❇️ راهبردهای مختلف در زیارت: زیارت انبوه، زیارت جایگزین
🖌سید رضا شیرازی
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
برای توضیح آسان و سریع راهبردهای مختلف در زیارت میتوان از مفاهیم مشابه آنها در صنعت گردشگری بهره برد:
🔻امروزه بسیاری از کشورها به سبب مشاهده آسیبهای «گردشگری سنتی» در مقاصد پُرگردشگری چون نپال از یک سو و درآمدزایی و اشتغالزایی گردشگری از سوی دیگر، به برنامهریزی دقیق و «گردشگری انبوه» روی آوردهاند.
🔻در گردشگری انبوه جابهجایی و ارائه امکانات اقامتی و تفریحی با کمترین هزینه برای تعداد بسیاری از گردشگران توسط آژانسهای بزرگ مسافرتی اختصاص دارد. گردشگری انبوه مورد انتقادات بسیاری از حیث محیط زیستی، فرهنگی و اجتماعی قرار گرفته است. کشوری را در نظر بگیرید که زیرساختها و آثار باستانی آن پاسخگوی پنج میلیون گردشگر در سال است. اگر در سال پنجاه میلیون گردشگر برای بازدید آثار باستانی به این کشور سفر کنند، ناگزیر به زیرساختها و آثار باستانی آنجا صدمه وارد خواهد شد. علاوه بر این که تغییرات مدیریت نشده در فرهنگ و ساختار اجتماعی آن کشور رخ خواهد داد که الزاما مطلوب ساکنان آن کشور نیست.
🔻«گردشگری جایگزین» راهبردی مکمل گردشگری انبوه است. در مثال گذشته در کنار گردشگری میراثی اگر آژانسها به سازماندهی تورهای جایگزین مانند تور بازدید از کوهها و دشتها، یا تور مناطق حفاظتی حیات وحش و یا تورنمت ورزشی و امثال آن اقدام نمایند به گونهای که پنجاه میلیون گردشگر میراثی را در انواع مختلف گردشگری توزیع کنند، گردشگری جایگزین محقق میشود.
♦️پرواضح است که «مدیریت سنتی» در زیارتهای میلیونی مانند اربعین جوابگو نیست. اگر چه نقاط قوت «زیارت انبوه» از قبیل وحدت شیعیان، نمایش اقتدار تشیع، بالابردن همبستگی ملی و بینالمللی چشمگیر است، اما نباید از آسیبهایی که از توسعه سریع و بیمطالعه آستانهای مقدس و شهرهای مذهبی به بناهای قدیمی و مجموعههای بهم پیوسته ساختمانی بافت شهر مذهبی میرسد، غافل شد. در این توسعهها در سطح بنا، به ویژگیهای عملکردی و زیباییشناسی و در سطح محیط به تداوم فضای مذهبی، تراکم، شبکههای شهری ونحوه دسترسی و ترکیب بافت کهن و جدید دقت نمیشود. همچنین نباید از تغییرات ناخواسته فرهنگی، اجتماعی و مذهبی چشمپوشی کرد. تبیین و شرح آسیبهای این حوزهها مجالی دیگر میطلبد و در گنجایش این خلاصه نیست.
✅ ظرفیت زیرساختی و مدیریتی عراق توان زیارت انبوه اربعین را دارا نیست. با راهبرد «زیارت جایگزین» میتوان انبوه جمعیت گسیل شده در اربعین حسینی به زیارتهای رجب، نیمه شعبان، عید فطر و قربان و شبهای قدر توزیع نمود. این امر با راهبرد امامان ع در زیارت حسینی همگراست. در این صورت با حفظ نقاط قوت زیارت انبوه حسینی از آسیبهای آن جلوگیری میشود.
🔰در کل، باید برای توسعه پایدار زیارت به فکر بود و فضای نخبگانی را به فکر در این موضوع حساس کرد.
#سید_رضا_شیرازی
#زیارت
#زیارت_انبوه
#زیارت_جایگزین
#توسعه_پایدار_زیارت
🆔 @tammolaat