🔹شرح صوتی حکمت های نهج البلاغه ✅حکمت های: (۲۴۵و۲۴۶) @Nahjolbalaghe2

🎥 صوت زیبای قرآن ۲ 🌺 سوره مبارکه ناس 🔊 قاری استاد منشاوی و تکرار کودک 🎈 #فرزندان_علی 💌 #نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🌕❗️حضرت خضر عليه السلام به حضرت موسى عليه السلام سفارش كرد: قالَ الخِضرُ عليه السلام فى وَصِيَّتِهِ لِمُوسى عليه السلام: يا ابنَ عِمرانَ! لا تُعَيِّرَنَّ أحَداً بِخَطيئَتِهِ، وَ ابكِ عَلى خَطيئَتِكَ. 💙❗️ اى پسر عمران! احدى را به سبب گناهش سرزنش مكن، امـا بـر گـناه خـويش گريـان بـاش. 📚[اصول كافى، ج2 ح 356] 🤲اللهم عجل لولیک الفرج @Nahjolbalaghe2

🔰 مهمترین درس معارف 🔹اولین، دومین، سومین، چهارمین و پنجمین درس مهم، کدام درس است؟ 👈🏻 این کلیپ از جلسۀ دوم درس‌های "#تاریخ_تحلیلی صدر اسلام" تهیه شده است. 🎙حجت‌الاسلام پناهیان @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🌳شجره آشوب« قسمت سوم » 📌بررسی نفوذی های بنی امیه در حکومت امیرالمومنین علیه السلام 🔻امت من هم به زودی به هفتاد و سه فرقه تقسیم می شوند و یک فرقه نجات می یابند و هفتاد و دو فرقه دیگر در آتش هستند.» 🔻در زمان غزوه حنین، هنگامی که رسول خدا همراه سپاهش گذر می کردند، با درختی به نام «ذات انواط» رو به رو شدند که متعلق به قریش بود. آن ها در هر سال، سلاح خود را به آن درخت آویزان کرده و نزد آن اعتکاف و قربانی می کردند. 🔻تعدادی از یاران پیامبر به ایشان گفتند یا رسول الله، برای ما نیز درختی مانند ذات انواط قرار بده. پیامبر فرمود: «الله اکبر، همانطور که قوم موسی به او گفتند: خدایی مانند خدای آن ها قرار بده. 🔻 این ها سنت هایی برای کسانی قبل از شما است که به شما می رسد.» این روایت نشان می دهد تکرار سنت ها در تاریخ، یک امر اجتناب ناپذیر است. 🔻مورد بعدی، قیام صفورا، همسر حضرت موسی، علیه یوشع نبی است. در برخی روایات آمده است که صفورا، دختر شعیب، همراه با هزار مرد با یوشع بن نون جنگید و در نهایت نیز به اسارت گرفته شد. پیامبر خدا به عبدالله بن مسعود فرمود یوشع بعد از موسی، 30 سال زندگی کرد و صفورا علیه او قیام کرد... 📚 کتاب شجره آشوب 💬 نویسندگان: آقایان یوسفی و آقامیری ↩️ ادامه دارد... @Nahjolbalaghe2

«أعوذ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ» ✨﴾﷽﴿✨ حَتَّىٰ إِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فِيهَا مِن كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ وَمَنْ آمَنَ ۚ وَمَا آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِيلٌ (این وضع همچنان ادامه یافت) تا آن زمان که فرمان ما فرارسید، و تنور جوشیدن گرفت. (به نوح) گفتیم: «از هر یک از انواع حیوانات، یک جفت (نر و ماده) در آن (کشتى) حمل کن. همچنین خاندانت را (بر آن سوار کن) مگر آنها که قبلاً وعده هلاک آنان داده شده [= همسر و یکى از فرزندانت]. ـ و همچنین مؤمنان را.» امّا جز عده کمى همراه او ایمان نیاوردند. (هود/۴۰) * ۞ وَقَالَ ارْكَبُوا فِيهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا ۚ إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ او گفت: «بر آن (کشتى) سوار شوید به نام خدا. در هنگام حرکت آنو توقفش، که پروردگارم آمرزنده و مهربان است.» (هود/۴۱) * وَهِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ كَالْجِبَالِ وَنَادَىٰ نُوحٌ ابْنَهُ وَكَانَ فِي مَعْزِلٍ يَا بُنَيَّ ارْكَب مَّعَنَا وَلَا تَكُن مَّعَ الْكَافِرِينَ و کشتى، آنها را از میان امواجى همچون کوهها حرکت مى داد. (در این هنگام،) نوح فرزندش را که در گوشه اى بود صدا زد: «پسرم! همراه ما سوار شو، و با کافران مباش!» (هود/۴۲) *** قَالَ سَآوِي إِلَىٰ جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ ۚ قَالَ لَا عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَن رَّحِمَ ۚ وَحَالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ گفت: «بزودى به کوهى پناه مى برم که مرا از آب حفظ مى کند!» (نوح) گفت: «امروز هیچ نگهدارنده اى در برابر فرمان خدا نیست. مگر آن کس را که او رحم کند.» در این هنگام، موج در میان آن دو جدایى افکند. و او در زمره غرق شدگان قرارگرفت! (هود/۴۳) @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🔹تفسیر سوره مبارکه هود آیات (۴۰ الی ۴۳)🔹 در آیات گذشته، دیدیم چگونه نوح(علیه السلام) و مؤمنان راستین دست به ساختن کشتى نجات زدند، و تن به تمام مشکلات و سخریه هاى اکثریت بى ایمان مغرور دادند، و خود را براى طوفان، همان طوفانى که سطح زمین را از لوث مستکبران بى ایمان پاک مى کرد، آماده ساختند. آیات مورد بحث، سومین فراز این سرگذشت، یعنى چگونگى نزول عذاب را بر این قوم ستمگر، به طرز گویائى تشریح مى کند. نخست مى گوید: «این وضع همچنان ادامه داشت تا فرمان ما صادر شد، و طلایع عذاب آشکار گشت، و آب از درون تنور جوشیدن گرفت»! (حَتّى إِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ). «تَنُّور» (با تشدید نون) همان معنى را مى بخشد که «تنور» در فارسى متداول امروز، یعنى محلى که نان در آن پخت و پز مى شود. در این که: جوشیدن آب از تنور چه تناسبى با مسأله نزدیک شدن طوفان دارد، مفسران در آن گفتگو بسیار کرده اند: بعضى گفته اند: جوشیدن آب از درون تنور یک نشانه الهى بوده است براى نوح(علیه السلام)، تا او متوجه جریان شود و خود و یارانش با وسائل و اسباب لازم بر کشتى سوار شوند. گروهى دیگر، احتمال داده اند: تنور در اینجا در معنى مجازى و کنائى استعمال شده، اشاره به این که: تنور خشم و غضب پروردگار فوران پیدا کرد، و شعلهور شد، و این به معنى نزدیک شدن عذاب کوبنده الهى است، این تعبیر هم در