✳️ تقریرات درس خارج #فقه آیت الله سید موسی #شبیری_زنجانی (کتاب الصوم)، ج1، ص157-158. 🔸 مرحوم آقای #خویی بنا بر مبنای خود مرسلات #ابن_ابی_عمیر و #بزنطی و صفوان را معتبر نمی‌‌داند. ایشان می‌‌گوید: مرحوم #شیخ_طوسی که در عُدّه ادعا نموده که این راویان «لا یروون و لا یرسلون الّا عن ثقة»، در #تهذیب از این مطلب عدول نموده است و در روایتی که بعضی از این‌ها در سند وجود دارند، اشکال نموده است. ✅ اشکال به فرمایش مرحوم خویی 🔹 این فرمایش ایشان به نظر خیلی غریب می‌‌آید. تهذیب از اوّلین کتاب‌‌های شیخ طوسی است و قبل از عُدّة نگاشته شده است. تألیف تهذیب در زمان مرحوم شیخ مفید (وفات 413 ق) شروع شده است و شیخ تا اوایل صلاة را در زمان مرحوم شیخ مفید نگاشته است، به خاطر این که شیخ طوسی در اوایل تهذیب از شیخ مفید با تعبیر «الشیخ ایّده الله» یاد می کند، این‌گونه تعبیر که در نزدیک به 600 مورد در تهذیب به کار رفته تا اوائل جلد دوم (ص 3) ادامه یافته و پس از آن از شیخ مفید با عبارت «الشیخ رحمه الله» یا «الشیخ رحمه الله تعالی» یاد شده است. (اوّلین مورد آن در ج2، ص12). 🔸 از این تعابیر استفاده میشود که شیخ طوسی تهذیب را در حیات #شیخ_مفید آغاز کرده و پس از وفات وی به پایان رسانده است. ولی تألیف عدّه را در زمان مرحوم #سید_مرتضی (وفات 436 ق) شروع و پس از وفات وی به اتمام رسانده است. #رجال @Nardebane_feghahat

✳️ اشکال #سید_مرتضی بر #اجماع_لطفی : ☑️ مرحوم « سید مرتضی » به اجماع لطفی چنین ایراد نموده است که ما از کجا لزوم چنین لطفی را بر امام (علیه‌السلام) می‌فهمیم و حال آن‌که #غیبت آن حضرت از طرف ما است. #اصول @Nardebane_feghahat

🔸 #عقل از معیارهای مهم فهم و تأویل احادیث نزد #سید_مرتضی است. لذا او همه‌ی کوشش خود را مبذول داشته تا با تأویل ظاهر احادیث، برداشتی خردمندانه از روایات عرضه کند. 🔹 او بر آن است که همواره باید روایت را نخست با محک عقل و سپس با ادلّه صحیح یعنی قرآن و نظایر آن سنجید و اگر حدیث از این دو آزمون سالم به درآمد، می‌توان حکم به صحت مضمون آن خبر داد. 🔸 یکی از این تأویلات در مورد روایاتی است که در آن‌ها مدح یا ذم برخی از انواع پرندگان، چهارپایان، خوراکی‌ها و سرزمین‌ها وارد شده است و این‌که گفته شده گونه‌های ممدوح به ستایش خدا و اولیای خدا و نفرین بر دشمنان ایشان مشغولند و در مقابل گونه‌های نکوهیده، به سبّ اولیای خدا می‌پردازند. حتی حرمت برخی از خوراکی‌ها به سبب انکار ولایت ائمه، دانسته شده است. به نظر سید مرتضی نسبت دادن اعتقاد درست به برخی از جانوران و نسبت کفر و اعتقاد نادرست به برخی دیگر مخالف عقل است، زیرا این جاندارن مکلّف نیستند که به حق یا باطل اعتقاد بورزند. با این حال او این روایات را یکسره کنار ننهاده و در حدّ امکان به تأویل این اخبار پرداخته است، ولی وقتی امکان چنین تأویلی وجود نداشته، حدیث را انکار کرده است. #اصول @Nardebane_feghahat

🔸 #سید_مرتضی به تفسیر و تأویل روایاتی پرداخته است که ظاهر آن‌ها با آیات و روایات دیگر در تعارض است. مثلاً روایت منسوب به پیامبر: «ان المیت یعذب فی قبره بالنیاحه علیه» (سوگواری برای میت موجب عذاب قبر او می‌شود) و نقل‌های مختلف آن، بر فرض صحت، با آیه «... ولا تزرر وازره وزر اخری...» (الانعام، 164) که تصریح دارد هیچکس بار گناه دیگری را به دوش نمی‌کشد، مخالف است. 🔹 سید مرتضی در این باره چند تأویل عرضه کرده است از جمله مراد از این روایت این است که اگر فرد پیش از مرگ وصیت کند برای او نوحه و زاری کنند، این گریه و زاری بر سر قبر او جز عذاب برایش فایده‌ای نخواهد داشت. بنابراین عذاب نه به سبب فعل بازماندگان بلکه به دلیل امر و وصیت خود میت است. 📚 مرتضی، الامالی، مجلس 25 #اصول #فقه @Nardebane_feghahat

✳️ #سادات_از_طرف_مادر؟! (2) 🔸 #سید_مرتضی‏ (ره) فتوا داده است که اگر کسی از طرف مادر هم به بنی‏ هاشم انتساب داشته باشد، #خمس به او تعلق می‏ گیرد و بعضی از فقهای دیگر نظیر صاحب حدائق، #محقق_اردبیلی و #فیض_کاشانی نیز این نظر را پذیرفته‌اند. 🔹 اما معروف بین #امامیه آن است که فقط در صورتی از خمس می‏تواند استفاده کند که انتسابش از طرف پدر باشد. 🔸 #صاحب_حدائق به طور تفصیلی به این بحث پرداخته و اینکه به فرزند دختر هم «ولد» اطلاق می‌شود را از نظر #لغت و غیر آن بررسی کرده است و قول منسوب به سید مرتضی را تقویت کرده است. #فقه @Nardebane_feghahat

«... فمن أراد التزيد في علم أصول الدين و الغوص‌ إلى أعماقه و تغلغل شعابه فعليه بكتابنا المرسوم ب‌ (الذخيرة)، فإن آثر الزيادة و الاستقصاء فعليه بكتابنا (الملخص) و من أراد التفريع و استيفاء الشرع و أبوابه فعليه بكتابنا المعروف ب‌ (المصباح) و من أراد الاقتصار فما أوردنا هنا كاف شاف. و اللّه تعالى هو الموفق للصواب» 📚 جمل العلم و العمل، السيد الشريف المرتضي ج1 ص128 #فقه #سید_مرتضی @Nardebane_feghahat