هدایت شده از تفسیر قرآن کریم(استاد هاشمی همدانی)
🔴 ظرافت های تربیت(قسمت دوم)
👌از بیانات استاد غلامعباس هاشمی
🔸اغاز تربیت از دیدگاه قرآن کریم
🔰وَقَالَ نُوحٌ رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا
ﻭ ﻧﻮﺡ ﮔﻔﺖ : ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍ ! ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭی ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺎقی ﻣﮕﺬﺍﺭ (نوح٢٦)
💠این نفرین اگر چه ظاهرش بخشی از داستان جناب نوح و قوم اوست اما باطنش مانند تمام داستان هدایت گرانه و اصلاح گرانه است. نفرین انبیا بر اساس آرام کردن کینه و رام کردن خشم نبوده چرا که انبیا با مقام عصمت وجودی از چنین اعمالی به دور هستند. از همین روی نوح نبی دو دلیل برای نفرین خود داشت که به محضر خدای سبحان بیان می کند:
إِنَّكَ إِن تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوا إِلَّا فَاجِرًا كَفَّارًا
ﻛﻪ ﺍﮔﺮ تو ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎقی ﮔﺬﺍﺭی، ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺖ ﺭﺍ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺟﺰ فرزندانی ﺑﺪﻛﺎﺭ ﻭ ﻧﺎﺳﭙﺎﺱ زاد و ولد نمی کنند.( نوح٢٧)
فلسفه نفرین در کلام نوح این است که اولا این قوم اگر در روی زمین بمانند بندگان دیگر را نیز گمراه می کنند. ثانیا گذشته از گمراهی دیگران، از جهت زاد و ولد نیز جز فرزندانی فاجر و کافر به دنیا نمی آورند.
تبیین فلسفه نفرین به این بیان، نشان گر این است که عقیده و باور نیز از طریق نسل به فرزندان منتقل می شود. همانطور که صفات و اخلاق پدر و مادر به فرزندان بصورت موروثی قابل انتقال است. البته این به این معنی نیست که همه باور ها یا همه اوصاف بوسیله نسل منتقل می شود چرا که خلقت همه انسان ها با فطرت خداجویی و ایمان دوستی است چنانچه پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: « کُلُّ مَوْلُودٍ یُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ فَأَبَوَاهُ یُهَوِّدَانِهِ وَ یُنَصِّرَانِهِ وَ یُمَجِّسَانِه (هر نوزادی بر اساس فطرت متولّد می شود ، پس والدین او وی را یهودی و نصرانی و مجوسی می کنند.» (بحار الأنوار ، ج ۵۸ ،ص۱۸۷ )
اما غرض این است که طبق آیات سوره مبارکه نوح و احادیث معتبر، باور ها و عقاید نیز گاهی از طریق نسل به فرزندان منتقل می شوند. و این از آیات علمی قرآن کریم در باب دانش ژنتیک نیز می باشد.
◽️گاهی این انتقال در عقاید و اخلاق به اندازه ای قوی است که قرآن کریم به ملاحظه اینکه هر صفت رذیله و هرنوع گمراهی، از وسوسه ها و نیرنگ های شیطان آغاز می شود و به فرزندان منتقل می گردد، مشارکت شیطان در زاد و ولد انسان ها را مطرح می کند
واسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُم بِصَوْتک و أَجْلِبْ عَلَيْهِم بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ وَعِدْهُمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا
(ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺭﺍ ﺗﻮﺍنستی ﺑﺎ ﺁﻭﺍﺯﺕ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ، ﻭ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﺭﻩ ﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻫﺎﻳﺖ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﻧﮓ ﺯﻥ ، ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻭﻟﺎﺩ ﺷﺮﻳﻚ ﺷﻮ ، ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﻋﺪﻩ ﺑﺪﻩ ﻭ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺍﺯ ﺭﻭی ﺑﺎﻃﻞ ﻭ ﺩﺭﻭﻍ ﻭﻋﺪﻩ ﻧﻤﻰ ﺩﻫﺪ . اسرا ٦٤)
◽️شیطان قبل از زاد و ولد از طریق عقاید و رسوخ اوصاف فاسد در والدین و در حین عمل زناشویی از طریق زنا و یا خیال های ناپاک و بعد از آن از راه منع والدین از تربیت الهی فرزند و غافل کردن آنها از وظایفشان، در اولاد آدمیان و اخلاق و باور های آنان شرکت می کند.
