↩️انسان در برابر هر نعمتى كه خدا به او داده؛ خواه در خانواده‌اش باشد يا در اموالش، او را شكر مى‌گويد و اگر حقى در اموال او در نعمتى كه به وى داده شده، باشد، آن را ادا مى‌كند و از آن جمله است گفتار خداوند متعال كه مى‌فرمايد: «(انسان به هنگام سوار شدن بر مركبى بگويد:) منزه است خداوندى كه آن را مسخّر ما كرد و (اگرلطف خدا نبود) ما نمى‌توانستيم در كنار آن قرار بگيريم».(6) اين بخش از كلام حكيمانه را با حديث ديگرى از امام صادق عليه السلام درباره آخرين مرحله شكرى كه از انسان امكان‌پذير است پايان مى‌دهيم. آن حضرت مى‌فرمايد: «أوْحَى اللهُ تَعالى إلى مُوسى عليه السلام: يا مُوسى! أُشْكُرْني حَقَّ شُكْري. فَقالَ : يا رَبِّ كَيْفَ أشْكُرُکَ حَقَّ شُكْرِکَ وَلَيْسَ مِنْ شُكْرٍ أشْكُرُکَ بِهِ إلّا وَأنْتَ أنْعَمْتَ بِهِ عَلَىَّ؟ فَقالَ: يا مُوسى! شَكَرْتَني حَقَّ شُكْري حينَ عَلِمْتَ أنّ ذَلِکَ مِنّي؛ خداوند به موسى وحى فرستاد كه اى موسى! حق شكر من را ادا كن. موسى عرض كرد : چگونه حق شكر تو را ادا كنم در حالى كه همين نعمت توفيق شكرگزارى، نعمت ديگرى از سوى تو بر من است؟ (بنابراين با شكرگزارى نعمت جديدى به من عطا مى‌شود كه بايد شكر آن را هم بگزارم) خداوند فرمود: اى موسى! حق شكر من را به‌جا آوردى چون مى‌دانى اين توفيق هم ازسوى من است».(7) اما كفران نعمت بى‌شك مايه زوال نعمت‌هاست و در قرآن سرگذشت امت‌هايى كه كفران نعمت كردند و گرفتار شدند به‌كرار نقل شده كه نمونه روشنى از آن داستان قوم سبأ است كه خداوند آن همه نعمت به آن‌ها داد و كفران كردند وتمام آن‌ها از آنان گرفته شد. در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم: «أَحْسِنُوا جِوَارَ نِعَمِ اللَّهِ وَاحْذَرُوا أَنْ تَنْتَقِلَ عَنْكُمْ إِلَى غَيْرِكُمْ أَمَا إِنَّهَا لَمْ تَنْتَقِلْ عَنْ أَحَدٍ قَطُّ فَكَادَتْ أَنْ تَرْجِعَ إِلَيْهِ قَالَ وَكَانَ عَلِيٌّ عليه السلام يَقُولُ قَلَّ مَا أَدْبَرَ شَيْءٌ فَأَقْبَلَ؛ با نعمت‌هاى پروردگار به خوبى رفتار كنيد و بترسيد كه (براثر كفران) آن نعمت‌ها از شما گرفته شود و به ديگران داده شود بدانيد هيچ نعمتى از كسى منتقل نشد كه به اين آسانى به او بازگردد. على عليه السلام مى‌فرمود: كمتر مى‌شود كه نعمتى به انسان پشت كند و سپس بار ديگر بازگردد».(8) همين مضمون در حكمت 246 به‌زودى خواهد آمد.(9) * پی نوشت: (1) . کافى، ج 2، ص 95، ح 10. (2) . بحارالانوار، ج 11، ص 290. (3) . کافى، ج 2، ص 99، ح 21. (4) . کافى، ج 2، ص 99، ح 30. (5) . بحارالانوار، ج 67، ص 307، ح 31. (6) . کافى، ج 2، ص 95، ح 12؛ زخرف، آیه 13. (7) . میزان الحکمة، ح 9603. (8) . کافى، ج 4، ص 38، ح 3. (9) . سند گفتار حکیمانه: خطیب در مصادر تصریح مى کند که این گفتار حکیمانه از کلام مشروحترى اقتباس شده است که پیش از مرحوم سیّد رضى، ابن شعبه حرانى آن را در کتاب تحف العقول آورده است. بعد از سیّد رضى نیز نویسنده غررالحکم آن را با تفاوتهایى در کتاب خود ذکر کرده که نشان مى دهد منبع دیگرى داشته است.(مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 190) @Nahjolbalaghe2

🔹شرح صوتی حکمت های نهج البلاغه ✅حکمت: (۲۴۱ الی ۲۴۳) @Nahjolbalaghe2

✍امیرالمومنین علی(ع): خداوند تبارک و تعالی به حضرت موسی (علیه السلام) چنین وحی کرد:ذای موسی چهار سفارش به تو دارم 🍂تازمانی که مطمئن نیستی گناهانت آمرزیده شده به غیب دیگران مشغول مشو. 🍂تازمانی که مطمئن نیستی گنج های من تمام شده درمورد روزی خود اندوهگین مشو. 🍂تازمانی که از زوال پادشاهی من اطمینان نداری به کسی جز من امید مبند. 🍂تا زمانی که مطمئن نیستی شیطان مرده از مکر او ایمن مباش. 📚خصال شیخ صدوق/ج۱/ص۲۱۷ 🤲اللهم عجل لولیک الفرج @Nahjolbalaghe2

🔅ثواب بردن تا قیامت با یک عمل 🔰 #استاد_عالی @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ ✅ برنامه‌ روزانه کانال : 🌷شنبه‌‌‌‌ها‌و سه‌شنبه‌ها شرح 🦋خطبه ها 🌹یکشنبه‌ها و چهار‌شنبه‌هاشرح 🌴حکمتها 🌷دوشنبه‌ها و پنج‌شنبه‌ها شرح 🕊نامه ها #روزانه‌تفسیرقرآن 🍃حکمتها، نامه ها و خطبه های نهج‌البلاغه ترجمه محمد دشتی به طور کامل قبلا در کانال بار گزاری شده و لینک‌های دسترسی به مطالب در کانال سنجاق شده اند 🌺🍃 @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ أَفَمَن كَانَ عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَمِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَىٰ إِمَامًا وَرَحْمَةً ۚ أُولَٰئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ ۚ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ ۚ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِّنْهُ ۚ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ آیا آن کس که دلیل آشکارى از پروردگار خویش دارد، و به دنبال آن، شاهدى از سوى (خدا)آمده، و پیش از آن، کتاب موسى که پیشوا و رحمت بوده (گواهى بر آن مى دهد، همچون کسى است که چنین نباشد)؟! آنها [= حق طلبان] به او ایمان مى آورند. و هر کس از گروههاى مخالف به او کافر شود، آتش وعده گاه اوست. پس، تردیدى در آن نداشته باش که آن حقّ است از پروردگارت. ولى بیشتر مردم ایمان نمى آورند. (هود/۱۷) @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🔹تفسیر سوره مبارکه هود آیه (۱۷)🔹 در تفسیر آیه فوق، میان مفسران گفتگو بسیار است، در جزئیات کلمات آیه، و ضمائر، موصول و اسم اشاره آن، نظرات گوناگونى داده اند، که نقل همه آنها بر خلاف روش این تفسیر است، ولى دو تفسیر را که از همه روشن تر به نظر مى رسد، به ترتیب اهمیت، در اینجا مى آوریم: ۱ ـ در آغاز آیه، مى گوید: آیا کسى که دلیل روشنى از پروردگار خویش در اختیار دارد، و به دنبال آن شاهد و گواهى از سوى خدا آمده، و قبل از آن، کتاب موسى (تورات) به عنوان پیشوا و رحمت و بیانگر عظمت او آمده است، همانند کسى است که داراى این صفات و نشانه ها و دلائل روشن نیست؟ (أَ فَمَنْ کانَ عَلى بَیِّنَة مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ وَ مِنْ قَبْلِهِ کِتابُ مُوسى إِماماً وَ رَحْمَةً). این شخص همان پیامبر(صلى الله علیه وآله) است و بیّنه و دلیل روشن او قرآن مجید و شاهد و گواه صدق نبوتش مؤمنان راستینى همچون على(علیه السلام) مى باشند، پیش از او نشانه ها و صفاتش در تورات آمده است. به این ترتیب، از سه راه روشن، حقانیت دعوتش به ثبوت رسیده است. نخست، قرآن، که بیّنه و دلیل روشنى است در دست او. دوم، کتب آسمانى پیشین، که نشانه هاى او را دقیقاً بیان کرده، و پیروان این کتب در عصر پیامبر (صلى الله علیه وآله) آنها را به خوبى مى شناختند، و به همین دلیل در انتظار او بودند. سوم، پیروان فداکار و مؤمنان مخلص، که بیانگر صدق دعوت و گفتار او مى باشند; زیرا یکى از نشانه هاى حقانیت یک مکتب، اخلاص، فداکارى، عقل، درایت و ایمان پیروان آن مکتب است; چرا که هر مکتبى را از پیروانش مى توان شناخت!. آیا با وجود این دلائل زنده، مى توان او را با مدعیان دیگر قیاس کرد و یا در صدق دعوتش تردید نمود؟. پس از آن، به دنبال این سخن، اشاره به افراد حق طلب و حقیقت جو کرده، از آنها دعوت ضمنى به ایمان مى کند و مى گوید: آنها به چنین پیامبرى که این همه دلیل روشن در اختیار دارد، ایمان مى آوردند (أُولئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ). گر چه، چنین کسانى که با کلمه أُولئِکَ به آنها اشاره شده، در خود این آیه ذکر نشده اند، ولى با توجه به آیات گذشته، مى توان حضور آنها را در جوّ این آیه احساس کرد و مورد اشاره قرار داد. و به دنبال آن، سرنوشت منکران را به این صورت بیان مى کند: هر کس از گروه هاى مختلف به او کافر شود، موعد و میعادش آتش دوزخ است (وَ مَنْ یَکْفُرْ بِهِ مِنَ الأَحْزابِ فَالنّارُ مَوْعِدُهُ). و در پایان آیه، همان گونه که سیره قرآن در بسیارى از موارد است، روى سخن را به پیامبر کرده، یک درس عمومى براى همه مردم بیان مى کند، مى گوید: اکنون که چنین است و این همه شاهد و گواه بر صدق دعوت تو وجود دارد ، هرگز در آنچه بر تو نازل شده تردید به خود راه مده (فَلا تَکُ فی مِرْیَة مِنْهُ). چرا که این سخن حقى است از سوى پروردگار تو (إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ). ولى بسیارى از مردم، بر اثر جهل و تعصب و خودخواهى، ایمان نمى آورند (وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النّاسِ لایُؤْمِنُونَ). ۲ ـ تفسیر دیگرى که براى آیه ذکر شده این است که، هدف اصلى بیان حال مؤمنان راستین است، که با در دست داشتن دلائل روشن و شواهدى که بر صدق دعوت پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمده است، و گواهى هائى که در کتب پیشین مى باشد، آنها به اتکاى این دلائل، به پیامبر(صلى الله علیه وآله) ایمان مى آورند. بنابراین، منظور از جمله مَنْ کانَ عَلى بَیِّنَة مِنْ رَبِّهِ تمام کسانى است که با چشم باز و در دست داشتن دلائل قانع کننده، به دنبال قرآن و آورنده آن شتافتند، نه شخص پیامبر. ولى بدون شک، تعبیرات دیگر آیه با این تفسیر زیاد سازگار نیست، و لذا ما آن را در مرحله دوم قرار داده ایم (دقت کنید). در هر حال، آیه اشاره به امتیازات اسلام و مسلمین راستین و اتکاى آنها بر دلائل محکم در انتخاب این مکتب است، و در نقطه مقابل، سرنوشت شوم منکران مستکبر را نیز بیان کرده است. * * * نکته ها: ۱ ـ منظور از شاهِد در آیه فوق چیست؟ بعضى از مفسران، گفته اند: منظور جبرئیل پیک وحى خدا است . بعضى منظور از آن را پیامبر (صلى الله علیه وآله) دانسته اند. و بعضى آن را به معنى زبان پیامبر(صلى الله علیه وآله) تفسیر کرده اند)(در حالى که یَتْلُوهُ را از ماده تلاوت به معنى قرائت گرفته اند، نه به معنى پشت سر آمدن). ولى، بسیارى از بزرگان مفسران، آن را به على(علیه السلام) تفسیر کرده اند. در روایات متعددى، که از ائمه معصومین به ما رسیده است، و در بعضى از کتب تفسیر اهل سنت نیز آمده، روى این تفسیر تأکید شده است که، منظور از شاهد، امام امیر مؤمنان(علیه السلام)، یعنى نخستین مردى که به پیامبر و قرآن ایمان آورد، و در تمام مراحل با او بود، و لحظه اى از فداکارى فروگذار نکرد، و تا آخرین نفس در حمایتش کوشیده⬇️

↩️در حدیثى مى خوانیم، على(علیه السلام) فرمود: درباره هر یک از مردان معروف قریش، آیه یا آیه هائى نازل شده است، کسى عرض کرد: اى امیر مؤمنان! درباره شما کدام آیه نازل شده است؟ امام فرمود: آیا آیه اى که در سوره هود است نخوانده اى؟ أَ فَمَنْ کانَ عَلى بَیِّنَة مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ ، پیامبر بیّنه الهى داشت و شاهد من بودم. در آخرین آیه سوره رعد نیز، تعبیرى دیده مى شود که این معنى را تأئید مى کند، آنجا که مى فرماید: وَ یَقُولُ الَّذینَ کَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلاً قُلْ کَفى بِاللّهِ شَهیداً بَیْنی وَ بَیْنَکُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ: کافران مى گویند: تو پیامبر نیستى، بگو: همین اندازه بس که خداوند میان من و شما شاهد و گواه است، و همچنین کسى که علم کتاب (قرآن) نزد او است . در روایات بسیارى، از طرق شیعه و اهل سنت چنین مى خوانیم: منظور از مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ على (علیه السلام) است. همان گونه که سابقاً هم اشاره کرده ایم، یکى از بهترین طرق شناخت حقانیت یک مکتب، مطالعه در وضع پیروان، مدافعان و حامیان آن است. طبق ضرب المثل معروف امام زاده را از زّوارش باید شناخت ، هنگامى که ملاحظه کنیم گروهى پاک باز، باهوش، باایمان ، مخلص و با تقوا گرد رهبر و مکتبى جمع شده اند، به خوبى مى توان دریافت این مکتب و آن رهبر در یک حدّ عالى از صداقت و درستى است. اما هنگامى که ببینیم یک عده فرصت طلب، شیاد، بى ایمان، و بى تقوا، اطراف مکتب و یا رهبرى را گرفته اند، کمتر مى توان باور کرد که آن رهبر و آن مکتب بر حق باشد. اشاره به این مطلب را نیز لازم مى دانیم که، تفسیر کلمه شاهد به على(علیه السلام)منافاتى با این حقیقت ندارد که، همه مؤمنان راستین و افرادى همچون ابوذرها، سلمان ها، و عمار یاسرها را شامل شود; چرا که این گونه تفاسیر اشاره به فرد شاخص و برتر مى کند، یعنى منظور اصلى، گروهى است که در رأس آنها آن فرد شاخص قرار گرفته است. شاهد این سخن، روایتى است که از امام باقر(علیه السلام) نقل شده که فرمود: منظور از شاهد امیر مؤمنان، سپس جانشینان او، یکى بعد از دیگرى هستند . گر چه در این حدیث، تنها معصومین ذکر شده اند، ولى این خود نشان مى دهد، روایاتى که شاهد را منحصراً به على(علیه السلام) تفسیر کرده اند، منظور خصوص آن حضرت نیست، بلکه منظور مصداق شاخص است. ۲ ـ چرا تنها اشاره به تورات شده؟ همان گونه که گفتیم، یکى از دلائل حقانیت پیامبر(صلى الله علیه وآله) در آیه فوق، کتب پیشین ذکر شده، ولى تنها از کتاب موسى ذکرى به میان آمده، در حالى که مى دانیم بشارات ظهور پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) در انجیل نیز هست. این موضوع ممکن است به خاطر آن باشد که، در محیط نزول قرآن و ظهور اسلام یعنى مکّه و مدینه بیشتر افکار یهود ـ از میان اهل کتاب ـ منتشر بوده است، و مسیحیان در نقاط نسبتاً دورترى زندگى داشتند، مانند یمن ، شامات ، و نجران که در کوهستان هاى شمالى یمن ، در فاصله ده منزلى صنعاء واقع شده است. و یا به خاطر این که، ذکر اوصاف پیامبر(صلى الله علیه وآله) در تورات به طور جامع تر و وسیع ترى آمده است. به هر حال، تعبیر به امام در مورد تورات ممکن است به خاطر این باشد که، احکام شریعت موسى(علیه السلام) به طور کامل در آن بوده، و حتى مسیحیان، بسیارى از تعلیمات خود را از تورات مى گیرند. ۳ ـ مخاطب در فَلا تَکُ فی مِرْیَة کیست؟ در این که مخاطب در این جمله کیست؟ دو احتمال داده شده: نخست این که: مخاطب، پیامبر (صلى الله علیه وآله) است، یعنى کمترین شک و تردیدى در حقانیت قرآن یا آئین اسلام به خود راه مده! البته پیامبر(صلى الله علیه وآله) به حکم این که وحى را با شهود درک مى کرد، و نزول قرآن از طرف خدا براى او محسوس، بلکه بالاتر از حس بوده تردیدى در حقانیت این دعوت نداشت. ولى این نخستین بار نیست که قرآن خطابى را متوجه پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى کند، در حالى که منظورش عموم مردم است، و به تعبیر معروف عرب، این گونه خطاب ها از قبیل: إِیّاکَ أَعْنِى وَ اسْمَعِى یا جارَهُ است، که ضرب المثل عامیانه آن در فارسى در به تو مى گویم دیوار تو گوش کن، یا تو بشنو مى باشد، و این خود یکى از فنون بلاغت است که در پاره اى از موارد، براى تأکید و اهمیت، و یا منظورهاى دیگر به جاى مخاطب حقیقى، دیگرى را مخاطب قرار مى دهند. احتمال دیگر این که، مخاطب، هر مکلف عاقل بوده باشد، یعنى: فَلا تَکُ أَیُّهَا الْمُکَلَّفُ الْعاقِلُ فِى مِرْیَة: اى انسان عاقل و مکلف با این دلائل روشن شک و تردید در حقانیت این قرآن نداشته باش . و این احتمال، بنابراین است که، منظور از مَنْ کانَ عَلى بَیِّنَة مِنْ رَبِّهِ پیامبر(صلى الله علیه وآله) نباشد بلکه همه مؤمنان راستین باشند (دقت کنید). ولى به هر حال، تفسیر اول با ظاهر آیه سازگارتر است. @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🔹ترجمه و شرح نامه (۶۰)🔹 ⛔️نهی سپاهیان از آزار مردم نبايد سپاهيان به مردم مسير زيان برسانند: همان گونه که در بالا اشاره شد در زمان هاى گذشته با توجّه به طول مسافرت ها، لشکريانى که به ميدان نبرد اعزام مى شدند گاه هفته ها در راه بودند و نمى توانستند تمام نيازها و ما يحتاج خود را همراه ببرند و معمول بود نيازهاى غذايى و غير آن را از اهل هر محل تأمين مى کردند که گاه حد اعتدال و نياز را رعايت نکرده و دست به ظلم و تعدى بر کسانى که در مسير راه آنها بودند مى زدند و اين سبب نارضايتى شديد مردم و کينه آنها نسبت به لشکريان مى شد و در موقع حساس حمايت خود را از آنها دريغ مى داشتند. امام(عليه السلام) در اين نامه کوتاه و پر معنا که مخاطبش حاکمان و مأموران جمع زکات و خراج هستند دستورات لازم را در اين زمينه صادر مى کند. نخست مى فرمايد: «فرمانى است از سوى بنده خدا على اميرمؤمنان به مأموران جمع خراج و حاکمان بلاد که سپاه از منطقه آنها مى گذرد. اما پس از حمد و ثناى الهى، من سپاهيانى را (براى مبارزه با دشمنان) بسيج کردم که به خواست خدا از سرزمين شما مى گذرند و به آنها سفارش هاى لازم را کرده ام که از آزار مردم و ايجاد ناراحتى براى آنها بپرهيزند»; (مِنْ عَبْدِ اللهِ عَلِيّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ إِلَى مَنْ مَرَّ بِهِ الْجَيْشُ مِنْ جُبَاةِ الْخَرَاجِ وَعُمَّالِ الْبِلاَدِ، أَمَّا بَعْدُ، فَإِنِّي قَدْ سَيَّرْتُ جُنُوداً هِيَ مَارَّةٌ بِکُمْ إِنْ شَاءَ اللهُ، وَقَدْ أَوْصَيْتُهُمْ بِمَا يَجِبُ لِلَّهِ عَلَيْهِمْ مِنْ کَفِّ الاَْذَى، وَصَرْفِ الشَّذَى). به اين ترتيب وظيفه سپاهيان را معين مى فرمايد که از آزار مردم بپرهيزند و دست به ظلم و ستم بر مردمى که در مسير راه قرار دارند دراز نکنند و آن را به عنوان واجبى الهى ذکر مى فرمايد. سپس در تأکيد اين معنا مى افزايد: «و من بدين وسيله در برابر شما و کسانى (از يهود و نصارى) که در پناه شما هستند از مشکلاتى که سپاهيان به وجود مى آورند از خود رفع مسئوليت مى کنم وبيزارى مى جويم (وتأکيد مى کنم که آنهاحق ندارند زيانى به کسى برسانند)»; (وَأَنَا أَبْرَأُ إِلَيْکُمْ وَإِلَى ذِمَّتِکُمْ مِنْ مَعَرَّةِ الْجَيْشِ). آن گاه امام تنها استثنايى را که به اين حکم مى خورد بيان مى دارد و مى فرمايد: «جز اينکه آنها سخت گرسنه شوند و راهى براى سير کردن خود نيابند (که در اين صورت مى توانند به مقدار نيازشان از اموال شما بهره برگيرند)»; (إِلاَّ مِنْ جَوْعَةِ الْمُضْطَرِّ، لاَ يَجِدُ عَنْهَا مَذْهَباً إِلَى شِبَعِهِ). به اين ترتيب امام نخست سخن از سفارش اکيد به لشکر در ميان آورده که هيچ گونه مزاحمتى به مردمى که در مسير قرار دارند نداشته باشند و ابراز بيزارى و تنفر از کسانى که از اين فرمان تخلّف مى کنند فرموده سپس وظيفه مردمى را که در مسير قرار دارند نيز مشخص کرده و آن اينکه اگر لشکر نياز به چيزى در حد اضطرار داشت از آنها دريغ نکنند، زيرا آنها در خدمت مردمند و نمى توانند تمام ما يحتاج خويش را در سفرهاى طولانى با خود ببرند. سپس امام(عليه السلام) براى جلوگيرى از هر گونه درگيرى در ميان مردم مخصوصاً جوانان ناآگاه و لشکر، دو دستور به حاکمان و مأموران جمع آورى زکات اين مناطق مى دهد، مى فرمايد: «بنابراين هرگاه کسى از آنان (لشکريان) چيزى را به ظلم از مردم بگيرد او را از اين کار باز داريد و همچنين از زيان رساندن بى خردان به سپاهيان و تعرض به ايشان در مواردى که براى آنها استثنا کرده ايم بگيريد (در مواردى که نياز شديد دارند و مردم موظفند نياز آنها را برطرف سازند)»; (فَنَکِّلُوا مَنْ تَنَاوَلَ مِنْهُمْ شَيْئاً ظُلْماً عَنْ ظُلْمِهِمْ، وَکُفُّوا أَيْدِيَ سُفَهَائِکُمْ عَنْ مُضَارَّتِهِمْ، وَالتَّعَرُّضِ لَهُمْ فِيمَا اسْتَثْنَيْنَاهُ مِنْهُمْ). روشن است در اين گونه موارد ممکن است تخلّفاتى از طرفين صورت گيرد; گاه بعضى از سپاهيان بعضى از اموال مردم يا اشياى گران قيمت را به ظلم از آنها بگيرند و گاه ممکن است افراد نادان حتى از دادن مواد غذايى ضرورى به آنها خوددارى کرده و درگير شوند. هر يک از اين دو عمل ممکن است اسباب شورش در محل گردد. امام به حاکمان هر محل دستور مى دهد از اين دو کار جلوگيرى کنند. از آنجا که ممکن است ستم هايى واقع شود و حاکمان نتوانند از آن پيشگيرى کنند براى اينکه منجر به شورش و درگيرى ميان سپاه و مردم نشود، در ادامه اين سخن مى افزايد: «و من خود پشت سر سپاه (يا در ميان سپاه) در حرکتم; شکايات خود را پيش من آوريد و آنجا که ستمى از سوى سپاه به شما مى رسد و در آنچه شما جز به کمک خدا و من قادر بر دفع آن نيستيد به من مراجعه کنيد  که من به يارى خداوند آن را تغيير مى دهم ان شاءالله»⬇️

↩️(وَأَنَا بَيْنَ أَظْهُرِ الْجَيْشِ فَارْفَعُوا إِلَيَّ مَظَالِمَکُمْ، وَمَا عَرَاکُمْ مِمَّا يَغْلِبُکُمْ مِنْ أَمْرِهِمْ، وَمَا لاَ تُطِيقُونَ دَفْعَهُ إِلاَّ بِاللهِ وَ بِي، فَأَنَا أُغَيِّرُهُ بِمَعُونَةِ اللهِ، إِنْ شَاءَاللهُ). اشاره به اينکه کشور اسلام سرپرست دارد و ظالمان نمى توانند به ظلم خود ادامه دهند; اگر شکايتى داريد نبايد خودتان وارد عمل شويد که منجر به هرج و مرج مى شود، بلکه شکايات را نزد من آوريد تا با داورى عادلانه حق را به حقدار برسانم و ظالم را کيفر دهم و مظلوم را رهايى بخشم. اين نامه کوتاه و پر معنا گواه بر نهايت تدبير امام براى حفظ نظم و آرامش و احقاق حقوق مردم و جلوگيرى از ظلم و ستم و هرگونه هرج و مرج در کشور اسلامى است که اگر به محتوايش عمل شود مزاحمت ها و ضايعات در اين گونه موارد به حد اقل خواهد رسيد. به عکس بسيارى از حکّام جور که براى جلب خاطر سپاهيان جور، آنها را آزاد مى گذاشتند که هر گونه ظلم و ستمى بر مردمى که در مسير راه بودند روا دارند و گاه اموال گرانبهاى آنها را به زور بگيرند و همين امر سبب شود افراد بيشترى از ارباب طمع در لشکر آنها شرکت کنند. شايان توجّه است حکام محلى مى توانند مشکلاتى را که براى آحاد مردم محل پيدا مى شود با داورى صحيح برطرف سازند; ولى اگر مشکلاتى ميان سپاه و مردم پيدا شود و آنها بخواهند در مقابل لشکر بايستند باز هم منشأ هرج و مرج و درگيرى مى شود، لذا امام دستور مى دهد که حاکمان محل و مأموران جمع آورى زکات در اين امور دخالت نکنند و شکايات را نزد امام ببرند که حکم قاطع و فصل الخطاب را داراست. * نکته: چگونگى استفاده سپاهيان از اموال مردم: مى دانيم در اسلام هر گونه تصرف در اموال ديگران بدون رضايت آنها جايز نيست و موجب ضمان و مسئوليت دنيوى و اخروى است. حال اين سؤال پيش مى آيد چگونه در سابق اجازه داده مى شد سپاهيان از اموال مردمى که در مسير راهشان به سوى ميدان نبرد قرار داشتند بدون رضايت آنها استفاده کنند. پاسخ اين سؤال روشن است، زيرا اولاً در گذشته وسايل نقليه بسيار سطحى و ابتدايى بود و فاصله مبدا حرکت سپاه تا ميدان نبرد و دفاع از مرزهاى اسلام گاه بسيار زياد بود و امکان جابه جايى آن همه مواد غذايى و ساير وسايل مورد نياز سپاهيان براى يک مدت طولانى با آن وسايل ابتدايى امکان پذير نبود. ثانياً سپاه به عنوان دفاع از کشور اسلام و براى حفظ امنيّت مردم آماده جان فشانى بودند، بنابراين هزينه آنها طبعا بر دوش مردم بود و آنها حق داشتند ضروريات خود را از مردم بگيرند و آنها موظف بودند که راضى باشند حتى اگر راضى نبودند سپاهيان مى توانستند حق خود را از اموال آنها بردارند. ولى امروز که فاصله ها به سبب وسايل نقليه سريع السير کوتاه شده و امکان حمل نيازها با وسايل امروز بدون زحمت زيادى فراهم گشته و تمام ارتش ها مأموران تدارکاتى منظم و با تجربه اى دارند، نيازى به چنين چيزى احساس نمى شود و حکم حرمت غصب همچنان به قوت خود باقى است. ولى امکان دارد که لشکريان اسلام براى حمله به دشمن از اراضى آباد مردم بگذرند و خساراتى به اين اراضى وارد شود و روشن است که اين امر اگر ضرورى باشد باز حکم همان نيازهاى زمان سابق را پيدا مى کند. البته چنانچه بيت المال توان جبران خسارت ها را داشته باشد بايد پس از پايان جنگ به جبران آنها بپردازد. @Nahjolbalaghe2

📝شرح صوتی نامه های نهج البلاغه ✉️نامه(۵۹) ⚖اجرای حق و عدالت وظیفه مسئولین @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🔲✨امیرالمومنین عليه السّلام فرمودند: أَلصّاحِبُ كَالرُّقْعَةِ فِى الثَّوبِ فَاتَّخِذْهُ مُشاكِلاً. همنشين و دوست، همانند وصله در لباس است، پس آن را هم شكل برگزين. 📖غررالحكم ،ج۱،ص۳۷۹ 🤲اللهم عجل لولیک الفرج @Nahjolbalaghe2

🎙#استادعالی 🍀روایت زیبای #کفاشی که با امام زمان(عج) شوخی داشت! ✅سهم شما #پنج_صلوات به نیت سلامتی و تعجیل در فرج امام زمان(عج) 🤲 #اللهم_عجل_لولیک_الفرج @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ ✅ برنامه‌ روزانه کانال : 🌷شنبه‌‌‌‌ها‌و سه‌شنبه‌ها شرح 🦋خطبه ها 🌹یکشنبه‌ها و چهار‌شنبه‌هاشرح 🌴حکمتها 🌷دوشنبه‌ها و پنج‌شنبه‌ها شرح 🕊نامه ها #روزانه‌تفسیرقرآن 🍃حکمتها، نامه ها و خطبه های نهج‌البلاغه ترجمه محمد دشتی به طور کامل قبلا در کانال بار گزاری شده و لینک‌های دسترسی به مطالب در کانال سنجاق شده اند 🌺🍃 @Nahjolbalaghe2

«أعوذ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ» ✨﴾﷽﴿✨ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ۚ أُولَٰئِكَ يُعْرَضُونَ عَلَىٰ رَبِّهِمْ وَيَقُولُ الْأَشْهَادُ هَٰؤُلَاءِ الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَىٰ رَبِّهِمْ ۚ أَلَا لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ چه کسى ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ بسته؟! آنان، (روز رستاخیز) بر پروردگارشان عرضه مى شوند، در حالى که شاهدان [= پیامبران و فرشتگان ]مى گویند: «اینها همان کسانى هستند که به پروردگارشان دروغ بستند. اینک لعنت خدا بر ستمکاران باد!» (هود/۱۸) * الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ همانها که (مردم را) از راه خدا باز مى دارند. و (با القاى شبهات) آن را کج و معوج نشان مى دهند. و به سراى آخرت کافرند. (هود/۱۹) * أُولَٰئِكَ لَمْ يَكُونُوا مُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانَ لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ ۘ يُضَاعَفُ لَهُمُ الْعَذَابُ ۚ مَا كَانُوا يَسْتَطِيعُونَ السَّمْعَ وَمَا كَانُوا يُبْصِرُونَ آنها هیچ گاه توانایى فرار از کیفر خدا را در زمین نداشتند. و جز خدا، پشتیبانهایى نمى یافتند. عذاب خدا براى آنهامضاعف خواهد بود.(چرا که هم خودشان گمراه بودند، و هم دیگران را گمراه ساختند.) آنها هرگز توانایى شنیدن (حق را) نداشتند. و (حقیقت را) نمى دیدند. (هود/۲۰) * أُولَٰئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ آنان کسانى هستند که سرمایه وجود خود را از دست داده اند. و آنچه را به دروغ همتاى خدا مى پنداشتند از نظرشان گم شد. (هود/۲۱) * لَا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ بى تردید آنها در آخرت، از همه زیانکارترند! (هود/۲۲) @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🔹تفسیر سوره مبارکه هود آیات(۱۸ الی۲۲)🔹 ♨️زیانکارترین مردم در تعقیب آیه گذشته، که سخن از قرآن و رسالت پیامبر(صلى الله علیه وآله) به میان آمد، آیات مورد بحث سرنوشت منکران، و نشانه ها، و پایان و عاقبت کارشان را تشریح مى کند. در نخستین آیه، مى فرماید: چه کسى ستمکارتر است از آن کس که بر خدا دروغ مى بندد (وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى عَلَى اللّهِ کَذِباً). یعنى نفى دعوت پیامبر راستین در واقع نفى سخنان خدا است و او را به دروغ گوئى و افترابندى به خدا نسبت دادن است. اصولاً تکذیب پیامبر، تکذیب خدا است، و دروغ بستن بر کسى که جز از طرف خدا سخن نمى گوید، دروغ بستن بر ذات پاک خدا محسوب مى شود. همان گونه که تاکنون مکرر گفته ایم، قرآن مجید در چندین آیه، گروهى را به عنوان ستمکارترین مردم با تعبیر أَظْلَمُ معرفى نموده است، در حالى که ظاهراً کارهاى آنها با هم مختلف است، و ممکن نیست چند گروه با داشتن چند کار مختلف، هر کدام ستمکارترین مردم شمرده شوند، بلکه باید گروهى ستمکار یا ستمکارتر و گروه دیگرى ستمکارترین بوده باشند. ولى، بارها در جواب این سؤال گفته ایم، ریشه تمام این اعمال به یک چیز، یعنى شرک و تکذیب آیات الهى باز مى گردد، که بالاترین تهمت هاست. آنگاه، آینده شوم آنها را در قیامت چنین بیان مى کند: آنها در آن روز به پیشگاه پروردگار، با تمامى اعمال و کردارشان عرضه مى شوند، و در دادگاه عدل او حضور مى یابند (أُولئِکَ یُعْرَضُونَ عَلى رَبِّهِمْ). در این هنگام شاهدان اعمال، گواهى مى دهند و مى گویند: اینها همان کسانى هستند که بر پروردگار بزرگ و مهربان و ولى نعمت خود دروغ بستند (وَ یَقُولُ الأَشْهادُ هؤُلاءِ الَّذینَ کَذَبُوا عَلى رَبِّهِمْ). سپس، با صداى رسا مى گویند: لعنت خدا بر ستمگران باد (أَلا لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظّالِمینَ). در این که شاهدان ، فرشتگان الهى هستند؟ یا مأموران ضبط اعمال؟ و یا پیامبران؟ مفسران احتمالاتى داده اند، ولى با توجه به این که در آیات دیگر قرآن، پیامبران خدا به عنوان شاهدان اعمال معرفى شده اند، ظاهر این است که، در اینجا نیز منظور همانها هستند، و یا مفهوم وسیع ترى، که آنها و سایر شاهدان اعمال را دربر گیرد. در سوره نساء آیه ۴۱ مى خوانیم: فَکَیْفَ إِذا جِئْنا مِنْ کُلِّ أُمَّة بِشَهید وَ جِئْنا بِکَ عَلى هؤُلاءِ شَهیداً: چگونه است حال آنها در آن روز، که براى هر امتى گواهى بر اعمالشان مى طلبیم، و تو را گواه آنها قرار مى دهیم . و در مورد حضرت مسیح(علیه السلام) در آیه ۱۱۷ سوره مائده آمده است: وَ کُنْتُ عَلَیْهِمْ شَهیداً ما دُمْتُ فیهِمْ: من تا آن زمان که در میان پیروانم بودم بر اعمال آنها گواه بودم . و نیز، در این که گوینده جمله أَلا لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظّالِمینَ خداوند است یا شاهدان بر اعمال؟ در میان مفسران گفتگو است، اما ظاهر آیه این است که، این سخن دنباله گفتار شاهدان است. * * * آیه بعد صفات این ظالمان را در ضمن سه جمله بیان مى کند: نخست مى گوید: آنها کسانى هستند که مردم را با انواع وسائل از راه خدا باز مى دارند (الَّذینَ یَصُدُّونَ عَنْ سَبیلِ اللّهِ). این کار، یا از طریق القاء شبهه، و یا از طریق تهدید، و گاهى تطمیع، و مانند آن، صورت مى گیرد که هدف همه آنها یکى است و آن باز داشتن از راه خدا است. دیگر این که، آنها مخصوصاً سعى دارند راه مستقیم الهى را کج و معوج نشان دهند (وَ یَبْغُونَها عِوَجاً). یعنى با انواع تحریف ها، کم و زیاد کردن، تفسیر به رأى و مخفى ساختن حقایق، چنان مى کنند که این صراط مستقیم، به صورت اصلیش در نظرها جلوه گر نشود، تا مردم نتوانند از این راه بروند، و افراد حق طلب، جاده اصلى را پیدا نکنند. و سوم این که، آنها به قیامت و روز رستاخیز ایمان ندارند (وَ هُمْ بِالآْخِرَةِ هُمْ کافِرُونَ). و عدم ایمانشان به معاد، سرچشمه سایر انحرافات و تبهکارى هاى آنان مى شود; چرا که ایمان به آن دادگاه بزرگ، و عالم وسیع بعد از مرگ، روح