فارسى، و هم در زبان عربى آمده است، که شدت غضب را تشبیه به فوران آتش مى کنند. ولى این احتمال قوى تر به نظر مى رسد که، «تنور» به معنى حقیقى و معروف آن باشد و منظور از آن، تنور خاصى هم نباشد، بلکه منظور بیان این نکته است: هنگامى که آب از درون تنور، که معمولاً مرکز آتش است، جوشیدن گرفت، نوح(علیه السلام) و یارانش متوجه شدند اوضاع به زودى دگرگون مى شود، و انقلاب و تحول نزدیک است «آب کجا و آتش کجا»؟! به تعبیر دیگر، هنگامى که دیدند سطح آب زیرزمینى چنان بالا آمده است، که از درون «تنور» که معمولاً در جاى خشک و محفوظى ساخته مى شود جوشیدن گرفته، فهمیدند موضوع مهمى در پیش است، و حادثه نو ظهورى در شرف تکوین است، همین موضوع، اخطار و علامتى بود براى نوح(علیه السلام) و یارانش که برخیزید و آماده شوید! شاید، قوم غافل و بى خبر نیز، جوشیدن آب از درون تنور خانه هایشان را دیدند، ولى مانند همیشه از کنار این گونه اخطارهاى پر معنى الهى، چشم و گوش بسته گذشتند، حتى براى یک لحظه نیز، به خود اجازه تفکر ندادند، که شاید حادثه اى در شرف تکوین باشد، شاید اخطارهاى نوح(علیه السلام) واقعیت داشته باشد. لذا مى افزاید: در این هنگام، به نوح «فرمان دادیم از هر نوعى از انواع حیوانات یک جفت (نر و ماده) بر کشتى سوار کن» تا در غرقاب، نسل آنها قطع نشود (قُلْنَا احْمِلْ فیها مِنْ کُلّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ). «و همچنین خاندانت را، جز آنها که قبلاً وعده هلاک آنها داده شده، و نیز مؤمنان را بر کشتى سوار کن» (وَ أَهْلَکَ إِلاّ مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ وَ مَنْ آمَنَ). «اما جز افراد کمى به او ایمان نیاوردند» (وَ ما آمَنَ مَعَهُ إِلاّ قَلیلٌ). این آیه از یک سو، اشاره به همسر بى ایمان نوح و فرزندش «کنعان» مى کند، که داستان آنها در آیات آینده خواهد آمد، که بر اثر انحراف از مسیر ایمان و همکارى با گناهکاران رابطه و پیوند خود را از نوح(علیه السلام) بریدند، و حق سوارشدن بر کشتى نجات را نداشتند; چرا که شرط سوار شدن بر آن در درجه اول «ایمان» بود. و از سوى دیگر، اشاره به این مى کند که: محصول سالیان بسیار دراز تلاش پى گیر نوح(علیه السلام)در راه تبلیغ آئین خویش، چیزى جز گروهى اندک از مؤمنان نبود، که طبق بعضى از این روایات، در این مدت طولانى تنها هشتاد نفر به او ایمان آوردند، و حتى بعضى، عدد آنها را از این هم کمتر نوشته اند. و این خود مى رساند که، این پیامبر بزرگ تا چه حد استقامت و پایمردى داشت، که براى هدایت هر یک از آنها به سوى خدا، به طور متوسط ده سال زحمت کشید! زحمتى که مردم عادى، حتى براى هدایت و نجات فرزندشان تحمل نمى کنند. * * * «نوح» به سرعت بستگان و یاران با ایمان خود را جمع کرد، و چون لحظه طوفان و فرارسیدن مجازات هاى کوبنده الهى نزدیک مى شد «به آنها دستور داد که به نام خدا بر کشتى سوار شوید، به هنگام حرکت و توقف کشتى نام خدا را بر زبان جارى سازید، و به یاد او باشید» (وَ قالَ ارْکَبُوا فیها بِسْمِ اللّهِ مَجْراها وَ مُرْساها). چرا مى گوید: در همه حال، به یاد او باشید و از یاد و نام او مدد بگیرید؟ «براى این که پروردگار من آمرزنده و مهربان است» (إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَحیمٌ). به مقتضاى رحمتش، این وسیله نجات را در اختیار شما بندگان با ایمان قرار داده، و به مقتضاى آمرزشش از لغزش هاى شما مى گذرد.⬇️

↩️سرانجام، لحظه نهائى فرا رسید و فرمان مجازات این قوم سرکش صادر شد، ابرهاى تیره و تار همچون پاره هاى شب ظلمانى سراسر آسمان را فرا گرفت، و آن چنآن روى هم متراکم گردید، که نظیرش هیچ گاه دیده نشده بود، صداى غرش رعد و پرتو خیره کننده برق پى در پى در فضاى آسمان پخش مى شد، و خبر از حادثه بسیار عظیم و وحشتناکى مى داد. باران شروع شد، سریع و سریع تر شد، قطره ها، درشت و درش تر شد، و همان گونه که قرآن در آیه ۱۱ سوره «قمر» مى گوید، گوئى تمام درهاى آسمان گشوده شده، اقیانوسى از آب از لابلاى ابرها فرو مى ریزد. از سوى دیگر، سطح آب زیر زمینى آن قدر بالا آمد، که از هر گوشه اى چشمه خروشانى جوشیدن گرفت. و به این ترتیب، آب هاى زمین و آسمان به هم پیوستند و دست به دست هم دادند، و بر سطح زمین ها، کوه ها، دشت ها، دره ها جارى شدند، و به زودى سطح زمین به صورت اقیانوسى در آمد. وزش بادها امواج کوه پیکرى روى این اقیانوس ترسیم مى کرد، و این امواج از سر و دوش هم بالا مى رفتند، و روى یکدیگر مى غلطیدند. «و کشتى نوح با سرنشینانش سینه امواج کوه پیکر را مى شکافت، و همچنان پیش مى رفت» (وَ هِیَ تَجْری بِهِمْ فی مَوْج کَالْجِبالِ). «نوح فرزندش را که در کنارى جدا از پدر قرار گرفته بود، مخاطب ساخت و فریاد زد: فرزندم! با ما سوار شو و با کافران مباش» که فنا و نابودى دامنت را خواهد گرفت (وَ نادى نُوحٌ ابْنَهُ وَ کانَ فی مَعْزِل یا بُنَیَّ ارْکَبْ مَعَنا وَ لاتَکُنْ مَعَ الْکافِرینَ). نوح، این پیامبر بزرگ نه تنها به عنوان یک پدر، بلکه به عنوان یک مربى خستگى ناپذیر و پرامید، حتى در آخرین لحظه، دست از وظیفه خود بر نداشت، به این امید که سخنش در قلب سخت فرزند اثر کند. اما متأسفانه، تأثیر همنشین بد، بیش از آن بود که گفتار این پدر دلسوز تأثیر مطلوب خود را ببخشد. * * * این فرزند لجوج و کوتاه فکر، به گمان این که با خشم خدا مى توان به مبارزه برخاست، «فریاد زد: پدر! براى من جوش نزن، به زودى به کوهى پناه مى برم که دست این سیلاب به دامنش هرگز نخواهد رسید، و مرا در دامان خود پناه خواهد داد» (قالَ سَآوی إِلى جَبَل یَعْصِمُنی مِنَ الْماءِ). «نوح» باز مأیوس نشد، بار دیگر به اندرز و نصیحت پرداخت، شاید فرزند کوتاه فکر از مرکب غرور و خیره سرى، فرود آید و راه حق را پیش گیرد، به او «گفت: فرزندم امروز هیچ نگهدارى در برابر فرمان خدا نیست» (قالَ لا عاصِمَ الْیَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللّهِ). «تنها نجات از آن کسى است که مشمول رحمت خدا باشد و بس»! (إِلاّ مَنْ رَحِمَ). کوه که سهل است، کره زمین که سهل است، خورشید و تمام منظومه شمسى با آن عظمت خیره کننده در برابر قدرت لایزال او ذرّه بى مقدارى بیش نیست. مگر بالاترین کوه ها در برابر کره زمین، همچون بر آمدگى هاى بسیار کوچکى که روى سطح یک نارنج قرار دارد نیست؟ همان زمینى که یک میلیون و دویست هزار مرتبه باید بزرگ شود، تا به اندازه کره خورشید گردد، همان خورشیدى که یک ستاره متوسط معمولى آسمان، از میان میلیون ها میلیون ستاره در پهنه عالم خلقت است. پس چه خیال خامى! و چه فکر کوتاهى! که از «کوه» کارى ساخته باشد؟! در همین هنگام، موجى برخاست، جلو آمد و جلوتر، و فرزند نوح(علیه السلام) را همچون پر کاهى از جا کند، و در لابلاى خود در هم کوبید «و میان پدر و فرزند جدائى افکند و او را در صف غرق شدگان قرار داد»! (وَ حالَ بَیْنَهُمَا الْمَوْجُ فَکانَ مِنَ الْمُغْرَقینَ). * * * نکته ها ۱- آیا طوفان نوح (علیه السلام ) عالمگیر بود الف ـ از ظاهر بسیارى از آیات قرآن، چنین بر مى آید که طوفان نوح(علیه السلام)جنبه منطقه اى نداشته است، بلکه حادثه اى بوده است براى سراسر روى زمین; زیرا کلمه «أَرْض» (زمین) به طور مطلق ذکر شده مانند: رَبِّ لاتَذَرْ عَلَى الأَرْضِ مِنَ الْکافِرینَ دَیّاراً: «خداوندا بر روى زمین از کافران که هرگز امید به اصلاحشان نیست احدى را زنده مگذار».(۵) ب ـ و همچنین آیه ۴۴ همین سوره «هود» (آیه آینده): قیلَ یا أَرْضُ ابْلَعی مائَکِ...: «اى زمین آب هاى خود را فرو بر...». ج ـ از بسیارى از تواریخ نیز، جهانى بودن طوفان نوح استفاده مى شود، به همین جهت، تمام نژادهاى کنونى را به یکى از سه فرزند نوح (حام، و سام و یافث) که بعد از نوح باقى ماندند، باز مى گردانند. د ـ در تاریخ طبیعى نیز، دورانى به نام دوران باران هاى سیلابى دیده مى شود، که اگر آن را الزاماً مربوط به قبل از تولد جانداران ندانیم، قابل تطبیق بر طوفان نوح نیز هست. @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🔹ترجمه و شرح نامه(۶۲)بخش اول🔹 ✅اولویت حفظ دین بر خافت امام(عليه السلام) اين نامه را همچون بسيارى از نامه ها بعد از حمد و ثناى الهى با نبوّت پيغمبر اسلام و اوصاف برجسته او شروع مى کند و مى فرمايد: «اما بعد از حمد و ثناى الهى، خداوند سبحان محمد ـ صلى الله عليه وآله وسلم ـ را فرستاد تا بيم دهنده جهانيان و شاهد و حافظ (آيين) انبيا (ى پيشين) باشد»; (أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ اللهَ سُبْحَانَهُ بَعَثَ مُحَمَّداً(صلى الله عليه وآله) نَذِيراً لِلْعَالَمِينَ، وَمُهَيْمِناً عَلَى الْمُرْسَلِينَ). تعبير به «نَذِيراً لِلْعَالَمِينَ» دليل روشنى بر جهانى بودن اسلام دارد و حتى اطلاق اين کلام به جاودانه بودن اين آيين نيز اشاره مى کند و تعبير به «مُهَيْمِناً عَلَى الْمُرْسَلِينَ» نشان مى دهد که پيغمبر اسلام به تمام آيين هاى آسمانى پيش از خود ايمان داشت و در حفظ ارزش هاى والاى آنها مى کوشيد، زيرا واژه «مُهَيْمِناً» هم به معناى حافظ و نگاهبان آمده و هم به معناى شاهد و گواه. امام(عليه السلام) ضمناً به اين نکته توجّه مى دهد که مسلمانان بايد اختلافات خويش را کنار بگذارند تا بتوانند به جهانى بودن اسلام عملاً جامه عمل بپوشانند. سپس به دنبال اين سخن مى فرمايد: «ولى هنگامى که آن حضرت که درود بر او باد از جهان رفت مسلمانان درباره خلافت و امارت پس از او به تنازع برخاستند»; (فَلَمَّا مَضَى(عليه السلام) تَنَازَعَ الْمُسْلِمُونَ الاَْمْرَ مِنْ بَعْدِهِ). اشاره به منازعه و درگيرى هايى است که در سقيفه ميان مهاجران و انصار رخ داد که نزديک بود کار به جاهاى باريک بکشد، هرچند بعضى از مهاجران حاضر در سقيفه با تدبيرى که عمر انديشيد بر مخالفان خود پيروز شدند. آن گاه امام در ادامه سخن به سراغ نکته اصلى اين نامه مى رود و مى فرمايد: «به خدا سوگند هرگز فکر نمى کردم و به خاطرم خطور نمى کرد که عرب بعد از پيامبر ـ که درود خدا بر ايشان و خاندان پاکش باد ـ اين امر خلافت را از اهل بيت او منحرف سازند (و در جاى ديگر قرار دهند و نيز به خصوص) باور نمى کردم آنها پس از آن حضرت آن را از من دور سازند»; (فَوَ اللهِ مَا کَانَ يُلْقَى فِي رُوعِي وَلاَ يَخْطُرُ بِبَالِي، أَنَّ الْعَرَبَ تُزْعِجُ هَذَا الاَْمْرَ مِنْ بَعْدِهِ ـ صلى الله عليه وآله وسلم ـ عَنْ أَهْلِ بَيْتِهِ، وَلاَ أَنَّهُمْ مُنَحُّوهُ عَنِّي مِنْ بَعْدِهِ). اشاره به اينکه از همه لايق تر براى جانشينى پيغمبر، اهل بيت او به طور عام بودند که به اهداف و نيّات و نظرات وى از همه آشناتر بودند و در ميان اهل بيت(عليهم السلام) به طور خاص کسى از من لايق تر براى اين مقام نبود. جالب اينکه ابن ابى الحديد معتقد است اين سخن دليل بر عدم وجود نص درباره امر ولايت و خلافت بوده در حالى که مى توان با اين عبارت عکس آنچه را او گفته، نتيجه گرفت، زيرا نصوص متعددى درباره اهل بيت (مانند حديث ثقلين و...) و نصوص فراوانى درباره شخص على(عليه السلام) (مانند حديث غدير، منزلت، يوم الدار و...) چنان بود که غالباً آن را از پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) شنيده بودند و اضافه بر آن، لياقت هاى معنوى و جسمانى على(عليه السلام) را نيز مى دانستند، بنابراين امام توجّه مى دهد که با آن همه نصوص و لياقت ها چگونه امر خلافت را از مسير اصلى اش تغيير داده و به غير اهلش سپرده اند! سپس مى افزايد: «تنها چيزى