#استدراک درس #جلسه3 دیروز در کلاس بیان شد که «مقامُ ابراهیمَ» بدل بعض از کلّ است. استدلال ما هم بیان شد. الان هم بر همان استدلال هستم. ولی دوستان گفتند که «الجدول» این واژه را «بدل اشتمال» دانسته. تحقیق کردم و دیدم که «البحر المحیط» هم آن را «بدل کل از کلّ» دانسته! لذا وجه هر سه قول را با تأمل یافتم و تقدیم می کنم: ✅انوار التنزیل(بیضاوی) مَقامُ إِبْراهِيمَ‏ مبتدأ محذوف خبره أي منها مقام إبراهيم، أو بدل من آيات بدل البعض من الكل‏. نکته: بنا بر نظر «بیضاوی» از آنجا که «بیت» در این آیه در معنای مجازی آمده(ذکر الجزءِ المهمِّ و ارادةُ الکُلِّ/ یا به علقه مجاورت) یعنی «بیت» گفته شده ولی اراده تمام مسجد الحرام شده؛ و از آنجا که «مقامُ ابراهیمَ» در چنین فرضی، جزء بیت(یعنی مسجد الحرام) است لذا «بدل بعض از کلّ» استعمال شده. اقول: شاهد استعمال مجازی بیت در این آیه شریفه این است که در ادامه فرمود: «و من دخلهُ کانَ آمناً» و روشن است که مراد از ضمیر منصوبی در «دخله» همانا مسجد الحرام است نه خصوص بیت الله. ✅ الجدول (مقام) بدل اشتمال من آيات‏ ظاهراً الجدول قائل شده که مراد از «بیت» در این آیه همان بیت است نه مسجد الحرام. لذا گفته که «مقام ابراهیم» چون جزء بیت نیست بلکه «بیت» به نوع بر او اشتمال دارد(اتصال دارد) لذا مثل «سُرِقَ زیدٌ ثوبُه» است لذا بدل اشتمال است. ✅بحر المحیط گفته: بدل کل از کل است از «آیات» به این معنا که همین یک آیه، خودش از نواحی مختلفی آیه است لذا «آیات» است نه «آیه». أعرَبوا «مقامُ ابراهيمَ» بدلاً، و هو بدل كل من كل، من قوله: آيات؛ و أعرَبوه «خبرَ مبتداٍ محذوفٍ». ... فكيف يُبدَلُ المفردُ مِنَ الجمعِ، أو يخبر به عن الجمع؟ و أجيب ... بِأن يُجعَلَ وحدَه بمنزلةِ آياتٍ كثيرةٍ لظهورِ شَأنه و قوّةِ دَلالتِه على قُدرَةِ اللّهِ و نبوّةِ ابراهيمَ ع مِن تأثيرِ قَدَمِه في حَجَرٍ صَلدٍ. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖ ضمناً یکی از دوستان گفتند که سیوطی در شرح الفیه خود، همین آیه را آورده و «مقام» را بدل اشتمال دانسته. حقیر در نرم افزار ادبیات عرب نور هم جستجو کردم و چنین چیزی نیافتم. در البهجة المرضیة، این آیه در بحث بدل آمده ولی سیوطی در واژه «من استطاع» گفته که بدل «بعض از کل» است ولی نسبت به «مقامُ» ساکت است.

#جانشینی #علت_جواب_شرط به جای #جواب_شرط در آیه 97 آل عمران(مَن کفرَ فانَّ الله غنی عن العالمین) اشاره شد که مرحوم شیخ اعظم در بحث «برائت» از «رسائل» آیات دیگری را نیز معرفی می کنند که چنین وضعی دارند. #فرائد_الاصول، ج2، ص563 إقامةُ العلةِ مُقامَ الجزاء لا تحصى كثرة في القرآن و غيره مثل قوله تعالى‏ 1. وَ إِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ‏ [فإنَّ الله یعلمُه] فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفى‏ 2. إِنْ تَكْفُرُوا [لا تَضرّونَ اللهَ] فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنْكُمْ‏ 3. وَ مَنْ كَفَرَ [لا یَضُرُّ اللهَ] فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ‏ 4. وَ مَنْ كَفَرَ [لا یَضُرُّ اللهَ] فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمِينَ 5. فَإِنْ يَكْفُرْ بِها هؤُلاءِ [لا یضرُّ دینُ اللهِ ] فَقَدْ وَكَّلْنا بِها قَوْماً لَيْسُوا بِها بِكافِرِينَ 6. إِنْ يَسْرِقْ‏ [فلا عَجَبَ] فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَهُ‏ مِنْ قَبْلُ‏ 7. إِنْ‏ يُكَذِّبُوكَ‏ [فلا عَجَبَ] فَقَدْ كَذَّبَتْ‏

#ابن_هشام #مغنی #من_بیانیه #فتح29 #زندیق #مقاله #راسل ابن هشام در مغنی اللبیب، ج1، ص319 می نویسد: و فى كتاب المصاحف لابن الأنبارى أن بعضَ الزنادقة، تمسّك بقوله تعالى‏ (وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً)(29 فتح) فى الطعنِ على بعض الصحابة و الحقُّ أن مِن فيها للتبيين لا للتبعيض، أى الذين آمنوا هم هؤلاء ... . ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ پاسخ به او: المیزان: «من» البيانيةَ لا تَدخُلُ على الضّمير مطلقًا في‏ كلامهم اما استدلال به نفع مرحوم علامه چنین می تواند باشد: 1️⃣ شرح رضی بر کافیه، 4، 218 در توضیح «مِن» بیانیه نکته مهمی دارد: «و الذی بعدَ «مِن» عطفُ بیانٍ له». پس روشن شد که ما بعد «من» بیانیه در حکم «عطف بیان» است و احکام عطف بیان را دارد. چراکه قرار است با وضوح بیشتری نسبت به «مُبَیَّنِ خود» قصد از آن را بیان کند. 2️⃣ تعریف عطف بیان در الفیه این بود: فذو البیانِ تابعٌ شبهُ الصفة حقیقة القصدِ به منکشفة بنابراین ذو البیان آن است که حقیقت قصد را به وضوح روشن کند؛ و عطف بیان در جوامد همان نعت است در مشتقات. 3️⃣ قاعده ضمیر: الضمیرُ(المضمر) لا یوصفُ و لا یوصف به. این قاعده را تصریح کرده اند: اشمونی، 4، 77(اخبار به الذی) ابن عقیل، 2، 401؛ اوضح المسالک(ابن هشام صاحب مغنی)، 4، 217؛ شرح رضی بر کافیه، 2، 301 هم قاعده را آورده هم علت آن را بیان کرده. و خود مغنی اللبیب، 2، 453 این قاعده را آورده. ضمن آنکه مغنی در ابتدای باب رابع، در تفاوت عطف بیان و بدل، اولین تفاوت را همین قرار داده که ضمیر نمی تواند عطف بیان یا متبوعش باشد به خلاف بدل. لذا ضمیر نمی تواند عطف بیان باشد خاصّه اگر ضمیر غائب باشد چراکه در خود ضمیر هم ضمیر متکلم اعرف از مخاطب اعرف از غائب است و عمده مشکل در فهم متون عربی این است که مرجع ضمایر یافت شود.

#من_بیانیه #مِن #بیانیه #بیان_جنس در #قرآن_کریم #ادبیات_عرب #ادبیات_کاربردی #مقاله #راسل

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 میلاد رسول خدا صلی الله علیه و آله و امام صادق علیه آلاف التحیه و الثنا بر همه مسلمین بالاخص بر پیروان مذهب حق جعفری اثناعشری فراوان مبارک باد. 🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺 جالب است که در روز میلاد رسول خدا ص امام صادق ع به زیارت امیرمومنان ع رفتند که "جان پیغمبر" است زیارتنامه مهمی است و مشحون از ذکر فضائل حضرت مولی علی ع👇 متن زیارت در #ایتا کانال #قرآن_و_نهج_البلاغه @masoumieh_qoran

#صوت #تفسیر_آموزشی #جلسه4 نیمه اول درس دوم از جلد 4 تفسیر آموزشی آیات 98 و 99 آل عمران پنجشنبه 15 آبان 99: