بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
◼️ارتحال عالم ربانی حکیم متأله و فقیه مجاهد حضرت آیت الله سید رضی شیرازی را به حوزه های علمیه و مراجع عظام و خانواده مکرم و شاگردانش تسلیت عرض می کنم.
این فیلسوف الهی از نوادگان مجاهد کبیر میرزای شیرازی و از شاگردان مرحوم علامه شعرانی و علامه رفیعی قزوینی و بزرگان دیگر در حوزه های علمیه نجف و قم و تهران بود. سالها در مدارس حوزوی و دانشگاه تهران و مراکز دیگری در داخل و خارج به تدریس و ترویج معارف و حکمت و فقاهت اسلامی پرداخت.
این مجاهد انقلابی در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران به دست گروهک فرقان ترور شد و قضای الهی بر آن بود که اهل مسجد و دانشگاهیان و حوزویان از او کسب فیض برند.
حوزه علمیه تهران باید تنبه اساسی یابد که بزرگان حکمت و فقاهت را یکی یکی از دست می دهد و اما آیا جایگزینی برای آنها دارد؟ آیا حوزه علمیه تهران می تواند استاد حکیم سید رضی شیرازی دیگری تربیت کند؟
نگارنده پاسخی به این پرسش ها ندارد لکن می تواند عزیزان را به خاطرات معظم له درباره استادش علامه شعرانی که در کتاب اندیشه نامه علامه شعرانی آمده، ارجاع دهد؛ شاید پاسخی بیابند.
مناسب است پژوهشگران اندیشه نامه آیت الله سید رضی شیرازی را مدون سازند و این شخصیت فرزانه را به همه ملت ها معرفی نمایند.
رضوان و جنت الهی و ضیافت علوی نصیب این حکیم فقیه مجاهد باد.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
✍ عبدالحسین خسروپناه دزفولی
۱۱ آذر ۱۴۰۰
🆔 @khosropanah_ir
تاریخ حوزه طهران
🔰 در سوگ حوزه تهران! 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🏴در سوگ حوزه تهران!
✍ به نظر نگارنده، یکی از نکات برجسته حیات علمی و تبلیغی آیتالله #سید_رضی_شیرازی آن است که پس از اتمام دوره تحصیلات خود _ که از نجف اشرف آغاز و به #حوزه_تهران ختم شده بود _ اهتمامی جدی بر اقامت در تهران داشتند.
شاید اگر این بزرگوار، بعدها برای اقامت و تدریس به قم میرفتند، در زمره یکی از مراجع عظام تقلید به شمار میآمدند. اما به صلاحدید خود ترجیح دادند در تهران بمانند و در حوزه تهران به تدریس بپردازند و با روحیه مردمی که داشتند، در سنگر مسجد، به تعلیم و تربیت عموم و تبلیغ معارف الهیه بپردازند.
اینگونه بود که نام شریف #آقا_رضی_شیرازی بر تارک حوزه تهران میدرخشید و از اینرو دیدیم که ترجیعبند پیامهای تسلیت علما، مراجع تقلید و مسئولین کشور، تأیید و تأکید بر فقدان یکی از استوانههای حوزه تهران بوده است.
حاج آقا رضی پرافتخار زیست و سعادتمندانه از این سرای طبیعت پر کشید. سالها با وجودش به حوزه تهران وزانت بخشید و در این سالهای اخیر که این حوزه دیرینهسال از حضور فقها و حکما خالی و خالیتر میشد، در کنار تنی چند از فقها و حکمای کهنسال، هنوز رمقی بود بر پیکر پررنج حوزه تهران.
اکنون جای خالیاش فراوان احساس میشود. امثال حاج آقا رضی، برای حوزه تهرانِ دوران ما، هویتبخش بوده و هستند. اما با رفتنشان این پیکره، پیوسته بیرمقتر میشود. بزرگانی که صدافسوس، در گوشه و کنار این شهر، نفسهایشان به شماره افتاده، و این یعنی به شماره افتادن نفسهای #حوزه_عاصمه .
به عقیده من حوزه تهران، اکنون چنان محتضری است که نفسهای آخرش را میکشد. گویا با رفتن هریک از این فقها و حکمای پایتخت، شاهرگی از این پیکر، میخشکد. دلایل این مدعا هم فراوان است که در جای خود بسیار گفتنی و شنیدنی است.
کاش دلسوزان و متولیان امر، زودتر چارهای ببیندیشند و تا این محتضر به حیات نباتی نیفتاده، احیائش کنند.
▪️با شنیدن خبر ارتحال آیتالله سید رضی شیرازی این تکبیت بر زبانم جوشید که:
چشم تهران باز از یک داغ دیگر تر شده است
شهر ما از سالهای قبل خالیتر شده است
#حمید_سبحانی_صدر
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷 تصویر: جمعی از نمایندگان مجلس شورای ملی؛ جناب میرزا طاهر تنکابنی در سمت راست تصویر، با علامت مشخص شده است.
✍ فقیه، حکیم، عارف و سیاستمدار سترگ جناب #میرزا_طاهر_تنکابنی در کلاردشت متولد شد و در سال ۱۲۹۹ق در حالی که ۱۹ سال داشت به تهران آمد. ورود وی به تهران مقارن با پیریزی مدرسه سپهسالار جدید بود. لذا برای تحصیل علوم، نخست در مدارس «کاظمیه»، «قنبرعلی خان» و «حاج حسن» مسکن گزید و چون کاربنای مدرسه سپهسالار پایان یافت در آن جا اقامت نمود.
🔻میرزا طاهر از شاگردان #آقا_علی_مدرس ، #آقا_محمدرضا_قمشه_ای ، #میرزا_ابوالحسن_جلوه و #میرزا_محمدحسن_آشتیانی بود.
✨شخصیت میرزا طاهر شگفتیآفرین است.
او که از اساتید کمنظیر حکمت در عصر خود بود و سالیانی دراز در مدارسی چون #سپهسالار_جدید به تدریس اشتغال داشت، از عارفان و اوتاد عصر خود نیز به شمار میآمد و عجایبی از حالات و مقامات وی از جمله طیالارض نقل شده است.
با این حال میرزا طاهر تنکابنی سیاستمداری آزادیخواه بود که سه دوره نمایندگی #مجلس_شورای_ملی را برعهده داشت و اولین دوره از طرف طلاب #حوزه_تهران به مجلس راه یافت.
در دوران استبداد رضاخانی او نیز همچون #شهید_مدرس به خاطر اسلام خواهی و صراحتش در مبارزه با ظلم و استبداد مورد قهر و غضب واقع شد و مدتها زندانی و تبعید گردید. حتی پس از بازگشت از تبعید، به خاطر آنکه مدرسه سپهسالار زیر نظر دولت پهلوی اداره میشد، از ورود میرزا طاهر به این مدرسه جلوگیری به عمل آمد.
🍃میرزا طاهر تنکابنی در ۱۴ آذر ۱۳۲۰ش دار فانی را وداع گفت و پیکرش در ابن بابویه شهرری دفن گردید.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
#گنجینه_دانشمندان_تهران
#پویش_مردمی شناسایی و معرفی علمای تهران
✍️ پس از زحماتی که مرحوم شیخ محمد شریف رازی در گنجینه دانشمندان به خرج داد و گزارش خوبی از علمای عصر خود ارائه کرد و همینها سرمایه آگاهی و پژوهش امروز ما گردید، ما نیز وظیفه داریم که علمای والامقام خود را بشناسیم و در حد خود بشناسانیم.
چه بسیار عالمان وارستهای که در کنج گمنامی بهسر میبرند و آنگونه که باید از وجودشان بهرهای برده نمیشود. حتی مجموعه #حوزه_تهران نیز آنگونه که باید، این سرمایههای عظیم دانش و خدمت را ارج نمیدهد.
از اینرو بر آن شدیم تا گنجینه دانشمندان نوینی را رقم زنیم و برای نیل به این مقصود، از شما دوستان و همراهان کمک گیریم.
✨پس بزرگانی که میشناسید، با نام و مشخصات و محل حضورشان و همچنین در صورت امکان راه ارتباطی سریع و آسان به ما معرفی کنید تا به محضرشان شرفیاب شویم.
باتشکر
تاریخ حوزه تهران
آذر ۱۴۰۰
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ شاید بتوان گفت قدیمیترین مدرسه علمیه شهر تهران، #مدرسه_حکیم_هاشم است. بنایی که در دوران صفویه توسط محمدهاشم طبیب ساخته شد و قبر وی نیز در آن قرار دارد.
🔹در دوره قاجار نیز مادر #ناصرالدین_شاه، #مهد_علیا به تعمیر آن همت گماشت و از همینرو به #مدرسه_مادر_شاه نیز شهرت یافت و در سال ۱۲۹۶ق بنای آن به پایان رسید.
✨شیخ #محمدجعفر_استرآبادی معروف به #شریعتمدار (متوفی ۱۲۶۳)، از بزرگان علمای امامی که به دعوت #فتحعلی_شاه از قزوین به تهران آمده بود، در این مدرسه اسکان یافت و به تدریس مشغول شد.
🔹 مدرسه حکیم هاشم که در کوچه #تکیه_دولت واقع است، چندی پیش مورد مرمت و بازسازی قرارگرفت و چند روز قبل که سری به آنجا زدم دیدم در سال تحصیلی جدید، فعالیت علمی خود را آغاز کرده است و در حال حاضر تعدادی طلبه در پایه هفتم حوزه در آن به تحصیل اشتغال دارند.
.................
✍ پ.ن:
گرچه قدمت این مدرسه به دوران صفویه میرسد، اما این قدمت به معنی قدمت #حوزه_تهران تا آن عصر نیست. شکلگیری حوزه تهران به معنی حقیقی آن را باید در زمان مرجعیت #میرزا_مسیح_مجتهد در تهران و پادشاهی #فتحعلی_شاه_قاجار و با تأسیس #مدرسه_مروی دانست.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
تاریخ حوزه طهران
📷 تصویر قدیمی از حرم مطهر حضرت زینب کبری (س) 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📚مرحوم شریف رازی در کتاب گنجینه دانشمندان ج۴ ص۶۳۵ حکایت تشرف مرحوم #حاج_ملاعلی_کنی و #میرزای_شیرازی در حرم #حضرت_زینب (س) در شام را نقل میکند که به اختصار در ذیل میآید:
✍زمانی یک مسافر تهرانی که از مکه بازمیگشت، وارد نجف اشرف شد و به خدمت میرزای شیرازی رسید و به ایشان عرض کرد:
به مکه مشرف بودم، پول و توشه راه خود را گم (یا تمام) کردم. در مسجد الحرام به خداوند تبارک و تعالی پناه آوردم و حضرت ولی عصر (عج) را واسطه نمودم تا خرجی و پولی برایم فراهم شود و در مکه معطل نمانم.
روزها این کار را با التماس فراوان ادامه میدادم… تا آنکه یک روز هنگامی که پرده خانه خدا را گرفته، تضرع می کردم، دستی برشانه ام خورد! برگشتم و شخص محترم و باوقاری را دیدم. او به من گفت: چه حاجتی داری؟
نیاز خویش را بازگو کردم، او چند لیره به من داد و فرمود:
✨با این وجه خود را به نجف اشرف برسان و در آنجا خدمت #میرزا_محمدحسن_شیرازی برو و بگو «سیدمهدی» گفت: «با این نشانی که به همراه حاجی ملاعلی کنی در بازگشت از مکه به شام، زیارت حضرت زینب (س) رفتید و حرم را گرد و غبار گرفته دیده، مشغول نظافت شدید و با گوشه عبای خود، خاک و خاشاک را بیرون بردید؛ بیست اشرفی به تو بدهد.»
🔸میرزای شیرازی تا این سخن را شنید، بسیار متغیر شد و بسرعت برخاست و بیست اشرفی به آن مسافر داد.
آن شخص با خوشحالی تمام و پس از زیارت عتبات مقدسه به تهران مراجعت کرد و خدمت آیتالله کنی رسید و ماجرای خود را به طور مبسوط به ایشان گفت.
🔹حاجی کنی پس از شنیدن ماجرا فرمود:
آیا حواله ای آن آقا به من نداد؟
گفت: خیر؛
حاج ملاعلی بسیار گریست و سپس فرمود:
میرزا در نظافت حرم حضرت زینب (س) بسیار کوشش میکرد و این تلاش، توجه امام زمان (عج) را به خود جلب ساخته است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🔰 به مناسبت ۲۲ آذر مهاجرت صغرای علما و طلاب تهران به حضرت عبدالعظیم (ع)👇
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
تاریخ حوزه طهران
🔰 به مناسبت ۲۲ آذر مهاجرت صغرای علما و طلاب تهران به حضرت عبدالعظیم (ع)👇 🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🔰 به مناسبت ۲۲ آذر مهاجرت صغرای علما و طلاب تهران به حضرت عبدالعظیم (ع)
✍️ در میان مدارس علمیه تهران در زمان قاجار، دو مدرسه پیشقراول تحرکات و تجمعات مبارزاتی در دوران مشروطه بودند.
پس از هجرت صغرای #علمای_تهران از جمله آیات #سید_عبدالله_بهبهانی و #سید_محمد_طباطبایی به حضرت عبدالعظیم(ع) نخستین مدارسی که طلاب آن به جمع متحصنین پیوستند، طلاب #مدرسه_صدر و #مدرسه_دارالشفاء بودند.
🔻 #ناظم_الاسلام_کرمانی مینویسد: «اول مدرسهای که طلاب آن مهاجرت نموده و از یاری و معاونت آقایان علما امتناع ننموده و در این هوای سرد و برف، زحمت و مشقت را بر خود هموار نموده، مدرسه صدر بود که به قدر ۳۰ نفر از طلاب آن رفتند به زاویه مقدسه حضرت عبدالعظیم (ع)؛ بعد از آن طلاب مدرسه دارالشفاء که در قرب مدرسه صدر نزدیک به خانه امام جمعه بود مهاجرت نمودند.»
به گفته وی جمعیتی بالغ بر دو هزار نفر از طلاب و علما و اهل منبر در همراهی با علما به مهاجرین پیوستند.
📖 #تاریخ_بیداری_ایرانیان ص۲۸۴
👈 با اینکه تولیت این دو مدرسه با #میرزا_ابوالقاسم_امام_جمعه بود که با حرکت علمای مشروطهخواه مخالفت داشت، اما بخش عمدهای از طلاب او به جمعیت مشروطهخواهان پیوستند.
در بیان چرایی پیشتازی طلاب این دو مدرسه با مهاجرین و مطالبه #عدالتخانه و پس از آن #مشروطه_خواهی، نسبت به سایر مدارس علمیه تهران، باید به صبغه حکمی و فلسفی این دو مدرسه توجه کرد.
مدرسه دارالشفاء پیش از آن محل تدریس #حکیم_جلوه و مدرسه صدر، مَدرس #آقا_محمدرضا_قمشه_ای بود.
گویا باید برای تمرکز این دو مدرسه در تدریس و تدرّس #علوم_عقلی سهم بسزایی در نقش #حوزه_تهران در #انقلاب_مشروطه قائل بود.
.............
تصویر بالا: تجمع روحانیون تهران مقابل سفارت انگلستان در راستای مشروطه خواهی
تصویر پایین: بازگشت مهاجرین به تهران پس از هجرت کبری
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 روز گذشته ۲۲ آذر سالروز رحلت آیتالله #میرزا_عبدالعلی_تهرانی (در سال ۱۳۴۶) از علمای اخلاق و مدرسین #حوزه_تهران بود.
✍ ایشان که خود اهل عرفان و معنویت بود، با مرحوم #شیخ_مرتضی_زاهد انس فراوانی داشت، بگونهای که پس از وفات مرحوم زاهد در سال ۱۳۳۱ دیگر نتوانست تهران را تحمل کند و از اینرو به مشهد مقدس هجرت کرد.
✨در حوزه مشهد نیز به عنوان استاد اخلاق شناخته میشد و مراجعی مانند آیات #میرزا_احمد_کفایی، و #فقیه_سبزواری در درسش شرکت میکردند.
🔹مرحوم میرزا عبدالعلی تهرانی یک وقت برای کارهایی به تهران آمده بود. فرزند ایشان مرحوم آیتالله #حاج_آقا_مرتضی_تهرانی میفرمودند:
آیة الله #میرزا_احمد_آشتیانی در مراجعت پدرم به تهران به دیدن ایشان آمد و فرمود: مرا مجتهد میدانی؟
پدرم پاسخ داد: آری.
فرمود: عادل میدانی؟
پدر فرمود: آری.
فرمود: حکم میکنم در تهران بمانی!
لذا پدرم پس از سه سال اقامت در مشهد به تهران بازگشت.
📖منبع: خاطرههای آموزنده (آیتالله ریشهری) ص۳۴۳
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
👇👇👇👇👇
تاریخ حوزه طهران
🗓 روز گذشته ۲۲ آذر سالروز رحلت آیتالله #میرزا_عبدالعلی_تهرانی (در سال ۱۳۴۶) از علمای اخلاق و مدرسین
✍پینوشت:
#آسیب_شناسی_حوزه_تهران
در آن مقطع شهر تهران و حوزه آن به حضور مرحوم میرزا عبدالعلی تهرانی احتیاج داشت. از اینرو یکی از مراجع بزرگ تهران همچون آیتالله آشتیانی که به نحوی ریاست حوزه تهران را برعهده داشت، از ایشان میخواهد در تهران بماند و وی نیز میپذیرد.
این امر را در سیره علمایی که در ۲۰۰ سال گذشته ریاست حوزه تهران را برعهده داشتند بسیار میبینیم که در مواقع ضروری برای تقویت فضای علمی و معنوی حوزه تهران و تأمین نیازهای فرهنگی پایتخت، از فقها، مدرسین و علمای اخلاقی صاحبنام دعوت میکردند که در تهران بمانند و با پر کردن خلأهای موجود، به تقویت #حوزه_عاصمه بپردازند.
تهران امروز هم فراوان به این راهکار نیازمند است تا تصمیمگیران و دلسوزان، با دعوت و حمایت همهجانبه از عالمان و حکیمان و مدرسانی بزرگ که بتوانند با فضای علمی و اجتماعی آن پیوند بخورند، به تقویت آن بپردازند.