🔴نگاهی تربیتی به یک حدیث نبوی
پیامبرصلی الله علیه و آله فرمودند: اَلشَّقِيُّ مَنْ شَقِيَ فِي بَطْنِ أُمِّه وَ اَلسَّعِيدُ مَنْ سَعِدَ فِي بَطْنِ أُمِّهِ (خوشبخت در شکم مادرش خوشبخت و بد بخت در شکم مادرش بد بخت شده است)
🔸این حدیث نورانی را شیخ صدوق اعلی الله درجاته در کتاب التوحید نقل نموده و برخی از متکلمان در کلام در مساله جبر و اختیار مطرح کرده اند و مرحوم محقق خراسانی صاحب کفایه نیز در مساله اتحاد طلب و اراده مطرح نموده و از حدیث، سعادت و شقاوت ذاتی انسان ها را استفاده نموده است که مورد ایراد اهل علم واقع شده است.
از این حدیت می توان اصلی تربیتی نیز استفاده کرد که تربیت و در نتیجه شکل گیری شخصیت انسان ها از همان شکم مادر آغاز می شود. پدران و مادران باید بدانند هر چه در تصحیح عقاید و اخلاق خود بکوشند میوه سعیشان را در اولاد خود خواهند چید و هر چه در این جهت تسامح نمایند خصوصا در دوران باروری نطفه در رحم مادر، ممکن است سستی ها و کاستی ها را در وجود فرزندان خود مشاهده نمایند.
خشت اول گر نهد معمار کج
تا ثریا می رود دیوار کج
#تفسیر_مقارن_قرآن کریم
@tafsirmoqaran
161119_0144.mp3
25.15M
🔰درس تفسیر مقارن قرآن
💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی
🔸صوت جلسه: 9⃣8⃣
🗓 جهارشنبه ٢/ مهر /۱۳۹۹
📖 ادامه ایه ٢۵ سوره مبارکه بقره
👈موضوع: زوال ناپذیری عمل صالح و لوازم خلود در بهشت.
@tafsirmoqaran
تفسیرجلسه 90.mp3
32.6M
🔰درس تفسیر مقارن قرآن
💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی
🔸صوت جلسه: 0⃣9⃣
🗓 شنبه/ ۵مهر /۱۳۹۹
📖 ایه ٢۶ سوره مبارکه بقره
👈موضوع: زندگی با تعبد شرط تکامل ایمان
@tafsirmoqaran
🔰زندگی متعبدانه مومن
👌از بیانات استاد غلامعباس هاشمی
💠ایمان وقتی به مرحله تکامل خود می رسد که مومن، متعبدانه زندگی کند. اگر انسان به باور رسید و به ایمان رسید و یقین پیدا کرد که آنچه در دست اوست کلام و احکام خداست باید متعبدانه با آن حکم برخورد کند نه فیلسوفانه.
🔸 در آیات مختلف قرآن کریم زندگی ابلیس منعکس شده است. فلسفه این انعکاس این است که رمز سقوط یک مخلوق را برای ما بیان نماید. ابلیس با تمام عبادت و قربی که به خدای متعال داشت وقتی که امر به سجده شد با اینکه این امر از سوی علم مطلق و عدالت مطلق صادر شده بود که نتیجه اش این بود که این حکم حق مطلق است از جهت تعبد لغزید که چرا من باید سجده کنم؟ "قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ"
ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﻬﺘﺮم، ﻣﺮﺍ ﺍﺯ ﺁﺗﺶ ﺁﻓﺮﻳﺪی ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﮔﻞ ﺳﺎختی.(ص٧٦) این اولین قدم در سقوط موجودی بود که شش هزار سال سابقه عبادت خدای متعال را داشت. بنابراین مومن وقتی به مرحله ایمان رسید باید در مقابل اوامر و نواهی الهی متعبدانه زندگی کند.
