"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ إِنْ عاقَبْتُمْ فَعاقِبُوا بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ بِهِ وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ «126»
و اگر عقوبت مىكنيد، چنان عقوبت كنيد كه شما را بدان عقوبت كردند و البتّه اگر صبر و شكيبايى كنيد قطعاً صبر براى صابران بهتر است.
نکته ها
به گفته روايات، همين كه حضرت حمزه در جنگ احد شهيد و قطعه قطعه شد، پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: اگر ما بر كفّار غالب شويم آنها را مُثله (قطعه قطعه) خواهيم كرد. در اين هنگام اين آيه نازل شد كه در صورت انتقام عدالت و صبر را از دست ندهيد، حضرت فرمود: صبر مىكنم صبر مىكنم. آرى، براى معرّفى اسلام بايد جنگ احد را در كنار فتح مكّه و عفو رسول اللَّه در كنار هم مقايسه كنيم.
پیام ها
1- حتّى نسبت به دشمنان و شكنجه كنندگان، عدل و انصاف را مراعات بكنيد. «بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ»
2- مقابله به مثل، حقّ طبيعى و الهى است. «فَعاقِبُوا»
3- در صبر لذّتى است كه در انتقام نيست. «وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ»
4- آنجا كه هيجان و ناباورى در كار است، وعدههاى خود را با تأكيد مطرح كنيد. (در «لَهُوَ خَيْرٌ» تاكيدى است كه در «فَهُوَ خَيْرٌ»* نيست)
5- جنگ هم قانون و اخلاق دارد. بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ، وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ ...
6- قانون به تنهايى كارساز نيست، اخلاق لازم است. (عبارت «بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ» قانون و «لَئِنْ صَبَرْتُمْ» اخلاق است.)
7- فكر نكيند كه صبر شما به سود مخالفان است، بلكه به سود خودتان مىباشد.
(روزى مىرسد كه برگ سبز پيروزى به دست شما مىافتد، ووجدان مخالفان بيدار شده ودنيا صحنههاى برخورد ميان شما را مىبيند، به عظمت و بزرگى شما و ... پى مىبرد.) «لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ»
جلد 4 - صفحه 603"
#تفسیر_سوره_نحل_آیه_۱۲۶_جز۱۴
#سوره_مبارکه_نحل
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ اصْبِرْ وَ ما صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ لا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ «127»
(و اى پيامبر!) صبر پيشه كن وصبر تو جز (به يارى وتوفيق) خداوند نيست و بر آنان اندوه مخور، و از آنچه مَكر وتدبيرهاى خصمانهاى كه مىكنند، دلتنگ و در فشار مباش.
إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ «128»
زيرا كه خداوند با كسانى است كه تقوا پيشه كردند و (با) كسانى (است) كه آنان نيكوكارند.
نکته ها
دعوت از طريق حكمت و موعظه و جدال نيكو كار بسيار دشوارى است، زيرا گروهى لجاجت كرده و دعوت را نمىپذيرند و گروهى علاوه بر آن توطئه و كارشكنى مىكنند و گروهى دست به براندازى مىزنند و براى رسيدن به اهداف شوم خود از حربههايى همچون تهمت، مسخره، تهديد، رقيبتراشى و محاصره اقتصادى، جنگ و هرگونه شكنجه و آزار استفاده مىكنند. لذا اين دو آيه يك نوع تسلّى و دلدارى و رهنمودى است كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در دعوت خود به بنبست كشيده نشود.
