🕊 تفسیر آیه ۱ و ۲ سوره انسان 🕊
🍃 هَلْ أَتَي عَلَي الْإِنسَانِ حِينٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُن شَيْئاً مَّذْكُوراً (۱)🍃
🍃إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعاً بَصِيراً (۲)🍃
ترجمه :
🍃 آيا بر انسان دوره اى از روزگار گذشت كه چيزى قابل ذكرى نبود؟🍃
🍃همانا ما انسان را از نطفه اى آميخته (از نطفه مرد و زن) آفريديم تا او را بيازماييم، پس او را شنوا و بينا گردانيديم.🍃
«دَهر» به معناى زمان و دوران و «اَمشاج» جمع «مَشيج» به معناى مخلوط است.
امام باقر عليه السلام در روايتى فرمودند: «كان شيئاً لم يكن مذكوراً» انسان، چيزى بود ولى قابل ذكر نبود و بعداً قابليّت پيدا كرد.
امام صادق عليه السلام مى فرمايد: انسان در تقدير الهى بود، ولى چيز موجودى نبود. «لم يكن شيئاً مذكوراً»
امام باقر عليه السلام فرمودند: مراد از «نطفة امشاج»، اختلاط نطفه مرد با زن است.
براى بيدار كردن وجدان خفته، گاهى مسائل قطعى در قالب سؤال مطرح مى شود. چنانكه مادر از فرزند خود مى پرسد: آيا من به تو شير ندادم؟ در اين آيه هم كلمه «هل» به معناى «قد» مى باشد. «هل اتى على الإنسان...» يعنى به تحقيق، بر هر انسانى دورانى گذشته كه چيز قابل ذكر نبوده است.
ناچيز بودن انسان گاهى طبيعى است، «لم يكن شيئاً مذكوراً» ولى گاهى به خاطر عملكرد نامناسب، انسان خودش را به مرز ناچيز بودن مى رساند. چنانكه قرآن مى فرمايد: «يا أهل الكتاب لستم على شى ءٍ حتّى تقيموا التوراة والانجيل و ...» اى اهل كتاب! اگر كتاب آسمانى را برپا نداريد، هيچ هستيد.
قرآن، ۱۲ مرتبه از آفرينش انسان از نطفه ياد كرده است، تا هم قدرت خداوند معلوم شود كه از نطفه اى انسان مى سازد و هم انسان دچار غرور و تكبّر نگردد.
📌 پیام ها
🌿 انسان، بايد درباره منشأ وجود خود فكر كند. «لم يكن شيئاً مذكوراً»
🌿 انسان موجودى نوآفريده و حادث است. «لم يكن شيئاً مذكورا»
🌿 انسان در مسير وجودى خود، روند تكاملى داشته و مراحلى را طى نموده است: ابتدا وجود نداشت، «لم يك شيئاً» بعد از بوجود آمدن هم، چيز قابل ذكرى نبود «لم يكن شيئاً مذكوراً»
🌿 ياد ضعف ها، غرور انسان را برطرف و او را تسليم خداوند مى كند. «لم يكن شيئاً مذكورا»
🌿 آفرينش انسان از نطفه اى ناچيز، جلوه اى از عظمت الهى است. «إنّا خلقنا الإنسان من نطفة...»
🌿 خداوند، با صورت گرى روى آب، قدرت نمايى مى كند. «من نطفة امشاج»
🌿 آفرينش انسان، حكيمانه و هدفدار است. «خلقنا الانسان ... نبتليه»
🌿 انسان، موجودى مسئول و مكلّف است. (آزمايش كردن نشانه تكليف است.) «نبتليه»
🌿 همه انسان ها در طول تاريخ مورد آزمايش الهى واقع مى شوند. «نبتليه»
🌿 بيان دو ويژگى شنوايى و بينايى براى نمونه است وگرنه تمام اعضاى بدن مورد امتحان واقع مى شوند. «سميعاً بصيراً»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۳ و ۴ سوره انسان 🕊
🍃 إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِراً وَإِمَّا كَفُوراً (۳)🍃
🍃إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَا وَأَغْلَالاً وَسَعِيراً (۴)🍃
ترجمه :
🍃 به راستى ما راه (حق) را به او نمايانديم، خواه شاكر (و پذيرا) باشد يا ناسپاس.🍃
🍃همانا ما براى كفر پيشه گان زنجيرها و غل ها و آتشى برافروخته آماده ساخته ايم.🍃
هدايت، چند گونه است:
✅ گاهى هدايت فطرى است. چنانچه قرآن مى فرمايد: «فالهمها فجورها و تقواها» خداوند به نفس بشر، خير و شرّ را الهام كرد.
✅ نوع ديگر، هدايتى است كه از طريق تحصيل، تعقّل، مشورت، تجربه ومطالعه به دست مى آيد.
✅ و نوع سوم هدايتى است كه از راه تبليغ و ارشاد انبيا و اوليا صورت مى گيرد.
تشكّر گاهى قلبى است، يعنى همه نعمت ها را از خدا بدانيم؛ گاهى عملى است، بدين معنا كه انسان نعمت هاى خداوند را فقط در راه حق مصرف كند و گاهى زبانى است، يعنى انسان «الحمد للّه ربّ العالمين» را بر زبان جارى كند.
«سَلاسل» جمع «سِلسلة» به معناى زنجير و «اَغلال» جمع «غُلّ» به معناى طوقى است كه به گردن مى نهند و «سَعير» به معناى آتش افروخته است.
امام صادق عليه السلام ذيل آيه «امّا شاكراً و امّا كفوراً» فرمودند: «عرفناه اِمّا آخذ و اِمّا تارك» ما راه را به او معرفى كرديم، يا آن را مى گيرد و يا رها مى كند.
«سلاسلا و اغلالاً» يعنى زنجير در پا و غل بر گردن.
انسان در مسير بندگى و تشكّر از خداوند، مرحله ضعيف يا متوسّطى را طى مى كند ولى در طريق سركشى و تمرّد، مرحله بالايى را مى پيمايد. در شكر، شاكر است (نه شكور)، ولى در كفر، كفور است. «امّا شاكراً و امّا كفوراً» يعنى شكر او معمولى ولى كفر او قوى است. به چند نمونه ديگر توجه كنيد. قرآن مى فرمايد:
«انّه ليؤوس» انسان بسيار مأيوس است.
«انّ الانسان لظلوم» به راستى كه انسان بسيار ظالم است.
«كان الانسان عجولاً» انسان موجودى عجول است.
«كان الانسان قتوراً» انسان، تنگ نظر است.
«انّ الانسان خلق هلوعاً» انسان بسيار حريص و كم طاقت است.
«اذا مسّه الشر جزوعاً» هنگامى كه شرّى به او رسد، بسيار جزع و فزع مى كند.
«انّ الانسان لربّه لكنود» انسان نسبت به پروردگارش بسيار ناسپاس و بخيل است.
📌 پیام ها
🌿 آزمايش انسان، براساس آگاهى و آزادى است:
آگاهى به واسطه چشم و گوش و عقل و فطرت درونى و هدايت بيرونى؛ و آزادى برمبناى اختيار كه به تمام انسان ها داده شده است: «نبتليه... سميعاً بصيراً هديناه... امّا شاكراً و امّا كفوراً»
🌿 خداوند، حجت را بر انسان تمام كرده است. «انّا هديناه السبيل»
🌿 راه درست، يكى بيش نيست. «انّا هديناه السبيل» (كلمه «سَبيل» مفرد است.)
🌿 هدايت، نعمتى در خور سپاس است. «انّا هديناه السبيل امّا شاكراً» (پيمودن راه دين، شكر الهى و انحراف از آن، كفران و ناسپاسى است.)
🌿 كسانى كه هدايت انبيا را نپذيرند، بالاترين مرحله از كفر را مرتكب شده اند. (به جاى آنكه بگويد «امّا كافراً»، فرمود: «امّا شاكراً و امّا كفوراً». زيرا «كفور»، اوج كفر است.)
🌿 هركس شاكر نباشد، كفور است، راه سوّمى وجود ندارد. «امّا شاكراً و امّا كفوراً»
🌿 در تربيت انسان، نقش هشدار، بيش از بشارت است. (لذا قرآن ابتدا هشدار مى دهد و سپس بشارت.) «انّا اعتدنا للكافرين...»
🌿 كيفرهاى الهى داراى ملاك و معيارند. «اعتدنا للكافرين سلاسل و اغلالاً و سعيراً»
🌿 هر انتخابى، سرانجام خود را به دنبال دارد. كفر، دوزخ را و شكر، بهشت را. «اِمّا شاكراً و اِمّا كفوراً... انّا اعتدنا للكافرين... انّ الأبرار...»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402