🔸اساساً مفهوم ایمان در تعبد روشن میشود و الا اگر به جوانب هر حکم و قانونی یقین کنیم و سپس بعد از یقین بدان گردن گذاریم از روح ایمان خارج می شویم.
@tafsirmoqaran
تفسیر جلسه 91.mp3
30.9M
🔰درس تفسیر مقارن قرآن
💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی
🔸صوت جلسه: 1⃣9⃣
🗓 یکشنبه/ ۶مهر /۱۳۹۹
📖 ایه ٢٧ سوره مبارکه بقره
👈موضوع: اهمیت حق الله
@tafsirmoqaran
بسم الله الرحمن الرحیم
🔰#تفسیر_آیه_بیست_و_هفتم
👌از بیانات استاد غلامعباس هاشمی
"الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ"
🔴 مراد از #عهد_الله:
🔸 بیان زمخشری:
همان عهد فطری است که در فطرت و عقول هر انسانی حقیقت توحید وجود دارد.
🌻 آیه ی ۱۷۲ اعراف موید این معناست.
🌹از آیه ی ۵۳ فصلت نیز این معنا فهمیده می شود که پی بردن به صانع، امری فطری است. بنظر می رسد کلام زمخشری ناتمام است چرا که با توجه به ایات قبل و بعد، مراد از عهد موضوع پذیرش وحی و نبوت است. چنانچه شیخ طوسی فرموده اند خداوند بر اساس عهد فطری که انسان آن را نمی شناسد و بیان نشده مذمت نمی کند.
🔴 مراد از #میثاق :
🔸اصل عهد مطلبی است جدای از میثاق که به معنای محکم کردن آن است.
🌺مراد از میثاق را آیه ی ۸۱ آل عمران مشخص کرده است.(عهدی که از پیامبران پیشین درباره پیامبران بعد گرفته شده است که به او ایمان آورند و او را تصدیق و نصرت کنند).
↔پس مراد از عهد و میثاق شامل #نبوت و ما جاء به النبیّ یعنی #ولایت معصومین علیهم السلام می شود.
🔴عهد الله و عهد مردم
✏الف)حقوق الناس: از جهتی اهمیت ویژه ای دارد چون تنها راه برون رفت و رهایی از آن رضایت ناس است.(حتی در مورد مجاهدین و شهداء که با ریخته شدن خون او تمام گناهان او بخشیده می شود منظور فقط حقوق الله است). حق الناس باتوبه بخشیده نمی شود.
✏ب)حقوق الله :بر خلاف تصور عوامّ، ارزش و اهمیت حقوق الله از حقوق الناس بالاتر است؛ چون مردم بالذات حقی ندارند و تنها خداوند حق استحقاقی دارد.
⚘ موید این مطلب روایتی در بحار الانوار ج ۸۵ ص ۳۱۶ پیامبر اکرم صل الله علیه و اله فرمودند :(.... ان دَینُ الله احقُّ بالقضا.... ) است.
🔴 #پیوندهایی_که_خدا_دستور_به_برقراری_داده
✏الف)یحتمل مراد صله ارحام باشد.
چون سیاق آیات مباحث اعتقادی است بعید است صرفا مسئله اخلاقی در اینجا مطرح شود.
✏ب)بیضاوی: تمام اموری که خدا راضی به ترک آن نیست.
با توجه به سیاق ایه مراد پیوند با پیامبر و وحی است.
📚نکته اخلاقی تربیتی
🌻ابن ادریس در باب حقوق الله کلامی دارد نفیس که ما اصلا گناه صغیره نداریم و همه گناهان در محضر خداوند کبیره است و شخص با قدم برداشتن به طرف گناه عَلَم طغیان را بلند کرده و این خلاف ادب در ساحت اقدس اله است. وصرفا گناهان در مقایسه با هم کوچک و بزرگ دارند ولی در برابر حضرت حق همه گناهان کبیره اند
🕋پیامبر خدا به اباذر اینگونه نصیحت می فرمود: (یا اباذر لاتنظر الی صغر الخطیئة ولکن انظر الی من عصیت)
الحمد لله ربّ العالمین
@tafsirmoqaran
161124_0144.mp3
33.6M
🔰درس تفسیر مقارن قرآن
💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی
🔸صوت جلسه: 2⃣9⃣
🗓 دوشنبه/ ٧مهر /۱۳۹۹
📖 ایه ٢٧ سوره مبارکه بقره
👈موضوع: خسران دنیوی واخروی انحرافات اعتقادی و تبعات آن
@tafsirmoqaran
بسم الله الرحمن الرحیم
🔰خلاصه تفسیرآیه_بیست_و_هفتم_ سوره مبارکه بقره
👌از بیانات استاد غلامعباس هاشمی همدانی
🍀منظور از فساد در یفسدون فی الارض فساد اعتقادی است. وجه مشترک دعوت تمام انبیاء، توحید بوده و رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در عصری مبعوث شدند که عمده مشکلات جزیره العرب اعتقادی بود و در میان خدایان چوبی و سنگی و افلاکی آنها با شعار{قولوا لا اِلهَ الا الله تُفلِحوا} نبوت خود را آغاز کرد.
📚نکته تربیتی
🔸عقاید هر شخص و خانواده و جامعه در رفتار آنان منعکس میشود. بنابراین اصلاح اعتقادات یک جامعه سرمنشأ اصلاح رفتار و اخلاق آن جامعه نیز خواهد بود.
💐نکته: کلمه فی الارض در {یُفسِدونَ فی الاَرض} بیانگر این است که این فساد تنها فساد فردی نیست بلکه به انحراف جامعه منتهی میشود.
🍃آیه ٢٧ سوره نوح نیز اشاره به این حقیقت دارد.
🔴تبیین و تحلیل زیان کاران(خاسرون):
🌺نکته: #مهم_ترین_عامل_خسران در قرآن، انحراف از توحید معرفی شده است.
🔴اولین خسران مربوط به دنیاست.
🔶توضیح؛
🔹خسران عمومیّت دارد و شامل زیان دنیوی و اخروی میشود. اصولاً دین فقط برای اصلاح آخرت ما نیامده است بلکه به دنبال آبادی دنیا و آخرت هست. حتی اصلاح آخرت هم در گرو اصلاح دنیاست چرا که آخرت نمودی از امتداد زندگی دنیوی است.
از علل عقب ماندگی جهان اسلام نسبت به سایر کشورهای اروپایی عمل نکردن به گزاره های اسلام همچون نظم و آینده نگری و عمل به تعهدات و صداقت است.
🔴دومین خسران و زیان دنیوی
تزریق خسران و ضرر به اهل و عیال و خانواده است آیه ۱۵ سوره مبارکه زمر مؤید این نکته است. وقتی امام و رهبر خانواده از لحاظ فکری متعبد نبود و منحرف شد دیگر نباید انتظار رشد و تربیت فرزندان را داشت چرا که رفتار فرزندان از والدینشان الگو می گیرد.
📚نکته ى مهم تربیتی در فقه:
یکی از احکام مربوط به ایام عادت ماهیانه زنان این است که نماز بر آنها واجب نیست و از طرفی روایتی هست که خطاب به زنان گفته اند مسجد زنان خانه های آنهاست، از سوی دیگر روایات زیادی داریم که تشویق به شرکت در نماز جماعت می کند حال وجه جمع این روایات چیست؟ جمع بین این ادله و روایات به این صورت است که زنانی که بچه خردسال ندارند نماز جماعت مسجد برایشان فضیلت دارد و زنان دارای خردسال بهتر است که در خانه نماز خوانده تا فرزندان کوچک نظارهگر اعمال مادر باشند و از رابطه او با خدا و اهمیّت آن مطلع شوند و به این رابطه علاقه مند گردند. حال از روایات استفاده می شود زن در ایام عادت، سجاده اش را جمع نکند تا به کودک بی اهمیتی نماز تلقین نشود. خلاصه اینکه کودکان چنان می شوند که ما هستیم.
🖋نکته: در قرآن گاهی سخن از #خسران است و گاهی سخن از #اخسرین( با وصف تفضیل)
موارد#اخسرین امور خاصی است از جمله:
🔸 انسانهایی که نسبت به خداوند حیله و مکر بورزند. سوره انبیاء آیه ۶۹ و ۷۰
🔹انسانهایی که حق بینی و حق شنوی ندارند. سوره هود آیه ی ۲۱ و ۲۲
🔸انسانهایی که آخرت را تکذیب میکنند. سوره نمل آیه ی ۴و۵
🔴اما #خسران_اخروی این است که راهی #جهنم می شوند.
اَلحَمدُ لِله رَبِّ العالَمین.
@tafsirmoqaran
🔰 درسی بزرگ از اربعین حسینی
👌از بیانات استاد غلامعباس هاشمی همدانی
🔴 عظمت و قداست اربعین حسینی به این است که طبق نقل های معتبر، سر مطهر حضرت ابا عبد الله الحسین علیه السلام و برخی از سرهای مطهر در این روز به بدن های مقدس آن ذوات پاک، توسط امام سجاد علیه السلام ملحق شدند. سرهایی که روز عاشورا در کربلا از بدن ها جدا و به پایتخت حکومت و شرارت اموی فرستاده شدند. روز اربعین همین سر مطهر حسینی پیروزمندانه به کربلا بازگشت و تا ابد مطاف ملیون ها انسان آزاده از سراسر جهان شد.
این روز بزرگ درس های بزرگی دارد که هر کدام می تواند بخشی از سرنوشت انسان را ترسیم نماید.
از اساسی ترین سوال ها در حوزه انسان شناسی، سوال های مربوط به سرنوشت انسان است. یکی از این سوال ها این است که راز ماندگاری انسان در تاریخ چیست؟ ماندگاری در تاریخ فطرتا برای انسان امری محبوب است. آیا رمز بقای شخصیت و نام و عمل انسان در تاریخ به محاسبات انسان است؟ آیا به عناوین و مقام های رفیع اوست یا به ثروت و شهرت و امثال آن می باشد؟ قران کریم به پاسخ این پرسش پرداخته و یکی از اسرار مهم قران تبیین همین مساله است.
در سوره مبارکه رعد پس از آن که به حق و باطل مثلی می زند و حق را همانند فولاد مذاب و آب رودها و باطل را چون کف روی اهن و اب می شمارد می فرماید: "فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ" (ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ﻛﻒِ روی سیل و آهن مذاب، ﺑﻪ ﺣﺎلتی متلاشی ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ، ﻭ ﺍﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺩم ﺳﻮﺩ ﻣﻰ ﺭﺳﺎﻧﺪ، ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﺪ. رعد١٧)
این کلام بلند وحیانی میزان ماندگاری را نافع بودن برای مردم و انسانیت می شمارد و این از لطایف و دقایق قران کریم است. اندیشه ای که برای مردم سودمند است، ثروتی که برای مردم سودبخش است، قلم و زبان و دانشی که برای مردم ثمربخش است طبق قانون الهی ماندگار خواهد بود.
🔸حضرت سید الشهدا علیه السلام چرا جان و همه متعلقات خود را در راه حق تقدیم نمود؟ در زیارت اربعین و برخی متون دیگر در توصیف غایت شهادت ان حضرت وارد شده است:
"وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ لِيَسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَيْرَةِ الضَّلالَه" مهجه به معنای جان و نیز به معنای خون قلب می باشد؛ خون قلبش را داد تا بندگانت را از غرق شدن در دریای نادانی و گم شدن در بیابان سرگردانی دستگیری نماید. و این قانون الهی است که هر چیز و هر کس که برای مردم نافع باشد در روی زمین ماندگار خواهد بود. ولذا هنر انسان باید در این باشد که تخصص و دانش و ثروت و قدرت و هنرش برای بندگان خداوند سودمند باشد.
💠 "خون حسین و سود انسان"
🔸وجه ارتباط شهادت امام حسین علیه السلام با رهیدن مردم از گمراهی در این است که امام حسین خواست تا با شهادتش حکمرانان صالحی بر مردم حاکم شوند تا با رفتار درست آنان مردم راه صلاح و فلاح را بپیمایند. حکمران اگر خود راه فساد وفحشا برود خواست او در رفتار رعیت منعکس می شود. امام حسین خواست که افرادی حاکم نباشند تا افکار و رفتار آنان مردم را به بی بندباری و تبه کاری سوق دهد.
#کانال_تفسیر_مقارن قرآن
@tafsirmoqaran
🔰اعتبار سنت پیامبر در امور جزئی
👌ازبیانات استاد غلامعباس هاشمی همدانی
✔️ از پاسخ های استاد به شبهه عدم حجیت سنت پیامبر
قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونىِ يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكمْ ذُنُوبَكمْ.(آل عمران/31) و همچنین آیه: مَّن يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ.(نساء/80) این آیه تقابل بین اطاعت خدا و پیامبر است. یعنی مراد، اطاعت از آیات قرآن نیست زیرا اطاعت آیات قرآن، مستقیماً اطاعت از خداوند است پس اطاعت از پیامبر، اطاعت از قول و فعل و تقریر ایشان که همان سنت نبوی است، می باشد. اما چنان چه بیان شد این گونه ایات به صورت اصول کلی سیره و سنت پیامبر را حجت و لازم العمل برای یک فرد مسلمان می کند.
✅ آیات دال بر وجوب اطاعت از سیره پیامبر در امور جزئی
💠 در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که به طور جزئی اطاعت از رسول خدا را واجب می کند بلکه آیاتی هست که سیره مسلمین در تبعیت از سنت رسول خدا در امور جزئی را اثبات می کند. آیات ٣۶ به بعد سوره مبارکه احزاب که در رابطه با ازدواج پیامبر با زینب می باشد، از جمله این آیات هستند که معارف فراوانی را نیز در بر گرفته اند.
👈 زینب همسر زید بن حارثه و زید غلام رسول خدا و هدیه از جانب حضرت خدیجه (س) بود. وقتی زید، او را طلاق داد پیامبر خدا مأمور به ازدواج با زینب گردیدند. در این آیات تصریح شده که پیامبر از این ازدواج می ترسیدند زیرا این آیه برای از بین بردن دو رسم جاهلیت نازل شده بود. یکی آن که در جاهلیت پسر خوانده را مانند پسر حقیقی می پنداشتند لذا با زن پسر خوانده، معامله عروس می کردند و هرگز با او ازدواج نمی کردند و اتفاقا از این جهت، در مشقت های زیادی بودند. و پیامبر تنها کسی بودند که به عنوان رسول الهی و با دستور خدا می توانستند این مرز را بشکند.
و یکی آن که اگر برده، زن خود را طلاق می داد، ازدواج کردن مولی با زن آن برده ننگ بزرگی بود. پیامبر هم یک پسر خوانده به نام زید داشت که در اصل، برده ایشان بود لذا ازدواج با زن او از دو جهت مخالف با رسوم جاهلیت بود.
👈 ترس پیامبر از این ازدواج، نه به دلیل ملامت مردم بود زیرا رسول خدا از ملامت هیچ ملامت گری در عرصه رسالت خود ترس نداشتند: الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ يخْشَوْنَهُ وَ لَا يخشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ.(احزاب/39) بلکه ترس ایشان به دلیل این بود که این سنت ها در عمق جان مردم رفته بود و شاید اقدام به شکستن این سنتها، سبب شک مردم در اصل رسالت و نبوت ایشان و بازگشتن از اسلام می شد:
"وَ تُخْفِى فىِ نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَ تخْشىَ النَّاسَ وَ اللَّهُ أَحَقُّ أَن تخْشَاه فَلَمَّا قَضىَ زَيْدٌ مِّنهَا وَطَرًا زَوَّجْنَكَهَا لِكَىْ لَا يَكُونَ عَلىَ الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فىِ أَزْوَاجِ أَدْعِيَائهِمْ إِذَا قَضَوْاْ مِنهُنَّ وَطَرًا وَ كاَنَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولا".(احزاب/٣٧) تو از مردم در پیش خودت از آن چیزی که خدا آن را آشکار کرد می ترسیدی البته خدا احق و سزاوارتر به خشیت و ترس نسبت به مردم می باشد. تا زید حاجتش را از آن زن گرفت (اسم طلاق را نمی آورد زیرا برای اهل ایمان مکروه است) ما او را به تو تزویج کردیم تا برای مؤمنین حرجی در ازدواج با همسران پسر خوانده هایشان نباشد.
✔️ نکته ای که ما از این آیه برداشت می کنیم این است که این آیه یک گزارش است نه دستور. یعنی ازدواج انجام گرفته و آیه با فعل ماضی از آن گزارش می دهد. این یعنی در بین مؤمنین، اقتدا به پیامبر یک قانون بوده به گونه ای که حتی در یک چنین امری که خود پیامبر از آن خوف داشتند که مردم آن را نپذیرند و رسالت ایشان زیر سؤال ببرند، را نیز مردم قبول کردند.
👌گزیده ای از درس تفسیر یک شنبه، 24/آذر/1398
🔹جلسه 1️⃣4️⃣
@tafsirmoqaran
تفسیر جلسه 93.mp3
29.92M
🔰درس تفسیر مقارن قرآن
💠 استاد غلامعباس هاشمی همدانی
🔸صوت جلسه: 3⃣9⃣
🗓 سه شنبه/ ٨ مهر /۱۳۹۹
📖 ایه ٢٨سوره مبارکه بقره
👈موضوع: حیات و ممات انسان
@tafsirmoqaran
بسم الله الرحمن الرحیم
#آیه_بیست_و_هشتم_سوره_بقره
👌از بیانات استاد غلامعباس هاشمی
🔹(کیف تکفرون بالله و کنتم امواتا فاحیاکم... )کیف از ادات استفهام برای توبیخ، تعجب، و سوال از چرایی می آید، نه چیستی یعنی نمی خواهد بگوید حقیقت کفرتان چیست بلکه می پرسد با این همه نعمت الهی چرا به خالق خود کافر شدید؟
📚نکته تربیتی
یکی از رویکردهای هدایت قرآنکریم به توحید، توجه دادن به آیات آفاقی و انفسی است.
"سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ"
(ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻱ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻔﻮﺱ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﺍﺩ ﺗﺎ ﺑﺮﺍی ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﻭ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ.فصلت ۵۳)
🌻مسئله خلقت انسان بسیار مایه تعجب و شگفت انگیز است، با توجه به پیچیدگی هایی که در آفرینش انسان است،برجسته ترین نقطه نشان دادن خلقت خدای متعال است چون طبق آیات، از گل خشک و سفالین و لجن متعفن و تیره رنگ، موجودی زنده دارای عاطفه و وعقل و ادراک خلق شده است.
(الرحمن ۱۴، حجر ۲۶)
🔴مطلب اول : مراد از #امواتاً چیست؟
در مورد امواتا در آیه چند احتمال محتمل است:
✏الف) مراد از امواتا این است که شما نطفه بودید در اصلاب پدرانتان و نطفه بی تاثیر است مانند اموات بی جان و خداوند به او حیات بخشیده است.
✏ب)قول ابن عباس یعنی شما عدم(طبق روایات از لامن شیء بودیم نه من لا شیء که معنای هیچ و پوچ است)بودید و شما را خداوند متعال از عدم و نیستی آفریده است.
↔(هل اتی علی الانسان حین من الدهر لم یکن شیئا مذکورا) سوره ی انسان ۱
✏ج)خطاب به مسلمین گفته شده که مرگ به معنای ناشناخته بودن است و اینکه شما ناشناخته بودید و آوازه نداشتید که خداوند متعال به شما لطف کرد و شما را مشهور کرد.
🔹احتمال سوم قابل قبول نیست چون خلاف سیاق است.
🔸 نظر ابن عباس نیز طبق یک احتمال صحیح نیست چون عدم چیزی نیست که از آن شیء دیگری آفریده شود. (عدم چون قابلیت تعلق اراده در او نیست خداوند متعال از عدم چیزی را خلق نمی کند). بلکه منظور این است که شما مسبوق به عدم هستید یعنی پیشتر شما نبودید و خداوند شما را افرید اما نه از عدم بلکه با اراده خودش افرید و با اراده اش هم می میراند.
↔ بنابراین با اراده حق تعالی انسان آفریده شده است در حالی که نبوده است نه اینکه عدم بوده باشد.
🔹بنابراین بهترین تفسیر همان #احتمال_اول است.
🔸 نکته لطیف آیه این است که مراتب نعمت خداوند به ترتیب عظمت بیان شده و معلوم می شود عظمت مرگ و حیات برزخی از حیات دنیوی عظیم تر و عالم قیامت از ان عظیم تر و بهشت ازهمه بالاتر است را که در بیان ذکر نعمت و منت خداوند به انسان می فرماید شما را مرده بودید زنده کردیم و دوباره می میرانیم و مجدد در قوس صعود زنده می کنیم و سپس به محضر حضرت حق رجوع می کنید و این بالاترین مرحله است که برای انسان متصور است.
📚نکته تربیتی
با توجه به نکته لطیفی که ذکر شد مرگ مومنانه و حیات پس از ان از حیات دنیوی عظیم تر و با ارزش تر است مردن برای مومن دشوار نیست و هراسی از مرگ ندارد. مرگ برای مومن جز گذرگاهی برای رسیدن به سعادت ابدی نیست از همین روی کسانی که به این حقیقت دست یافته اند مانند امیرالمومنین و امام حسین علیهما السلام از آن استقبال کرده و با مشاهده نشانه های مرگ "فزت و رب الکعبه" فرموده اند. و لذا مومن همواره اشتیاق به آخرت دارد و شوق به نعمات اخروی نزد او بیشتر از دنیاست.
🔴 پاسخ به یک سوال قرآنی
(قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَىٰ خُرُوجٍ مِّن سَبِيلٍ. غافر/11)
🔸در آیه شریفه بالا سخن از دو میراندن و دو زنده کردن مطرح است و حال آن که در آیه ۲۸ بقره سخن از میراندن نیست و صحبت از مردگان است چون تعبیر( کنتم امواتا) دارد نه اماته و میراندن که فرع بر حیات است این تناقض نیست؟
در آیه ۱۱ غافر سخنی از نطفه و حیات دنیوی مطرح نیست بلکه مراد از اماته اول، عبارت است از مرگ از این دنیا و مراد از احیاء اول عبارت است از حیات برزخی. مراد از اماته دوم عبارت است از از بین رفتن حیات برزخی و مراد از احیاء دوم عبارت است از شروع حیات اخروی ابدی.
قرینه اول از مرحوم علامه: چون اعتراف به ذنوب در حیات دنیوی معنایی ندارد چون کافران فعلا مستبصر نشده اند پس معلوم می شود حیات پس از مرگ است.
به نظر استاد هاشمی تقدیم امتّنا بر احییتنا نشان از اماته بعد ازحیات دنیاست چون قبل از حیات دنیوی اماته وجود ندارد بلکه "کنتم امواتا" هست. پس این دو ایه تناقضی ندارند و هر کدام مطلبی جداگانه را بیان کردا اند.
الحمد لله ربّ العالمین
@tafsirmoqaran