به گفته تفسير نمونه در اين سوره نعمتهاى زيادى براى تحريك روحيّه شكرگزارى بيان شد كه ما تمام چهل نعمت را نام مىبريم:
1. آسمان: «خَلَقَ السَّماواتِ»
2. زمين: «وَ الْأَرْضَ»
3. چهارپايان: «وَ الْأَنْعامَ»
4. پوشش: «لَكُمْ فِيها دِفْءٌ»
جلد 4 - صفحه 604
5. منافع حيوانات: «وَ مَنافِعُ»
6. گوشت: «مِنْها تَأْكُلُونَ»
7. جمال و زيبايى: «فِيها جَمالٌ»
8. حمل و نقل: «تَحْمِلُ أَثْقالَكُمْ»
9. هدايت: «عَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ»
10. آب: «مِنْهُ شَرابٌ»
11. مراتع: «فِيهِ تُسِيمُونَ»
12. ميوهها: «وَ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ»
13. شب و روز: «سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ»
14. خورشيد و ماه: «وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ»
15. ستاره: «وَ النُّجُومُ»
16. نعمتها و موجودات رنگارنگ زمينى: «ذَرَأَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُخْتَلِفاً أَلْوانُهُ»
17. دريا و جواهرات دريايى: سَخَّرَ الْبَحْرَ ... تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً
18. حركت كشتى: «تَرَى الْفُلْكَ مَواخِرَ»
19. كوهها: «وَ أَلْقى فِي الْأَرْضِ رَواسِيَ»
20. نهرها: «وَ أَنْهاراً»
21. راهها: «وَ سُبُلًا»
22. علائم طبيعى: «وَ عَلاماتٍ»
23. راهيابى از طريق ستارگان: «وَ بِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ»
24. سرسبزى زمين: «فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها»
25. شير خالص: «لَبَناً خالِصاً»
26. فرآوردههاى ميوهها: «تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَراً وَ رِزْقاً حَسَناً»
27. عسل: «فِيهِ شِفاءٌ»
28. همسر: «مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً»
جلد 4 - صفحه 605
29. فرزندان و نوهها: «مِنْ أَزْواجِكُمْ بَنِينَ وَ حَفَدَةً»
30. رزق: «رَزَقَكُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ»
31. گوش: «جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ»
32. چشم: «وَ الْأَبْصارَ»
33. عقل و روح: «وَ الْأَفْئِدَةَ»
34. مسكن ثابت: «مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَناً»
35. مسكن سيّار: «جَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُيُوتاً»
36. انواع پوشاك: «مِنْ أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها أَثاثاً وَ مَتاعاً»
37. نعمت سايه: «جَعَلَ لَكُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلالًا»
38. پناهگاه مطمئن در كوهها: «مِنَ الْجِبالِ أَكْناناً»
39. نعمت لباسى كه انسان از گرما و سرما حفظ كند: سَرابِيلَ تَقِيكُمُ ...
40. نعمت زره و لباس رزم: «تَقِيكُمْ بَأْسَكُمْ»
ناگفته پيداست كه هدف خداوند از نام بردن، منّت گذاشتن يا كسب وجهه يا تأمين غرائز نيست كه او منزه است، بلكه براى ايجاد روحيّه شكر و تفكّر و تسليم و تذكّر است. «لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» آيه، 14. «لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ» آيه، 15. «لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» آيه، 44. «لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ» آيه، 81. «لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ» آيه، 90.
پیام ها
1- صبر (و هر توفيق ديگرى)، از ناحيه اوست. «وَ ما صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ»
2- مبلّغ بايد صبور باشد. ادْعُ إِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ ... وَ اصْبِرْ
3- صبر و ظفر هر دو دوستان قديمند، بر اثر صبر نوبت ظفر آيد. وَ اصْبِرْ ... إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا
4- ايمان به امدادهاى الهى، سبب سعهصدر وصبر مىشود. اصْبِرْ ... إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ
5- تقوا و احسان، وسيلهى جلب حمايتهاى الهى است. إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ ... مُحْسِنُونَ
«الحمدللّه ربّ العالمين»"
#تفسیر_سوره_نحل_آیه_۱۲۷_۱۲۸جز۱۴
#سوره_مبارکه_نحل
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
سيماى سوره اسراء
سوره «اسراء»، يكصد و يازده آيه دارد و بنابر قول مشهور مكّى است. البتّه بعضى پنج آيه 26، 32، 33، 57 و 78 را مدنى مى دانند. اين سوره؛ به جهت كلمه اوّل آن، «سبحان» وبه خاطر ماجراى معراج، «اسراء» و به سبب بازگويى داستان بنى اسرائيل، «بنى اسرائيل» نامگذارى شده است.
در اين سوره همچون ديگر سوره هاى مكّى، موضوعاتى از قبيل: توحيد، معاد، نصايح سودمند و مبارزه با هرگونه شرك، ظلم و انحراف، سنّتها وقوانين فردى واجتماعى در تاريخ، تاريخچه آدم و ابليس، پيامبر اسلام و موقعيّت آن حضرت در مكّه، بيان شده است. از مسائل عمده و قابل توجّه در اين سوره، معراج حضرت رسول صلى الله عليه و آله است.
شروع سوره با «تسبيح» خداست و پايان آن با «حمد» و ستايش او.
در روايات به تلاوت اين سوره در شبهاى جمعه سفارش شده و از جمله فوائد آن، ديدار امام زمان عليه السلام دانسته شده است. «1»
(1). امام صادق عليه السلام فرمودند: «من قرء سورة بنى اسرائيل فى كل ليلة جمعة لم يمت حتّى يدرك القائم و يكون من اصحابه». تفسير نمونه.
تفسير نور، ج5، ص: 14
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
«1» سُبْحانَ الَّذِي أَسْرى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بارَكْنا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آياتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ
پاك و منزّه است آن (خدايى) كه بندهاش را از مسجدالحرام تا مسجدالاقصى كه اطرافش را بركت دادهايم شبانه بُرد، تا از نشانههاى خود به او نشان دهيم. همانا او شنوا و بيناست.
نکته ها
معراج، مقدّسترين سفر در طول تاريخ است، مسافرش پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله، فرودگاهش مسجدالحرام، گذرگاهش مسجد الاقصى، ميزبانش خدا، هدف آن ديدن آيات الهى، سوغاتىاش اخبار آسمانها و ملكوت و بالا بردن سطح فهم بشر از اين دنياى مادّى بوده است. «1»
بر اساس روايات، پيامبر يك سال قبل از هجرت، پس از نماز مغرب در مسجدالحرام، از طريق مسجدالاقصى به وسيلهى «بُراق» «2» به آسمانها رفت و چون بازگشت، نماز صبح را در مسجدالحرام خواند. «3»
«1». در تفسير فرقان آمده است: شب ميلاد، شب معراج، شب بعثت، شب هجرت، شب ورود به مدينه و شب رحلت پيامبر، همه، شب دوشنبه بوده است.
«2». تفسير نورالثقلين.
«3». بحار، ج 18، ص 389.
جلد 5 - صفحه 15
معراج پيامبر، جسمانى و در بيدارى بوده، نه در خواب و با روح! و اصل آن از ضروريات دين و مورد اتّفاق همهى فرقههاى اسلامى است. «1»
روايات متواتر «2» و برخى دعاها و زيارتنامهها هم به اين مسأله اشاره دارد و در برخى احاديث، منكر آن كافر معرّفى شده است.
خداوند، حضرت آدم را از آسمان به زمين آورد، ولى حضرت رسول صلى الله عليه و آله را از زمين به آسمان برد. «3» پيامبر در آن شب، عوالم بالا، ملكوت آسمانها و عجائب آفرينش را ديده «4» و با انبيا ملاقات كردند. «5» و احاديث قدسى در اين سفر بر آن حضرت وارد شده است، و رهبرى و ولايت على عليه السلام مطرح شد.
در اين سفر، حضرت رسول، بهشت و جهنّم را ديد، وضعيّت بهشتيان و نعمتهايشان و دوزخيان و عذابهايشان از مشاهدات ديگر پيامبر بود. وقتى پيامبر داستان معراج را بيان فرمود، بعضى مردم كمظرفيّت از دين برگشتند. «6»
اشكال و جواب:
بعضى در مورد معراج و سفر آسمانى پيامبر صلى الله عليه و آله، سؤالها يا شبهههايى را مطرح مىكنند، از قبيل اينكه: در فضاى بيرون جوّ، هوا نيست، گرماى سوزان و سرماى كشنده هست، مشكل بىوزنى وجود دارد، اشعّههاى كيهانى خطرناك است، يك شب براى سير در آسمانها كوتاه است و اگر كسى بخواهد در فضا سير كند، بايد سرعتى شبيه سرعت نور يا بيشتر داشته باشد، براى فرار از جاذبه بايد سرعتى معادل 40000 كيلومتر در ساعت داشتو امثال اينها.
پاسخ اجمالى شبهات اين است: اصل معراج در قرآن وروايات متواتر آمده «7» و آنچه مهم
«1». اين آيه و آيات 8 تا 18 سورهى نجم، بر اين مطلب دلالت دارد.
«2». متواتر، به رواياتى مىگويند كه افراد بسيارى آنرا نقل كرده باشند وجايى براى شبهه نباشد.
«3». تفسير كشفالاسرار.
«4». تفسير نورالثقلين.
«5». كافى، ج 8، ص 121.
