاده کنیم؛
🔺مثل آیه «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ » که وجوب روزه را بیان می کند، و آیه «وَاعْلَمُوآاْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَیْ ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ و وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَی وَالْیَتَـمَی وَالْمَسَـکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ» که مصارف #خمس را بیان می کند و همه فقها اتفاق دارند که مصارف خمس همین هاست. و آیات و روایاتی که فضیلت حکمی را بیان می کند؛ مثل:
🔶 «اَلْوُضُوءُ عَلَی الْوُضُوءِ نُورٌ عَلی نُورٍ» و «إِن تُقْرِضُواْ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا یُضَـعِفْهُ لَکُمْ» اینها اشکالی ندارد.
استاد فلاح زاده
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
* مواردی که در بیان احکام از گفتن آنها باید صرف نظر و پرهیز کرد، کدام است؟
🔺3. پرهیز از بیان #فلسفه احکام: گاهی می پرسند که چرا باید این کار را انجام دهیم؟ چرا نماز صبح دو رکعت است؟ چرا خانمها نمی توانند مرجع #تقلید بشوند؟ این چراها، سؤال از #حکمت و فلسفه احکام است. که اشکالی هم ندارد؛ چون از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هم پرسیده اند و برخی از فلسفه احکام را معصومین علیهم السلام بیان کرده اند.
🔖 کتاب «علل الشرائع» تألیف شیخ #صدوق روایاتی که فلسفه احکام را بیان کرده، یک جا جمع کرده است. البته برگزار کردن جلساتی جداگانه برای بیان فلسفه احکام اشکالی ندارد؛ ولی نباید در کلاس احکام به فلسفه احکام بپردازیم، مگر مواردی که فلسفه حکم به طور قطعی شناخته شده و موجب #تقویت اعتماد شنوندگان می شود؛ امّا فلسفه بسیاری از #احکام شرعی برای ما معلوم نیست.
🔶به عنوان مثال، از حضرت امیر المؤمنین علیه السلام نقل کرده اند، علّت اینکه در هر رکعت از نماز دو سجده باید به جا آوریم، این است که در سجده اوّل سر به سجده می گذاریم، یعنی ما از خاکیم. سر از سجده برمی داریم، یعنی از خاک پدید آمده ایم. مجدّدا سر به سجده می گذاریم، یعنی ما می میریم و ما را در خاک می گذارند. سر از سجده برمی داریم، یعنی مجددا روزی برای حسابرسی مبعوث می شویم. خوب، این حکمت #منصوص و قطعی است و بیان شده و می تواند میزان تعبّد فرد را زیاد کند و می توان آن را در کلاس احکام بیان کرد؛ امّا اگر بخواهیم فلسفه یک سری از احکام را بگوییم، ممکن است به یک جایی برسیم که توانایی اش را نداشته باشیم و از اصل هدفمان باز بمانیم. بنابراین، پیشنهاد ما آن است که در کلاس احکام سراغ فلسفه احکام نرویم، مگر مواردی که حکمت #مُصَرَّح و قطعی داشته باشد و موجب تقویت اعتماد شنوندگان شود و البته بیان فلسفه کلی احکام نیز اشکال ندارد.
استاد فلاح زاده
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
* مواردی که در بیان احکام از گفتن آنها باید صرف نظر و پرهیز کرد، کدام است؟
🔶4. پرهیز از بیان تفاوت #فتاوا: بیان تفاوت فتواها برای بسیاری از مخاطبان سنگین است و در یادگیری احکام برای آنان ایجاد مشکل می کند.
* در صورت اختلاف فتوا، احکام شرعی را مطابق #فتوای کدام مجتهد باید بیان کرد؟
🔺جلسات احکام دو دسته است:
1. کوتاه مدّت یا #مقطعی که حداکثر سه جلسه بیشتر نیست؛
2. بلند مدّت که تعداد آن از سه جلسه بیشتر است.
🔶در جلسات #کوتاه مدّت دو کار می توان انجام داد: یکی اینکه مسائل اتفاقی را بگوییم و سعی کنیم مسائل اختلافی را نگوییم و دیگر اینکه مطابق نظر مرجع تقلید خودمان بگوییم؛ یعنی فتوای کسی که به نظرمان جامع الشرائط است.
🔶و در جلسات بلند مدت بهتر است نظر مرجعی که #بیشترین مقلّد را در بین مخاطبان دارد، بگوییم.
🔶در مورد #تفاوت فتوا باید توجه داشت که بسیاری از تفاوتهای فتوایی اثر عملی ندارند؛ مثلاً یک #مرجع فرموده: «واجب است.» و یک مرجع فرموده: «وجوب آن خالی از قوّت نیست.» این دو تعبیر هر دو فتواست و تفاوت آنها در مقام عمل تأثیری ندارد و فقط تعبیر علمی است و برای اهل فن در #حوزه های علمیه خوب است؛ ولی در مرحله عمل مقلّد باید #عمل کند.
استاد فلاح زاده
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
* مواردی که در بیان احکام از گفتن آنها باید صرف نظر و پرهیز کرد، کدام است؟
🔺«بعید نیست»،
🔺«مشهور است»،
🔺«أشهر چنین است»،
🔺«ظاهر چنین است»،
🔺«خالی از قوّت نیست»،
🔺«خالی از وجه نیست»
🔺و «محل اشکال است»
🔶تمام اینها تفاوتهایی است که اثر #عملی ندارند و به جز چندتا، بقیّه در مقام عمل #مشترک هستند و در جایی که تفاوت عملی هم دارند، ممکن است برخی از آنها قابل جمع باشند.
🔶در این صورت، شما می توانید یک #فتوا بگویید و بقیّه هم به آن عمل کنند و مشکلی پیش نیاید. به عنوان مثال، بگویید: «برای تطهیر چیز #نجس آن را با کر، دو بار بشویید!» حالا اگر #مرجع تقلیدی گفته است که یک بار هم کافی است، با آنکه اثر عملی دارد، اما مشکلی ندارد و قابل جمع می باشد.
* در آخر چند توصیه و سفارش
🔶چون درستی اعمال مکلفین به تطابق آن اعمال با احکام شرعی برمی گردد و یاد گرفتن احکام شرعی به مقداری که غالبا مورد نیاز است، واجب می باشد، پس یاد دادن همان مقدار از احکام به دیگران نیز بر ما #واجب است؛ یعنی اگر بر مردم تعلّم احکام واجب است، بر عالمان دین نیز تعلیم آنها واجب است.
🔶بنابراین، به عنوان یک #تکلیف شرعی در کنار سایر وظایف دینی و نشر سایر علوم اسلامی، باید اهتمام بیشتری به #آموزش احکام داشته باشیم و در هر جا که هستیم، به مقدار وسعمان وقت مناسبی را برای این امر #اختصاص دهیم و مردم را با وظایف دینی شان آشنا سازیم. برای همه مبلغان گرامی آرزوی #توفیق دارم
استاد فلاح زاده
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
🔺شیوه ها🔺
🔺۱.شیوه معیاری
🔶در این شیوه، برای مخاطبان چارچوب و میزانی داده میشود که خود بتوانند در موارد مختلف، تکلیف خود را به دست آورند.
🔶مثال:
الف) معیارهای #موسیقی حرام:شکی نیست که موسیقی با تعریف و معیارهای خاص آن از نظر همه مراجع تقلید، حرام است. در این میان، شناخت معیار موسیقی حرام اهمیت دارد.
رهبر معظم انقلاب در دیداری با جوانان در دهه #فجر سال 1377 در پاسخ به پرسشهای گوناگون آنها، معیارهایی را برای موسیقی حرام بیان فرمود که اینگونه فهرست میکنیم:
🔶یک – میل به بیکاری، ابتذال، بیحالی و واخوردگی
موسیقی اگر #انسان را به بیکاری، ابتذال، بیحالی و سرخوردگی از واقعیتهای زندگی بکشاند، #حرام است.
🔶دو – غافلکننده از معنویت و یاد خدا
موسیقی اگر انسان را از معنویت، خدا و یاد او غافل کند، حرام است.
🔶سه – #تحریک و تشویق به گناه و شهوترانی. موسیقی اگر انسان را به گناه و شهوترانی تشویق کند، حرام است.
🔶ب) معیارهای درآمدهای حلال و حرام
در جامعه اسلامی، دریافت و پرداخت مال، تنها در صورت رعایت موازین شرعی و رضایت طرفین رسمیت دارد و موجب تملیک و تملک میشود. خرید، فروش، اجاره، جعاله، بخشش و قرض مال، صحیح و مشروع است ولی درآمدهایی که براساس موازین #شرعی نباشد، حرامند.
🔶ج) معیار عرفی
در کتابهای فقهی، بسیاری از مسائل به عرف واگذار شده است. در اینجا به چند نمونه از این مسائل اشاره میشود:
🔺1- هر موسیقی که به نظر عرف، موسیقی لهوی و مطرب و مناسب با مجالس عیش و نوش باشد، موسیقی حرام است.
🔺2- بازی با چیزی که عرف آنرا از آلات قمار میداند، حرام است.
🔺3- معیار ضرر، اعم از جسمی یا روحی، در مسائل فقهی عرف است.
🔺4- معیار توجه تکالیف شرعی به انسان این است که بالغ و مختار بوده و قدرت داشته باشد و از نظر عرف، عاقل باشد.
🔺5- این که چیزی ترویج فرهنگ غرب محسوب میشود یا خیر، موکول به عرف است.
🔺6- اگر #شطرنج در عرف از صورت قمار خارج شده باشد و به عنوان ورزش شناخته شود، مانع ندارد.
🔺7- مرجع در کثیرالشک، #عرف است.
🔺8- هر عملی که عرفاً بدان #رقص گویند، برای غیرهمسر جایز نیست.
🔶د) معیار نگاه حرام
نگاه کردن به هر چیزی یا هر کسی به قصد لذت یا با خوف به فساد افتادن، حرام است به استثنای همسر اگر چه به محرم باشد، خواه نگاه به زن باشد یا به مرد، به حیوان باشد یا جماد، به عکس باشد یا فیلم، به مجسمه باشد یا هر چیز دیگر حتی نگاه کردن به بدن خود در آینه یا هر جای دیگر به #قصد شهوترانی، حرام است.
🔶نیز گوش دادن به صدای نامحرم، اگر به قصد لذت بردن یا با ریبه و ترس از گناه افتادن باشد، حرام است.
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
🔺شیوه ها🔺
🔺۲.شیوه پرسش:
🔶یکی از شیوههای #بیان احکام است که در #جذب مخاطبان و یادگیری آنان نقش زیادی دارد. این شیوه را به گونههای مختلف میتوان مطرح کرد که در اینجا به چند نمونه از آنها اشاره میشود:
🔖الف) یک #مسئله و چند پرسش
🔶مربی در این شیوه از بیان احکام، مسئله خاصی را بیان و به دنبال آن، فروع آن مسئله را با الهام از توضیحالمسائل و استفتائات مطرح میکند. این روش را در کلاس درس، جلسههای مذهبی، نمازهای جماعت و در مسابقه حضوری در مسجدها پس از نماز میتوان اجرا کرد. استاد احکام، اصل مسئله را به صورت پرسش مطرح میکند و هر کس را که پاسخ صحیح داد، به جایگاه فرا میخواند. سپس چند #مسئله را به صورت پرسش عمومی مطرح میکند و هر کدام بیشترین پاسخ صحیح را داد و امتیاز را برد، برنده اعلام میشود.
🔶مثال: 1 نماز جماعت:
مسئله: در نماز جماعت مأموم نباید حمد و سوره را بخواند.
🔺پرسشها:
🌱1- اگر مأموم در رکعت سوم و چهارم وارد جماعت شود، باز نباید حمد و سوره را بخواند؟
🌱2- اگر #مأموم صدای امام جماعت را نمیشنود، میتواند حمد و سوره را بخواند؟
🌱3- اگر مأموم به #اشتباه حمد و سوره را بخواند، نمازش مشکل پیدا میکند؟
🌱4- اگر مأموم در دو رکعت آخر رسید، میتواند #حمد و سوره را بلند بخواند؟
🔖ب) یک #پرسش و یک پاسخ
مثال:
1- کسی که در ابتدای #تکلیف، برخی از واجبات همچون نماز و روزه را انجام نداده است چه تکلیفی دارد؟ آیا باید قضای آنها را انجام دهد؟
2- آیا کسی که اموال بیتالمال را تضییع کرده، #ضامن است؟
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
🔺شیوه ها🔺
🔺۳.شیوه نکتهای
مربی در این شیوه، احکام موردنیاز مخاطبان را به میزان وقت خود در قالب #نکته مطرح میکند.
🔶مثال(1):
چند نکته درباره پیامبر اعظم:
1- تمام نامها و #لقبهای پیامبر احترام دارد و بیاحترامی به آنها #حرام است.
2- با شنیدن، #گفتن، نوشتن و یاد نام پیامبر، ذکر صلوات #مستحب است.
3- صلوات گرچه مستحب است، ولی پایان تشهد، #واجب است.
🔶مثال(2):
میدانیم به کار بردن #طلا مانند آویختن زنجیر طلا به گردن، انگشتر و حلقه طلا به دست کردن، بستن ساعت #مچی طلا و عینک طلا گذاشتن برای مردان، حرام و نماز خواندن با آنها باطل است. پرسشی که در اینجا پیش میآید، این است که پوشیدن طلای #سفید و #پلاتین برای مردان چه حکمی دارد؟
🔶برخی از مراجع تقلید، در این باره فرمودهاند: «آنچه #طلا نامیده میشود خواه طلای زرد یا سفید یا سرخ باشد، پوشیدن آن برای مردان حرام است. طبق شهادت اهل خبره، طلای سفید، خود نوعی طلا، ولی به رنگ سفید است که #حرمت آن گفته شد، اما پلاتین نوعی فلز دیگری است که پوشیدن آن برای مردان، حرام نیست، هرچند بعضی از مردم، پلاتین را همان طلای سفید میدانند».
🔺۴- شیوه شمارهای
🔶در این شیوه از احکامی که چند زیر مجموعه دارد، استفاده میکند و چون موضوعهای مختلفی #مطرح میشود، برای مخاطبان شیرین و جذاب خواهد بود، به ویژه اگر با امتیازدهی همراه باشد.
🔶پرسش: با این که نماز اول وقت ثواب بیشتری دارد، در چند مورد، تأخیر نماز از اول وقت بهتر است. آیا میتوانید سه مورد از آنها را ذکر کنید؟
🔶پاسخ: برای خواندن #نماز به جماعت، برای ادای حقالناس، برای خواندن نماز در مسجد.
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
🔺شیوه ها🔺
🔺۵؛ شیوه نموداری
🔶در شیوه نموداری، موضوعهای درس را میتوان به صورت نمودار، آماده کرد و در قالب اسلاید، اورهد، ویدئو پروجکشن، تابلوهای بَنِر یا تابلوهای وایتبرد و مانند آن نشان داد.
🔺۶. شیوه کنفرانس
یکی از شیوههای آموزش احکام به صورت میزگرد و #کنفرانسی است که استاد در زمینه موضوع خاصی از احکام، مجموعهای از پرسشهایی را مطرح میکند به صورت حضوری پاسخ دهند. برای اینکه این شیوه به خوبی انجام شود، باید در آن زمینه استاد #مطالعه کافی داشته باشد و شاگردان و مخاطبان نیز باید با آمادگی لازم وارد جلسه شوند.
🔺۷. شیوه وارونه
بیان احکام مسائل #مبتلا به مردم با عنوان احکام وارونه یا برداشتهای غلط از احکام یکی از شیوههای کاربردی است که مربی ابتدا تصویری غلط از یکی از احکام موردنیاز مردم بیان میکند و سپس #مسئله صحیح را میگوید.
🔶مثال 1:برخی در مسئله تقلید بر این باورند که هر فتوا و دیدگاهی را باید بپذیرند، هر چند برخلاف فتوای #مرجع تقلید خودشان باشد، در حالی که باید به فتوای مرجع خود عمل کنند.
🔶مثال 2:برخی مردم فکر میکنند دکتر، محرم است، در حالی که دکتر در شرایط خاص میتواند بیمار را #معاینه کند، نه این که #محرم او باشد پس اگر در شرایط ویژه نباشد و دکترهای همجنس هم وجود داشته باشد، بیمار نباید نزد #جنس مخالف برود.
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
🔺شیوه ها🔺
🔺۸.شیوه آموزش عملی
🔶بسیاری از مسائل فقهی، آموزش عملی دارد، مثل: وضو، وضوی جیبره، تیمم، نماز جماعت، نماز آیات، حج و بسیاری از مسائل دیگر. پیامبر اعظم (ص) از این شیوه برای آموزش احکام استفاده میکرد و میفرمود: «صلوا کما رأیتمونی اصلی» همانگونه که من #نماز میخوانم، نماز بخوانید.
🔶زراره میگوید: «امام باقر (ع) برای بیان چگونگی #وضوی پیامبر خدا به مردم دستور داد یک تشت آب را بیاورند تا عملاً وضوی پیامبر را به آنان نشان دهد.»
🔺۹- شیوه اخلاقی
🔶برای تنوع در بیان احکام گاه لازم است قالب بیان احکام را عوض کرد تا به عنوانهای دیگری بیان شود. یکی از این قالبها، بیان احکام در #پوشش واژههای اخلاقی است، مانند: احکام غیبت، دروغ، گناه، صله رحم و ...
🔺۱۰- شیوه عددی
🔶در این شیوه، از عدد یک آغاز میکنیم و مخاطبان باید مواردی از آنرا بگویند میتوان به آنان وقت داد تا از #رساله پیدا کنند.
🔶مثال:
عدد 1. حج در طول عمر یک بار #واجب است. خمس مال یک بار واجب است. نیت برای هر عبادتی یک بار واجب است. تکبیرهالاحرام نماز یک بار است.
عدد 2. آب دو گونه است: مضاف و مطلق.(توضیحالمسائل،مسئله15)
غسلها را دو گونه میتوان انجام داد: ترتیبی و #ارتماسی. سجده در هر رکعت، دو تاست. نماز #آیات، دو رکعت است.
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
🔺شیوه ها🔺
🔺۱۱.شیوه موضوعی
استاد به تناسب ترکیب #شاگردان و نیاز آنان، موضوعها را به صورت دستهبندی بیان میکند. در این #زمینه کتابهای بسیاری نوشته شده است.
🔺۱۲- شیوه استدلالی و تحلیلی
یکی از شیوههای بیان #احکام برای مخاطبان تحصیل کرده و باسواد است که استاد احکام با الهام از کتابهای فقه استدلالی یا مجلههای #فقهی، مبحث موردنیاز مخاطبان را با استدلال و تحلیل بیان یا احکام را همراه با حکمتهای آن مطرح میکند.
🔺۱۳- شیوه آموزشی
یکی از شیوههای بیان احکام، #شیوه دستهبندی و آموزشی است که منبعهای آن به گونههای مختلف از سوی استادان احکام دستهبندی و #چاپ شده است.
🔺۱۴- شیوه الفبایی
شیوه #الفبایی از شیوههایی است که در بیان احکام میتوان بکار گرفت و هم برای مجری و هم برای مخاطبان #جذاب است. که از حرف الف تا حرف میتوان موضوعهای مناسبی را برای مخاطبان برگزید.
🔖مثلاً در حرف الف میتوان احکام واژههای زیر را بیان کرد
احکام انگشتر، امانت، امر به معروف، اسراف، اضطرار، اسمای متبرکه، اول وقت،...
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
🔺شیوه ها🔺
🔺۱۵_بیان احكام در قالب سؤالهای هوشی
🔶كلیه مسائل #شرعی كه چند شرط یا مورد دارند را میتوان با این شیوه، عرضه نمود. نحوه اجرای برنامه در این شیوه به این صورت است كه چند مورد یا چند شرط یك حكم شرعی بیان میشود و به گونهای سؤال طراحی میشود كه نوجوانان و جوانان با بیان حتی یك شرط یا مورد از شروط و موارد مطرح شده به جواب برسند. این شیوه از چند جهت مفید است:
🌱1- موجب مشاركت مخاطبان در بحث میشود.
🌱2- موجب تكرار شروط و موارد گفته شده توسط مخاطبان میشود و این تكرار باعث بهتر جاگرفتن مباحث در ذهن نوجوانان و جوانان است.
🌱3- بچهها برای پیدا كردن جواب، به مربی یا بزرگترهای خانواده و یا رسالههای عملیه مراجعه میكنند و زمینه خوبی برای بیان احكام در جلسه بعد و ماندگاری مساله در ذهن فراهم میگردد. در ذیل به چند نمونه از اجرای برنامه به این شیوه اشاره میشود:
🔶نمونه اول: علی و جواد از اصفهان به تهران رفته اند، در هنگام فرا رسیدن وقت نماز ظهر و عصر، علی نماز ظهر و عصر خود را دو ركعتی - یعنی شكسته - میخواند ولی جواد چهار ركعتی. چرا؟
- شاید فكر میكنید جواد خانهاش در تهران است و پدر و مادرش در آنجا #زندگی میكنند، اما این طور نیست.
- یا فكر میكنید جواد برای فرار از انجام دستور الهی به تهران میرود، اما این طور نیست.
همه جوابهای شما درست است اما هیچكدام از اینها نیست، پس چرا جواد نماز خود را چهار ركعتی میخواند؟
جواب: نماز مسافر با 8 شرط شكسته است و در مساله فوق به برخی از آنها اشاره شده است. (موارد مبتلا به دیگر را مخاطبین با كمك مربی مطرح مینمایند) .
🔶نمونه دوم: فاطمه برای دیدن دوستش زهرا به خانه او رفت. هنگام فرا رسیدن وقت نماز، فاطمه #تیمم كرد و زهرا وضو گرفت. چرا؟
- شاید فكر میكنید برای زهرا آب به قدر وضو بوده ولی برای فاطمه نه، اما اینطور نیست.
- یا ممكن است بگویید فاطمه بر اثر كهولت سن (پیری) و یا ترس از جانور و یا دزد تیمم كرده، اما اینطور نیست.
- یا به نظر میرسد كه به وسیله استعمال آب مرض یا عیبی در فاطمه پیدا میشود، یا مرضش طول میكشد، یا شدت پیدا میكند، یا به سختی معالجه میشود، اما این طور نیست.
همه جوابهای شما درست است، اما هیچكدام از اینها نیست. پس چرا فاطمه تیمم كرده است؟
جواب: در هفت مورد به جای وضو میتوان تیمم كرد، در این جا فقط به چهار مورد آن اشاره شده است.
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran
به نام او
🔶در چهله کلیمی چهل مهارت کاربردی
#چهل_مهارت
#روشهای_بیان_احکام
🔺شیوه ها🔺
🔺۱۶.شیوه توضیحی
در این شیوه، نكتههایی از احكام كه كودكان، نوجوانان و #جوانان آنها را نمیدانند ولی مدعی دانستن آنها هستند، توضیح داده میشود. نمونههایی از این نكتهها در ذیل آورده میشود.
🔶نكته اول: بعضی از مراجع بزرگوار تقلید مانند امام رحمه الله چگونگی مسح سر را - حتی در حال اختیار نه اضطرار - به ده صورت #جایز میدانند:
1- با دست راست
2- با دست چپ
3- از بالا به پایین
4- از پایین به بالا
5- با داخل و كف دست
6- با بیرون و پشت دست
7- با ساعد و فاصله میان مچ دست تا آرنج
8- به صورت طولی و عمودی
9- به صورت عرضی و افقی
10- به صورت زیگزاگ. (5)
🔶نكته دوم: برخی گمان كرده اند اگر هنگام مسح سر، دست وضو گیرنده با رطوبت وتری پیشانی او تماس پیدا كند و مخلوط شود، وضوی او #باطل است و حال آن كه طبق نظر اكثر مراجع مساله دو صورت دار د:
1- اگر مسح پا با همان قسمت از دست كه با آب پیشانی تماس پیدا كرده و مخلوط شده است انجام شود، در این صورت وضو باطل است.
2- چنانچه مسح پا با قسمت دیگری از دست كه با آب پیشانی تماس پیدا نكرده و مخلوط نشده است انجام شود، وضو صحیح است. (6) (مثلا كف دست تماس پیدا كند ولی انگشتان تماسی نداشته باشند كه در این صورت با انگشت میتواند مسح كند) .
🔶نكته سوم: هنگامی كه از مردم پرسیده میشود اگر بچهای مهر نماز را از جلوی نمازگزار بردارد وظیفه #نمازگزار چیست؟ گاه پاسخ میدهند: باید به پشت دست یا ناخن هایش بویژه ناخن شست سجده كند و نماز بخواند و حال آنكه مرحوم امام رحمه الله و بسیاری از مراجع دیگر میفرمایند كه وظیفه او به ترتیب زیر است:
اول: اگر چیزی كه سجده بر آن صحیح است مثل كاغذ و... همراه دارد به آن سجده كند.
دوم: اگر چیزی در دسترس نباشد و وقت نماز هم تنگ نباشد باید نماز را بشكند و مهر تهیه كند و نماز خود را بخواند.
سوم: اگر وقت تنگ است به حدی كه اگر نماز را رها كند، نماز قضا میشود، باید به لباسش كه از پنبه یا كتان است سجده كند.
چهارم: اگر لباسش از چیزی غیر از پنبه یا كتان است باید به آن سجده كند.
پنجم: اگر آن هم ممكن نباشد، به پشت دستش سجده كند.
ششم: اگر آن هم امكان ندارد، باید بر چیزی معدنی مانند انگشتر عقیق سجده كند. (پس چیزی به نام ناخن شست برای محل سجده در این مورد وجود ندارد) .
قابل توجه: در فرض مساله، اگر فرصت هست و مهر به فاصله نزدیكی مثل یك یا دو قدمی پرت شده است، نمازگزار باید بدون گفتن ذكر و با رعایت جهت قبله (در صورتی كه امكان دارد) و نگفتن ذكرهای نماز به طرف مهر نماز حركت كند و سپس به نزدیك آن كه رسید، نمازش را ادامه دهد و هنگام سجده، بر آن سجده كند. (7)
🔶شایان ذكر است در صورتی كه بخواهیم این نكتهها را برای نوجوانان و جوانان بازگو كنیم در حالی كه حضور بزرگترها در بین آنها در اكثریت است، حتما ماخذ و نشانی آنها را در نظر داشته باشیم تا پذیرش این گونه مسائل برایشان پیچیده و سخت نباشد، گرچه به تجربه ثابت شده است كه شنیدن این نكات برای فراگیران بسیار جاذب و جالب است و انگیزه بسیار زیادی برای ادامه بیان احكام در آنها ایجاد میكند. البته این نكته را برای دانش آموزان یادآور میشویم كه هر مقلدی باید پس از آگاهی یافتن از فتوی و نظر مرجع تقلید خویش و مطابق بودن آن با نكتههای یاد شده، به آن عمل كند، مگر در مواردی كه این نكات مورد اتفاق نظر همه مراجع تقلید بوده است.
🔖مرکز آموزش های کاربردی و مهارتی معاونت تبلیغ حوزه علمیه استان مازندران
#چله_مهارتی
📢 کانال رسمی معاونت تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان مازندران
@tabligh_mazandaran