❇️ با استعانت از الطاف الهی، سلسله مباحث خارج نحو با گرایش نحو متعالی برگزار می‌گردد. 💠 مدرس: استاد حجة السلام و المسلمین سجاد قربانی (زید عزّه) ✳️ مخاطبین: اساتید ادبیات، فضلای درس خارج فقه و اصول که تسلط کامل بر نحو دارند. ❇️ پیش نیاز: تسلط کامل بر دروس ادبی رایج حوزه، انگیزه برای مطالعه پژوهش‌های سنگین و جدید نحوی، آمادگی برای پذیرش نظریات جدید؛ 🕰 زمان برگزاری: دوشنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۴ 💠 مکان برگزاری: قم؛ مدرسه علمیه امام کاظم علیه السلام 📅 شروع: از دوشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۱؛ 📌دوره به صورت حضوری و مجازی خواهد بود. ( شرکت در دوره به صورت مجازی، مستلزم پرداخت ۵۰ هزار تومان می‌باشد) 🔖جهت ثبت نام از لینک زیر اقدام بفرمائید: https://formafzar.com/form/l0ap5 🌐جهت کسب اطلاع بیشتر به کانال زیر مراجعه کنید: https://eitaa.com/joinchat/3280928965C37d1129dcb

#منطق #صحیفه_سجادیه و #علم_منطق سؤال: #جنس و #فصل #انسان چیست؟ پاسخ: #منطق: الإنسان حیوان ناطق #صحیفه_سجادیه: الإنسان عبدٌ عارفٌ بحمدِ اللهِ شاکرٌ لنعمتِهِ اکنون متن صحیفه و ترجمه آن را در فصل انسان و بهائم ببینید: الصحيفة السجادية ؛ ؛ ص28 (1) (وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا ابْتَدَأَ بِالدُّعَاءِ بَدَأَ بِالتَّحْمِيدِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الثَّنَاءِ عَلَيْهِ،) .... (8) وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَوْ حَبَسَ عَنْ عِبَادِهِ مَعْرِفَةَ حَمْدِهِ عَلَى مَا أَبْلَاهُمْ مِنْ مِنَنِهِ الْمُتَتَابِعَةِ، وَ أَسْبَغَ عَلَيْهِمْ مِنْ نِعَمِهِ الْمُتَظَاهِرَةِ، لَتَصَرَّفُوا فِي مِنَنِهِ فَلَمْ يَحْمَدُوهُ، وَ تَوَسَّعُوا فِي رِزْقِهِ فَلَمْ يَشْكُرُوهُ. (9) #وَ لَوْ كَانُوا كَذَلِكَ لَخَرَجُوا مِنْ #حُدُودِ_الْإِنْسَانِيَّةِ إِلَى #حَدِّ_الْبَهِيمِيَّةِ فَكَانُوا كَمَا وَصَفَ فِي مُحْكَمِ كِتَابِهِ: «إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا.» الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام ؛ ؛ ص31 و سپاس خداى را كه اگر بندگانش را از شناختن سپاسگزارى خود بر نعمتهاى پى در پى كه بايشان داده و بخششهاى پيوسته كه براى آنها تمام گردانيده باز ميداشت (امر نفرموده بود كه شكر نعمتهايش بجا آورند) هر آينه نعمت‏هايش را صرف نموده او را سپاس نميگزاردند، و در روزى كه عطا فرموده فراخى مييافتند و شكرش بجا نميآوردند-] [9 و اگر چنين ميبودند (شكر نميكردند) از حدود انسانيّت بمرز بهيميّت (چارپايان، كه مرتبه بى خردى است) روى ميآوردند و چنان بودند كه در كتاب محكم و استوار خود (قرآن مجيد س 25 ى 44) وصف فرموده: انْ هُمْ الاَّ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ اضَلُّ سَبيلاً، يعنى) ايشان (ناسپاسان) جز مانند چارپايان نيستند بلكه گمراهترند (زيرا چارپايان هيچيك از قواى طبيعى را تعطيل و بيكار ننموده بلكه هر يك را براى آنچه آفريده شده بكار مياندازند، پس اگر گمراه باشند در طلب كمال كوتاهى ننموده‏اند بخلاف انسان كه اگر قوّه عقليّه را كه بمعرفت حقّ راهنما است و امتياز او از چارپايان بهمين قوّه است تعطيل نموده از كار بيندازد از چارپايان گمراهتر و سزاوار كيفر است) ________________________________________ على بن الحسين عليه السلام، امام چهارم - فيض الاسلام اصفهانى، على نقى، الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، 1جلد، فقيه - تهران، چاپ: دوم، 1376ش. شرح #سید_علی_خان_مدنی: رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين ؛ ج‏1 ؛ ص308 و في إضافة الحدود مجموعة إلى الإنسان‏ إشارة إلى اتصاف الإنسان بامور متعدّدة #يمتاز بها عمّا سواه من الكمالات العلميّة و العمليّة التي كلّ واحد منها بالنسبة إليه حدّ بخلاف البهيميّة فليس لها إلا حدّ عدم العقل و في نسخة قديمة: و لدخلوا في حريم البهيميّة و هو قريب من معنى الحدّ، فان حريم الدار ما حولها من حقوقها و مرافقها سمّي بذلك لأنّه يحرم على غير مالكها أن يستبدّ بالارتفاق به، و منه حريم البئر أربعون ذراعا .......... و الإنسان: اسم جنس يقع على الواحد و الجمع و الذّكر و الأنثى و اختلفوا في اشتقاقه مع اتّفاقهم على زيادة النّون الأخيرة. ________________________________________ كبير مدنى، سيد عليخان بن احمد، رياض السالكين في شرح صحيفة سيّد الساجدين، 7جلد، دفتر انتشارات اسلامى - ايران ؛ قم، چاپ: اول، 1409ق. #بارگذاری مطالب، با ذکر #آدرس_کانال، مانعی ندارد. #دروس_الشباب https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

#صرف_انسان: سید کبیر در خط آخر متن فوق درباره #صرف واژه #انسان سخن گفته است: انسان: اسم جنس افرادی است و لذا برای واحد و جمع، و مذکر و مؤنث استعمال می شود. البته درباره اشتقاق آن اختلاف است. ولی در اینکه #نون آخر #انسان #زائده است اجماع وجود دارد. #خواهشی از دوستان: شما اشتقاق #انسان را بنویسید تا استفاده کنیم. #بارگذاری مطالب، با ذکر #آدرس_کانال، مانعی ندارد. #دروس_الشباب https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

شهادت مادر سادات (سلام الله علیها و علیهم) را به تمامی محبین حضرتش تسلیت می گویم. فاطمه (سلام الله علیها) بهانه خلقت عالم است.

#ضرورت_استاد #ضرورت_شاگردی هیچ کس از پیش خود چیزی نشد هیچ آهن خنجر تیزی نشد هیچ قنادی نشد استاد کار تا که شاگرد شکر ریزی نشد #بارگذاری مطالب، با ذکر #آدرس_کانال، مانعی ندارد. #دروس_الشباب https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

#صرف #وزن_تَقِیّ در وزن #تقی دو احتمال است: 1- فَعِیل: اصلش«تقیی»،یاء اول ساکن و دوم متحرک است لذا قاعده إدغام جاری شده؛«تقیّ»شد. 2- فَعُول: اصلش«تَقُوی»بود،واو و یاء در یک کلمه کنار هم قرار گرفتند و اولی ساکن بود،واو قلب به یاء شده«تَقُیی»و یاء در یاء ادغام گردید«تَقُیّ»،به جای ضمه قبل از یاء نیز به خاطر مناسبت کسره آمد،«تَقِیّ»شد. #بارگذاری مطالب، با ذکر #آدرس_کانال، مانعی ندارد. #دروس_الشباب https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

#لطایف_اسماء حدود11 سال است که یک پوشه تحت این عنوان باز کرده و نکاتی را یادداشت می کنم. یکی از این لطیفه ها به نام مبارک #احمد است. شاعر گفته: نـام #احمد نـام جمـله انبیاسـت چون که صد آمد نود هم پیش ماست و در کتابی که نامش را یادم نیست این گونه نوشته بود: تمام حالات عبادی در نام « #أحمد » جمع است، زیرا: « #الف » اشاره به #قیام و قامت راست است و « #حا » اشاره به #رکوع ( یعنی شکل این حرف به سان شخصی است که خمیده و در حالت رکوع است) و « #میم » به شکل #سجود است و « #دال » به شکل #تشهد (به سان شخص جالس در محضر معبود) #بارگذاری مطالب، با ذکر #آدرس_کانال، مانعی ندارد. #دروس_الشباب https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

#غرویّ #راز_شهرت #شرح_الرضی #غروی اسم منسوب به #غرا (نام دیگر #نجف) است. بنابر این #غروی یعنی: اهل نجف #شیخ_رضی الدین استر آبادی در مقدمه #شرح_الرضی می گوید: الحمد للّه الذي .... ؛ و صلواته على #خاتم أنبيائه، و مبلّغ أنبائه، محمد بن عبد اللّه المبشّر به قبل ميلاده، و على #السادة الأطهار من #عترته و #أولاده؛ .... فإن جاء مرضيا، فببركات #الجناب_المقدّس_الغرويّ، صلوات اللّه على مشرّفه، لاتفاقه فيه «2»، و إلا فمن #قصور_مؤلفه فيما ينتحيه؛ توضیح #راز شهرت این کتاب: ایشان بعد از حمد الهی و درود بر #پیامبر و #خاندان آن سرور، و #نه اصحاب؛ می گوید: اگر این کتاب مورد #پسند باشد، به برکت #جناب_مقدس_غروی (امام علی علیه السلام) است که این کتاب در این شهر (غرا) نوشته شده و اگر مورد #پسند نبود، به خاطر #قصور_نویسنده است. مناقشه در انتساب به #نجف: با اینکه هیچ یک از عامه در شیعه بودن جنابش شک ندارند و در کتاب های لغوی و تراجم به منسوبین نجف #غروی گفته اند، برخی از متأخرین عامه مثل مصحح شرح الرضی خواسته افتخار مجاورت شاه نجف را از نجم الأئمه رضی سلب نماید لذا در پاورقی ضمن ذکر مطالب فوق، می گوید احتمال انتساب به مدینه و قبر پیامبر بیشتر است. در حالی که سیوطی می گوید از زندگی ایشان اطلاعی در دست نیست. ضمن اینکه شعراء و علمائی که اهل نجف بوده و با عنوان #غروی شناخته شوند بسیارند لکن کسی که منسوب به مدینه باشد و به نام #غروی مشهور باشد نیافتم. #بارگذاری مطالب، با ذکر #آدرس_کانال، مانعی ندارد. #دروس_الشباب https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

#نقش_صرف_در_تفسیر #تفسیر_قرآن #صرف #تعیین_ریشه #قَرنَ : كلمة #قرن در آية شريفه (وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ)، (احزاب: 33) به دو گونه قرائت شده است: 1- بيشتر قاريان آن را به #كسر قاف، 2- نافع و عاصم به فتح قاف، قرائت كرده اند. اين كلمه طبق هر دو قرائت، صيغة دوازدهم فعل امر حاضر و خطاب به زنان است و ازاين رو، در ساخت آن ميان مفسران اختلافي نيست؛ اما در ريشة اين كلمه، براساس هر دو قرائت احتمالات متعددي مطرح شده كه عبارت است از: #احتمال 1. #قَرار مصدر مضاعف به معناي سكونت و استقرار؛ فعل امر از اين ريشه، به فتح و كسر قاف صحيح است؛ زيرا فعل مضاعف از سه باب فَعَلَ يَفْعُلُ مثل مَدَّ يَمُدُّ و فَعَلَ يَفْعِلُ مثل فَرَّ يَفِرُّ و فَعِلَ يَفْعَلُ مثل عَضَّ يَعَضُّ آمده است (مير سيدشريف، 1376، ج1، ص133). فعل قرّ يقرّ از دو باب اخير آمده است (ر.ك: ابن سيده، 2000، ماده قرر؛ زبيدي، بي تا، ماده قرر؛ فيروزآبادي، بي تا، ماده قرر). بنابراين، كلمة #قرن طبق هر دو قرائت، از اين ريشه محتمل است. #احتمال 2. وَقار مصدر معتل الفاء (مثال واوي) به معناي طمأنينه و آرامش؛ ماضي و مضارع از اين ريشه وَقَر يَقِرُ مثل وَعَدَ يَعِدُ و فعل امر آن قِرْن به كسر قاف مثل عِدْن است. احتمال اشتقاق كلمه از اين ريشه، طبق قرائت كسر قاف قِرْن (ر.ك: جوهري، 1407، ماده وقر) است، نه هر دو قرائت. #احتمال 3. القُرّ مصدر مضاعف به دو معنا آمده است: يكي به معناي سردي و دوم به معناي ثبوت و قرار (ر.ك: ابن فارس، بي تا، ماده قر؛ جوهري، 1407، ماده قر). احتمال اشتقاق قَرْنَ از اين ريشه، طبق هر دو قرائت صحيح و به اعتبار معناي دوم است، نه اول. البته راغب اصفهاني معناي ثابت ماندن و قرار گرفتن را نيز از ماده قُرّ دانسته است (ر.ك: راغب اصفهاني، 1404، ماده قر). #احتمال 4. قَوْر مصدر معتل العين (اجوف واوي) به معناي اجتماع؛ ماضي و مضارع آن، قار يَقارُ مثل خاف يخاف و امر آن قَرْنَ به فتح قاف مثل خَفْنَ است. اين احتمال منسوب به ابوالفتح همداني است (زمخشري، بي تا، ج3، ص535؛ اندلسي، 1422، ج7، ص 223). در برخي كتاب هاي تفسيري (ابن عجيبه، 2002، ج 6، ص 37؛ ابوالسعود، بي تا، ج 7، ص 102) و ادبي نيز بدون ذكر قايل آمده است (صبان، 1412، ج4، ص344؛ استرآبادي، 1402، ج 3، ص 245؛ مرادي، 1428، ج3، ص1637). #احتمال 5. قَرْي مصدر ناقص، به معناي جمع و اجتماع (فراهيدى، بي تا، ماده قري؛ ازهرى، 1421، ماده قري؛ جوهرى، بي تا، ماده قري)؛ ماضي و مضارع اين ماده قَري يَقْري مثل رمي يرمي است. اين احتمال را خليل بن احمد براي قرائت قِرْن به كسر قاف ذكر كرده است (فراهيدي، بي تا، ماده وقر). نقد و بررسي اقوال فوق ادامه دارد.... #بارگذاری مطالب، با ذکر #آدرس_کانال، مانعی ندارد. #دروس_الشباب https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

#ابدال_در_زبان_فارسی ابدال #چاکر امروز یکی از دوستان در تعارفات گفتاری اش گفت: #چاکرم. گفتم: می دانی #چاکرم #ابدال #شاکرم است؟ گفت نه. چون دیدم تعجب کرده اند گفتم #شاهد_ابدال داریم می گویند: #مچکرم و منظورشان همان #متشکرم می باشد. #بارگذاری مطالب، با ذکر #آدرس_کانال، مانعی ندارد. #دروس_الشباب https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB

#استثناء #مفرّغ #شرط #استثنای_مفرّغ در کلام عرب: #مقایسه_نظریه #شیخ_بهایی و #ابن_عقیل و #سیوطی : #تعارض بین #کتب_درسی و #استعمال_قرآنی : #ابن_عقیل و #سیوطی همانند جمهور نحویین معتقداند که #مستثنای #مفرغ در #کلام_موجب قرار نمی گیرد. عبارت: #شرح_ابن_عقیل : الاستثناء المفرّغ، و لا يقع فى كلام موجب؛ فلا تقول «ضربت إلا زيدا». #النهجة_المرضیة : و ذلك لا يقع إلّا بعد نفي أو شبهه ك: «لا تزر إلّا فتى» ؛ «لا يتّبع إلّا الهدى» و «هل زكى إلّا الورع؟» اما #شیخ_بهایی معتقد است #استثنای_مفرغ در #کلام_موجب هم می آید، اگر چه استعمالش کمتر است. الفوائد الصمدیة: ... و سمّي مفرّغا. و الكلام معه #غير_موجب #غالبا. #استعمالات #قرآنی #استثنای_مفرغ: حداقل در 14 آیه از قرآن کریم، #مستثنای #مفرغ در #کلام_موجب قرار گرفته است، البته کسانی که وقوع آن در #کلام_موجب را انکار می کنند، برخی از این آیات را با تکلّف، #تأویل_به_نفی برده اند هر چند از #تأویل برخی از آنها عاجز شده اند و به طور غیر مستقیم، به وقوع آن در #کلام_موجب ، إعتراف نموده اند. و اما آیات: 1- وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ (سوره بقره آیه 45) 2- وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ (سوره بقره آیه 143) 3- فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إِلَّا أَنْ يَعْفُونَ (سوره بقره آیه 2237) 4- ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ (سوره آل عمران آیه 112) 5- وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّا أَنْ يَصَّدَّقُوا (سوره نساء آیه 92) 6- وَمَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِقِتَالٍ (سوره أنفال آیه 16) 7- وَإِنِ اسْتَنْصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلَّا عَلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ (سوره أنفال آیه 72) 8- لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ (سوره توبه آیه 110) (لا یزال معنای ایجاب دارد) 9- لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَنْ يُحَاطَ بِكُمْ (سوره یوسف آیه 66) 10- إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي (سوره یوسف آیه 53) 11- يُمْسِكُ السَّمَاءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ (سوره حج آیه 65 12- الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ ؛ إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ (سوره مؤمنون آیات5و6) 13- أُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِيَائِكُمْ مَعْرُوفًا (سوره أحزاب آیه 6) 14- الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ ؛ إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ (سوره معارج آیات29و30) #ادیب_شیعی #نجم_الأئمة و فاضل الأمّة جناب #شیخ_رضی می فرماید: و تأويل النفي في غير الألفاظ المذكورة نادر، كما جاء في الشواذ: «فشربوا منه إلا قليل منهم، أي لم يطيعوه إلا قليل منهم؛ و لا يجوز: مات الناس إلا زيد، أي لم‏ يعش الناس إلا زيد، و كذا لا يجوز في الأمر و الشرط، الإبدال و التفريغ، نحو ليقم القوم إلا زيد، و إن قام أحد إلا زيد قمت، یعنی: تأویل بردن جمله موجب به جمله منفی در غیر از (أبی ، قلَّ ، أقَلَّ) نادر است. از امور #شگفت: از عجایب این است که نحویین و حتی #نجم_الأئمة وقوع #استثنای_مفرغ بعد از «مازال» و مشتقات آن را ممتنع می دانند، زیرا تأویل آن به نفی ممکن نیست، در حالی که این سخن در #تعارض آشکار با #استعمال_قرآن است: لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ (سوره توبه آیه 110) https://eitaa.com/joinchat/2412642376C439d1ec02d

سلام علیکم و رحمة الله ببخشید استاد، آیه ۱۱۰ سوره توبه کلام غیرموجب نیست؟ لایزال به معنای عدم ایجاب در زوال نیست؟