«6». تفسير طبرى.
«7». بحار، ج 18، ص 282- 410.
جلد 5 - صفحه 16
است، ايمان به اصل آن است وايمان به جزئيّاتش ضرورى نيست. «1» از طرفى معجزه بايد عقلًا محال نباشد وچون معراج از معجزات پيامبراسلام صلى الله عليه و آله است، مشمول قواعد كلّى همهى معجزات مىشود.
بقيّهى مشكلات وشبهات نيز با توجّه به قدرت الهى قابل حلّ است. علاوه برآنكه امروزه كه انسان، هواپيما و قمرمصنوعى وسفينههاى فضايى به كرات ديگر مىفرستد، پذيرفتن معراج آسان است.
چنانكه قرآن، جابهجايى تخت بلقيس را از كشورى به كشور ديگر در يك چشم به هم زدن مطرح مىكند كه اين مسأله، مشكل طىّ مسا
فت را حلّ مىكند.
پیام ها
1- معراج، لغو نيست، بلكه اسرارى قابل توجّه دارد. سُبْحانَ الَّذِي أَسْرى ...
2- معراج، اردوى خصوصى و بازديد علمى پيامبر بود، وگرنه خداوند بىمكان است. سُبْحانَ الَّذِي أَسْرى ...
3- عبوديّت، مقدّمهى پرواز است و عروج، بىخروج از صفات رذيله، ممكن نيست. «أَسْرى بِعَبْدِهِ»
4- انسان اگر هم به معراج برود، باز «عبد» است. پس دربارهى اولياى خدا غلوّ نكنيم. «أَسْرى بِعَبْدِهِ»
5- عبوديّت، از افتخارات پيامبر و زمينهى دريافتهاى الهى اوست. «بِعَبْدِهِ»
6- پيامبرى كه امتّش در آينده از فضانوردان نيز خواهند بود، لازم است به معراج و سفر آسمانى رفته باشد. «أَسْرى بِعَبْدِهِ»
7- براى قرب به خدا، شب بهترين وقت است. «2» أَسْرى ... لَيْلًا
«1». البتّه بعضى روايات، مجعول است، مثل مشاهدهى خدا در حال جسم بودن، و برخى قابلقبول است با توجيه و تأويل، مانند: ديدار اهل بهشت و جهنّم و برخى هم بدون تأويل، پذيرفتنى است.
«2». «سُرى» به معناى سير و حركت شبانه است.
جلد 5 - صفحه 17
8- شب معراج، شب بسيار مهمى است. «لَيْلًا» نكره آمده است.
9- اگر استعداد وشايستگى باشد، پرواز يكشبه انجام مىگيرد. «أَسْرى بِعَبْدِهِ لَيْلًا»
10- مسجد، بهترين سكوى پرواز معنوى مؤمن است. «مِنَ الْمَسْجِدِ»
11- مسجد بايد محور كارهاى ما باشد. «مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى»
12- حركتهاى مقدّس، بايد از راههاى مقدّس باشد. أَسْرى ... مِنَ الْمَسْجِدِ
13- سرسبزى و بركات، بايد بر محور مسجد باشد. الْمَسْجِدِ ... بارَكْنا حَوْلَهُ
14- بيت المقدّس و حوالى آن، محلّ نزول بركات آسمانى، مقّر پيامبران و فرودگاه فرشتگان در تاريخ بوده است. «بارَكْنا حَوْلَهُ»
15- ظرفيّت علمى انسان، از دانستنىهاى زمين بيشتر و شگفتىهاى آسمان نيز از زمين بيشتر است. أَسْرى ... لِنُرِيَهُ مِنْ آياتِنا
16- هدف معراج، كسب معرفت و رشد معنوى بود. «لِنُرِيَهُ مِنْ آياتِنا»
17- آيات الهى آن قدر بىانتهاست كه رسول خدا نيز توان دستيابى به همهى آنها را ندارد. «مِنْ آياتِنا» «1»
18- خداوند، به مخالفان هشدار مىدهد كه آنان را مىبيند و سخنانشان را مىشنود. «السَّمِيعُ الْبَصِيرُ»
«1». در جاى ديگر آمده است: «لقد رأى من آيات ربّه الكبرى» نجم، 18."
#تفسیر_سوره_اسرا_آیه_۱جز۱۵
#سوره_مبارکه_اسرا
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام