✅ امروز سالروز شهادت بزرگمرد تاریخ معاصر ایران، میرزا محمدتقیخان فراهانی معروف به «#امیرکبیر» به فرمان ناصرالدینشاه قاجار در سال ١٢٣٠ شمسی است که نام او، یادآور عزت و پیشرفت ایران، و لیاقت و شایستگی ایرانی است؛ و عزل و شهادت او، یادآور بیکفایتی و خیانت و سرسپردگی شاهان قاجار است؛ لذا سخن امروز را با سلام و صلوات به روح بلند امیرکبیر ایران، آغاز مینمائیم؛
میرزا تقی خان امیرکبیر، از بزرگترین رجال سیاسی ایران است که در سال ١١٨۵ شمسی در خانوادهای از طبقات پایین جامعه متولد شد؛ پدرش آشپزِ قائممقام فراهانی بود و این مسأله باعث شد که دوران کودکی تا جوانی او، زیر نظر و تربیت قائممقام سپری شود و با اثبات استحقاق و شایستگیهای خود، ابتدا بهعنوان منشی رسمی قائم مقام، و سپس مسئولیت «وزیر نظام» را برعهده گرفت؛
دینداری و تعهد، منش اخلاقی و رفتاری، حُسن سلوک و استعداد و آشنایی کامل امیرکبیر به آداب حکومتی به سرعت باعث ترقی او در نظام دیوانی کشور شد تا آنکه پس از مرگ محمد شاه قاجار، با تدبیر و تمهید ویژه وی، مقدمات سلطنت ناصرالدین شاه مهیا گردید و او نیز پس از نشستن بر تخت سلطنت، میرزا تقی خان را به مقام «صدارت عُظمی» منصوب نمود؛
امیرکبیر در دورانی حکومت را بهدست گرفت که بهعلت بیکفایتی شاهان قاجار و خیانت دولتمردان خودفروخته به بیگانگان و دول خارجی، خزانه ایران، خالی و سازمان کشور کاملاً از هم گسیخته بود؛
او در اولین گام به تصفیه دولت فاسد پرداخت و برای تصدی مشاغل حساس، شایستهترین افراد را انتخاب نمود؛ سپس به اصلاح قُشون و ارتش ایران همت گمارد؛
یکی دیگر از اقدامات امیرکبیر، ايجاد نظم و امنیت در جامعه بود؛ او شرابخواری و مستی را ممنوع و رسم قمهبستن و قمهکشی را برانداخت و با تأسيس «اداره آگاهی» دزدی و هرزگی و شرارت را درجامعه به حداقل رسانيد و پس از سالها «امنیت» را در ایران برقرار ساخت؛
امیرکبیر، رسمِ رشوهگیری که در آن زمان، بسیار مرسوم بود را نیز برانداخت و برای بسط و گسترش عدالت در جامعه، محاکم قضایی را به علمای دینیِ صالح سپرد؛
همچنین امور مالیه کشور را سروسامان داد و با شجاعت، حقوق بسياری از درباريان را محدود و حتی برای شاه ایران نيز «حقوق معلوم» مقرر نمود؛
امیرکبیر با نوآوری در عرصه اجتماعی و سیاسی، نهضت علم و دانش در ایران برپا کرد و مدرسه «دارالفنون» را بهعنوان اولین مدرسه جدید ایران در رشتههای مهندسی، تاکتیکهای نظامی، معدن شناسی، طب، دواسازی و... تأسیس نمود؛
ترجمه و انتشار كتب و ایجاد روزنامه «وقایع اتفاقیه» نیز از دیگر اقدامات مؤثر وی، برای افزایش اطلاعات و آگاهی جامعه ایران بود؛
او برای خودکفایی و رونق کشاورزی و صنعت نیز قیام کرد و ضمن ایجاد چند سدّ بزرگ و کمک به کشاورزان، با ايجاد کارخانههای پارچه بافی، تولید شکر، چينی و بلورسازی، کاغذ سازی، چدنريزی و دیگر صنایع فلزی و انتقال این فنون به ایرانیان، گام بلندی در «تولید ملی» و عدم وابستگی به بیگانگان برداشت؛
اميركبير كه خود فردی مذهبی و پیرو مکتب اهلبیت (ع) بود در ترویج این مکتب الهی و ارتقاء شأن و منزلت علماء و روحانيون بسیار كوشيد و نقش برجستهای نیز در سركوب فرقههای انحرافی، از جمله فتنه بابيه داشت؛
میرزا تقیخان در امور سیاسی و روابط خارجی نیز، تدبیر و اقتدار را جایگزین روابط ذلیلانه ایران نمود؛ او حامی استقلال ملی کشور بود و در برابر دشمنان و مجريانِ سياست استعماری آنها، يك تنه ایستاد و پوزه استكبار و عُمّال داخليش را به خاك ماليد و همین موضوع نیز باعث توطئه آنها و عامل شهادت امیرکبیر گردید؛
✍️ آنچه گذشت تنها بخشی از خدمات ارزشمند امیرِ کبیر ایران بود که با سن کمتر از ۴۵ سال و تنها در دوران سه سال و دو ماههی صدارت، آنهم با خزانه خالی و وضعیت بسیار نابسامان ایران انجام شده و این موضوع، درسی بزرگ برای دولتمردان ایران اسلامی است که دوران دولت چهارساله و یا هشت ساله خود را برای ایجاد تحول و خدمتگزاری، اندک میپندارند! چنانچه رهبر معظم انقلاب در دیدار نمایندگان مجلس در تاریخ ١٣٨٣/٠٣/٢٧ فرمودند: «یکی از نامهای دارای افتخار در تاریخ ما امیرکبیر است؛ امیرکبیر در کشور ما (تنها) سه سال در رأس دولت بوده است؛ معلوم میشود سه سال وقت خیلی زیادی است؛ همه کارهایی که امیرکبیر انجام داده و همه خاطرات خوبی که تاریخ و ملت ما از این شخصیت دارد، محصول سه سال است! بنابراین چهار سال، وقت کمی نیست؛ وقت خیلی زیادی است؛ به شرط این که از همه این وقت به نحو درست استفاده شود...»
📚 برداشتی از کتاب «امیر کبیر» نوشته دکتر علیاکبر ولایتی
📆 نگاهی به خدمات #امیرکبیر در سالروز قتل وی
🌿رهبر انقلاب: "یک نفر مثل میرزا تقىخان امیرکبیر در نظام سیاسى دورههاى اخیر ایران پیدا مىشود؛ کسى که با دید نافذ خود مشکل اساسى این کشور را فهمید و اگر کسى مىخواست همهى مشکلات این کشور را تعقیب کند، مثل ریسمانها و رشتههایى که همه به یک مرکز مىرسید، آن مرکز را امیر کبیر کشف کرد؛ و آن عبارت بود از وابستگى به بیگانه. اوایل دوران قاجار، این وابستگى با همهى اشکال زشت آن شروع شد. در آن وقتى که امیر کبیر بر سر کار آمد و سه سال بیشتر در رأس کار نبود، این قضایا به شکل بسیار بدى رسیده بود؛ اما بسیارى کشف نمىکردند. بعد که دستهاى پنهان انگلیس و روس در همان زمان، امیر کبیر را به قتل رساندند، این سلسلهى وابستگى روزبهروز بیشتر شد. ۷۹/۰۸/۲۷
📆 ۲۰ دی ۱۲۳۰ هجرے شمسے
▪️قتل #امیرکبیر صدراعظم ناصرالدین شاه به دستور پادشاه قاجاریه (۱۸ ربیعالاول ۱۲۶۸ق)
🔹میرزا تقی خان فراهانی فرزند کربلایی قربان، آشپز میرزا ابوالقاسم قائم مقام، در اصل از هزاوه و خانوادهای فقیر بود.
🔸وی در دستگاه قائم مقام پرورش یافت و دبیری کارآمد و منشی لایقی شد. وی سمتهای متعددی در زمان فتحعلی شاه و محمدشاه قاجار داشت و در خدمت ناصرالدین میرزای ولیعهد، فعالیت میکرد. میرزاتقی خان پس از مرگ محمدشاه قاجار تلاش فراوانی در به سلطنت رساندن ناصرالدین شاه نمود و لقب اتابک اعظم گرفت.
🔹نزدیکی وی به شاه به حدی بود که ناصرالدین شاه قاجار تنها خواهر خود را به عقد میرزاتقی درآورد، هرچند مهد علیا مادر شاه، از این امر راضی نبود. پس از صدر اعظمی و فرونشاندن ناآرامیها و به جریان انداختن امور کشور، به #امیرکبیر ملقب گردید و بیشتر از قبل مورد حسادت درباریان واقع شد. سرانجام با بدگوییهای فراوانی که نزد شاه از او کردند، به دستور شاه قاجار از صدارت عزل گردید و بدخواهان از ترس تغییر نظر شاه، حکم قتل وی را نیز از سلطان گرفتند.
شد او سه سال پایان عمر 45 ساله اش صرف توسعه ایران شد اراده او بر نظم مالی و نظم در قدرت در دربار ناصرالدین شاه حسودان و کینه ورز ان را بر انگیخت تا اورا شهید کنند او باب را تیرباران کرد که در نتیجه روحانیت شیعه تقویت شد تا انقلاب کرد.
🔸وی را در حمام فین #کاشان با گشادن شریان بازویش به قتل رسانده و سپس جسدش را به عراق برده و در #کربلا به خاک سپردند.