که مرا ناراحت کرد هجوم مردم بر فلان شخص بود که با او بيعت مى کردند (اشاره به بيعت با ابو بکر بعد از ماجراى سقيفه است) من دست نگه داشتم (و گوشه گيرى را برگزيدم) تا اينکه ديدم گروهى از اسلام، بازگشته و مرتد شده اند و مردم را به نابود کردن دين محمد(صلى الله عليه وآله) دعوت مى کنند»; (فَمَا رَاعَنِي إِلاَّ انْثِيَالُ النَّاسِ عَلَى فُلاَن يُبَايِعُونَهُ، فَأَمْسَکْتُ يَدِي حَتَّى رَأَيْتُ رَاجِعَةَ النَّاسِ قَدْ رَجَعَتْ عَنِ الاِْسْلاَمِ يَدْعُونَ إِلَى مَحْقِ دَيْنِ مُحَمَّد(صلى الله عليه وآله)). اشاره به اينکه هنگامى که ديدم مردم در مسأله خلافت راه خلافى را بر اثر تبليغات اين و آن انتخاب کرده اند چاره اى جز سکوت و کناره گيرى نديدم; اما ناگهان ديدم اوضاع دگرگون شد و دشمنان اسلام به پا خاستند و اگر سکوت کنم و به يارى مسلمانان وفادار برنخيزم خطر جدى است. لذا در ادامه سخن مى افزايد: «(اينجا بود که) ترسيدم اگر اسلام و اهلش را يارى نکنم شاهد شکافى در اسلام يا نابودى آن باشم که مصيبتش براى من از رها ساختن خلافت و حکومت بر شما بزرگ تر باشد; حکومتى که متاع و بهره دوران کوتاه زندگى دنياست و آنچه از آن بوده است (به زودى) زوال مى پذيرد همان گونه که سراب زائل مى گردد و يا همچون ابرهايى است که (در مدت کوتاهى) پراکنده مى شود⬇️

↩️(فَخَشِيتُ إِنْ لَمْ أَنْصُرِ الاِْسْلاَمَ وَ أَهْلَهُ أَنْ أَرَى فِيهِ ثَلْماً أَوْ هَدْماً، تَکُونُ الْمُصِيبَةُ بِهِ علَيَّ أَعْظَمَ مِنْ فَوْتِ وِلاَيَتِکُمُ الَّتِي إِنَّمَا هِيَ مَتَاعُ أَيَّام قَلاَئِلَ، يَزُولُ مِنْهَا مَا کَانَ، کَمَا يَزُولُ السَّرَابُ، أَوْ کَمَا يَتَقَشَّعُ السَّحَابُ). اين سخن اشاره به قيام «اصحاب ردّه» است و به گفته مرحوم مغنيّه در شرح نهج البلاغه، خلاصه ماجرا چنين بود که شخصى به نام طليحه در زمان حيات پيغمبر ادعاى نبوّت کرد پيامبر ضرار بن الاوس را (با گروهى از مسلمانان) به نبرد با او فرستاد. او فرار کرد و وضعش به ضعف گراييد; ولى بعد از رحلت پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) به سبب کثرت مرتدين، نيرومند شد و تصميم گرفت با کمک آنها مدينه را اشغال کند. ابن اثير در حوادث سنه يازده هجرى مى نويسد: جمعيت عرب مرتد شدند و سرزمين حجاز بعد از وفات رسول الله يکپارچه آتش شد و هر قبيله اى به طور عموم و يا جمعى از آنها راه ارتداد پيش گرفتند مگر قبيله «قريش» و «ثقيف» و جريان مسيلمه و طليحه شدّت يافت. آن گاه مغنيه مى افزايد: هنگامى که مسلمانان از نيّت طليحه و قصد اشغال مدينه به وسيله او آگاه شده همگى دست به دست هم دادند تا با او بجنگند و امام اميرمؤمنان(عليه السلام) نيز از گوشه عزلت بيرون آمد و در محلى نزديک به مدينه در برابر آنها موضع گرفت و ديگران به امام پيوستند و به او اقتدا کردند. طليحه شبانه به مدينه حمله کرد و مسلمانان در کمين او بودند; لشکر او را از هم متلاشى ساختند و گروهى را کشتند و به هيچ يک از مسلمانان آسيب نرسيد. طليحه فرار کرد و يارانش بعد از يقين به کذب او پراکنده شدند و او به نواحى شام رفت و اظهار توبه و اسلام کرد تا از قتل در امان باشد. هنگامى که ابوبکر از دنيا رفت به مدينه آمد و با عمر بيعت نمود. اين ماجرا را طبرى در تاريخ خود به طور مشروح در حوادث پس از رحلت پيغمبر اکرم در حوادث سال يازدهم آورده است. امام باقر(عليه السلام) در حديث پرمعنايى مى فرمايد: «إِنَّ النَّاسَ لَمَّا صَنَعُوا مَا صَنَعُوا إِذْ بَايَعُوا أَبَا بَکْر لَمْ يَمْنَعْ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ(عليه السلام) مِنْ أَنْ يَدْعُوَ إِلَى نَفْسِهِ إِلاَّ نَظَراً لِلنَّاسِ وَتَخَوُّفاً عَلَيْهِمْ أَنْ يَرْتَدُّوا عَنِ الاِْسْلاَمِ فَيَعْبُدُوا الاَْوْثَانَ وَلاَ يَشْهَدُوا أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ(صلى الله عليه وآله) وَکَانَ الاَْحَبَّ إِلَيْهِ أَنْ يُقِرَّهُمْ عَلَى مَا صَنَعُوا مِنْ أَنْ يَرْتَدُّوا عَنْ جَمِيعِ الاِْسْلاَم; اگر اميرمؤمنان سکوت فرمود و مردم را به سوى خويش دعوت نکرد تنها به اين سبب بود که ملاحظه حال مردم را فرمود که مبادا از اسلام مرتدّ بشوند و به سوى بت پرستى روى آورند و شهادت به وحدانيت خداوند و نبوّت پيغمبر اسلام را ترک گويند و آن حضرت مصلحت در اين ديد که آنها را بر انحرافى که در امر خلافت داشتند رها سازد مبادا تمام اسلام را ترک گويند». تعبير امام از مسأله حکومت و ولايت به «سراب» و يا «ابرهايى که به سرعت متلاشى مى شوند» تشبيهات جالبى است که از ناپايدارى زندگى دنيا و مقام ها و مواهب آن پرده بر مى دارد. سراب، نه فقط به هنگامى که انسان به سراغش مى رود به زودى از ديدگان محو مى شود، بلکه اساساً امرى خيالى و توهمى است که از خطاى باصره پيدا مى شود. همچنين ابرهايى که رگبار مى زنند و به سرعت عبور مى کنند گرچه موقتاً سايه اى آرامبخش و آبى که مايه حيات است با خود دارند; ولى دوران عمرشان کوتاه و بسيار زودگذر است. در اينجا اين سؤال پيش مى آيد که چگونه امام ولايت و خلافت را به عنوان متاع زودگذر دنيا و حقى شخصى که از آن حضرت غصب شده مى داند با اينکه جانشينى پيامبر و به تعبير ديگر امامت مقام والاى روحانى است که به عنوان مسئوليت و وظيفه اى الهى بر دوش امام افکنده مى شود، همچون نبوّت براى پيامبر اسلام، بنابراين صبغه دنيايى ندارد که زودگذر و زوال پذير باشد. شبيه اين تعبير در موارد ديگرى از نهج البلاغه ديده مى شود و ممکن است براى خوانندگان ايجاد توهم کند که امام(عليه السلام) به خلافت همچون مقامى شخصى و دنيايى مى نگريست؟ پاسخ اين سؤال آن است که امام از ديدگاه مدعيان خلافت سخن مى گويد. بدون شک آنها براى کسب مقام و برترى جويى به سراغ آن رفتند و درک نمى کردند که اين مقامى شخصى و دنيوى نيست. افزون بر اين دريغ داشتن اين مقام از امام(عليه السلام) هم غصب حقوق مردم و سبب محروميتشان از اين موهبت الهى بود و هم اهانتى به ارزش هاى وجودى امام محسوب مى شد. سرانجام حضرت در پايان اين بخش از نامه مى فرمايد: «از اين رو من براى دفع اين حوادث به پا خاستم و حاکمان وقت (را در برابر توطئه دشمنان) يارى کردم تا باطل از ميان رفت و نابود شد و دين از تزلزل باز ايستاد و استوار ماند» @Nahjolbalaghe2

⚖قانون ابتلائات 👤 #حجت_الاسلام_والمسلمین_عابدینی @Nahjolbalaghe2

💎✨پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله صَلاةُ اللَّيْلِ سِراجٌ لِصاحِبِها فِى ظُلْمَةِ الْقَبْرِ نماز شب در تاريكى قبر براى صاحبش چراغ است 📜بحارالأنوار، ج 87، ص 161 امام صادق عليه السلام يا سُلَيْمانُ لاتَدَعْ قِيامَ اللَّيْلِ فَاِنَّ الْمَغْبُونَ مَنْ حُرِمَ قِيامَ اللَّيْلِ اى سليمان نماز شب را رها نكن، زيرا بازنده و مغيون كسى است كه از بيدارى شب محروم باشد. 📜بحارالأنوار، ج 87، ص 146 🌿🌹🌿🌹🌿🌹 🤲اللهم عجل لولیک الفرج @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🌳شجره آشوب« قسمت چهارم » 📌بررسی نفوذی های بنی امیه در حکومت امیرالمومنین علیه السلام 🔻و دختر ابوبکر (عایشه) نیز علیه علی خروج می کند و همانطور که یوشع با صفورا برخورد کرد، علی نیز با عایشه برخورد می کند. 🔻رسول خدا در مورد دیگری، معاویه را به فرعون امت، عمرو عاص را به سامری، ابوموسی اشعری را به جاثلیق تشبیه کرد. این نمادها، همگی مربوط به بنی اسراییل است که نشان می دهد همانطور که در امت حضرت موسی، گمراهانی همانند فرعون و سامری وجود داشتند، در امت اسلام نیز چنین افرادی با طرز فکر و سیره آن ها وجود دارند. 🔻 در روایتی دیگر، پیامبر اکرم، زیاد را به هامان، سعید بن عاص را به قارون، ابوموسی را به سامری تشبیه کرد. ایشان فرمود... 📚 کتاب شجره آشوب 💬 نویسندگان: آقایان یوسفی و آقامیری ↩️ ادامه دارد... @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ ✅ برنامه‌ روزانه کانال : 🌷شنبه‌‌‌‌ها‌و سه‌شنبه‌ها شرح 🦋خطبه ها 🌹یکشنبه‌ها و چهار‌شنبه‌هاشرح 🌴حکمتها 🌷دوشنبه‌ها و پنج‌شنبه‌ها شرح 🕊نامه ها #روزانه‌تفسیرقرآن 🍃حکمتها، نامه ها و خطبه های نهج‌البلاغه ترجمه محمد دشتی به طور کامل قبلا در کانال بار گزاری شده و لینک‌های دسترسی به مطالب در کانال سنجاق شده اند 🌺🍃 @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🔹تفسیر سوره مبارکه هود آیات(۴۰ الی ۴۳)🔹 ↩️هـ ـ این نظریه نیز، در تاریخ طبیعى زمین هست، که محور کره زمین تدریجاً تغییر پیدا مى کند، یعنى قطب شمال و جنوب تبدیل به خط استوا، و خط استوا جاى قطب شمال و جنوب را مى گیرد، روشن است به هنگام گرم شدن یخ هاى فوق العاده متراکم قطبى، آب دریاها به اندازه اى بالا مى آید که، بسیارى از خشکى ها را فرا مى گیرد و با نفوذ در لایه هاى زمین به صورت چشمه هاى خروشان از نقاط دیگر سر بر مى آورد، و همین گسترش آب ها باعث فزونى ابرها و بارش باران هاى زیادتر مى گردد. و ـ این مطلب که نوح از حیوانات روى زمین نمونه هائى با خود برداشت نیز، مؤید جهانى بودن طوفان است. ز ـ و اگر محل زندگى نوح را «کوفه» ـ آن چنان که در بعضى از روایات آمده است ـ بدانیم. و طبق روایات دیگر، دامنه طوفان به «مکّه» و خانه «کعبه» هم کشیده شده باشد، این خود مؤید دیگرى بر جهانى بودن این طوفان است. ولى با این حال، احتمال منطقه اى بودن آن نیز به کلّى منتفى نیست; زیرا اطلاق کلمه «ارض» بر یک منطقه وسیع جهان، در قرآن، مکرّر آمده است، چنان که در سرگذشت بنى اسرائیل مى خوانیم: وَ أَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذینَ کانُوا یُسْتَضْعَفُونَ مَشارِقَ الأَرْضِ وَ مَغارِبَها: «مشرق ها و مغرب هاى زمین را در اختیار گروه مستضعفان (بنى اسرائیل) قرار دادیم». حمل حیوانات در کشتى نیز، ممکن است به خاطر این باشد که در آن قسمت از زمین، نسل حیوانات قطع نگردد، به خصوص این که، در آن روز نقل و انتقال حیوانات از نقطه هاى دوردست کار آسانى نبود (دقت کنید). همچنین، قرائن دیگرى که در بالا ذکر شد، قابل تطبیق بر منطقه اى بودن طوفان نوح مى تواند باشد. این نکته نیز، قابل توجه است که: طوفان نوح به عنوان مجازات آن قوم سرکش بود، و ما هیچ دلیلى در دست نداریم که دعوت نوح به سراسر زمین رسیده باشد. اصولاً، با وسائل آن زمان، رسیدن دعوت یک پیامبر (در عصر خودش) به همه نقاط، بسیار بعید به نظر مى رسد. ولى در هر حال، هدف قرآن از بیان این سرگذشت عبرت انگیز، بیان نکته هاى تربیتى مهمى است که در آن نهفته است، خواه جهانى باشد یا منطقه اى. ۲- آیا بعد از نزول عذاب توبه ممکن است؟ از آیات گذشته، استفاده مى شود «نوح» حتى بعد از شروع طوفان، فرزند خود را تبلیغ مى کرد، این دلیل بر آن است که، اگر ایمان مى آورد ایمانش پذیرفته بود، در اینجا این سؤال پیش مى آید: با توجه به آیات دیگر قرآن که در گذشته نمونه هائى از آن را داشته ایم که: درهاى توبه بعد از نزول عذاب بسته مى شود; چگونه سازگار است؟ چرا که در این هنگام غالب گنهکاران سرکش که مجازات را با چشم خود مى بینند، بى اختیار و از روى اضطرار توبه مى کنند، اما بر اساس آن آیات، توبه اى بى ارزش و بى محتوا! اما با دقت در آیات فوق، پاسخ این سؤال را مى توان چنین یافت که: شروع طوفان و آغاز کار آن، نشانه روشنى بر عذاب نبود، بلکه یک باران تند و بى سابقه به نظر مى رسید. به همین دلیل، فرزند نوح(علیه السلام) به پدر گفت: من به کوه پناه مى برم تا از غرقاب نجات یابم، به گمان این که باران و طوفان یک باران و طوفان طبیعى است، در چنین هنگامى، باز بودن درهاى توبه مسأله عجیبى نیست! و با آیات اشاره شده نیز، سازگار است. سؤال دیگرى که در مورد فرزند نوح(علیه السلام) ممکن است پیش آید، این است: چرا او در این لحظه حساس تنها، فرزند خود را مخاطب ساخت، نه همه مردم را؟ این ممکن است به خاطر آن باشد که، او وظیفه دعوت عمومى اش حتى درباره فرزندش را انجام داده بود، ولى درباره فرزند وظیفه سنگین ترى داشت، و آن وظیفه «اُبُوّت» علاوه بر «نُبُوّت» بود، به همین دلیل براى اداى این وظیفه در آخرین لحظه، روى فرزندش تأکید بیشتر مى کرد. احتمال دیگرى، با توجه به گفته بعضى از مفسران نیز وجود دارد که فرزند نوح(علیه السلام) در آن موقع، نه در صف کفار قرار داشت و نه در صف مؤمنان و جمله: وَ کانَ فی مَعْزِل «او در گوشه تنهائى قرار گرفته بود» را دلیل بر آن دانسته اند، گر چه به حکم قرار نگرفتن در صف مؤمنان مستحق مجازات بود، ولى کناره گیرى اش از صف کفار ایجاب مى کرد، مورد محبت و لطف بیشترى از طریق تبلیغ قرار گیرد. به علاوه، جدائى از صف کفار، این فکر را براى نوح(علیه السلام) به وجود آورده بود که شاید از کار خود پشیمان شده باشد. این احتمال نیز با توجه به آیات آینده وجود دارد که، پسر «نوح» با صراحت مخالفت با پدر نمى کرد، بلکه به صورت «منافقان» بود، و در برابر او گاه اظهار موافقت مى نمود، به همین دلیل «نوح» درباره او تقاضاى نجات از خدا کرد. به هر حال، آیه فوق هیچ گونه منافاتى با سایر آیات قرآن که مى گوید: هنگام نزول عذاب درهاى توبه بسته مى شود، ندارد!⬇️

↩️۳- درس های تربیتی در طوفان نوح همان گونه که مى دانیم، هدف اصلى قرآن از بیان سرگذشت پیشینیان، بیان درس هاى عبرت و نکات آموزنده و تربیتى است، و در همین قسمت که تا کنون از «داستان نوح»(علیه السلام) خوانده ایم، نکته هاى بسیار مهمى نهفته است، که به قسمتى از آن ذیلاً اشاره مى شود: الف: پاکسازى روى زمین درست است خداوند، «رحیم» و مهربان است، ولى نباید فراموش کرد که، او در عین حال، «حکیم» نیز مى باشد، به مقتضاى حکمتش، هر گاه قوم و ملتى فاسد شوند، و دعوت ناصحان و مربیان الهى در آنها اثر نکند، حق حیات براى آنها نیست، سرانجام از طریق انقلاب هاى اجتماعى و یا انقلاب هاى طبیعى، سازمان زندگى آنها در هم کوبیده و نابود مى شود. این، نه منحصر به قوم نوح بوده است و نه به زمان و وقت معینى، این یک سنت الهى است در همه اعصار و قرون، و همه اقوام و ملت ها، و حتى در عصر و زمان ما! و چه بسا، جنگ هاى جهانى اول و دوم اشکالى از این پاکسازى باشد. ب: مجازات با طوفان چرا؟ درست است که یک قوم و ملت فاسد باید نابود شوند، و وسیله نابودى آنها هر چه باشد تفاوت نمى کند، ولى دقت در آیات قرآن نشان مى دهد، بالاخره تناسبى میان نحوه مجازات ها و گناهان اقوام بوده و هست (دقت کنید). فرعون، تکیه گاه قدرتش را «رود عظیم نیل» و آب هاى پر برکت آن قرار داده بود، و جالب این که نابودى او هم به وسیله همان شد! نمرود، متکى به لشکر عظیمش بود، و چنان که مى دانیم لشکر کوچکى از حشرات، او و یارانش را شکست داد! قوم نوح، جمعیت کشاورز و دامدارى بودند، و چنین جمعیتى همه چیز خود را از دانه هاى حیات بخش باران مى داند، اما سرانجام همین باران آنها را از بین برد. و از اینجا به خوبى روشن مى شود، چقدر برنامه هاى الهى حساب شده است، و اگر مى بینیم انسان هاى طغیانگر عصر ما در جنگ هاى جهانى اول و دوم، به وسیله مدرن ترین سلاح هایشان در هم کوبیده شدند، نباید مایه تعجب ما باشد; چرا که، همین صنایع پیشرفته بود که تکیه گاه آنها در استعمار و استثمار خلق هاى مستضعف جهان محسوب مى شد! ج: نام خدا در هر حال و در همه جا: در آیات بالا خواندیم، نوح به یارانش دستور مى دهد، نام خدا را به هنگام حرکت و توقف کشتى فراموش نکنند، همه چیز به نام او، و به یاد او، و با استمداد از ذات پاک او باید باشد، هر حرکتى، هر توقفى، در حال آرامش و در حال طوفان، همه باید با نام او آغاز شود; چرا که هر کار بى نام او شروع شود «ابتر و بریده دم» خواهد بود. همان گونه که در حدیث معروفى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل شده است: کُلُّ أَمْر ذِی بال لَمْ یُذْکَرْ فِیهِ بِسْمِ اللّهِ فَهُوَ أَبْتَر: «هر کار مهمى که نام خدا در آن برده نشود نافرجام خواهد بود». ذکر نام خدا، نه به عنوان تشریفات، بلکه به عنوان انگیزه و هدف، یعنى هر کار که انگیزه خدائى ندارد و هدفش خدا نیست ابتر است; چرا که انگیزه هاى مادى پایان مى پذیرد، ولى انگیزه هاى الهى تمام نشدنى است، هدف هاى مادى به اوج خود که رسید خاموش مى شود، اما هدف هاى الهى همچون ذات پاک او جاودانى خواهد بود. د: پناهگاه هاى پوشالى معمولاً هر کس در مشکلات زندگى به چیزى پناه مى برد، گروهى به ثروتشان، گروهى به مقام و منصبشان، عده اى به قدرت جسمانیشان، و جمعى به نیروى فکریشان. ولى، همان گونه که آیات فوق به ما مى گوید، و تاریخ نشان داده، هیچ یک از اینها در برابر فرمان پروردگار کمترین تاب مقاومت ندارد، و همچون تارهاى عنکبوت که در برابر وزش طوفان قرار گیرد به سرعت در هم مى ریزد. فرزند نادان و خیره سر، پسر نوح پیامبر(علیه السلام)نیز در همین اشتباه بود، گمان مى کرد، کوه مى تواند در برابر طوفان خشم خدا به او پناه دهد، اما چه اشتباه بزرگى؟! حرکت یک موج، کار او را ساخت و به دیار عدمش فرستاد. به همین دلیل، در پاره اى از دعاها مى خوانیم: من از خشم تو، به سوى تو فرار مى کنم: «هارِبٌ مِنْکَ إِلَیْکَ» یعنى اگر پناهگاهى در برابر طوفان خشم تو باشد، باز همان ذات پاک تو است، و بازگشت به سوى تو، نه چیز دیگر. هـ : کشتى نجات رهائى از هیچ طوفانى، بدون کشتى نجات ممکن نیست، لزومى ندارد این کشتى حتماً از چوب و آهن باشد، بلکه، بسا این کشتى نجات، یک مکتب کارساز حیات بخش مثبت باشد، که در برابر امواج طوفان هاى افکار انحرافى مقاومت مى کند، و پیروانش را به ساحل نجات مى رساند. روى همین جهت، در روایاتى که از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) در کتب «شیعه» و «اهل تسنن» آمده است، خاندان او یعنى امامان اهل بیت(علیهم السلام) و حاملان مکتب اسلام به عنوان «کشتى نجات» معرفى شده اند. «حنش بن مغیره» مى گوید: من به همراه «ابوذر» کنار خانه کعبه آمدم، او دست در حلقه در خانه کرد و صدا زد: منم «ابوذر غفارى»، هر کس مرا نمى شناسد بشناسد.⬇️

🔹«حنش بن مغیره» مى گوید: من به همراه «ابوذر» کنار خانه کعبه آمدم، او دست در حلقه در خانه کرد و صدا زد: منم «ابوذر غفارى»، هر کس مرا نمى شناسد بشناسد. من همان «جُندب» هستم (نام اصلى ابوذر، جندب بود) من یار پیامبرم، با گوش خود شنیدم که مى فرمود: مَثَلُ أَهْلِ بَیْتِی مَثَلُ سَفِینَةِ نُوح مَنْ رَکِبَها نَجا: «مثل اهل بیت من، مثل کشتى نوح است که هر کس به آن پناه برد نجات مى یابد». در بعضى دیگر، از طرق حدیث، جمله: فَمَنْ تَخَلَّفَ عَنْها غَرِقَ: «و هر کس از آن تخلف کند غرق مى شود» ـ یا ـ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْها هَلَک: «هر کس از آن تخلف کند هلاک مى شود» اضافه شده است. این حدیث پیامبر(صلى الله علیه وآله)، با صراحت مى گوید: به هنگامى که طوفان هاى فکرى و عقیدتى و اجتماعى در «جامعه اسلامى» رخ مى دهد، تنها راه نجات، پناه بردن به این مکتب است، و ما این مسأله را به خوبى در انقلاب شکوهمند ملت ایران آزمودیم، که پیروان مکتب هاى غیر اسلامى در برابر طاغوت، شکست خوردند، جز آن گروهى که، به مکتب اسلام و اهل بیت(علیهم السلام) و برنامه هاى انقلابى آنها پناه بردند. @Nahjolbalaghe2

✨﴾﷽﴿✨ 🔭پیش بینی حکومت ‌👹معاویه 🔹ترجمه و شرح خطبه (۵۷)🔹 ↩️مرحوم «علاّمه امينى» در کتاب نفيس «الغدير» مى نويسد: «معاويه» پيوسته اصرار داشت که رواياتى در نکوهش مقام امام اميرمؤمنان (عليه السلام) جعل کند و اين کار را آن قدر ادامه داد که کودکان شام با آن خو گرفتند و بزرگ شدند و بزرگسالان به پيرى رسيدند. هنگامى که پايه هاى بغض و عداوت اهل بيت (عليه السلام) در قلوب ناپاکان محکم شد سنّت زشت لعن و سبّ مولا على(عليه السلام) را به دنبال نماز جمعه و جماعت و بر منابر، در همه جا و حتى در محل نزول وحى يعنى مدينه رواج داد. اصرار معاويه در اين معنى تا آنجا بود که وقتى در مراسم حج شرکت کرد و وارد مدينه شد تصميم داشت بر منبر رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) لعن مولا على (عليه السلام) کند به او گفتند در اينجا «سعدبن ابى وقاص» است و به اين کار رضايت نخواهد داد قبلا با او مشورت کن. «سعد» گفت: اگر چنين کارى کنى من ديگر به مسجد پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) نخواهم آمد. معاويه هنگامى که چنين ديد اقدام به لعن نکرد تا زمانى که سعد از دنيا رفت. به هر حال اين مسأله به صورت سنّت سيّئه اى در ايّام بنى اميه رواج يافت تا زمان «عمربن عبدالعزيز» رسيد و او اين رسم شوم را برانداخت. «ابوعثمان جاحظ» مى گويد: گروهى از بنى اميه که آثار منفى اين مطلب و مقاومت هاى مردمى را در برابر آن مى ديدند به معاويه گفتند تو به آنچه مى خواستى رسيدى ديگر از لعن على دست بردار، گفت: نه به خدا سوگند بايد آن قدر ادامه دهم تا کودکان با آن بزرگ شوند و بزرگسالان با آن پير گردند و هيچکس فضيلتى براى على نگويد. در مورد اين که چرا و چگونه «عمربن عبدالعزيز» اين سنّت زشت و قبيح را برانداخت در تواريخ به دو چيز اشاره شده: نخست اين که «عمر بن عبدالعزيز» استادى داشت که او را شديداً از اين کار بر حذر داشت و فضايل على (عليه السلام) را براى او بازگو نمود; ديگر اين که هنگامى که پدرش در خطبه نماز جمعه در زمانى که امير مدينه بود وقتى که به اداى لعن و سب مى رسيد زبانش مى گرفت و لکنت پيدا مى کرد، با اين که مرد فصيح و زبان آورى بود، «عمربن عبدالعزيز» از او پرسيد: پدر اين لکنت زبان تو از چيست؟» پاسخ داد: فرزندم! شاميانى که پاى منبر ما مى نشينند اگر از فضايل اين مرد بزرگ آن اندازه که پدرت مى داند بدانند احدى از آنها از ما پيروى نخواهد کرد. ولى ظاهراً عامل اصلى بالاتر از اينها بود. لعن و دشنام ها سبب شد که گروهى از مردم آگاه، به نشر فضايل على (عليه السلام) بپردازند و احاديث پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) را در فضايل على(عليه السلام) سينه به سينه و زبان به زبان در جلسات خصوصى يادآور شوند و تدريجاً مقاومت هاى مردمى از گوشه و کنار شروع شد و مردم نفرت خود را از اين سنّت زشت که پاکترين و با فضيلت ترين مردان اسلام را هدف قرار مى داد ابراز داشتند. حاکمان بنى اميه متوجه شدند که نه تنها به هدف خود نرسيده اند، بلکه شايد نتيجه معکوس بگيرند و هوشيارى عمربن عبدالعزيز سبب شد که قبل از ديگران به اين واقعيت برسد لذا در پيشگيرى از اين کار پيشگام شد. و اين امر (مسأله سب و لعن) و ضايعات ناشى از آن چهل سال طول کشيد و بر هفتاد هزار منبر سب و لعن صورت مى گرفت. در اينجا اين سؤال پيش مى آيد که چگونه گروهى از مسلمانان ـ هر چند ناآگاه ـ پذيرفتند که پيشواى بزرگ اسلام را، کسى که فضايل او شرق و غرب را پر کرده بود، به باد دشنام و ناسزاگويى بگيرند؟ پاسخ اين سؤال با توجه به کارهاى معاويه در شام روشن است. او تمام تلاش و کوشش خود را در اين زمينه به کار برد تا نسلى را که بعد از پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) تولّد يافته و روى کار آمده بودند در بى خبرى کامل قرار دهد. به علاوه بعضى از صحابه را تطميع کرده بود تا احاديثى در نکوهش على (عليه السلام) جعل کنند و به پيامبر اکرم (صلى الله عليه وآله وسلم) نسبت دهد. ابن ابى الحديد از استاد خود «ابوجعفر اسکافى» چنين نقل مى کند که «معاويه» جمعى از صحابه و گروهى از تابعين را وادار کرده بود که روايات زشتى درباره على(عليه السلام) جعل کنند که نتيجه اش بدگويى مردم و بيزارى جستن آنها باشد و براى آنها جايزه هاى مهمى قرار داده بود، آنها نيز احاديثى جعل کردند که معاويه را راضى کرد. يکى از آنها ابوهريره و ديگرى «عمروبن عاص» و «مغيرة بن شعبه» بود و از گروه تابعين «عروة بن زبير». به همين دليل «ابوجعفر اسکافى» مى افزايد احاديث «ابوهريره» نزد اساتيد ما قابل قبول نيست و از عمر نقل مى کند که او را با تازيانه زد و گفت تو احاديث فراوانى از پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) نقل مى کنى (در حالى که مدت کوتاهى نزد آن حضرت بوده اى) بنابراين معلوم مى شود که دروغ بر پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) مى بندى.⬇️

↩️4 ـ تقيّه، سپر دفاعى در مقابل دشمن بعضى از شارحان نهج البلاغه در اينجا به مناسبت خطبه بالا بحث تقيّه و مشروعيّت آن را پيش کشيده اند، گرچه اين يک مسأله پر اهميت و دامنه دارى است ولى لازم است در اينجا بحث فشرده اى درباره آن داشته باشيم و شرح آن را به موارد مناسب ديگر موکول کنيم. «تقيّه» در لغت به معنى خويشتندارى يا پرهيز از چيزى است و در اصطلاح تعاريف مختلفى براى آن ذکر کرده اند که از همه روشنتر اين است که گفته شود: تقيّه عبارت است از پنهان نمودن اعتقادات يا اعمال دينى به خاطر ترس از ضرر يا مصلحتى از مصالح ديگر، از جمله حفظ وحدت و پرهيز از هرگونه اختلاف در مقابل دشمنان مشترک. اين معنى ريشه قرآنى دارد و درباره ياران رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) در آن زمان که مسلمانان در اقليت بودند اتّفاق افتاد; آنجا که مى فرمايد: «لا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکافِرِينَ اَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنينَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِکَ فَلَيْسَ مِنَ اللهِ فى شَىء; افراد با ايمان نبايد کافران را به جاى مؤمنان دوست و سرپرست خود انتخاب کنند و هر کس چنين کند رابطه اى با خدا ندارد». سپس مى افزايد: (اِلاّ اَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقيةً); «مگر اين که از آنها تقيّه کنيد». در اين آيه با صراحت مسأله تقيّه در برابر دشمنان بى منطق مطرح شده است به گونه اى که جايى براى گفتگو باقى نمى گذارد. داستان تقيّه «عمار» در برابر مشرکان که او را مجبور به اداى کلماتى بر ضدّ اسلام و پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) کرده بودند مشهور است، او به حکم ناچارى تسليم فشار مخالفان شد و آنچه را مى خواستند بر زبان جارى کرد و گريه کنان به نزد پيامبر آمد و از اين مى ترسيد که دين و ايمانش بر باد رفته باشد، پيامبر او را دلدارى داد و فرمود: چون کلمات کفرآميز تو از روى اکراه و اجبار بوده، لطمه اى به ايمان تو وارد نمى کند و در همين جا بود که آيه شريفه ذيل نازل شد: (مَنْ کَفَرَ بِاللهِ مِنْ بَعْدِ اِيمانِه إِلاّ مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالاْيمانِ ...)(16); کسانى که بعد از ايمان کافر شوند جز آنها که تحت فشار واقع شده اند در حالى که قلبشان آرام و با ايمان است ... غضب خدا بر آنها است و عذاب عظيمى در انتظارشان». داستان مؤمن آل فرعون که در سوره «غافر» در قرآن مجيد آمده، نمونه زنده ديگرى از تقيّه هاى هدفدار است، چرا که قرآن با صراحت مى گويد: (وَ قالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَکْتُمُ إيمانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلا أَنْ يَقُولَ رَبّىَ اللهُ وَ قَدْ جائَکُمْ بِالْبَيّناتِ مِنْ رَبِّکُمْ); مرد با ايمانى از آل فرعون که ايمان خود را پنهان مى داشت، گفت: آيا مى خواهيد مردى را بکشيد به خاطر اين که مى گويد: پروردگار من «الله» است در حالى که دلائل روشنى از سوى پرودگارتان براى شما آورده است». قرآن اين مرد را مى ستايد و سخنان او را با اهميّت ياد مى کند، اين موضوع نشان مى دهد که «تقيّه» او مرضىّ خداوند متعال بوده است. در روايات اسلامى نيز تعبيرات فراوانى درباره اهميت «تقيّه» و اين که آن سپر مؤمن است و او را در برابر دشمنان حفظ کرده و نيرويش را براى مواقع حسّاس ذخيره مى کند يا اين که بخش مهمّى از دين تقيّه است و کسى که تقيّه نداشته باشد ايمان ندارد و ايمان بدون تقيّه مانند تن بى سر است و اين که تقيّه از افضل اعمال است چرا که از هدر دادن نيروها جلوگيرى مى کند، وارد شده است که بحث درباره همه آنها تدوين کتاب مستقلّى را مى طلبد و علاقمندان مى توانند به کتاب «القواعد الفقهيه» قاعده هفتم (جلد اول) مراجعه نمايند. اضافه بر همه اينها تقيّه، فلسفه بسيار روشنى دارد و آن اين که گاه مى شود، اظهار عقيده باطنى خطر جانى، ناموسى و مالى براى انسان دارد، در حالى که هيچ فائده قابل ملاحظه اى بر آن مترتّب نمى شود، در اينجا عقل مى گويد که بيهوده نبايد نيروها را به هدر داد، بلکه بايد آنها را از طريق تقيّه براى مواقع حساس حفظ کرد. تعبير به «تُرس المؤمن» يا «جُنّة المؤمن» که هر دو به معنى سپر است نيز اشاره به همين معناست. در واقع «تقيّه» به معنى فرار از زير بار مسؤوليت ها نيست، بلکه شبيه تاک تيک هاى جنگى است که از طريق استتار، نيروهاى خودى را در مقابل بيگانه حفظ مى کند تا بموقع از آنها بهره گيرى کامل شود. شرح بيشتر درباره اين معنى را در همان کتاب «القواعد الفقهيه» قاعده هفتم مطالعه فرماييد. @Nahjolbalaghe2