و جان را تربیت مى کند. جالب این که، تمام این مسائل در مفهوم ظلم جمع است; زیرا مفهوم وسیع این کلمه، هر گونه انحراف و تغییر موضع واقعى اشیاء ، اعمال ، صفات و عقائد را شامل مى شود. * * * در سومین آیه، مى گوید: با این همه چنان نیست که آنها بتوانند در روى زمین از مجازات پروردگار فرار کنند، و از قلمرو قدرت او خارج شوند (أُولئِکَ لَمْ یَکُونُوا مُعْجِزینَ فِی الأَرْضِ). همچنین آنها نمى توانند ولىّ، حامى و پشتیبانى، غیر از خدا براى خود بیابند (وَ ما کانَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللّهِ مِنْ أَوْلِیاءَ). و سرانجام، به مجازات سنگین آنها اشاره کرده، مى گوید: مجازات آنها مضاعف مى گردد (یُضاعَفُ لَهُمُ الْعَذابُ).⬇️

↩️چرا که، هم خود گمراه، گناهکار و تبهکار بودند، و هم دیگران را به این راه ها مى کشاندند، به همین دلیل، هم بار گناه خویش را بر دوش مى کشند، و هم بار گناه دیگران را (بى آن که از گناه دیگران چیزى کاسته شود). شاهد این سخن آن که، در آیات دیگر قرآن مى خوانیم: وَ لَیَحْمِلُنَّ أَثْقالَهُمْ وَ أَثْقالاً مَعَ أَثْقالِهِمْ: آنها در روز قیامت سنگینى گناه خویش، و گناهان دیگرى را با آن، بر دوش خود حمل مى کنند . و نیز اخبار فراوانى داریم که: هر کس سنت بدى بگذارد، وزر و گناه تمام کسانى که به آن سنت بد عمل مى کنند، براى او نوشته مى شود، همچنین هر کس سنت نیکى بگذارد، معادل پاداش کسانى که به آن عمل مى کنند، براى او ثبت مى گردد. در پایان آیه، ریشه اصلى بدبختى آنها را این گونه شرح مى دهد: آنها نه توانائى شنیدن حق را داشتند و نه مى توانستند ببینند ! (ما کانُوا یَسْتَطیعُونَ السَّمْعَ وَ ما کانُوا یُبْصِرُونَ). در حقیقت، از کار انداختن این دو وسیله مؤثر براى درک حقایق سبب شد، هم خودشان به گمراهى بیفتند و هم دیگران را به گمراهى بکشانند; چرا که حق و حقیقت را، جز با چشم باز و گوش شنوا نمى توان درک کرد. جالب توجه این که، در این جمله مى خوانیم: آنها توانائى شنیدن (حق را) نداشتند، این تعبیر، اشاره به این واقعیت است که، براى آنها شنیدن سخنان حق آن قدر سنگین و ثقیل است، که گوئى اصلاً توانائى شنیدن حق را ندارند، این تعبیر، درست به این مى ماند که مى گوئیم: شخص عاشق نمى تواند سخن از عیب معشوق خود را بشنود. بدیهى است، این عدم توانائى درک حقایق، که نتیجه لجاجت شدید و دشمنى آنان با حق و حقیقت است، از آنها سلب مسئولیت نمى کند، و به اصطلاح، این همان چیزى است که خودشان اسباب آن را فراهم ساخته اند، در حالى که مى توانستند این حالت را از خود دور کنند; چرا که قدرت بر سبب، قدرت بر مسبب است. * * * چهارمین آیه، محصول تمام تلاش ها و کوشش هاى نادرست آنها را در یک جمله بیان مى کند، مى گوید: اینها همان کسانى هستند که سرمایه وجود خود را از دست داده و ورشکست شدند (أُولئِکَ الَّذینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ). و این بزرگ ترین خسارتى است که، ممکن است دامنگیر انسانى شود که موجودیت انسانى خویش را از دست دهد. سپس، اضافه مى کند: آنها به معبودهائى دروغین دل بسته بودند اما سرانجام تمام این معبودهاى ساختگى گم شدند و از نظرشان محو گشتند (وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما کانُوا یَفْتَرُونَ). * * * آخرین آیه مورد بحث، حکم نهائى سرنوشت آنها را به صورت قاطع چنین بیان مى کند: لا جرم و به ناچار آنها در سراى آخرت زیانکارترین مردمند (لاجَرَمَ أَنَّهُمْ فِی الآْخِرَةِ هُمُ الأَخْسَرُونَ). چرا که، هم از نعمت چشم باز و گوش شنوا محروم شدند، و هم تمام سرمایه هاى انسانى وجود خویش را از دست دادند، و با این حال، هم بار مسئولیت خویش را بر دوش مى کشند و هم بار مسئولیت دیگران را!. * * * معنى اصلى لاجَرَم جَرَم (بر وزن حَرَم) در اصل به معنى چیدن میوه از درخت است (چنان که راغب در مفردات آورده است) و سپس به هر گونه اکتساب و تحصیل امرى گفته شده، و بر اثر کثرت استعمال در کسب ناملایمات این مفهوم را به خود گرفته، به همین دلیل به گناه، جُرم گفته مى شود، ولى هنگامى که این کلمه با لا به صورت لاجَرَم بر سر جمله اى مى آید، این معنى را مى دهد که هیچ چیزى نمى تواند، این موضوع را قطع و منع کند، بنابراین، لاجَرَم به معنى لابد ، ناچار و مسلماً به کار مى رود (دقت کنید). @Nahjolbalaghe2