✍ این هم تصویر جمعی از وعاظ و روحانیون تهران با تابلوی #انجمن_اتحادیه_حسینی که چندان نام و نشانی از ایشان در مدارس و حوزه‌های علمیه تهران دیده نمی‌شود.
🔺روحانیونی با نام و‌نشانهای مجد الواعظین، فخرالاسلام، سلطان الواعظین، حسام الاسلام، سیف الدین و.... که عمدتا القاب اعطایی دربار قاجار بوده است.
📷این تصویر مربوط به اجتماع وعاظ و ذاکران دولتی #تکیه_دولت است که احتمالا در سال ۱۳۲۴ بر جنازه #مظفرالدین_شاه برداشته شده است.
🕌 @feyziye_tehran
📷 تصویری از وعاظ و روضه‌خوان های تهران که بعد از مرگ #مظفرالدین_شاه در #تکیه_دولت جمع شده اند.
💠روضه‌خوان ها و وعاظ در #تهران_قدیم:
✍ #شمس_آل_احمد مینویسد:
شيفتگان تحصيل علم در قديم و يا طلاب علوم دينى، اگر وضع مادى و ذوقى‌شان مناسب با ادامۀ تحصيل نبود، پس از دو سه سالى طلبگى و آشنايى با مقدّمات و سطح و تمرينى عملى در حوزۀ تبليغ و ارشاد در دهات (كه به صورت درس عملى و از همان سال نخست تحصيل از شيوه‌هاى مؤثّرى بوده است كه غربيان از ما تقليد كرده‌اند)، به الزام امرار معاش، تحصيل را از نيمه رها مى‌كردند و مى‌رفتند به دنبال زندگى و پيشۀ اين كسان منحصر مى‌شد به مصيبت‌خوانى خاندان عصمت و ذاكرى آل عبا و به اصطلاح رايج #روضه_خوانى.
و هر روضه‌خوانى بسته به استعدادات فطريش و معلومات اكتسابيش -از قبيل مطالعات انواع دواوين شعراى مرثيه‌گو و خواندن احوال اهل بيت- حوزۀ كوچك يا بزرگى را از منطقه‌اى زير پوشش نفوذ اسلام قرار مى‌داد و [علاوه بر] ايّام عزا، _ سه ماه مبارك و حرام و مظفر طول سال... كه مجالس روضه‌خوانى رونق بيشترى داشت-در طى سال نيز روضه‌خوانى‌هاى هفتگى و ماهانه و دهه‌هاى عزادارى نيز مرسوم بود. سلطان الواعظين، فخر اسلام و بحر العلوم سه تن از مشهورترين روضه‌خوانان ايّام كودكى من بودند.
قليلى از افراد اين گروه كه دامنۀ مطالعات ذوقى خود را خارج از حوزه‌هاى علوم دينى هم و در طول عمر گسترش مى‌دادند و به رموز خطابه نيز آشنا مى‌شدند از زمرۀ روضه‌خوانان خارج مى‌شدند و به اهل منبر و خطيب شهرت مى‌يافتند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ یکی از پر رفت و آمدترین مجالس دهه محرم در تهران عصر ناصرالدین شاه مجالس #تکیه_دولت بود که با حضور دولتی‌ها و توده مردم برگزار می‌شد.
یکی از مهم‌ترین آسیب‌های مجالس تکیه دولت، دروغ‌پردازی های روضه‌خوان ها و اهل تعزیه بوده است. البته این اختصاص به تکیه دولت نداشت و برخی از هیئات خانگی هم گرفتار این معضل بود.
مجلس‌گردان این دسته از هیئات و تکایا روضه‌خوان‌های عمامه به سری بودند که سواد چندانی نداشته و تنها از این طریق ارتزاق می‌کردند.
رد پای این آسیب‌ها تا سال‌های پیش از انقلاب که فریاد بزرگانی چون #شهید_مطهری در مبارزه با #تحریفات_عاشورا را برآورد دیده می‌شود که الحمدلله تا حدود زیادی اصلاح شد.
✨البته در همان گذشته هم مجالسی وزین با حضور واعظانی اهل علم و فضل برگزار می‌شد که عمدتا از اینگونه آسیب‌ها در امان بود.
📚یک نمونه از گزارش #اعتمادالسلطنه مربوط به سال ۱۲۹۹ق از نظر می‌گذرانیم:
شنبه، ۴ محرم: امروز ملا موسی و سید موسی هر دو قهر کردند. با وجود این روضه‌خوانی طول کشید. بعد در خانه رفتم. معلوم شد دیشب تعزیه عروسی رفتن حضرت فاطمه(س) در تکیه [دولت] بیرون آوردند. این تعزیه را به قدری رذل کرده‌اند، دیشب مخصوصا زیادتر رذل شده بود. تعزیه‌خوانه‌ها زوزه سگ می‌کشیدند. وقاحت به قدری شده بود و خنده اهل حرم‌خانه طوری از بالاخانه‌ها به صحن تکیه می‌آمد که اشخاصی که آنجا بودند نقل می‌کردند که از تماشاخانه مضحک فرنگستان خیلی باخنده‌تر بود. نه شأن سلطنت بود این عمل و نه ایام تعزیه سیدالشهداء (ع) مقتضی این حرکات. خلاصه باز نصیرالدوله و ناصرالملک احضار شدند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ شاید بتوان گفت قدیمی‌ترین مدرسه علمیه شهر تهران، #مدرسه_حکیم_هاشم است. بنایی که در دوران صفویه توسط محمدهاشم طبیب ساخته شد و قبر وی نیز در آن قرار دارد.
🔹در دوره قاجار نیز مادر #ناصرالدین_شاه، #مهد_علیا به تعمیر آن همت گماشت و از همین‌رو به #مدرسه_مادر_شاه نیز شهرت یافت و در سال ۱۲۹۶ق بنای آن به پایان رسید.
✨شیخ #محمدجعفر_استرآبادی معروف به #شریعتمدار (متوفی ۱۲۶۳)، از بزرگان علمای امامی که به دعوت #فتحعلی_شاه از قزوین به تهران آمده بود، در این مدرسه اسکان یافت و به تدریس مشغول شد.
🔹 مدرسه حکیم هاشم که در کوچه #تکیه_دولت واقع است، چندی پیش مورد مرمت و بازسازی قرارگرفت و چند روز قبل که سری به آنجا زدم دیدم در سال تحصیلی جدید، فعالیت علمی خود را آغاز کرده است و در حال حاضر تعدادی طلبه در پایه هفتم حوزه در آن به تحصیل اشتغال دارند.
.................
✍ پ.ن:
گرچه قدمت این مدرسه به دوران صفویه می‌رسد، اما این قدمت به معنی قدمت #حوزه_تهران تا آن عصر نیست. شکل‌گیری حوزه تهران به معنی حقیقی آن را باید در زمان مرجعیت #میرزا_مسیح_مجتهد در تهران و پادشاهی #فتحعلی_شاه_قاجار و با تأسیس #مدرسه_مروی دانست.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran